جەتىسۋدىڭ اتقامىنەرلەرى اقىلىنان الجاسقان با، جوق الدە باياعى بوداندىقتىڭ قامىتىن كوكسەپ ءجۇر مە، ايتەۋىر كومسومولدىڭ 100 جىلدىعى جاقىنداعالى تۇسىنىكسىز ءبىر الاشاپقىن باستالىپ كەتتى. كومسومولدىڭ شەكپەنىنەن شىعىپ، اۋدان باسقارعان، وبلىستىق دەڭگەيدە ءتۇرلى لاۋازىمدى قىزمەتتەر اتقارعان، «تالدىقورعان وبلىسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى» دەگەن اتاعى بار ناۋرىز قىلىشباەۆ وبلىستىق اكىمدىكتىڭ ەسىگىن توزدىرىپ ءجۇرىپ، "ايگىلى" داتاعا 13 ميلليون قارجى بولگىزىپ الىپتى. ەندى سول ميلليونداردى دا ازسىنىپ، تاعى دا ارانىن اشىپ وتىرسا كەرەك.

قوش، اڭگىمەنى باسىنان باستايىق. بىلتىر الاشوردانىڭ 100 جىلدىعى جەتىم قىزدىڭ تويىنداي تويلانعانىن ەل ۇمىتا قويعان جوق. تىنىشباەۆ، سۇلەەۆ، جايناقوۆ، سىرتتانوۆ، ءالجانوۆ سىندى جۇزدەگەن الاشورداشىلاردىڭ كىندىك-قوڭىن جۋعان جەتىسۋ ولكەسى قازاق وقىعاندارىنىڭ عاسىر بۇرىنعى ەڭبەگىن ەسكەرۋسىز قالدىرىپ، تىشقان تۇمسىعىن دا قاناتقان جوق بولاتىن. ەندى مىنە، وتكەن جىلى تۇيەقۇستاي باسىن قۇمعا تىعىپ جاتقان قىلىشباەۆتار وياندى.

قىلىشباەۆ دەگەن كىم؟ تالدىقورعانداعى «ءۇش اتا»، قادىرعالي جالايىري ەسكەرتكىشتەرىن ورناتۋعا اتسالىسقان ازامات. قازىر تالدىقورعاننىڭ اۋزى دۋالى اقساقالى سانالادى. 13 ميلليون تەڭگەنى قاعىپ ءتۇسۋ ءۇشىن دە ابىروي كەرەك قوي. كونە كوممۋنيست ناۋرىز اقساقالدا قۇدايعا شۇكىر، ابىروي بار. ەڭبەك ارداگەرى، الماتى وبلىسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى سىندى اتاقتارىنان ات ۇركەدى...

سول قىلىشباەۆتارعا تالدىقورعان وبلىسىندا كومسومولدىڭ 100 جىلدىعىنا ارناپ استا-توك اس بەرىپ، ۇلان-اسىر توي جاساۋ ءۇشىن اكىمشىلىك تاراپىنان بولىنگەن 13 ميلليون قارجى دا از بولىپ تۇرعانعا ۇقسايدى. ولار ەندى تاعى 8 ميلليون بولسا عوي دەپ، ەمەۋرىن تانىتىپ، وبلىستىق اكىمدىككە الاقان جايىپ وتىرعانعا ۇقسايدى. الدىمەن، سول ءالى بولىنبەگەن 8 ميلليوننىڭ قانداي قاجەتتىلىككە جۇمسالاتىنىن ەسەپتەپ كورەيىك.

بىرىنشىدەن، مەرەكەلىك توسبەلگى جاسالادى ەكەن. بۇل توسبەلگى وزىمىزدە ەمەس، سوناۋ ماسكەۋدە دايىندالادى. ءبىر داناسى – 500 تەڭگە. قىلىشباەۆ باستاعان 500 كومسومولدىڭ كەۋدەسىنە (موينىنا ما ەدى) ءبىر كۇن تاعاتىن «قارعىباۋعا» 250 مىڭ تەڭگە قارجى شىعىندالماق.

ەكىنشىدەن، 250 دانا تارالىممەن 500 مىڭ تەڭگەگە تاريحي ەستەلىك كىتاپ جارىق كورەدى. لەنين مەن ءستاليننىڭ بار كىتابى ورتەنىپ، ەندى بىتۋگە تاياعاندا بۇ كىتاپ كىمگە كەرەك؟ بولاشاق ۇرپاققا كومسومولدار تاريحى دەگەن ەستەلىك ەتۋگە تۇرارلىق قۇندىلىق پا؟ 500 مىڭ تەڭگەنىڭ كوزىنە قاراماي تاعى ءبىر كىتاپ شىعاراتىنداي نە باسىمىزعا كۇن تۋدى؟

ۇشىنشىدەن، «كەل، شىرقايىق ءبارىمىز» كىتاپشاسى، جارناما پلاكاتتارى مەن شاقىرۋ قاعازدارىنا 1 ملن. تەڭگە قاجەت ەكەن.

تورتىنشىدەن، مەرەكەلىك داستارحانعا 200 ادام شاقىرىلادى. ولاردىڭ ارقايسىسىنا 15 مىڭ تەڭگەدەن اقشا جۇمسالماق. بۇعان جالپى جيىنتىعى 3 ملن. تەڭگە كەتپەك. كومسومولداردىڭ قارنى راس-اق اشقان ەكەن.

