قوستاناي قازاقستاننىڭ استىقتى وبلىسى ما، الدە رف-نىڭ ءبىر گۋبەرنياسى ما؟
زاماناۋي تاۋەلسىز ەل بولىپ ءومىر ءسۇرىپ جاتقانىمىزعا شيرەك عاسىردان اسسا دا ءبىزدىڭ قوستانايدىڭ وزگە ءتىلدى حالىقتارىنىڭ ساناسىنان كەڭەس وداعىنىڭ قاتىپ-سەمىپ-قالعان يدەولوگياسى مۇلدەم وشەر ەمەس. وشكەنى بىلاي تۇرسىن، جىل وتكەن سايىن وسى وتكەندى اڭساۋشىلىق سيندرومى تىم كۇشەيىپ بارا جاتقان سىڭايلى. مۇنى، اسىرەسە، وبلىسىمىزداعى ەلدى-مەكەندەر مەن كوشە اتتارىن بۇگىنگى ۋاقىت تالابىنا ساي وزگەرتۋ جايلى ءسوز ەتكەندە وتە-موتە بايقالادى. ولاردىڭ ەڭبەكتەگەن بالاسىنان، ەڭكەيگەن كارىسىنە دەيىن جاڭاعىداي جاڭالىق اتاۋلىعا قارسى تايلى-تاياعى قالماي ورە تۇرەگەلەدى. اسۋ الماس مۇنداي قيىندىققا ءبىر كەزدەرى وبلىس ورتالىعىنداعى گەرتسەن كوشەسىنە قوبىلاندى باتىر اتىن بەرۋگە كەلگەندە، بولماسا، ورتالىقتاعى تاران كوشەسىن تاۋەلسىزدىك كوشەسىنە اۋىستىرۋعا كەلگەندە وسىنداي جاۋلىققا بەرگىسىز قارسىلىققا تاپ بولعانىمىزدى قوستانايلىقتاردىڭ ءبارى دە بىلەدى. قالا ماڭىنداعى بەلگىسىز ءبىر كەلىمسەك داۆىدەنوۆكا سەلوسىن ەڭبەك دەگەن ەلەۋسىزدەۋ ات بەرۋگە كەلگەندە دە ولاردى وڭايشىلىقپەن جەڭە المادىق. وسى ءبىر كەلەڭسىز جاعداي قازىر وبلىسىمىزداعى جىتىقارا قالاسىندا دا انىق بايقالىپ وتىر. جاقىندا وسىندا اتاۋلارى ەسكىرگەن 40 لەت وكتيابريا، اەرودرومنايا جانە ستەپنايا سەكىلدى جالپىلاما ات پەن شەۆچەنكو، ششورس جانە كارل ماركس سەكىلدى ناقتى تۇلعالاردىڭ اتتارىن وزگەرتۋگە بەلسەنە كىرىسىپ، ارنايى كوميسسيا قۇرىپ، شەشىم قابىلداۋعا تىرىسقان. الايدا مۇندا جينالعان قازاققا ونشا بۇيرەگى بۇرا قويمايتىن اسا بەلسەندى توپ جاڭاعى 40 لەت وكتيابريا، اەرودرومنايا جانە ستەپنايا دەگەن اتتاردى وزگەرتۋگە ەرەكشە كەڭ پەيىلدىلىك بىلدىرگەن دە، ال شەۆچەنكو، ششورس جانە كارل ماركس سەكىلدى وبلىسىمىزعا ەشبىر قاتىسى جوق ادامداردىڭ اتتارىن وزگەرتۋگە كەلگەندە ءۇزىلدى-كەسىلدى قارسى بولىپ،تىستەنىپ تۇرىپ العان. بەينە ءبىر كارل ماركس اتالارى وسى جىتىقاراعا كەلىپ كوز مايىن تاۋسىپ «كاپيتالدى» جازعانداي-اق، نەمەسە، ششورس اتاسى كەلىپ جىتىقارانى تالقانداۋعا تاپ بەرگەن جاۋدى قيراتا جەڭىپ، ازاتتىق اپەرگەندەي-اق، ەشبىر ۋاجگە كونبەي قويدى. ءتىپتى، شەۆچەنكو جايلى ءسوز قوزعاۋدىڭ ءوزى ارتىق ەكەنىنىن ايتىپ، تابانداپ تۇرىپ الدى. ول كىسىنىڭ جىتىقارا حالقىنا نەندەي ەڭبەك سىڭىرگەندىگىن ەسىمىزگە تۇسىرە المادىق.ەلىمىزدىڭ باتىس ولكەسىنە كەلىپ، قازاقتى ابدەن ازىپ-توزعان ەتىپ بەينەلەگەن سۋرەتتەرىنەن باسقا ارتىندا قانداي ءىز قالدىرعاندىعىنان دا بەيحابارمىز.
