كەزدەيسوقتىق بولمايدى، زاڭدىلىق بار دەيدى ادەتتە. تاريحتا ماسەلەن كوپتەگەن قىزىقتى سايكەستىكتەر كەزدەسەدى. سولاردىڭ بىرقاتارىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنىپ وتىرمىز.

گاۆريلو پرينتسيپ جانە ەرتسگەرتسوگ فرانتس فەرديناند

تاريحتان بىلەمىز، ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ باستالۋىنا اۆستريا ەرتسگەرتسوگى فرانتس فەرديناندقا جاسالعان قاستاندىق سەبەپ بولعان. وسى قاستاندىقتى جاساعان سەرب-بوسنيالىق رەۆوليۋتسيونەر گاۆريل پرينتسيپ ءوز ويىن  كەزدەيسوق جاعدايعا  بايلانىستى ىسكە اسىرا العان. ەرتسگەرتسوگقا جوسپارلانعان العاشقى قاستاندىق تولىعىمەن كۇيرەيدى. وسىدان كەيىن راديكال ءىستى ءوز قولىنا الۋعا شەشىم قابىلدايدى. فرانتس فەرديناند ايەلىمەن كەلە جاتقان ءاۆتوموبيلدىڭ جۇرگىزۋشىسى سول كۇنى بايقاماي باسقا جولعا ءتۇسىپ كەتەدى. قاتەلەسكەنىن بىلگەن جۇرگىزۋشى توقتاپ، كەيىن قاراي قايتۋعا بۇرىلا باستايدى. سول جەردە كەزدەيسوق تابىلعان پرينتسيپ بۇل كەلگەن مۇمكىندىكتى جىبەرىپ العىسى كەلمەي بىرنەشە رەت وق اتىپ، ەرتسگەرتسوگتى ءولىمشى ەتىپ جارالايدى.

كىم بىلەدى، ەگەر دە ەرتسگەرتسوگ جۇرگىزۋشىسى جولدان اداسپاعاندا ءبىز ەشقاشان دا ءبىرىنشى دۇنيەجۇزلىك سوعىس تۋرالى ەستىمەس پە ەدىك.

ەدۆين بۋت جانە روبەرت لينكولن

امەريكادا پرەزيدەنتكە قاستاندىق جاساۋ اۆراام لينكولننەن باستالعان. ا.لينكولننىڭ ولىمىنەن ءسال عانا بۇرىن ونىڭ بالاسى روبەرت نيۋ-دجەرسي شتاتىنا ساياحاتقا شىعادى. پويىز قوزعالعان كەزدە جاس لينكولن ءوزىن-ءوزى ۇستاي الماي قالىپ، پلاتفورماعا قۇلاپ كەتەدى دە جوعارىعا كوتەرىلە الماي قالادى. ونىڭ باقىتىنا وراي جاقىن جەردە  تۇرعان ءبىر ادام جاس بالانىڭ پالتوسىنىڭ جاعاسىنان تارتىپ، قاۋىپسىز ورىنعا شىعارىپ الادى. ونىڭ قۇتقارۋشىسى اكتەر ەدۆين بۋتت ەدى. ال كوپ ۇزاماي ونىڭ تۋعان اعاسى دجون ۋيلكس بۋت پرەزيدەنت اۆراام لينكولندى ءولتىردى.

لي حارۆي وسۆالد جانە دجون كەننەدي

اقش پرەزيدەنتى دجون كەننەديگە قاستاندىق جاسالاردان تۋرا ءبىر اي بۇرىن لي حارۆي وسۆالد تەحاستىڭ كىتاپ قويماسىنا جۇمىسقا تۇرادى. كەيىننەن رەسمي مالىمەتتەرگە ساي امەريكانىڭ 35 پرەزيدەنتىنە قاستاندىق جاساعان كەزدە تاسالاناتىن ورىندى وسى جەردەن تاڭداعان. وسىدان كەيىن وسۆالد سول جەرگە جۇمىسقا تۇرماعاندا وقيعا قالاي ءوربىر ەدى دەگەن سۇراق تۋاتىنى زاڭدى.

ريچارد لوۋرەنس جانە ەندريۋ دجەكسون

1935 جىلى ريچارد لوۋرەنس اقش-تىڭ سول كەزدەگى پرەزيدەنتى ەندريۋ دجەكسونعا قاستاندىق جاسادى. ول ەكى كرەمني پيستولەتىن ساتىپ الادى. پرەزيدەنتتىڭ ارتىنان كوزدەپ باسىپ قالادى. بىراق تا پيستولەت وت الماي قالدى. جالما جان ەكىنشى پيستولەتتى الىپ، جاقىنداپ بارىپ اتىپ قالادى. الايدا، ەكىنشى پيستولەت تە اتپاي قالادى. ءوزىنىڭ وسى ارەكەتتەرىمەن كوزگە تۇسكەن قىلمىسكەردى جالما جان بۇعاۋلاپ الادى. وسىدان كەيىن پوليتسەيلەر قارۋلارىن الىپ تەكسەرگەن ەكەۋى دە جاقسى جاعدايدا تۇرعانى انىقتالدى. پرەزيدەنتتى قۇداي ساقتاعان ەدى.

دجەيمس دين جانە ونىڭ كولىگى

دجەيمس دين حح عاسىردىڭ ەلۋىنشى جىلدارىنداعى گولليۆۋدتىڭ بەلگىلى اكتەرى. ول 1955 جىلى ءوزىنىڭ ۇنەمى ماقتان ەتەتىن "كىشكەنتاي جەتەسىز" دەپ اتايتىن وتە قۋاتتى سپورتتىق كابريولەتى Porsche Spyder كولىگىمەن اپاتقا ۇشىراپ، قازا بولدى. "كىشكەنتاي جەتەسىز" وسى قايعىلى وقيعادان كەيىن دە جامانشىلىق اكەلۋىن توقتاتپادى.

1. اپاتتان كەيىن سالداقىسى شىققان كولىكتىڭ قالدىعىن گاراجعا جەتكىزەدى. ونى تىركەمەدەن ءتۇسىرىپ جاتقان كەزدە قۇلاپ كەتىپ، اۆتومەحانيكتەردىڭ ءبىرىن اۋىر جاراقاتتايدى.

2. ۋيليام ەشريح اتتى حيرۋرگتىڭ سپورتتىق اۆتوموبيلىنە "كىشكەنتاي جەتەسىزدىڭ" موتورى سالىنادى. كەزەكتى ءبىر جارىس كەزىندە سپورتكاردى باسقارا الماي قالىپ اپاتقا ءتۇسىپ، ەشريح ودان ءتىرى شىقپادى.

3. Porshe جامان اتىمەن شىقسا دا ونى قالپىنا كەلتىرۋگە قۇشتارلار از بولمادى. الايدا، ول جوندەۋدە تۇرعان گاراج تاڭدانارلىق جاعدايدا تۇگى قالماي ورتەنىپ كەتتى.

4. مۇنان سوڭ بۇل اۆتوكولىك ساكرامەنتو قالاسىنداعى كورمەگە قويىلادى. سوندا پوديۋمنان قۇلاپ كەتىپ، ءوتىپ بارا جاتقان ءجاسوسپىرىمنىڭ جامباس سۇيەگىن قاتتى جاراقاتتايدى.

5. 1959 جىلى اۆتوكولىك بەلگىسىز سەبەپتەرمەن 11 بولىككە ءبولىنىپ كەتتى، وسىلايشا ونىڭ ءومىرى اياقتالدى.

مارك تۆەن جانە گاللەيا كومەتاسى

جازۋشى مارك تۆەن 1835 جىلى گاللەيا كومەتاسى جەر پلانەتاسىنا وتە جاقىن جەردەن وتكەن كۇنى دۇنيەگە كەلدى. ال 1910 جىلى دۇنيە سالعان كۇنى ءوزى ايتىپ كەتكەنىندەي، گاللەيا كومەتاسى جەر وربيتاسىنا جاقىن جەردەن كورىندى.

"تيتانيك" جانە  تيتان

"تيتانيك" كەمەسى اتلانت مۇحيتىندا اجال قۇشارىنان بىرنەشە جىل بۇرىن جازۋشى مورگان روبەرتسوننىڭ قالامىنان "تۇڭعيىق" رومانى دۇنيەگە كەلدى. ونىڭ وسى كىتابىندا جازعان الىپ كەمەنىڭ سۋرەتتەمەسى "تيتانيككە" وتە ۇقساس ەدى. كىتاپتاعى كەمە اتاۋى "تيتان" بولاتىن. رومان جەلىسى بويىنشا كەمە ايسبەرگكە سوقتىعىسىپ، كوپتەگەن جولاۋشىنى ءوزىمىن بىرگە سۋ تۇبىنە بىرگە الىپ كەتەدى.

ليۋدوۆيك XVI جانە 21 سانى

فرانتسيا كورولى ليۋدوۆيك حVI-ءنىڭ بالا كەزىندە وعان ءبىر استرولوگ ءاربىر ايدىڭ 21-ءشى كۇنىندە بارىنشا ساق بولۋدى ەسكەرتەدى. بۇل قورقىنىشتى بولجامنان قاتتى سەسكەنگەن كورول 21-ءشى كۇنگە ەشقانداي ءىس جوسپارلامايتىن بولعان.

ايتسە دە فرانتسۋز رەۆوليۋتسياسى ونىڭ بۇل ادەتىنەن  باس تارتۋىنا سەبەپكەر بولدى. 1791 جىلى 21 ماۋسىم كۇنى ەلدەن قاشپاقشى بولعان كورول مەن كورولەۆانى تۇتقىنعا الادى. سول جىلدىڭ  21 قىركۇيەگىندە فرانتسيا رەسپۋبليكا بولىپ جاريالاندى. ال 1793 جىلى  21 قاڭتاردا  كورول ليۋدوۆيك ءحVى-ءنىڭ باسى  گيلوتينمەن الىنادى.

يوسيف ستالين جانە اقساق تەمىر

1941 جىلى ستالين ارحەولوگتارعا سامارقاندا جەرلەنگەن  اقساق تەمىردىڭ تابىتىن اشىپ زەرتتەۋدى تاپسىرادى. ال ونىڭ تابىتىنىڭ بەتىن جاپقان تاستاردىڭ بىرىنەن  "مەنىڭ مۇردەمدى اشاتىن بولسا قانتوگىس سوعىس باستالادى" دەگەن ماعىناداعى سوزدەر جازىلعانىن انىقتايدى. عالىمدار نە ىستەرىن بىلمەي قالعانمەن بۇل ءستاليننىڭ تاپسىرماسى بولعاندىقتان امال جوق جۇمىستى ءارى قاراي جالعاستىرۋعا ءماجبۇر بولعان. بۇل 1941 جىلدىڭ 19 ماۋسىمى بولاتىن. داڭقتى قولباسشىنىڭ سۇيەگىن  ماسكەۋگە جونەلتەدى. ەكى كۇننەن كەيىن گيتلەرلىك گەرمانيانىڭ ارمياسى كەڭەس وداعى تەرريتورياسىنا باسىپ كىردى.

بەلگىلى انتروپولوگ گەراسيموۆ اقساق تەمىردىڭ پورترەتىن جاساپ شىعارعاننان كەيىن ستالين اقساق تەمىردى قابىرىنە قايتا جەرلەۋگە تاپسىرما بەرەدى. وسىدان كەيىن بارىپ نەمىس اسكەرلەرىنە تويتارىس بەرۋ باستالادى.

ىدىرىس ءتاجىۇلى، قىزىلوردا كالاسى

Abai.kz