سارسەنبى, 11 جەلتوقسان 2024
«سوقىر» فەميدا 14270 19 پىكىر 26 ماۋسىم, 2017 ساعات 08:38

كەرەكۋدە رەسەيدىڭ باسقىنشىلىعى ناسيحاتتالعالى جاتىر

XYIII عاسىردا رەسەيدىڭ ومبى قالاسىندا جاساقتالعان  پاتشا اسكەرلەرى ەرتىس وزەنىمەن   قازاق جەرىنە ەنىپ بەكىنىستەر سالعان. سولاردىڭ  ءبىرى پودپولكوۆنيك بۋحگولتس باستاعان ەكسپەديتسيا كەرەكۋ ءوڭىرىن  جاۋلاپ، رەسەي يمپەرياسىنىڭ  وتارلاۋ ساياساتىن  جۇرگىزۋگە كىرىسكەن.

ءبىزدىڭ جەرگىلىكتى بيلىك وتكەن 2016 جىلى «پاۆلودار گەوگرافيا ءۇيى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ باسشىسى الەكساندر ۆەرۆەكين دەگەننىڭ ىقپالىنان شىعا الماي كەرەكۋدە سولار ۇيىمداستىرعان "ەرتىس كۇنى" مەرەكەسىندە ومبىدا  قۇرالعان  "بۋحگولتس جولدارىمەن"   ەكسپەديتسياسىنىڭ ءبىزدىڭ وبلىسقا كەلۋىنە جول بەردى! ءسويتىپ، پاتشا اسكەرلەرىنىڭ قازاق جەرىنە جاساعان باسقىنشىلىق جورىقتارىن ىقتيارلى يا ىقتيارسىز جاريا ناسيحاتتالۋىنا قولداۋ كورسەتتى! سونىڭ ناتيجەسىندە، الگى ەكسپەديتسيانىڭ 5 ياحتاسى مەن  جەرگىلىكتى «ەرماك» تەپلوحودى وزەندەگى كەمەلەر شەرۋىنە  قاتىستى! بۇل كورىنىستى وبلىس اكىمىنىڭ ەكى بىردەي ورىنباسارى: ن. دىچكو مەن م. بەگەنتاەۆ جانە ا. ۆەرۆەكين، ت.ب. جۇرتشىلىقتان وقشاۋلانعان جايلى ورىنعا جايعاسىپ وتىرىپ تاماشالادى!  شارادان سوڭ ەكسپەديتسيا مۇشەلەرى  ۇشىن استا-توك داستارحان جايىلدى!

مۇنىڭ الدىندا ا.ۆەرۆەكين 1715 جىلى بۋحگولتس اسكەرلەرى تۇرعىزعان يامىشەۆ بەكىنىسىنىڭ ورنىنداعى ەسكى يامىشەۆ اۋىلىنا "بۋحگولتس جولدارىمەن" ەكسپەديتسياسىن اپارىپ تۇرعىندارمەن كەزدەسۋ وتكىزگەن ەدى!  وبلىس جاستار ساياساتى ماسەلەلەرى جونىندەگى  باسقارماسىنىڭ باسشىسى ناتاليا نەفەدوۆا سولارمەن بىرگە بارىپ، كەزدەسۋدە ءسوز سويلەدى. ەكسپەديتسيا جەتەكشىسى يگور ۆياتكين دە سويلەپ، الداعى ۋاقىتتا وسى وڭىرگە قايتا ورالاتىنىن جاريا ەتتى!..

ەرتەڭىندە وبلىس جاستار ساياساتى ماسەلەلەرى جونىندەگى باسقارماسىنىڭ عيماراتىندا «پاۆلودار گەوگرافيا ءۇيى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ جانە "بۋحگولتس جولدارىمەن" ەكسپەديتسياسىنىڭ  مۇشەلەرى پاۆلوداردا دايىندالعان «ەرتىس جانە ونىڭ بەكىنىستەرى» اتتى دەرەكتى ءفيلمنىڭ تۇساۋكەسەر شاراسىن وتكىزدى! سوڭىندا ا. ۆەرۆەكين كينوتۋىندىنى قوناقتارعا سىيعا تارتتى…

جۋىردا وبلىستىڭ باس يدەولوگى مەيرام بەگەنتاەۆپەن تەلەفون ارقىلى سويلەسكەنىمدە "ەرتىس كۇنى" مەرەكەسىنە بيىل تاعى دا ومبىلىق قوناقتاردىڭ كەلەتىنىن ايتتى. الگى يگور ۆياتكيندەر مە،  الدە باسقالار ما؟.. ونى ناقتىلاعان جوق.

سونىمەن،  الداعى ۋاقىتتا «پاۆلودار گەوگرافيا ءۇيى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ باسشىسى الەكساندر ۆەرۆەكيننىڭ   ۇيىمداستىرۋىمەن تاعى دا  "ەرتىس كۇنى" مەرەكەسى وتكىزىلمەك!.. باس يدەولوگ  بىلتىرعىداي  سونىڭ ىقپالىندا كەتە مە، جوق پا؟.. ۋاقىت كورسەتەدى!

PS: ەگەر رەسەي فەدەراتسياسىندا گۋبەرناتوردىڭ يدەولوگيا بويىنشا ورىنباسارىنا  قانداي دا ءبىر قوعامدىق ۇيىم باسشىسىنىڭ ىقپال ەتۋى ناتيجەسىندە  "توقتامىس حان جولدارىمەن" نەمەسە "ناپولەون جولدارىمەن" ەكسپەديتسياسىنىڭ  ماسكەۋگە بارۋ وقيعاسى ورىن السا، ءوز باسىم  وبلىستىق اكىمدىكتەگى  شەنەۋنىكتەردىڭ  ءىس-ارەكەتىنە  تۇسىنىستىكپەن قارار ەدىم...

ارمان قاني، كەرەكۋ قالاسى

Abai.kz

 

 

 

 

 

 

19 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

46 - ءسوز

تيبەت قالاي تاۋەلسىزدىگىنەن ايىرىلدى؟

بەيسەنعازى ۇلىقبەك 1665