ارينە، جوعارىدا اتالعان جانداردىڭ جىتىقارانىڭ عانا ەمەس، بۇكىل قازاقستانعا تيتىمدەي دە ەڭبەك سىڭىرمەگەندىگىڭنىڭ، ولاردىڭ قازاقاستان سەكىلدى تاۋەلسىز ەلدىڭ تاريحىندا ءبارىبىر قالمايتىنىن ولار سەزبەيدى ەمەس، سەزەدى. ءبارىن دە بىلەدى. الايدا «نە بولسا دا، قازاققا تيمەسىن» دەگەن مىسىق تىلەۋ ۇنەمى ۇستەمدىك الىپ كەتە بەرەتىندىگىن قايتەرسىڭ.
ايتپاقشى، بىزدە اۋدان اتتارىنىڭ دا وڭىپ تۇرعانى شامالى. تاران دەگەن بولشەۆيكتى قالامىزدان الاستاعانىمىزبەن ۇلكەن ءبىر اۋدانداعى ەسىمىنە تيسۋگە جۇرەگىمىز داۋالامادى. ال ەندى وسىنداعى اۋدان اتتارىنىڭ دەنيسوۆ، فەدوروۆ سەكىلدى ەشكىم بىلمەيتىن جاندارعا نە سەبەپتى بەرىلگەندىگىن جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ وزدەرى دە بىلمەيدى دەسەك، شىندىقتان الىستاي قويماسپىز. كىشكەنتاي عانا اۋىل مەن شاعىن عانا قالاداعى كوشە اتتارىن اۋپىرىممەن وزگەرتىپ جاتقاندا، بىلدەي ءبىر اۋدان اتتارىنا ءتىسىمىز باتا قويمايتىن سياقتى. ايتسە دە، ءبىر كەزدەرى وبلىسىمىزدى ومىرزاق شوكەەۆ باسقارىپ تۇرعاندا ەشكىمنىڭ دە قارسىلىعىنا قاراماستان، بەلدەن باسا وتىرىپ وبلىس ورتالىعىنداعى جانە وتە اسەم داڭعىلعا قاسيەتتى بابامىز ءال-فارابي ەسىمىن بەرگىزگەن. بۇل وزگەرستى ۇناتپاعاندار كۇڭىكىلدەگەن دە قويعان. ءتىپتى، ورىستىڭ ءبىر قارياسى جاڭا تالبيچكانى ەسكىسىمەن اۋىستىرامىن دەپ تىراشتانىپ جاتقاندا، مۇنىڭ زاڭسىز ەكەندىگىن، ەگەر وسىلاي ىستەسەڭىز زاڭ الدىندا قاتاڭ تۇردە جاۋاپ بەرەتىندىگىن بەتىنە ايتقان. ماسەلە سونىمەن ءبىرجولاتا تىنعان.
بۇل ەندى وبلىسىمىزدىڭ قازىرگى اكىمى ارحيمەد مۇقامبەتوۆتىڭ قۇلاعىنا قۇيىپ جاتقان ءسوزىمىز عوي. ومىرزاق سياقتى وزگەرىستەر اكەلمەسە، ارحيمەدتەر قازاقستاننىڭ استىقتى وبلىسىن ەمەس، رەسەيدىڭ ءبىر گۋبەرنياسىن باسقارىپ وتىرعان قۋىرشاق اكىم بولىپ قالا بەرمەك.
جايبەرگەن بولاتوۆ
قوستاناي
Abai.kz