دۇيسەنبى, 23 جەلتوقسان 2024
جاڭالىقتار 10258 4 پىكىر 21 شىلدە, 2017 ساعات 14:19

الجير سيندرومى: اتتى. اتىلىپ ءولدى. نەگە؟ (بەينە ۇندەۋ)

اۋەلى اقپار. اقمولا وبلىسىندا ەر ادام پروكۋراتۋرا مەن ءاىىد قىزمەتكەرىنە وق اتتى، ارتىنشا وزىنە قول جۇمسادى.

"20 شىلدەدە ساعات 14.35-تە بەلگىسىز بىرەۋ "فولكسۆاگەن پاسسات" كولىگىندە وتىرىپ، تسەلينوگراد پروكۋراتۋراسىنىڭ اكىمشىلىك عيماراتىنىڭ ماڭىندا پروكۋراتۋرا جۇمىسشىسى مەن تسەلينوگراد اۋداندىق ءىىب قىزمەتكەرىنە وق اتقان. قىزمەتكەر قىزمەتتىك بابىمەن سول ماڭدا بولعان. 14.45-تە جەدەل-ىزدەستىرۋ شارالارىنىڭ بارىسىندا كولىك تابىلىپ، سوندا كۇدىكتىنىڭ ءمايىتى انىقتالعان. ول ءوز-وزىنە جۇرەك تۇسىنا وق اتقان", - دەپ حابارلادى ءىىد وكىلدەرى.

جانكەشتى جامپوزوۆ مينيسترلىكتە قىزمەتتە بولعان

اقمولا وبلىستىق پروكۋراتۋراسىنىڭ وكىلدەرى تسەلينوگراد اۋداندىق ىشكى ىستەر ءبولىمىنىڭ جانە پروكۋراتۋرا قىزمەتكەرىنە جاسالعان شابۋىل دەرەگى بويىنشا وق اتقان ازامات تۋرالى مالىمەتتى جاريا ەتتى. ول ءو.ا.جامپوزوۆ دەيتىن قر ازاماتى ەكەن. قر اۋىلشارۋاشىلىق مينيسترلىگىنىڭ سۋ رەسۋرستارى كوميتەتىندە لاۋازىمدى قىزمەتتە بولىپتى.

كەيىن انىقتالعانداي، "كۇدىكتىنىڭ" ۇستىنەن "پارا الۋ" بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالعان. تەرگەۋ پروتسەسسى ءجۇرىپ جاتقان كورىنەدى. 61 جاستاعى جامپوزوۆ بىرنەشە اداممەن بىرىگىپ، 620 ميلليون تەڭگەنى جىمقىرعان دەگەن كۇدىككە ىلىنگەن.

ال جامپوزوۆتىڭ وعىنان جاراقات العان ەكى ازامات اۋرۋحاناعا جەتكىزىلگەن. جامپوزوۆتىڭ ىسىنە قاتىستى شەشىم 20 شىلدە كۇنى وقىلۋى ءتيىس بولعان.

كەيىن جامپوزوۆتىڭ ءولى دەنەسى "الجير" رەپرەسسيا قۇرباندارىن ەسكە الۋ مەموريالدىق كەشەنىنىڭ تەرريتورياسىنان تابىلدى.

جامپوزوۆتىڭ  وزىنە قول جۇمساۋى ءام قۇقىق قورعاۋ قىزمەتكەرلەرىنە وق اتۋىنا نە سەبەپ بولدى دەگەن سۇراق تۋادى؟ بۇل بىزدەگى سوت جۇيەسىنە دەگەن سەنىمنىڭ جوقتىعى ما، الدە ادىلدىكتى ءوز بەتىنشە ورناتۋ ارەكەتى مە؟

قر سوت جۇيەسىندەگى بارماق باستى، كوز قىستىلىق جايلى ءجيى ايتىلىپ ءجۇر. اقمولاداعى شابۋىل وسىنىڭ ءبىر دالەلى ەمەس پە؟

ومىربەك - بۇگىنگى كۇننىڭ باقتىعۇلى!

