ءالىمجان بايقاداموۆ. ءيسى قازاققا، ەلىم دەپ ەڭىرەگەن ەرلەرگە، ەل اعالارىنا!
ۇندەۋ
قادىرمەندى حالايىق !
اتا - بابالارىمىز اڭساپ وتكەن تاۋەلسىزدىككە قولمىز جەتىپ، ەگەمەن ەل بولعانىمىزعا دا ءبىراز ۋاقىت بولدى. اتا- بابالارىمىزدىڭ نايزانىڭ ۇشىمەن، بىلەكتىڭ كۇشىمەن قورعاپ، بىزگە امانات ەتىپ قالدىرىپ كەتكەن جەرىن قورعاۋ بىزدىڭ پارىزىمىز. سول كەڭ بايتاق جەرىمىزگە يە بولار كەلەر ۇرپاققا ۇلكەن كەسەپات ءتونىپ تۇر. ول كەسەپات - ىشىمدىك . اللا تاعالا ىشىمدىك اتاۋلىنى ادامزات بالاسى ءۇشىن حارام ەتىپ، ونى ىشۋگە تيىم سالعان. پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ) « اراق ىشپەڭدەر! سەبەبى اراق بارشا جاماندىقتىڭ كىلتى» دەپ ۇممەتەرىن حارام نارسەدەن ساقتانۋعا شاقىرعان. اراق - ازعىرۋشى شايتاننىڭ ءبىر قۇرالى. اراقتىڭ ادامزات بالاسىنا تيگىزەتىن زيانى شاش-ەتەكتەن.اراق ىشكەن ادامنان يمان قاشادى. ىشىمدىك بار جەردەن پەرىشتە قاشادى، بەرەكە كەتەدى. سول ءازازىل اراقتىڭ كەسىرىنەن قازاعىما قانشاما زيان كەلىپ جاتىر. قانشاما وتباسىنىڭ وشاعى ويران بولدى، قانشاسىنىڭ شاڭىرىعى وپىرىلىپ ورتاسىنا ءتۇستى، قانشاما وتباسىنان بەرەكە كەتتى. تەپسە تەمىر ۇزەتىن ازاماتتارىمىز بارىنەن ايىرىلىپ، قاڭعىباس كۇي كەشىپ، يتتەرمەن بىرگە قوقىس توگەتىن جاشىكتەردى جاعالاپ ءجۇر. اياۋلى ارۋ قىزدارىمىز ءوزىن قور ەتىپ ارىن ساتىپ ءجۇر.
ۇندەۋ
قادىرمەندى حالايىق !
اتا - بابالارىمىز اڭساپ وتكەن تاۋەلسىزدىككە قولمىز جەتىپ، ەگەمەن ەل بولعانىمىزعا دا ءبىراز ۋاقىت بولدى. اتا- بابالارىمىزدىڭ نايزانىڭ ۇشىمەن، بىلەكتىڭ كۇشىمەن قورعاپ، بىزگە امانات ەتىپ قالدىرىپ كەتكەن جەرىن قورعاۋ بىزدىڭ پارىزىمىز. سول كەڭ بايتاق جەرىمىزگە يە بولار كەلەر ۇرپاققا ۇلكەن كەسەپات ءتونىپ تۇر. ول كەسەپات - ىشىمدىك . اللا تاعالا ىشىمدىك اتاۋلىنى ادامزات بالاسى ءۇشىن حارام ەتىپ، ونى ىشۋگە تيىم سالعان. پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ) « اراق ىشپەڭدەر! سەبەبى اراق بارشا جاماندىقتىڭ كىلتى» دەپ ۇممەتەرىن حارام نارسەدەن ساقتانۋعا شاقىرعان. اراق - ازعىرۋشى شايتاننىڭ ءبىر قۇرالى. اراقتىڭ ادامزات بالاسىنا تيگىزەتىن زيانى شاش-ەتەكتەن.اراق ىشكەن ادامنان يمان قاشادى. ىشىمدىك بار جەردەن پەرىشتە قاشادى، بەرەكە كەتەدى. سول ءازازىل اراقتىڭ كەسىرىنەن قازاعىما قانشاما زيان كەلىپ جاتىر. قانشاما وتباسىنىڭ وشاعى ويران بولدى، قانشاسىنىڭ شاڭىرىعى وپىرىلىپ ورتاسىنا ءتۇستى، قانشاما وتباسىنان بەرەكە كەتتى. تەپسە تەمىر ۇزەتىن ازاماتتارىمىز بارىنەن ايىرىلىپ، قاڭعىباس كۇي كەشىپ، يتتەرمەن بىرگە قوقىس توگەتىن جاشىكتەردى جاعالاپ ءجۇر. اياۋلى ارۋ قىزدارىمىز ءوزىن قور ەتىپ ارىن ساتىپ ءجۇر.
