جاپونياداعى «فۋكۋسيما-1» اتوم ەلەكتر ستانساسى باقىلاۋدان شىعىپ كەتتى. اتالعان اپات تۋراسىندا بۇگىن ەنەرگەتيكا جونىندەگى ەۋروكوميسسار گيۋنتەر وتتينگەر ءمالىم ەتتى. ەۋروپارلامەنتتە سويلەگەن سوزىندە ول «جاپونيا سۇمدىق اپاتتىڭ الدىندا تۇر. ازداعان ۋاقىتتان سوڭ ارال تۇرعىندارىنىڭ ومىرىنە سۇمدىق ءتونۋى مۇمكىن»، - دەدى.

جاپونيا بيلىگى دە «فۋكۋسيما-1»  اتوم ەلەكتر ستانتسياسىن باقىلاۋ شەكتەن شىعىپ بارا جاتقانىن حابارلاپ، ازيا ەلدەرىنەن قاۋىپسىزدىك شارالارىن نىعايتۋىن ءوتىندى. ەگەر جاڭبىر جاۋا قالسا، ادامداردىڭ دالاعا شىقپاي، 24 ساعاتتىڭ كولەمىندە  جابىق عيماراتتا بولۋىن ەسكەرتۋدە.  ەسىك تەرەزەلەردى قىمتاپ،  مويىن تەرىسى مەن قالقانشا بەز ماڭىنا يود تورلار جاساۋ ماڭىزدى. سەبەبى،  ساۋلەلەنۋ ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە قالقانشا بەزىنىڭ قىزمەتىن بۇزادى.

«فۋكۋسيما-1» اتوم ەلەكتر ستانساسىنداعى احۋالعا بايلانىستى ءبىزدىڭ تىلشىلەرىمىز جاپونيانىڭ قازاقستانداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى يۋدزا حارادامەن بايلانىسقا شىعىپ ۇلگەردى. ول قىسقاشا بىلاي دەيدى:

-رادياتسيانىڭ قاۋىپى الداعى ءساۋىر ايىندا عانا بەلگىلى بولادى. وعان دەيىن بىردەمە ايتۋ مۇمكىن ەمەس.

جاپونياداعى «فۋكۋسيما-1» اتوم ەلەكتر ستانساسى باقىلاۋدان شىعىپ كەتتى. اتالعان اپات تۋراسىندا بۇگىن ەنەرگەتيكا جونىندەگى ەۋروكوميسسار گيۋنتەر وتتينگەر ءمالىم ەتتى. ەۋروپارلامەنتتە سويلەگەن سوزىندە ول «جاپونيا سۇمدىق اپاتتىڭ الدىندا تۇر. ازداعان ۋاقىتتان سوڭ ارال تۇرعىندارىنىڭ ومىرىنە سۇمدىق ءتونۋى مۇمكىن»، - دەدى.

جاپونيا بيلىگى دە «فۋكۋسيما-1»  اتوم ەلەكتر ستانتسياسىن باقىلاۋ شەكتەن شىعىپ بارا جاتقانىن حابارلاپ، ازيا ەلدەرىنەن قاۋىپسىزدىك شارالارىن نىعايتۋىن ءوتىندى. ەگەر جاڭبىر جاۋا قالسا، ادامداردىڭ دالاعا شىقپاي، 24 ساعاتتىڭ كولەمىندە  جابىق عيماراتتا بولۋىن ەسكەرتۋدە.  ەسىك تەرەزەلەردى قىمتاپ،  مويىن تەرىسى مەن قالقانشا بەز ماڭىنا يود تورلار جاساۋ ماڭىزدى. سەبەبى،  ساۋلەلەنۋ ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە قالقانشا بەزىنىڭ قىزمەتىن بۇزادى.

«فۋكۋسيما-1» اتوم ەلەكتر ستانساسىنداعى احۋالعا بايلانىستى ءبىزدىڭ تىلشىلەرىمىز جاپونيانىڭ قازاقستانداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى يۋدزا حارادامەن بايلانىسقا شىعىپ ۇلگەردى. ول قىسقاشا بىلاي دەيدى:

-رادياتسيانىڭ قاۋىپى الداعى ءساۋىر ايىندا عانا بەلگىلى بولادى. وعان دەيىن بىردەمە ايتۋ مۇمكىن ەمەس.

جۇرتتى ۇرەيگە سالعان اقپاراتتى انىقتاۋ ماقساتىندا قوڭىراۋ شالعانىمىزدا كۋرچاتوۆ قالاسىنداعى  ۇلتتىق يادرولىق ورتالىقتىڭ ماماندارى كوڭىلدى تىنىشتاندىراتىن جاۋاپ قايتاردى. ولاردىڭ ايتۋىنشا، جەلدىڭ باعىتى رادياتسيانى تىنىق مۇحيتقا قاراي ايداپ كەتكەن كورىنەدى. بىزگە كەلەر ەش قاۋىپ جوق دەسەدى. مۇحيتتىڭ دىمقىل اۋاسى رادياتسيانى تارقاتىپ جىبەرەدى. ۇرەيگە بەرىلىپ، ارتىق-اۋىس ساقتىق شارالارىن قولدانۋدىڭ قاجەتى جوق دەيدى ماماندار.

ال قر پرەزيدەنتتىگىنەن ۇمىتكەر مەلس ەلەۋسىزوۆ بولسا مىنانى ايتتى:

-اەس-تىڭ قاۋىپتىلىگى تۋرالى مەن ىلعي دا ايتىپ كەلەمىن. مىنە، جاپونياداعى جەر سىلكىنىسىنەن كەيىن ورىن الىپ وتىرعان «فۋكۋسيما -1» اەس-داعى جاعداي وسىعان دالەل. اەس-تەن گورى جەلدى، كۇندى، جەراستى سۋلارىن پايدالانۋ كەرەك.

«فۋكۋسيما-1» اتوم ەلەكتر ستانساسىنىڭ باقىلاۋدان شىققانىن ەستي سالىسىمەن گەرمانيا حالقى جاپپاي رادياتسيا ولشەيتىن قۇرالداردى ساتىپ الىپ جاتىر ەكەن.  ويتكەنى ولاردا چەرنوبىل اپاتىنان كەيىن قالعان ۇرەي بار. ال، جاپونياداعى  جارىلىستان پايدا بولعان رادياتسيانىڭ ءبىزدىڭ ەلگە جەتۋى نەيعابىل. ويتكەنى، ارالىق وتە قاشىق ءارى ۇلكەن تاۋلار بار. دەگەنمەن، ۇكىمەت حالىقتى بۇل جاعدايدان حاباردار ەتۋى قاجەت دەپ ويلايمىن.

«اباي-اقپارات»

1-ءشى سۋرەتتە: جاپونيانىڭ «فۋكۋسيما-1» اتوم ەلەكتر ستانساسى

2-ءنشى سۋرەتتە: وڭ جاقتا چەرنوبىل اەس-داعى جارىلىس، سول جاقتا «فۋكۋسيما-1» اەس