ايدوس سارىم، ساياساتكەر:

-كەزەكتى رەت جانتۇرشىگەرلىك جايت ورىن الدى. بۇنداي جايتتار بۇعان دەيىن دە بولعان. ءوزىن-ءوزى ورتەپ جىبەرگەندەر، وزىنە-ءوزى قول جۇمساپ، اتىپ، اسىلىپ، جارىلىپ ولگەندەر بولدى.

ومىربەك جامپوزوۆ نە ءۇشىن قازاقتىڭ مۇحاممەد ءبۋازيزيى بولمادى؟ سەبەبى ءبىز تۋنيستىك ەمەسپىز. ءبىز ءالى ول دارگەيگە جەتكەن جوقپىز. بىراق، بۋازيزي ەففەكتىسى بولماعانىمەن، جامپوزوۆ ەففەكتىسى بولدى. جاقىن تۋىستارىنا قيىن بولدى دەيمىز. بۇل تسەلينوگراد اۋدانى، اقمولا وبلىسىندا ورىن الدى. استانادان ەكى اتتام جەردە عانا. بۇل ەپيكالىق تراگەديا.

كوپتەگەن سيمپاتيزيانتتار، اسىرەسە بيلىكتى ءولىپ-ءوشىپ سۇيەتىندەر الماتىلىق اتقىش كۇلىكباەۆتى ەسكە ءتۇسىرىپ جاتىر. سويتسەك، ۋاقىتى مەن جاعدايى ۇقساس ەكەن-مىس. بوس ءسوز. كۇلىكباەۆ ءتىرى. بانديتتەر ولىمگە بارمايدى. ول ەشكىمگە ۇلگى ەمەس. كۇلىكباەۆتى جامپوزوۆپەن سالىستىرۋعا دا كەلمەيدى. اقىرى سالىستىرۋ كەرەك بولسا، اۋەزوۆتى وقۋ كەرەك.

"قاراش-قاراش" دەيتۇعىن شىعارما بار، ولمەيتىن. 1968 جىلى بولوتبەك شامشيەۆ فيلم ءتۇسىردى. مەنىڭشە، ومىربەك جامپوزوۆ امالى تاۋسىلعاننان سوڭ، ءبىر ەمەس ەكى قىلمىسقا بارعان قازىرگى زامانعى باقتىعۇلى. اۋەلى، مەملەكەت الدىنداعى جازىعى - كۇشتىك قۇرىلىم قىزمەتكەرلەرىن اتۋى. ەكىنشىسى، قۇداي مەن جاقىندارىنىڭ الدىنداعى جازىعى. ونىڭ تاعى ءبىر ايىبى - ءبىزدىڭ مەملەكەتتىك ساياسي ماشينانىڭ استىنا ءتۇسۋى.

(سۋرەتتە قر باس پروكۋرورى جاقىپ اسانوۆ)

ەندىگى ءبىر ماسەلە - ءبىزدىڭ پروكۋراتۋرا تەحنيكالىق اسپاپتاردى جاڭارتۋ، گادجەتتەرگە اۋەستەنۋ سەكىلدى ت.ب. پيارمەن كوپ اينالىسىپ كەتتى. ال ونداعى قىزمەتكەرلەر ادام عوي. ولاردىڭ ەكى كۇندە ميلارىن اۋىستىرا المايسىڭ. وعان ەشقانداي گادجەت تە كومەكتەسپەيدى.  اپگرەيد جاساي المايسىڭ.

ۇزاق مەرزىمدى ساياسي-مادەني جۇمىس جۇرگىزىلۋى كەرەك. كادرلىق سەلەكتسيا كەرەك. ويتپەگەندە - ءار ءىستىڭ ارتى سۋيتسيدپەن اياقتالادى. مەن ءبىزدىڭ بيلىكتىڭ ەندىگى تاكتيكاسى قانداي بولاتىنىن بولجاپ ايتا المايمىن. ەگەر ءوز مۋندەرلەرىن، ءوز ابىرويلارىن ساقتاۋ ءۇشىن، سىلاپ-سيپاپ، سۋيدتسيدكە يتەرمەلەگەندەردى جاسىرىپ قالاتىن بولسا، ەرتەڭ تاعى ءبىر جامپوزوۆ شىعادى. بۇرسىگۇنى تاعى بىرەۋى...

ەگەر جامپوزوۆ بالەنبايدىڭ ەسىگىن ون توزدىرىپتى دەگەن اقپار شىعاتىن بولسا، وندا جامپوزوۆتىڭ ءىسىن قاراعاندار دا اشىق جاريا بولۋى كەرەك. بۇل ولاردىڭ دا قىلمىسى. وندا اسانوۆتىڭ ءوزى  كامەراسىز، جۋرناليستەرسىز، پيارسىز اۋداندارعا، وبلىستارعا بارىپ، مەسقارىنداردىڭ شەندەرىن ءوزى جۇلىپ الۋى كەرەك.

بۇل سيندروم. شارا قولدانباسا اسقىنا بەرەدى

 

گۇلباحرام ءجۇنىس، جەتوقسانشى:

-تۇسىنگەن ادامعا بۇل ۇلكەن ساباق. ومىربەك جامپوزوۆ دەيتىن ازامات بەكەردەن-بەكەر ءوزىن ولتىرمەيدى. جىن سوققانداي بارىپ، پوليتسەي مەن پروكۋراتۋرا قىزمەتكەرىن اتىپ تاستامايدى. وعان سەبەپ بولدى. تەرگەۋ ادىلەتسىز جۇرگىزىلگەن بولۋى مۇمكىن.

وكىنىشكە وراي ءبىزدىڭ ەلدە بۇل ءبىرىنشى رەت ورىن الىپ وتىرعان جوق. تارازداعى جاپ-جاس بالا ءوزىن ورتەپ جىبەرگەنى ءالى ەسىمىزدە. سونداعى ىزدەگەنى ادىلەت. ال سول ادىلەت ءبىزدىڭ بيلىك جۇيەسىندە بار ما؟ جوق. بولسا، بۇلاي ادام ولمەس ەدى، وق اتىلماس ەدى.

ءبىزدىڭ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى اقتان قارا، قارادان اق جاسايتىنداي قۇزىرەتتى. پروكۋراتۋرانىڭ اق دەگەنى العىس، قارا دەگەنى قارعىس، قازىر. وتىرىك دەڭىزشى. دەي المايسىز. بۇل باسسىزدىقتىڭ شەگىنە جەتە قابىل بولعانىمىزدىڭ تاعى ءبىر كورىنىسى.

مەن جەلتوقسان وقيعاسى كەزىندە سوتتالدىم. سىزگە ايتايىن، ول كەزدىڭ وزىندە ءتارتىپ بولعان. قازىر عوي، قىسىم كۇشەيىپ، باس بەرمەي كەتكەنى.

مەن تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن دە 23 رەت قامالدىم. تەڭگە ماسەلەسى، ءتىل ماسەلەسى، جاستار ماسەلەسى ت.ب. بىزدە تەرگەۋدىڭ قالاي جۇرگىزىلەتىنىن جاقسى بىلەمىن.

ومىربەك جامپوزوۆتىڭ جانكەشتىلىككە بارۋى - باسقا باسقا ەمەس، سوت جۇيەسىندەگى، پروكۋراتۋراداعى باسسىزدىقتىڭ ايقىن كورىنىسى. ەندى، جامپوزوۆتان كەيىن، اراندارى اشىلعاندار شامالى تىيىلسا عوي. بۇل سيندروم. شارا قولدانىلماسا، ءارى قاراي اسقىنا بەرەدى.

ومىربەك جامپوزوۆتىڭ ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆقا جانە قر ۇقك توراعاسى ك.ماسىموۆكە جولداعان بەينە ۇندەۋى:

ءىلياس اقباي

Abai.kz

4 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

46 - ءسوز

تيبەت قالاي تاۋەلسىزدىگىنەن ايىرىلدى؟

بەيسەنعازى ۇلىقبەك 1980