جەتىم بالا، مۇگەدەك بالا، ءبارى وسى ءازازىل اراقتىڭ كەسىرى. اراققا اۋەس ادامنان بارلىق ادامگەرشىلىك قاسيەتتەن جۇرداي الجۋاز، ءالسىز، نامىسسىز، ۇساق مىنەزدى سۋجۇرەك ۇرپاق تاراماق. ءوز باسىن قورعاي المايتىن ادام ەلىن ، جەرىن قالاي قورعاماق. تاريحقا ۇڭىلسەڭىز، وسى اراقتىڭ كەسىرىنەن قانشاما ۇلتتىڭ ءوز تىلىنەن،دىلىنەن جانە دىنىنەن اجىراپ قالعانىن كورەسىز.ءتىپتى تۇتاس ءبىر ۇلتتىڭ جوعالىپ كەتكەندەرى دە بار.اراقتى جوعارى جاقتان ارنايى زاڭ قابىلداپ جويۋ مۇمكىن ەمەس، وعان دا تاريح كۋا. بۇل ازازىلدەن قۇتىلۋ ءۇشىن، ءار ادام سانالى تۇردە كۇرەس جۇرگىزۋى كەرەك. بۇل كۇرەستى ار ادام وزىنەن باستا عانا جەڭىسكە جەتپەك.
قادىرمەندى اعايىن !
اللا تاعالا قاسيەتتى قۇراندا: «ءبىر قاۋىم ءوز-ءوزىن وزگەرتپەيىشە، مەن ولاردى وزگەرتپەيمىن» دەيدى . ۇرپاعىمىزعا، ەلدىگىمىزگە قاۋىپ ءتوندىرىپ تۇرعان ازازىلگە، اتتانداپ قارسى شاباتىن ۋاقىت جەتتى. قازاقتىڭ تامىرى اۋىلدا، سوندىقتان بۇل كۇرەستى اۋىلدان باستاۋ كەرەك. اراق دەگەن ءازازىلدى ۇيىمىزدەن، اۋلامىزدان، اۋىلىمىزدان قۋايىق. ءار قايسىمىزدىڭ دا اراققا كەتكەن ەسەمىز بار. نامىسىڭدى ويات، جىگەرىڭدى قايرا، قايراتىڭا ءمىن اعايىن! بۇل قاسيەتتى كۇرەسكە بارشاڭىزدى شاقىرامىز!
بۇل شارانى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن :
اۋدان، اۋىل اكىمدەرى دەڭگەيىندە بۇل ماسەلەنى كوتەرۋ;
اۋىلدارعا ناسيحات ايتۋ;
اۋىل اكىمدەرى بۇل ماسەلەنى اقساقالدار كەڭەسىمەن تالقىلاۋ;
اۋىلدا كوپشىلىك جينالىسىنا سالىپ شەشىم شىعارۋ;
اۋىلداعى اراق ساتۋشىلارمەن سويلەسىپ، اراقتى دۇكەن سورەلىرىنەن بىردەن الىپ تاستاۋ مۇمكىندىگى جوق بولسا، دۇكەندەردەگى اراقتىڭ سانىن انىقتاۋ، ساتىلاپ بىتكەنەن كەيىن قايتا الىپ كەلۋگە جول بەرمەۋ;
مەكتەپتەردە «اراقتىڭ زيانى تۋرالى» تاربيە ساعاتتارىن وتكىزۋ;
اراقسىز جيىن-توي وتكىزۋدى قاداعالاۋ;
بۇل شارانى ءجاي ناۋقانعا ايلاندىرماۋ;
سارىوزەك «اق مەشىت» مەشىتىنىڭ يمامى ءالىمجان بايقاداموۆ جانە مەشىت جاماعاتتارى
«اباي-اقپارات»