قايرات جولدىباي. ءبىلىم وردالارىندا حيدجاب كيۋگە زاڭمەن تىيىم سالۋ كەرەك پە؟
ءبىز سان عاسىردان بەرى يسلام ءدىنىن ۇستانىپ كەلگەن مۇسىلمان حالىقپىز. سوندىقتان قازىر جاستاردىڭ، سونىڭ ىشىندە قىز بالالاردىڭ ءوز دىنىنە بەت بۇرىپ جاتقاندىعى قۋانارلىق جاعداي. ال ايەل زاتىنىڭ ءدىنىمىزدىڭ تالابى بويىنشا كيىنۋى - پارىز. قۇران كارىمنىڭ «نۇر» سۇرەسىندە بۇل انىق ايتىلعان.
مەنىڭشە، قىزدارعا بۇل جونىنەن كۇشتەپ تىيىم سالۋدىڭ ورنىنا باسقا جول قاراستىرۋىمىز كەرەك.
اتا-بابالارىمىز ەش ۋاقىتتا "بiزدiڭ ءداستۇر-سالتىمىزدا ورامال تاعۋ جوق" دەپ قاسيەتتi قۇراننىڭ بۇيرىعىنا قارسى شىقپاعان. كەرiسiنشە، وزدەرiنiڭ مادەنيەتiنە، ادەت-عۇرپىنا، دiلiنە ساي ەتiپ نەبiر اسەم كيiم ۇلگiلەرiن جاساپ شىعارعان. ولاردىڭ قۇران تالاپتارىنا قايشى كەلمەۋiن باستى نازاردا ۇستاعان. نەگiزiندە، مۇسىلمانشا كيiمدi قازاقىلاندىرىپ كيۋگە شاريعات بويىنشا رۇقسات. ويتكەنi قۇراندا پارىز ەتiلگەن كيiم ۇلگiسi "قارا، جاسىل ءتۇستi بولسىن" دەگەن سەكiلدi ناقتى ءارi قاتاڭ فورما كورسەتiلمەگەن. ولاي بولسا، ايەل بالاسى ءوزiنiڭ دەنە بiتiمiن قاتتى كەسكiندەمەيتiن، دەنەسiن كورسەتەتiندەي جۇقا ەمەس جانە ءجۇزi, ەكi قولى، توبىقتىڭ تومەنگi جاعىنان تىس باسقا بارلىق جەرلەرiن جاباتىنداي كەز كەلگەن كيiم ۇلگiسiن تاڭداپ كيۋiنە بولادى. دەمەك ايەل بالاسىنىڭ قۇران ولشەمدەرiنەن شىقپاۋ شارتىمەن ءساندi ءارi وزiنە جاراسىمدى، ەستەتيكاعا ساي كيiم كيۋiنە ەركi بار. ولاي بولسا، بۇگiن دە زامان تالابى مەن ۇلتتىق تۇسiنiگiمiزگە ساي مۇسىلمانشا كيiم ۇلگiلەرiن تiگۋگە نەگە بولماسىن؟
ءبىز سان عاسىردان بەرى يسلام ءدىنىن ۇستانىپ كەلگەن مۇسىلمان حالىقپىز. سوندىقتان قازىر جاستاردىڭ، سونىڭ ىشىندە قىز بالالاردىڭ ءوز دىنىنە بەت بۇرىپ جاتقاندىعى قۋانارلىق جاعداي. ال ايەل زاتىنىڭ ءدىنىمىزدىڭ تالابى بويىنشا كيىنۋى - پارىز. قۇران كارىمنىڭ «نۇر» سۇرەسىندە بۇل انىق ايتىلعان.
مەنىڭشە، قىزدارعا بۇل جونىنەن كۇشتەپ تىيىم سالۋدىڭ ورنىنا باسقا جول قاراستىرۋىمىز كەرەك.
اتا-بابالارىمىز ەش ۋاقىتتا "بiزدiڭ ءداستۇر-سالتىمىزدا ورامال تاعۋ جوق" دەپ قاسيەتتi قۇراننىڭ بۇيرىعىنا قارسى شىقپاعان. كەرiسiنشە، وزدەرiنiڭ مادەنيەتiنە، ادەت-عۇرپىنا، دiلiنە ساي ەتiپ نەبiر اسەم كيiم ۇلگiلەرiن جاساپ شىعارعان. ولاردىڭ قۇران تالاپتارىنا قايشى كەلمەۋiن باستى نازاردا ۇستاعان. نەگiزiندە، مۇسىلمانشا كيiمدi قازاقىلاندىرىپ كيۋگە شاريعات بويىنشا رۇقسات. ويتكەنi قۇراندا پارىز ەتiلگەن كيiم ۇلگiسi "قارا، جاسىل ءتۇستi بولسىن" دەگەن سەكiلدi ناقتى ءارi قاتاڭ فورما كورسەتiلمەگەن. ولاي بولسا، ايەل بالاسى ءوزiنiڭ دەنە بiتiمiن قاتتى كەسكiندەمەيتiن، دەنەسiن كورسەتەتiندەي جۇقا ەمەس جانە ءجۇزi, ەكi قولى، توبىقتىڭ تومەنگi جاعىنان تىس باسقا بارلىق جەرلەرiن جاباتىنداي كەز كەلگەن كيiم ۇلگiسiن تاڭداپ كيۋiنە بولادى. دەمەك ايەل بالاسىنىڭ قۇران ولشەمدەرiنەن شىقپاۋ شارتىمەن ءساندi ءارi وزiنە جاراسىمدى، ەستەتيكاعا ساي كيiم كيۋiنە ەركi بار. ولاي بولسا، بۇگiن دە زامان تالابى مەن ۇلتتىق تۇسiنiگiمiزگە ساي مۇسىلمانشا كيiم ۇلگiلەرiن تiگۋگە نەگە بولماسىن؟
وكiنiشكە قاراي، بۇگiنگi تاڭدا ساۋكەلەنiڭ بiر عانا ءتۇرiن كورiپ ءجۇرمiز. ال نەگiزiندە، قازاقتا شاريعاتقا ساي ساۋكەلەنiڭ نەبiر تۇرلەرi بولعان. كەلىن بولىپ تۇسكەننەن كەيىن كيىلەتىن كيمەشەك تۇرلەرى دە وسى «حيجابتىڭ» ۇلتتىق نۇسقاسى. سوندىقتان اياۋلى قارىنداستارىمىزعا زامان تالابى مەن ۇلتتىق تۇسىنىگىمىزگە ساي مۇسىلمانشا كيىم ۇلگىلەرىن تىگىپ ۇسىنۋ بۇگىنگى قالىپتاسىپ وتىرعان جاعدايدى شەشۋدىڭ ەڭ ءتيىمدى جولى دەپ ويلايمىن. قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى مۇسىلمان قىزدارىنىڭ قازىرگى ەستەتيكا مەن شاريعات تالابىنا ساي، ۇلتتىق ناقىشتارى بار وزىق كيىم ۇلگىلەرىن انىقتاۋ ماقساتىندا ديزاينەرلەر مەن وسى سالا ماماندارى اراسىندا ارنايى بايگە جاريالاۋدى جوسپارلاپ وتىر.
تاعى ءبىر ەسكەرەتىن جايت شاريعات شارتتارىنا ساي كيىمدى مىندەتتى تۇردە «حيجاب» دەپ اتاۋ شارت ەمەس. ءتىپتى قاجەت تە ەمەس. قازاق بۇل ءسوزدى مۇلدە قولدانباعان.
ەلباسىمىز كەشە عانا تۇركىستان قالاسىندا وتكەن زيالىلارمەن كەزدەسۋىندە حيدجاب تۋرالى اشىق كوزقاراسىن ءبىلدىردى. بىراق زاڭمەن تىيىم سالۋ تۋرالى ايتقان جوق. جالپى زاڭنان باسقا قانداي جولدارمەن حيدجابقا تىيىم سالۋعا بولادى؟
ەلباسىمىزدىڭ بۇل تۇرعىدا ايتقان بۇل ءسوزىن مۇسىلمان قىزداردىڭ شاريعات بويىنشا كيىنۋىنە تۇبەگەيلى قارسى كوزقاراس دەپ ءتۇسىنۋ - اسىعىستىق. ويتكەنى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى جالپى مۇسىلماندىققا قارسى ەمەس ەكەندىگىن سول سوزىندە دە، وزگە سۇحباتتارىندا دا ءبىلدىرىپ ءجۇر. ال ەلباسىنىڭ «قارسىمىن» دەگەنى قىز بالالاردىڭ جالپى يسلام تالابى بويىنشا كيۋىنۋىنە ەمەس، كەيبىر ەلدەرىندەگىدەي قاپ-قارا ءتۇستى حيجاب ۇلگىسى مەن تەك كوزدى عانا اشىق قالدىراتىن پارانجاعا بايلانىستى بولۋى مۇمكىن. سەبەبى ءبىزدىڭ حالىق مۇنداي كيىم ۇلگىسىن ەشبىر كەزەڭدە كيمەگەن. قارا ءتۇس قازاق حالقىندا قايعى جامىلعاندا عانا كيىلەدى.
«muftyat.kz» سايتى