رەسەيدىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى سەرگەي لاۆروۆ بىرسۇمدىق ءسوز ايتتى. تاۋەلسىز مەملەكەت – قازاقستان رەسەيدەن بولەك سىرتقى ساياسات جۇرگىزۋ ءۇشىن اۋەلى كرەمل ماقۇل دەۋى كەرەك ەكەن-مىس. لاۆروۆ سويدەدى.

«رەسەي – مۇمكىندىكتەر مەكەنى» اتتى فورۋمدا كوسەمسىپ سويلەگەن كرەملدىڭ شەنەۋنىگى سالا-قۇلاش ءسوز ايتىپ، رەسەيدىڭ اۋەلگى امبيتسياسىن تاعى ءبىر بايقاتتى.

سول فورۋمدا زالدا وتىرعان بىرەۋ بەيساۋات سۇراق قويىپتى. سونداعى سۇراعى: «ەگەر قازاقستان اقش-پەن ارادا ۆيزانى الىپ تاستايتىن بولسا، رەسەي بۇعان قالاي قارايدى؟».

«شىنىمدى ايتسام، مەن ءسىزدى الداماي-اق، قويايىن، مەن بۇل تۋرالى بىلمەيدى ەكەنمىن. مەن ەرتەڭ استانادا بولامىن. ارىپتەسىم، دوسىم قايراتپەن (قايرات ءابدراحمانوۆ – قر سىرتقى ىستەر ءمينيسترى) بۇل جايىندا سويلەسەمىن. ويتكەنى، مۇنداي ماسەلە مىندەتتى تۇردە كەلىسىم جاساسۋدى تالاپ ەتەدى. ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق اياسىندا دا ەمىن-ەركىن ءجۇرىپ-تۇرۋ قاراستىرىلعان»، - دەپتى. بۇل لاۆروۆتىڭ ءسوزى.

جالپى لاۆروۆتىڭ لەپىرىپ سويلەۋى، بۇگىندە حالقىنىڭ 27 پايىزى كۇرەسىن كەزگەن، ەكونوميكاسى شاتقاياقتاپ، سىرتقى ساياساتتا سۇيكىمى كەتكەن رەسەيدىڭ ء"بىرتىشارى" بار ەكەنىن كورسەتىپ قالۋ بولسا كەرەك.

كۇنى كەشە عانا استانا ورتالىق ازياداعى بەس مەملەكەتتىڭ باسىن قوسىپ، جيىن وتكىزدى. وزبەكستاننىڭ ەكىنشى پرەزيدەنتى ميرزياەۆ ۇسىنىس ايتىپ، بەستىك قۇرام استانادا جيىلدى. اشەيىندە مۇنداي جيىنداردان قالمايتىن رەسەي بۇل جولى شاقىرىلعان جوق. دەگەنمەن رف-نىڭ دەزينفورماتور ارمياسى كەشەگى كۇندى باقىلاۋدا ۇستادى.

«ارميا» دەمەكشى،  قازىر رەسەيدىڭ سەنەتىنى سول اسكەري الەۋەت قانا. ءوندىرىس مۇلدەم قۇرىپ، ينفراقۇرىلىم تۇرالاپ قالعان. ەكونوميكاسى اناۋ سانكتسيانىڭ توپەسىنەن كەيىن تۇرا الماي تىرايىپ جاتىر. سوندىقتان، ءپۋتيننىڭ ءوزى جولداۋىندا تەك قانا اسكەري كۇش جايلى ايتىپ، «ءبىزدىڭ اسكەري كۇشىمىز الەمدە تەڭدەسسىز» دەپ سويلەدى. رەسەيدىڭ سەنەتىنى جالعىز – يادرولىق قارۋ. ويتكەنى ول – اگرەسسور مەملەكەت. وتكەن جولى قازاقستان بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىندە انتي-يادرولىق باعدارلاما ۇسىنعاندا قارسى بولعان جالعىز – رەسەي، جالعىز – لاۆروۆ، دالىرەك ايتساق، لاۆروۆقا ايتقىزعان – پۋتين بولدى.

لاۆروۆتىڭ جاڭاعى ايتقانىنا قايتا ورالايىق. ءسويتىپ، استانادا وا باسشىلارى وڭاشا كەزدەسىپ جاتقانىنا كرەمل  بۇلقان-تالقان بولىپ جاتقان كورىنەدى.

ايتپاقشى، 2018 جىلدىڭ قاڭتارىندا قازاقستان پرەزيدەنتى نازارباەۆ اقش-قا ساپارلاپ بارعانىن بىلەسىزدەر. اق ۇيدە ترامپپەن كەزدەسىپ، «س5+1» فورماتىنداعى جيىن جايلى ءسوز ەتكەن. سول كەزدە دە قىزىل ۇيدەگى قىزارابورتكەن بىرەۋ «بۇل سىزدەر ايتقانداي ەكونوميكالىق وداق ەمەس، ساياسي ۇيىم بولاتىن بولسا، وندا قاي تاراپقا بولماسىن جاقسىلىق اكەلمەيدى» دەپ سەس كورسەتكەن سىڭاي تانىتقان-تىن.

بۇل جولى تاعى دا بەيساۋات ءسوز ايتىپتى. 27 جىلدان بەرى قازاقستان تاۋەلسىز مەملەكەت. مەملەكەتتى قۇرۋشى ۇلتى – قازاق. رامىزدەرى بار. پرەزيدەنتى بار. سول سەكىلدى سىرتقى ىستەر ءمينيسترى دە بار. ول – قايرات ءابدىراحمانوۆ. ءبىزدىڭ كوكەيىمىزدەگى جالقى سۇراق مىناۋ: قايرات مىرزا، قازاقستان تاۋەلسىز بولا تۇرا، سىرتقى ساياسات جۇرگىزۋ ءۇشىن الدەكىمدەردەر رۇقسات الۋى كەرەك پە؟

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz