ايالدار كۇنتۋعان. كۇنەستەن «قازاققا» جەتكەن حات
بيىل ارداقتى باسىلىمىمىز، قازاق ءسوزىنىڭ كوشباستاۋشىسى قاتارىنداعى «ايقاپ» جۋرنالى مەن «قازاقستان» گازەتىنىڭ جارىق كورگەنىنە 100 جىل تولىپ وتىر. سونداي-اق، ۇلتتىڭ سوزىنە، كوزىنە، قۇلاعىنا اينالعان «قازاقتىڭ» دا مەرەيلى مەزەتىنە جاقىنداپ كەلەمىز. ەگەر سول كەزدىڭ كوزىمەن قاراساق، ءباسپاسوز اشۋ، شىعارۋ، تاراتۋ ءىسىنىڭ قانشالىقتى ميحناتتى شارۋا ەكەنىن ءتۇسىنۋ قيىن بولماس.
بيىل ارداقتى باسىلىمىمىز، قازاق ءسوزىنىڭ كوشباستاۋشىسى قاتارىنداعى «ايقاپ» جۋرنالى مەن «قازاقستان» گازەتىنىڭ جارىق كورگەنىنە 100 جىل تولىپ وتىر. سونداي-اق، ۇلتتىڭ سوزىنە، كوزىنە، قۇلاعىنا اينالعان «قازاقتىڭ» دا مەرەيلى مەزەتىنە جاقىنداپ كەلەمىز. ەگەر سول كەزدىڭ كوزىمەن قاراساق، ءباسپاسوز اشۋ، شىعارۋ، تاراتۋ ءىسىنىڭ قانشالىقتى ميحناتتى شارۋا ەكەنىن ءتۇسىنۋ قيىن بولماس.
ايتپاعىمىز، سول كەزدەرى كىل مارعاسقالارىمىز، ويدىڭ كوشىن، ءسوزدىڭ دەسىن بەرمەگەن الاش زيالىلارىنىڭ «قازاق» گازەتىن شىعارا وتىرىپ، الەۋمەتكە، تۇتاس قازاق بالاسىنا ۇندەۋ تاستاۋى تۋرالى ەدى. مۇنداعى ماقساتتارى - «قازاق» گازەتىنىڭ اياسىندا توپتاسقان «ازامات» سەرىكتەستىگىنە جارنا جيناپ، جەكە، ۇلتتىق باسپاحانا قۇرۋ ماسەلەسى بولاتىن. ارداقتى باسىلىمنىڭ ءار ۋاقتاعى نومىرلەرىندە بۇل سەرىكتەستىككە قانشا اقشا جينالعانى، ونى كىمنىڭ بەرگەنى ەسىم-سويلارىمەن كورسەتىلىپ وتىرعان. مىنا تومەندەگى الاقانداي حاتتى قازىرگى قىتايدىڭ ىلە ايماعىنا قاراستى كۇنەس اۋدانىنىڭ قازاقتارى جولداپتى. «الاش تۋىنىڭ استىنا بىزدە قوسىلدىق!» دەپ، اعىنان جارىلىپتى. بايقاپ وتىرساق شاعىن عانا ماتىندە ايتار وي كوپ. بۇل، بىرىنشىدەن، «قازاق» ارقىلى ۇلان بايتاق ولكەمىزدىڭ ءار تۇكپىرىندەگى قازاقتىڭ ويى مەن ءسوزى ءبىر جەرگە توقايلاسقاندىعىن كورسەتسە، ەكىنشىدەن، الاش بالاسى قيىر جايلاپ، شەت جۇرسە دە، ۇلت ءۇشىن كۇرەسە الاتىندىعىنىڭ ايعاعى ەسەپتەس. سوناۋ سولتۇستىك باتىستاعى (ورىنبور) اعايىن جۇرتقا قازاق دالاسىنىڭ وڭتۇستىك شىعىستاعى ەڭ شەتكى نۇكتەسى ەسەپتەلەتىن كۇنەس ەلىنەن ارنايى حات جازىپ، تىلەۋلەس بولۋى - الاش ارىستارىنىڭ ءۇنى بارشا قازاق بالاسىنا جەتكەندىگىنىڭ ناقتىلى كورىنىسى دەۋگە تولىق نەگىز بار.
سونداي-اق، حات سوڭىنداعى ەسىمدەر كۇنەسكە تانىمال ادامداردىڭ اتتارى ەكەندىگىن دە ايتا كەتۋ پارىز.
باسپاحانا تۋرالى
«قازاق» باسقارماسىنىڭ باسپاحانا تۋرالى جازعان سوزىنە ءىشىمىز ەرىپ، قىتاي قول استىنداعى كۇنەس ەلىنىڭ قازاقتارى «ازامات» سەرىكتەستىگىنە 600 سوم جىبەردىك. الاش ۇراندى قازاق بالاسى «اھ» دەسىپ قولعا العان ىسىنەن بىزدە قۇر قالمالىق دەدىك. الاش تۋىنىڭ استىنا بىزدە قوسىلدىق! قاراڭعى ءبىر شەت جەردەن بىزدەر قوسىلعاندا باسقا كوزى اشىق، كوڭىلى سەرگەك قاي قازاق قاراپ قالار دەيمىز. ءبۇتىن التى الاش بولىپ ءبىر باسپاحاناعا يە بولا الماسا، قانشا نوعايعا كۇلكى بولمايمىز با؟ باياعىدان بەرگى تەلمىرگەنىمىز از با؟ شومىشتەن قاعىلىپ جۇرگەنىمىز بە؟
ەگەر قازاقتىڭ ءبىر باسپاحاناسى بولسا، ءار ءتۇرلى گازەتا، جۋرنال باسىلىپ، قازاقشا مەكتەپ كىتاپتارى كوبەيىپ، كوزىمىز اشىلار ەدى.
ماقسۇت ءتاجى ساسانۇلى،
مولدا نۇربەكۇلى،
قوسبولات بايبولاتۇلى،
شايىربەك ساسانۇلى،
راقىم اسىلبەكۇلى،
جيەنالى مەيىرمانۇلى.
(قازاق، 1917, 17 مارت)
«اباي-اقپارات»