رەداكتسيادان: كۇنى كەشە عانا «Abai.kz» اقپاراتتىق پورتالىنىڭ رەداكتسياسىنا اسان نۇربولات ەسىمدى ازامات باس سۇعىپ، جەڭگەسى سايراگۇل ساۋىتبايدى شەكارالىق پوليتسيا (ۇقك) وكىلدەرى كەلىپ، الىپ كەتكەنىن حابارلادى. ارتىنشا اساننىڭ ايتۋى بويىنشا  «شەكارالىق پوليتسيا وكىلدەرى «قىتاي سۇراتىپ جاتىر» دەپ جەڭگەمدى الىپ كەتتى»  اتتى ماقالا جاريا بولدى. قوعام بەلسەندىلەرىمەن كەزدەسكەن اسان بەينەۇندەۋ جاساپ، الەۋمەتتىك جەلىگە شىعاردى.

سول كۇنى «قامشى.كز» سايتى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ رەسمي جاۋابىن جاريالادى. 

«Abai.kz» كوتەرگەن ماسەلەگە جانە «قامشى.كز» سايتىندا جاريالانعان ۇقك جاۋابىنا وراي، بەلگىلى ادۆوكات ابزال قۇسپان ءوز پىكىرىن جازىپ، پوشتامىزعا جولداعان ەدى.

كەشەگى «قامشى.كز» سايتىندا جاريالانعان ۇقك جاۋابىنا وراي مىنانى مالىمدەگىم كەلەدى:

سايراگۇل ساۋىتبايدى قىتايعا قايتارۋ، ول – ەلدىگىمىزگە سىن! سايراگۇلدىڭ ءىسى - ول ونىڭ جانە ونىڭ وتباسىنىڭ نەمەسە ورالماندارعا عانا قاتىستى ءىس ەمەس، بارلىق، ءوزىن قازاقپىن دەپ ەسەپتەيتىن حالىقتىڭ ءىسى!

مەن ازىرگە سايراگۇلدىڭ ادۆوكاتى ەمەسپىن، ول ءۇشىن تۋىستارىمەن كەلىسىم-شارتقا وتىرۋىم كەرەك. زاڭ تالابى سولاي. الايدا، «قامشى.كز» سايتىنداعى قىسقا عانا ۇقك جاۋابىن وقي وتىرىپ، مىناداي وي ءتۇيىپ وتىرمىن;

«سايراگۇل ساۋىتبايدىڭ قر اۋماعىنا كىرەتىن زاڭدى قۇقىعى بولماعان. سەبەبى ونىڭ قكپ (قىتاي كوممۋنيستىك پارتياسى بولار) مۇشەلەرىنە شەتەلگە شىعۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن تولقۇجاتى تارتىپ الىنعان (بالاباقشا مەڭگەرۋشىسى بولىپ جۇمىس ىستەگەن).

ءساۋىر ايىندا قىتايدىڭ شەكارا قىزمەتىندەگى جەمقور شەنەۋنىكتەردىڭ كومەگىمەن "قورعاس" شىحو-عا كىرەتىن جالعان رۇقساتناما جاساپ الىپ، شەكارانى زاڭسىز كەسىپ وتكەن» - دەيدى.

ەندى وسى سوزدەرگە نازار اۋدارساق، شەكارانى كەسىپ ءوتۋ فاكتىسى ەكى ايعا جەتپەيتىن ۋاقىت ارالىعىندا، ياعني ءساۋىر ايىندا بولعان. سوندا قالاي، وسى ۋاقىت ىشىندە قىتاي جاعى «شەكارا قىزمەتىندەگى جەمقور شەنەۋنىكتەردى» انىقتاپ، ولارعا سوت ۇكىمىن شىعارتىپ، ول زاڭدى كۇشىنە ەنىپ ۇلگەرگەن بە؟ قىتايدا سوت ۇكىمى شىعارىلماعان ادامدى ايىپتاپ سويلەۋگە زاڭ مۇمكىندىك بەرە قالعان جاعدايدىڭ وزىندە، قازاقستاننىڭ زاڭى بويىنشا ول مۇمكىن ەمەس، بۇل جەردە ءبىزدىڭ ۇقك ءوز زاڭىمىزدى باسشىلىققا الۋى كەرەك.

ودان كەيىن، بالاباقشا مەڭگەرۋشىسى قىتايدان شىعۋعا بولمايدى، ونىڭ تولقۇجاتى تارتىپ الىنعان دەگەن نە ءسوز؟ ءبىز سوندا شىنىمەن قىتاي جاعىنىڭ بۇل ۋاجىمەن كەلىسىپ، ءوز قانداستارىمىزدى وسىلاي وپ-وڭاي جىعىپ بەرە سالماقپىز با؟ ەگەر ول قىتايدىڭ قاۋىپسىزدىك ورگاندارىندا قىزمە ەتسە تۇسىنۋگە بولادى، ال بالاباقشا مەڭگەرۋشىسى ءبىز بىلمەيتىن قانداي مەملەكەتتىك قۇپيانى جاريا ەتۋى مۇمكىن؟

سونىمەن قاتار، قىتايدان قازاقستانعا تولقۇجاتسىز، ءبىر رەتتىك رۇقساتنامامەن وتە الادى دەگەنگە ءوز باسىم سەنىمسىزدىكپەن قارايمىن. قولدانىستاعى زاڭ تالاپتارىنا سايكەس، ادامنىڭ جەكە باسىن سايكەستەندىرۋ (يدەنتيفيكاتسيا ليچنوستي) تولقۇجات ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى. ال، رۇقساتناما تولقۇجاتتى الماستىرا المايدى. وسىعان بايلانىستى، قازاقستان تاراپىنان شەكارا قىزمەتى وكىلدەرىنە قاتىستى سايراگۇل ساۋىتبايدىڭ قحر-دان قر-عا مەملەكەتتىك شەكارانى زاڭسىز كەسىپ ءوتۋ فاكتىسى بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالدى ما ەكەن، الدە ءىس تەك قانا سايراگۇلگە عانا قاتىستى قوزعالىپ وتىر ما دەگەن زاڭدى سۇراق تۋىندايدى مەندە.

ارينە، ازىرگە ول ىسكە تىكەلەي ارالاسا الماعان سوڭ، قولدا بار اقپارات بويىنشا بولجام جاساۋ عانا قولدان كەلەدى، دەگەنمەن قازىر بارلىق باق وكىلدەرى بۇل ماسەلەنى بارىنشا تاراتىپ قوعامنازارىنا ۇسىنباسا، ۇقك شەكارا قىزمەتى سايراگۇل ساۋىتبايدى قىتايعا بەرىپ جىبەرۋى ابدەن مۇمكىن نارسە، ول وزدەرىنىڭ ءپروفيلدى زاڭدارىمەن ناقتى كوزدەلگەن.

سوندىقتان، زاڭگەر رەتىندە سايراگۇل ساۋىتبايعا نەمەسە ونىڭ تۋىستارىنا مەنىڭ تاراپىمنان ناقتى ۇسىنىس، ول – قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جانىنداعى ازاماتتىق ماسەلەلەرى جونىندەگى كوميسسيا الدىندا سايراگۇل ساۋىتبايعا ساياسي باسپانا سۇراۋ!

قىتايداعى قازاقتاردىڭ قىسىمعا ۇشىراپ جاتقانى قازىرگى تاڭدا بۇكىل الەمگە ءمالىم، ونىڭ ۇستىنە ۇقك جاۋابىنان-اق كورىنىپ تۇرعانداي بالاباقشا مەڭگەرۋشىسى قىزمەتىن اتقارعانى ءۇشىن، ەلدەن شىعۋعا تيىم سالۋ فاكتىسىنىڭ ءوزى-اق، سايراگۇلدىڭ ازاماتتىق قۇقىعىن اياققا تاپتاۋ بولىپ تابىلادى.

سونىمەن قاتار، بۇل ماسەلەگە ادام قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىل، ياعني ومبۋدسمەن اسقار شاكيروۆتىڭ دا نازارىن اۋدارۋ قاجەت. سايراگۇلدىڭ مىندا، قازاقستاندا زاڭدى نەكەدەگى كۇيەۋى جانە كامەلەتكە تولماعان بالالارى بار ەكەنىن ەستە ۇستايىق.  سايراگۇل ساۋىتبايدىڭ ءوزى ازىرگە قازاقستاننىڭ ازاماتى ەمەس شىعار، بىراق ول ءبىرىنشى كەزەكتە ادام! انشەيىندە، بوقتان وزگەنىڭ بارىنە ارالاساتىن، ال قازاق ماسەلەسىنە كەلگەندە جۇمعان اۋزىن اشپايتىن ومبۋدسمەننىڭ ءبىز ءۇشىن پايداسى بار ما، جوق پا سىنالاتىن كەزى كەلدى.

بۇل ماسەلەنى، ءبىر سايراگۇلدىڭ تۋىستارىنىڭ موينىنا ارتىپ قويماي بۇكىل ەل بولىپ، قوعام بولىپ كوتەرۋىمىز قاجەت! سوندا عانا ناتيجە بولۋى مۇمكىن! سوندا عانا قانداسىمىزدى اجالدان امان الىپ قالا الۋىمىز مۇمكىن...

ابزال قۇسپان، ادۆوكات

Abai.kz