بەسىنشىدەن، ماسكەۋدەگى 20 قازان كۇنى وتەتىن كومسومولدىڭ 100 جىلدىق مەرەيتويىنا – 1, الماتى قالاسىندا 27 قازاندا وتەتىن كومسومولدىڭ 100 جىلدىق مەرەيتويىنا – 20 دەلەگاتتىڭ جول قاراجاتىنا – 3 ملن تەڭگە كەرەك ەكەن-ءمىس. .

بۇل 8 ميلليون ءبىز ءسوز ەتىپ وتىرعان 13 ميلليوننىڭ سىرتىنداعى اقشا. ەندى 13 ميلليوننىڭ جەلگە قالاي ۇشاتىنىن تالدايىق.

كارى كومسومولدار ولگەندە كورگەن ءبىر تويلارىن ەلباسىنىڭ «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىمەن قابىستىرىپ جىبەرىپ، «سپورت پەن ەڭبەك ەگىز» اكتسياسى اياسىندا تالدىقورعان سپورت مەكتەبىندە ءۇش سپورتشىمەن (رينات ىدىرىسوۆ، وبلىس كولەمىندە ۆولەيبولدىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسقان جاتتىقتىرۋشى، ايداربەك جاپسارباەۆ, كسرو سپورت شەبەرى، بوكس جاتتىقتىرۋشىسى, نيكولاي مانتروۆ, كسرو سپورت شەبەرى) كەزدەسۋ وتكىزبەك. كەزدەسۋگە سپورت مەكتەبىنىڭ وقۋشىلارى، قارت كومسومولدار جانە قر ەڭبەك ەرى، وليمپيادا چەمپيونى جاقسىلىق ۇشكەمپىروۆ ارنايى قوناق رەتىندە قاتىسپاقشى.

«اكەلەردىڭ داڭقتى جولىمەن» اكتسياسى اياسىندا ءتورت باعىت بويىنشا مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ ولكەتانۋ ەكسپەديتسياسىن ۇيىمداستىرماق.

ءبىرىنشى باعىت – اقسۋ، سارقان، الاكول

ەكىنشى باعىت – تالدىقورعان، كوكسۋ، كەربۇلاق، پانفيلوۆ

ءۇشىنشى باعىت – باقاناس، قاپشاعاي، قاراساي

ءتورتىنشى باعىت – رايىمبەك، كەگەن، جامبىل

وسىلايشا سۇيەگى سىقىرلاعان كومسومولدار ءدۇبىرى بۇكىل جەتىسۋدى شارپىماق. ولار، ءتىپتى، قازاق ازاتتىعىنىڭ سيمۆولىنا اينالعان ءلاززات پەن ەربولدىڭ ەسكەرتكىشتەرىنە گۇل شوقتارىن قويماقشى. بۇل كەڭەستىك يدەولوگياعا قارسى شىققان باتىرلاردىڭ رۋحىنا تاعزىم با، الدە ارۋاعىن قورلاۋ ما؟ كەشە عانا ازاتتىققا تالپىنعان جاستاردى قانعا بوياعان قىزىل كومسومولدار ەمەس پە ەدى؟ ەندى بۇگىن قىلىشباەۆتار جەلتوقسانشىلاردىڭ باسىنا  بارىپ: ء"بىز ءالى بيلىكتەمىز" دەپ كەۋدە قاققىسى كەلىپ وتىر ما؟ جالپى، كومسومول مەن جەلتوقسان قىرعىنىن ءبىر ارناعا توعىستىرۋ جاي بىلمەستىك ەمەس. بۇل - قاساقانا جاسالىپ وتىرعان قيانات. بۇل - ارۋاقتاردى قورلاۋ. بۇل - ازاتتىققا ۇمتىلعان جاستارعا "سەندەر جەڭىلدىڭدەر" دەگەندى اشىق تۇردە ءبىلدىرۋ.

تىزە بەرسەك، تەك كەزدەسۋ مەن قىدىرۋلار... ءمان-ماڭىزى بار، ءىلىپ الارلىق ءبىر شارا جوق. وسىنداي بولماشى تىرلىككە 13 ميلليون ازدىق ەتسە، جەتىسكەن ەكەنبىز. قوش!

ءتۇيىن

ەندى قىلىشباەۆقا 13 ميلليون تەڭگەنى الماتى وبلىستىق ىشكى ساياسات باسقارماسى قايدان تاۋىپ بەرگەنىنە ءبىر اۋىز ءسوز قوسا كەتەيىك. بىلۋىمىزشە، بۇل 13 ميلليون وبلىستىق باق-قا تەندەر ارقىلى بولىنۋگە ءتيىس قورجىنداعى قارجى كورىنەدى. باسپاسوزگە تيەسىلى قارجىنى جىرىپ اكەتۋ ءۇشىن دە جۇرەك كەرەك قوي. قىلىشباەۆتار وسىنداي ولەرمەندىگى ارقىلى بۇكىل قازاق تاريحىنىڭ، رۋحىنىڭ، تاۋەلسىزدىك جولىندا شەيىت كەتكەن ارۋاقتاردىڭ بەتىنە تۇكىرىپ جاتقانىن سەزىنە مە ەكەن؟ وبلىستىق اكىمشىلىك «بەكەر مال شاشپاقتى» دەرەۋ توقتاتۋعا ءتيىس! سۇيەگىن سۇيرەتكەن كومسومولدان قورقامىن دەپ ءجۇرىپ، قارا حالىقتى اشىندىرىپ الماۋى كەرەك.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz