قازاقپارات-انونس: 2011 جىلعى 28 ناۋرىز بەن 4 ءساۋىر ارالىعىنداعى وقيعالاردىڭ كۇنتىزبەسى
ۇكىمەت
28 ناۋرىزدا ماجىلىستە ۇكىمەت ساعاتى وتەدى. بۇل كۇنى پارلامەنتشىلەر «2010 جىلى تۋريزم جانە سپورت سالالارىندا اتقارىلعان جۇمىستار جانە الداعى دامۋ مىندەتتەرى تۋرالى» تاقىرىپتى تالقىعا سالادى.
پارلامەنت
28 ناۋرىزدا قر پارلامەنتى ماجىلىسىندە «بولاشاقتىڭ ىرگەسىن بىرگە قالايمىز!» دەگەن تاقىرىپتا دوڭگەلەك ۇستەل وتەدى.
قوعام
3 ناۋرىز بەن 3 ءساۋىر ارالىعىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتتىگىنە كانديداتتار سايلاۋالدى ۇگىت-ناسيحات جۇمىستارىن جۇرگىزەدى.
28 ناۋرىزدا لەۆ گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى ليلل 1 (فرانتسيا) ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق جونىندەگى باسشىسى فپانسۋا وليۆە مىرزامەن ەكىجاقتى مەموراندۋمعا قول قويادى.
قازاقستان جانە الەم
2011 جىلعى 3 ءساۋىر كۇنى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ كەزەكتەن تىس سايلاۋى وتەدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ 2011 جىلعى 4 اقپانداعى №1149 جارلىعىنا، سونداي-اق قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋتسياسىنىڭ 41 بابىنىڭ 3-1 پۋنكتىنە سايكەس 2011 جىلدىڭ 3 ءساۋىر كۇنى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ سايلاۋى بولىپ وتەدى.
استانا
ۇكىمەت
28 ناۋرىزدا ماجىلىستە ۇكىمەت ساعاتى وتەدى. بۇل كۇنى پارلامەنتشىلەر «2010 جىلى تۋريزم جانە سپورت سالالارىندا اتقارىلعان جۇمىستار جانە الداعى دامۋ مىندەتتەرى تۋرالى» تاقىرىپتى تالقىعا سالادى.
پارلامەنت
28 ناۋرىزدا قر پارلامەنتى ماجىلىسىندە «بولاشاقتىڭ ىرگەسىن بىرگە قالايمىز!» دەگەن تاقىرىپتا دوڭگەلەك ۇستەل وتەدى.
قوعام
3 ناۋرىز بەن 3 ءساۋىر ارالىعىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتتىگىنە كانديداتتار سايلاۋالدى ۇگىت-ناسيحات جۇمىستارىن جۇرگىزەدى.
28 ناۋرىزدا لەۆ گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى ليلل 1 (فرانتسيا) ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق جونىندەگى باسشىسى فپانسۋا وليۆە مىرزامەن ەكىجاقتى مەموراندۋمعا قول قويادى.
قازاقستان جانە الەم
2011 جىلعى 3 ءساۋىر كۇنى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ كەزەكتەن تىس سايلاۋى وتەدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ 2011 جىلعى 4 اقپانداعى №1149 جارلىعىنا، سونداي-اق قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋتسياسىنىڭ 41 بابىنىڭ 3-1 پۋنكتىنە سايكەس 2011 جىلدىڭ 3 ءساۋىر كۇنى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ سايلاۋى بولىپ وتەدى.
استانا
28 ناۋرىزدا قازاقستانداعى مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسىن رەفورمالاۋ ماسەلەلەرى بويىنشا جۋرناليستەرگە ارنالعان ترەنينگ وتەدى.
28 ناۋرىزدا XXXII رەسپۋبليكالىق ورىنداۋشىلار بايقاۋىنىڭ قازىلار القاسىمەن ءباسپاسوز ءماسليحاتى وتكىزىلەدى.
29 ناۋرىزدا «قر اتوم سالاسىنىڭ دامۋ بولاشاعى مەن احۋالى» حالىقارالىق كونفەرەنتسياسى وتەدى.
29 ناۋرىزدا يران سۋرەتشىلەرىنىڭ كورمەسى اشىلادى.
الماتى
28 ناۋرىزدا شەتەل تىلدەرىنىڭ اۋىلدىق مەكتەپ مۇعالىمدەرىنىڭ سەمينارى وتەدى.
28 ناۋرىزدا قايىرىمدىلىق اكتسياسى اياسىندا قايىرىمدىلىق كونتسەرت وتكىزىلەدى. ودان جينالعان قاراجات شاكەن ادىلعازىنى ەمدەۋگە اۋدارىلادى.
ەلەۋلى وقيعالار. اتاۋلى كۇندەر. ەسىمدەر.
ناۋرىزدىڭ 28-ءى، دۇيسەنبى
وقيعالار
5 جىل بۇرىن (2006) پاۆلوداردا مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ادامداردى قورعايتىن جانە قولدايتىن قايىرىمدىلىق قورى جانە تۇتىنۋشىلار قۇقىعىن قورعايتىن قوعام قۇرىلدى.
جاڭا ۇيىمنىڭ ۇيىمداستىرۋشىسى - ون قوعامدىق بىرلەستىك جانە پارتيالار. قور مۇگەدەكتەرگە، جالعىز باستى انالارعا، تۇرمىسى تومەن ادامدارعا جانە دە قۇقىقتارىنا قىسىم جاسالعان قالا تۇرعىندارىنا دا زاڭدى جانە ماتەريالدى تۇرعىدان كومەك كورسەتەدى.
3 جىل بۇرىن (2008) سەمەيدىڭ №16 ورتا مەكتەبىندە ايماقتاعى ءبىرىنشى ماتەماتيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى تىلەۋباي امانوۆتىڭ مۇراجايى سالتاناتتى تۇردە اشىلدى، سونىمەن قاتار پروفەسسوردىڭ 85-جىلدىعىنا ارنالعان مەموريالدىق تاقتا ورناتىلدى.
تىلەباي امانوۆ قازاق كسر عىلىم اكادەمياسىنىڭ ماتەماتيكا جانە مەحانيكا ينستيتۋتىندا ءبىرىنشى بولىپ فۋنكتسيا ءىلىمى بويىنشا عىلىمي بولىمشەنى ۇيىمداستىرىپ جانە ماتەماتيكانىڭ وسى ءىلىمى بويىنشا زەرتحانانى قۇراستىردى. عالىم 1923 جىلدىڭ تامىزىندا شىعىس قازاقستان وبلىسى بەسقاراعاي اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. سەمەي قالاسىنداعى پەداگوگيكا ينستيتۋتىنىڭ ماتەماتيكا كافەدراسىن كوپ جىلدار بويى باسقاردى.
ەسىمدەر
50 جىل بۇرىن (1961) №2 اتىراۋ قالالىق سوتىنىڭ توراعاسى، اعا ادىلەت كەڭەسشىسى قۇتقوجا پاراسات جاقىپۇلى دۇنيەگە كەلدى.
اتىراۋ قالاسىندا تۋعان. س.م.كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن (قازىرگى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى) بىتىرگەن.
1983-1996 جىلدارى - شەۆچەنكو قالالىق پروكۋراتۋراسىنىڭ تەرگەۋشىسى، گۋرەۆ قالالىق پروكۋراتۋراسىنىڭ تەرگەۋشىسى، گۋرەۆ وبلىستىق اگرووندىرىسىنىڭ زاڭگەرى، گۋرەۆ سۋ پروكۋراتۋراسى پروكۋرورىنىڭ كومەكشىسى، اتىراۋ وبلىستىق پروكۋراتۋراسى ءبولىمىنىڭ پروكۋرورى، اقتاۋ قالالىق پروكۋرورىنىڭ كومەكشىسى، ورىنباسارى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى باس پروكۋراتۋراسىنىڭ ءبولىم باستىعى. 1996-1997 جىلدارى -اتىراۋ قالاسىنىڭ پروكۋرورى. 1997-2002 جىلدارى - اقتوبە وبلىستىق پروكۋرورىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى. 2002-2004 جىلدارى - اتىراۋ وبلىستىق پروكۋرورىنىڭ ورىنباسارى. 2004-2005 جىلدارى - اتىراۋ وبلىسى اكىمى اپپاراتى جەتەكشىسىنىڭ ورىنباسارى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ادىلەت ءمينيسترىنىڭ كەڭەسشىسى، الماتى قالالىق ادىلەت دەپارتامەنتى باستىعىنىڭ ورىنباسارى. 2005-2007 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسى اپپاراتىنىڭ جەتەكشىسى، توراعانىڭ كەڭەسشىسى. 2007-2008 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى اكىمشىلىگى قۇقىق قورعاۋ جانە سوت جۇيەلەرى ماسەلەلەرى ءبولىمىنىڭ سەكتور مەڭگەرۋشىسى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى اكىمشىلىگى مەملەكەتتىك قۇقىق ءبولىمىنىڭ كونسۋلتانتى. 2008-2010 جىلدارى - اتىراۋ قالالىق سوتىنىڭ توراعاسى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 2010 جىلدان باستاپ - قازىرگى قىزمەتىندە.
45 جىل بۇرىن (1966) قوستاناي وبلىسى سارىكول اۋدانىنىڭ اكiمi عابدۋلين قانات مىرزاعاليۇلى دۇنيەگە كەلدى. بيولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى.
قوستاناي وبلىسىندا تۋعان. قازاقستان اۋىلشارۋاشىلىق ينستيتۋتىن (قازاق ۇلتتىق اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتى), قازاقستان عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ اسپيرانتۋراسىن بiتiرگەن. ەڭبەك جولىن 1983 جىلى قوستاناي وبلىسى سەميوزەر اۋدانى «قازانباسى» كەڭشارىندا جۇمىسشى بولىپ باستاعان. 1983-1991 جىلدارى - قازاق اۋىلشارۋاشىلىق ينستيتۋتىنىڭ دايىندىق ءبولiمiنiڭ تىڭداۋشىسى، كەڭەس ارمياسىنىڭ قاتارىندا بولىپ، قازاق اۋىلشارۋاشىلىق ينستيتۋتىنىڭ ستۋدەنتi. 1991-1997 جىلدارى - قازاق عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرi, اسپيرانتى، اگرونومى. 1997-2001جىلدارى - قوستاناي وبلىسى اۋليەكول اۋدانىنىڭ «مىرزا» جشس ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى. 2001-2002 جىلدارى - احمەت بايتۇرسىنوۆ اتىنداعى قوستاناي مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اعا وقىتۋشىسى. 2002-2005 جىلدارى - قوستاناي وبلىسى اۋليەكول اۋدانى اكىمىنىڭ ورىنباسارى. 2005-2006 جىلدارى - «قوستاناي وبلىسى اكiمدiگiنiڭ اۋىل شارۋاشىلىق دەپارتامەنتi» مەملەكەتتىك مەكەمەسىنىڭ ديرەكتورى قىزمەتتەرiن اتقارعان.
2006 جىلدان باستاپ - قازىرگى قىزمەتىندە.
ناۋرىزدىڭ 29-ى، سەيسەنبى
اقش-تا ۆەتنام سوعىسى ارداگەرلەرىنىڭ كۇنى. 1973 جىلعى قاڭتاردىڭ 27-دە پاريجدە ۆەتنامداعى سوعىستى توقتاتۋ جانە بەيبىتشىلىكتى ورناتۋ تۋرالى تورتجاقتى كەلىسىمگە قول قويۋدىڭ سالتاناتتى ءراسىمى ءوتتى. سول جىلى امەريكان اسكەرىن جانە ولاردىڭ جاقتاستارىن وڭتۇستىك ۆەتنامنان شىعارۋ اياقتالدى. 1973 جىلعى ناۋرىزدىڭ 29-دا سوڭعى امەريكا جاۋىنگەرى ۆەتنامنان كەتتى. سوندىقتان ءدال وسى كۇنى اقش-تا ۆەتنام سوعىسى ارداگەرلەرىنىڭ كۇنى بولىپ اتاپ وتىلەدى.
وقيعالار
5 جىل بۇرىن (2006) 1913-1918 جىلدارى ۇلتتىڭ مۇڭىن مۇڭداپ، جوعىن جوقتاعان «قازاق» گازەتى قايتا ورالدى. حح عاسىردىڭ باسىندا ۇلتىمىزدىڭ ازاتتىق رۋحىنىڭ كۇمىس قوڭىراۋى بولىپ، قازاقتىڭ كوزى، قۇلاعى، ءۇنى رەتىندە ءتىل قاتىپ، تاۋەلسىزدىك يدەياسىن ەل اراسىندا پارمەندىلىكپەن ناسيحاتاعان «قازاق» گازەتى الاشتىڭ ۇلدارى ءاليحان، احمەت، مىرجاقىپتاردىڭ ايتا الماي، جاساي الماي كەتكەن ىستەرىن كوتەرۋدى ماقسات ەتىپ وتىر.
1 جىل بۇرىن (2010) مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىنىڭ ماكروەكونوميكالىق كورسەتكىشتەرىن ناقتىلاۋعا باعىتتالعان «2010-2012 جىلدارعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭىنا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭىنا قول قويدى.
ەسىمدەر
115 جىل بۇرىن (1896-1986) اتاقتى شوپان، ەكى مارتە سوتسياليستىك ەڭبەك ەرى قۋانىشباەۆ جازىلبەك دۇنيەگە كەلدى.
جامبىل وبلىسى مويىنقۇم اۋدانىندا تۋعان. 1936-1967 جىلدارى - جامبىل وبلىسى كوكتەرەك، ايدارلى قوي وسىرەتىن ۇجىمشارلاردا اعا شوپان قىزمەتتەرىن اتقارعان. 1948 جىلى - ءار ءجۇز ساۋلىقتان 130-دان ءتول العان، ال 1958 جىلى - ءار ءجۇز ساۋلىقتان 145-تەن قوزى العان. ول وسىرگەن قاراكول قويلارىنىڭ ەلتىرىلەرى حالىقارالىق كورمەلەردە، جارمەڭكەلەر مەن دەلي ء(ۇندىستان), بۋحارەست (رۋمىنيا), پوزنان (پولشا), نيۋ-يوركتە (اقش) وتكىزىلگەن اۋكتسيونداردا كورسەتىلدى. ونىڭ ەسىمى قازاقستاننىڭ التىن قۇرمەت كىتابىنا جازىلعان. «ايدارلى» ۇجىمشارىندا ونىڭ قوي ءوسىرۋ جونىندەگى تاجىريبەسىن ۇيرەتەتىن العاشقى مەكتەپ ۇيىمداستىرىلىپ، بىرلىك اۋىلىندا گرانيت تۇعىرعا ءبيۋستى ورناتىلعان. 3-4-ءشى سايلانعان قازاق كسر جوعارعى كەڭەسىنىڭ دەپۋتاتى بولعان.
لەنين وردەنىمەن، «وراق جانە بالعا» التىن مەدالىمەن جانە مەدالدارمەن ماراپاتتالعان.
55 جىل بۇرىن (1956-2004) اقىن ابىلداەۆا گۇلزاكيرا دۇنيەگە كەلدى.
وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى ورداباسى اۋدانىندا تۋعان. س.كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن ء(ال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى) بىتىرگەن. «پيونەر» جۋرنالىنىڭ رەداكتسياسىندا، جامبىل وبلىستىق «ەڭبەك تۋى» گازەتىنىڭ رەداكتسياسىندا، «مادەنيەت جانە تۇرمىس»، «پاراسات»، «ءبىلىم جانە ەڭبەك»، «زەردە» جۋرنالدارىندا جاۋاپتى قىزمەتتەر اتقارعان. 1984-1990 جىلدارى - قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ ادەبيەتشىلەر ءۇيى مەن ادەبيەت قورىندا جۇمىس ىستەگەن. 1990-1991 جىلدارى - «اق جەلكەن» جۋرنالىنىڭ رەداكتورى. 1991 جىلى - قازاق تەلەراديو كورپوراتسياسىنىڭ قازاق راديوسى «شەت ەل جاڭالىقتارى» ءبولىمىنىڭ رەداكتورى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 1978 جىلى «بالاۋسا» باسپاسىنان «تاڭعى داۋىس» دەگەن اتپەن جەكە جىر جيناعى جارىق كورگەن.
40 جىل بۇرىن (1971-2006) قارجىگەر، بانك قىزمەتكەرى، فيزيك، بيزنەس جانە مەنەدجمەنت ماگيسترى ابەنوۆ قوجاحان قوجاحانۇلى دۇنيەگە كەلدى.
الماتى قالاسىندا تۋعان. ماسكەۋ فيزيكا-تەحنيكالىق ينستيتۋتىن، مەريلەند شتاتىنىڭ ۋنيۆەرسيتەتىن بيزنەس جانە مەنەدجمەنت ماگيسترى لاۋازىمىمەن بىتىرگەن. «ەدمۋند ماسكي» باعدارلاماسىنىڭ جۇلدەگەرى. 1996-1997 جىلدارى -«ABN AMRO Bank Kazakhstan» اق-نىڭ بىرلەسكەن قارجى باسقارماسىندا نەسيەلىك تالداۋشى قىزمەتىن اتقارعان. 1997-1998 جىلدارى - امستەردام قالاسىنداعى «ABN AMRO Bank» اق-نىڭ مۇنايگاز سالاسىنداعى جوبالىق قارجى باسقارماسىنىڭ ستاجەرى بولعان. 1998-2002 جىلدارى - «ABN AMRO Bank Kazakhstan» اق-نىڭ باسشىنىڭ ورىنباسارى، قۇرىلىمدىق قارجى باسقارماسىنىڭ باستىعى، بانكتىڭ باسقارۋ مۇشەسى، مۇنايگاز جانە ەنەرگەتيكالىق سەكتور باسقارماسىنىڭ باستىعى. 2002-2004 جىلدارى - «قازترانسگاز» جاق-نىڭ باس ديرەكتورىنىڭ كەڭەسشىسى، «قازمۇنايگاز» ۇك» اق-نىڭ بىرلەسكەن دامۋ بويىنشا باسقارۋشى ديرەكتورى. 2004-2006 جىلدارى - «قازاقستان حالىق بانكى» اق-نىڭ باسقارما توراعاسىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتتەرىن اتقارعان.
ابەنوۆ قوجاحان قوجاحانۇلىنىڭ اتىمەن «حالىق ستۋدەنتتەرى» باعدارلاماسى بويىنشا ارناۋلى ستيپەنديا تاعايىندالعان.
ناۋرىزدىڭ 30-ى، سارسەنبى
اقش-تا دارىگەر كۇنى. 1842 جىلى دارىگەر كراۋفورد لونگ انەزتەزيانى العاش رەت پايدالانعان كۇننىڭ جىلدىق مەرەكەسىنە ارنالىپ اتالىپ وتەدى.
وقيعالار
10 جىل بۇرىن (2001) «قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ «بولاشاق» حالىقارالىق ستيپەندياسى ستيپەندياتتارىنىڭ قاۋىمداستىعى» قۇرىلدى. ۇيىمنىڭ نەگىزگى ماقساتى - تۇلەكتەردى قوعامدىق ومىردە جۇمىلدىرۋ مەن بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، تۇلەكتەردىڭ كۇش-جىگەرىن، ولاردىڭ ومىرىندەگى، تاجىريبەلىك قىزمەتىندە كەزدەسەتىن ماسەلەلەردىڭ ءتيىمدى شەشىمدەرىن ىزدەستىرۋ ءۇشىن ۇجىمدىق تاجىريبەنى ىقپالداستىرۋ بولىپ تابىلادى. قاۋىمداستىقتىڭ نەگىزگى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى - الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن تۇلەكتەردىڭ كۇش-جىگەرىن، زياتكەرلىگىن، شىعارماشىلىعىن جانە ىسكەرلىك الەۋەتىن بىرىكتىرۋ، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەكونوميكالىق، الۋمەتتىك جانە ساياسي پروگرەسىنە مۇمكىندىك بەرەتىن جاسامپازدىق ءىس-شارالاردى وتكىزۋ.
«بولاشاقتىقتاردىڭ» قۇقىقتارى مەن قىزىعۋشىلىقتارىن قورعاۋعا، ءبىرتۇتاس شاڭىراققا بىرىكتىرىپ ۇيىمداستىرۋدى قاۋىمداستىق وزىنە جاۋاپكەرشىلىككە الدى.
5 جىل بۇرىن (2006) اقش-تىڭ مادەنيەت جونىندەگى بىرلەسكەن جيىنى مەن امەريكالىق گەوگرافيا ينستيتۋتى ءوزارا كەڭەسە كەلە قازاقستاندىق بەلگىلى عالىم، قازاقستان رەسپۋبليكاسى عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى ساعىندىق ساتىبالدىنى حالىقارالىق بەيبىتشىلىك سىيلىعىمەن ماراپاتتادى.
بەيبىتشىلىك ءۇشىن سىيلىعى قوعامدا وزگەرىستەر ەنگىزگەن جانە ءوزىنىڭ ەرەكشە دارىندىلىعىمەن كوزگە تۇسكەن ادامدارعا عانا بەرىلەدى. بۇل سىيلىقتى بەرۋدەگى ماقسات - تۋما تالانت تۇلعالاردىڭ ساياسات، ەكونوميكا، ءدىن جانە ەتنيكالىق سالادا اسا جوعارى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزگەن ەڭبەكتەرىن ناسيحاتتاپ قانا قويماي، ولاردىڭ كەڭىنەن تارالۋىنا جاعداي جاساۋ. س.ساتىبالدى بۇل سىيلىققا قوعامدى دامىتۋعا ارنالعان ەكونوميكالىق تىڭ جوبالارى ءۇشىن يە بولىپ وتىر.
ساعىندىق ساتىبالدىۇلى ساتىبالدين قوستاناي وبلىسى سەميوزەر اۋدانىنىڭ (قازىرگى اۋليەكول) جانگەلدين اتىنداعى كەڭشاردا 1937 جىلعى مامىردىڭ 5-ىندە دۇنيەگە كەلدى. 1960 جىلى س.م.كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ (قازىرگى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى) ەكونوميكا فاكۋلتەتىن ءبىتىردى. 1962 جىلى حالىق شارۋاشىلىعىن جوسپارلاۋ كافەدراسىنىڭ اعا وقىتۋشىسى بولىپ تاعايىندالدى. اكادەميك س.ساتىبالدين 400-دەن استام عىلىمي ەڭبەكتى، زەرتەۋلەردى، سونىڭ ىشىندە 45 ۇجىمدىق مونوگرافيالاردى، وقۋلىقتاردى جاريالادى. ولار تمد ەلدەرىندە، اقش، ۆەتنام، وڭتۇستىك كورەيا، جاپونيا، قحر، شۆەتسيا، پاكىستان جانە الەمنىڭ باسقا مەملەكەتتەرىندە باسىپ شىعارىلعان.
5 جىل بۇرىن (2006) قازاقستاندا حالىقارالىق جازۋشىلار مەن پۋبليتسيستەر قاۋىمداستىعىنىڭ رەسمي وكىلدىگى اشىلدى. حالىقارالىق قاۋىمداستىقتىڭ ەلىمىزدەگى وكىلدىگى الماتىدان ورىن الدى.
الەمنىڭ 35 مەملەكەتىندە 4 جىلدان بەرى تىڭعىلىقتى جۇمىستار اتقارىپ كەلە جاتقان قاۋىمداستىق ءبىزدىڭ اقىن-جازۋشىلارىمىزدى، پۋبليتسيست-جۋرناليستەرىمىزدى سول ەلدەرگە تانىتۋ ماقساتىندا ىستەر اتقاراتىن بولادى. قاۋىمداستىقتىڭ شتاب-پاتەرى لوندوندا، ورتالىق ەۋروپا بيۋروسى پراگادا، باسپا ورتالىعى مەن باسقارما ورنى ريگادا.
1 جىل بۇرىن (2010) الماتى مەن استانا قالالارىندا 2011 جىلى وتەتىن 7-ءشى قىسقى ازيا ويىندارىنىڭ باستالۋىنا قانشا كۇن قالعانىن ەسەپتەيتىن كەرى ەسەپتەۋ تابلوسى سالتاناتتى تۇردە ىسكە قوسىلدى. 2011 جىلى 30 قاڭتار مەن 6 اقپان ارالىعىندا الماتى، استانا قالالارىندا 7-ءشى قىسقى ازيا ويىندارى ءوتتى.
كەرى ەسەپتەۋ تابلوسىن ىسكە قوسۋ سالتاناتى استانامەن ءبىر مەزگىلدە الماتى قالاسىندا دا ءوتتى. ەلىمىزدىڭ باس قالاسىندا تابلو «استانا-ارەنا» جاڭا فۋتبول ستاديونىنىڭ الاڭىندا ورناتىلسا، وڭتۇستىك استانادا ول بالۋان شولاق اتىنداعى سپورت سارايىنىڭ الدىندا ورىن تەپتى.
1 جىل بۇرىن (2010) يسلام كونفەرەنتسياسى ۇيىمىنىڭ جانىنان قازاقستاننىڭ تۇراقتى وكىلدىگى اشىلدى.
بۇل قادام ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ الەمنىڭ 57 مەملەكەتىنىڭ باسىن قوسىپ وتىرعان وسىناۋ بەدەلدى حالىقارالىق بىرلەستىكپەن ءوزارا قارىم-قاتىناسىن نىعايتۋعا باعىتتالىپ وتىر.
ەسىمدەر
85 جىل بۇرىن (1926-1991) قوعام قايراتكەرى، قازاق كسر-ءنىڭ ەڭبەگى سىڭگەن قۇرىلىسشىسى ىقسانوۆ مۇستاحىم ءبىلالۇلى دۇنيەگە كەلدى.
باتىس قازاقستان وبلىسى جانىبەك اۋدانىندا تۋعان. الماتى تەمىر جول تەحنيكۋمىن، قازاق اۋىل شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىن بىتىرگەن. 1952-1954 جىلدارى - الماتى قالاسى لكجو فرۋنزە اۋداندىق كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى. 1954-1957 جىلدارى - «جەتىسايقۇرىلىس» ترەسىنىڭ باستىعى، باس ينجەنەرى، وندىرىستىك-تەحنيكالىق ءبولىمىنىڭ باستىعى، پرورابى. 1957-1961 جىلدارى - قازاقتىڭ يرريگاتسيا قۇرىلىسى ترەسىنىڭ باستىعى. 1961-1962 جىلدارى - يليچەۆ اۋداندىق پارتيا كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى. 1962-1963 جىلدارى - وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى ولكەلىك سۋ شارۋاشىلىعى باسقارماسىنىڭ باستىعى. 1963-1966 جىلدارى - قىزىلوردا وبلىستىق پارتيا كوميتەتتەرىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى. 1966-1970 جىلدارى - قازاق كسر مينيسترلەر كەڭەسى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى. 1970-1971 جىلدارى - جامبىل وبلىستىق پارتيا كوميتەتتەرىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى. 1971-1975 جىلدارى - قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ حاتشىسى. 1975-1986 جىلدارى - ورال وبلىستىق پارتيا كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى. 1986 جىلدارى - ۇلكەن الماتى كانالى جانە بارتوعاي سۋ قويماسىن پايدالانۋ جونىندەگى باسقارمانىڭ باستىعى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 1986 جىلى زەينەتكەرلىككە شىققان.
قازاق كسر جوعارعى كەڭەسى 6-7-ءشى شاقىرىلىمىنىڭ دەپۋتاتى. كسرو جوعارعى كەڭەسىنىڭ 7-8, 10-11-ءشى شاقىرىلىمدارىنىڭ دەپۋتاتى.
لەنين، قازان رەۆوليۋتسياسى، ەڭبەك قىزىل تۋ وردەندەرىمەن جانە مەدالدارمەن ماراپاتتالعان. ورال قالاسىنداعى ول تۇرعان ۇيگە ەسكەرتكىش تاقتا ورناتىلعان. ىقسانوۆ اتىنداعى ۇجىمدىق شارۋاشىلىق بار.
60 جىل بۇرىن (1951) ەكونوميكا عىلىمىنىڭ كانديداتى، حالىقارالىق ينجەنەرلەر اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى، حالىقارالىق «ينتەگراتسيا» قورى باسقارماسىنىڭ توراعاسى، «نۇر وتان» حدپ جانىنداعى «ابىروي» قوعامدىق-كەڭەس بەرۋ كەڭەسىنىڭ توراعاسى تەرەششەنكو سەرگەي الەكساندروۆيچ دۇنيەگە كەلدى.
رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ پريمورسك وڭىرىندە تۋعان. قازاق اۋىل شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىن، الماتى جوعارى پارتيا مەكتەبىن بىتىرگەن. 1989-1990 جىلدارى - قازاق كسر مينيسترلەر كەڭەسى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى، قازاق كسر جوعارعى كەڭەسى توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى، قازاق كسر پرەزيدەنتىنىڭ ورىنباسارى، قازاق كسر پرەزيدەنتى كەڭسەسىنىڭ جەتەكشىسى، قازاق كسر پرەزيدەنتتىك كەڭەسىنىڭ مۇشەسى. 1990-1991 جىلدارى - شىمكەنت وبلىستىق پارتيا كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى، شىمكەنت وبلىستىق كەڭەسىنىڭ توراعاسى. 1991-1994 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-ءمينيسترى. 1992-1993 جىلدارى - سونىمەن قاتار قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ شەتەل ينۆەستيتسياسى جونىندەگى ۇلتتىق اگەنتتىكتىڭ توراعاسى. 1993-1994 جىلدارى - ۇلتتىق ۆاليۋتا ەنگىزۋ جونىندەگى ۇلتتىق كوميسيانىڭ توراعاسى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 1994 جىلدان - حالىقارالىق «ينتەگراتسيا» قورى باسقارماسىنىڭ توراعاسى. 1998-2008 جىلدان - «تسەنتركرەديت بانكى» اق، «ترانساەرو» اك» ااق، «يندۋستريالنىي بانك كازاحستانا» ااق، «بايتەرەك» بك اق، «Vita» اق-نىڭ ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ مۇشەسى. 2004 جىلدان - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ساقتاندىرۋ نارىعىنا قاتىسۋشىلار قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى. 1999 جىلدان - «وتان» ساياسي كەڭەس پارتياسىنىڭ مۇشەسى. 1998-1999 جىلدارى - «قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى ن.ءا.نازارباەۆتىڭ كانديداتۋراسىن قولداۋ جونىندەگى قوعامدىق شتاب» قوعامدىق ۇيىمىنىڭ توراعاسى. 1999-2002 جىلدارى - «وتان» پارتياسى توراعاسىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى. 2002-2006 جىلدارى - قازاقستان حالىقتارى اسسامبلەياسى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 2004 جىلدان - قازاقستانداعى سلاۆيان، ورىس جانە كازاكتار قاۋىمداستىعىنىڭ توراعاسى. 2008 جىلدان - «نۇر وتان» حدپ جانىنداعى «ابىروي» قوعامدىق-كەڭەس بەرۋ كەڭەسىنىڭ توراعاسى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارعى كەڭەسىنىڭ 11-12-ءشى شاقىرىلىمىنىڭ دەپۋتاتى.
«كازاحستان; رەفورما، رىنوك»، «سوتسيال-دەموكراتيا: يستوريا، تەوريا، پراكتيكا»، «كازاحسكايا زەمليا - كولىبەل مويا (كنيگا جيزني)»، «اريفمەتيكا ۋسپەحا. الگەبرا ۆلاستي» دەگەن كىتاپتارى بار.
2-ءشى دارەجەلى «بارىس»، 1-ءشى دارەجەلى «دوستىق» وردەندەرىمەن، مەدالدارمەن، پرەزيدەنت سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى.
50 جىل بۇرىن (1961) اتىراۋ وبلىسىنىڭ پروكۋرورى، زاڭ عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، اعا ادىلەت كەڭەسشىسى سماتلاەۆ باۋرجان مامىتبەكۇلى دۇنيەگە كەلدى.
شىمكەنت قالاسىندا تۋعان. س.كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن ء(ال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى) بىتىرگەن. 1983-1987 جىلدارى - وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى پروكۋراتۋراسىنىڭ تەرگەۋشىسى، اعا تەرگەۋشىسى. 1987-1991 جىلدارى - وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى پروكۋراتۋراسىندا جۇمىس ىستەگەن. 1991-1992 جىلدارى - وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى ەڭبەكشى اۋدانى پروكۋرورىنىڭ ورىنباسارى. 1992-1996 جىلدارى - وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى اباي اۋدانىنىڭ پروكۋرورى. 1997-1999 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى باس پروكۋراتۋراسىنىڭ پروكۋرورى. 1999-2007 جىلدارى - سەمەي قالاسىنىڭ پروكۋرورى، قاراعاندى قالاسى قازىبەك بي اتىنداعى اۋداندىق پروكۋرور، شىعىس قازاقستان وبلىسى پروكۋراتۋراسى باسقارماسىنىڭ باستىعى، اقتوبە وبلىسى پروكۋرورىنىڭ ورىنباسارى، اقتوبە وبلىسى پروكۋرورىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى. 2007-2009 جىلدارى - پاۆلودار وبلىسى پروكۋرورىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 2009 جىلدىڭ قاراشا ايىنان - اتىراۋ وبلىسىنىڭ پروكۋرورى.
ناۋرىزدىڭ 31-ءى، بەيسەنبى
وقيعالار
5 جىل بۇرىن (2006) قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ جانىنان قوعامدىق ساراپشىلار پالاتاسى قۇرىلدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ باستاماسىمەن قوعامدىق ساراپشىلار پالاتاسى قۇرىلعان. ساراپشىلار پالاتاسى زاڭ شىعارۋ ۇدەرىسىن جەتىلدىرۋ، ازاماتتىق قوعام ينستيتۋتى مەن دەپۋتاتتار اراسىنداعى ديالوگتى ودان ءارى دامىتۋ، سونداي-اق پارلامەنت قىزمەتىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا قۇرىلىپ وتىر. پالاتانىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى - الەۋمەتتىك سالانى جاڭعىرتۋ ماسەلەلەرى جونىندەگى زاڭنامالىق جانە وزگە دە نورماتيۆتىك- قۇقىقتىق اكتىلەردىڭ جوبالارىنا ساراپتاما جاساۋ، ازىرلەنىپ، قارالىپ جاتقان زاڭ جوبالارى بويىنشا ۇسىنىستار دايىنداۋ.
5 جىل بۇرىن (2006) تەھراندا بەلگىلى يران جازۋشىسى، عالىم، ورتالىق ازيا بويىنشا ساراپشى، پروفەسسور مۇحاممەد حۋسەين ابەدينيدىڭ «قازاقستاننىڭ مادەني كەلبەتى» اتتى كىتابى جارىققا شىقتى.
پارسى تىلىندە جارىق كورگەن بۇل كىتاپتا قازاقستانداعى قازىرگى زامان مادەنيەتى، تاريح پەن سالت-ءداستۇر تۋرالى مالىمەتتەر ءار ءتۇرلى دەرەك كوزدەرىنەن توپتاستىرىلعان. م. ح. ابەديني ءوزىنىڭ بۇل شىعارماسىندا ەلىمىزگە يسلام ءدىنى كەلگەنگە دەيىنگى اڭگىمەلەر مەن اڭىزداردى، مۇسىلماندىقتىڭ بەكۋ كەزەڭىن، جاعرافيالىق ورنالاسۋىن، سونداي-اق، قازىرگى ۋاقىتتاعى ساياسي جانە الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاعداي مەن بار سالادا بۇعان دەيىن جۇرگىزىلگەن رەفورمالاردىڭ جۇزەگە اسىرىلۋىن جان-جاقتى تالداۋعا تىرىسقان.
3 جىل بۇرىن (2008) ەلوردالىق «فوليانت» باسپاسى سەمەيلىك جۋرناليست داۋلەت سەيسەنۇلىنىڭ «شاكارىم» كىتابىن باسىپ شىعاردى.
ابايتانۋشى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، قازاقستاننىڭ جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى مۇرات سۇلتانبەكوۆتىڭ پىكىرىنشە، جاڭا شىعارمانىڭ مازمۇنى اقىن تۋرالى باي ماتەريال جيناعان اۆتوردىڭ ۇلكەن ەڭبەگىن پاش ەتەدى. شاكارىم تۋرالى جاڭا تۋىندىدا ويشىلدىڭ بۇكىل ءومىرى مەن شىعارماشىلىق جولى ءسوز بولادى. كىتاپتا اقىننىڭ ءومىربايانىنان فاكتىلەر، شاكارىمدى جاقسى بىلگەن ادامداردىڭ ەستەلىكتەرى كەلتىرىلگەن، بەلگىلى عالىمداردىڭ سۇحباتتارى بەرىلگەن.
داۋلەت سەيسەنۇلى شىعىس قازاقستان وبلىسى اباي اۋدانىنىڭ سارجال اۋىلىندا تۋعان. قازمۋ-ءدىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىن بىتىرگەنەن كەيىن وبلىستىق «سەمەي تاڭى» گازەتىندە، «اقيقات» جۋرنالىندا جۇمىس ىستەگەن، رەسپۋبليكالىق «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىنىڭ مەنشىكتى ءتىلشىسى بولعان. جۋرناليست «جۇلدىزدار سونبەيدى» اڭگىمەلەر جيناعىنىڭ جانە ءۇش دەرەكتى كىتاپتىڭ اۆتورى.
1 جىل بۇرىن (2010) مەملەكەت باسشىسى «قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن ازيا دامۋ بانكى اراسىنداعى قارىز تۋرالى كەلىسىمدى (جاي وپەراتسيالار) (واوەى كولىك ءدالىزى [جامبىل وبلىسىنداعى ۋچاسكە] [«باتىس ەۋروپا - باتىس قىتاي» حالىقارالىق ترانزيت ءدالىزى] ينۆەستيتسيالىق باعدارلاما - 2-جوبا) راتيفيكاتسيالاۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭىنا قول قويدى.
ەسىمدەر
55 جىل بۇرىن (1956) الماتى قالالىق ساۋدا-ونەركاسىپ جانە كاسىپتىك پالاتاسىنىڭ پرەزيدەنتى، «قازەكسپو» حالىقارالىق كورمە كومپانياسىنىڭ پرەزيدەنتى مولداعاليەۆا ماريا تاشكەنبايقىزى دۇنيەگە كەلدى.
وسكەمەن قالاسىندا تۋعان. س.م. كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن بىتىرگەن. 1981-1984 جىلدارى - كومسومولدىق جانە پارتيالىق جۇمىستار اتقارعان. 1984-1991 جىلدارى - رەسپۋبليكالىق كوركەمونەر كەڭەسىنىڭ حاتشىسى، قازاقستان سۋرەتشىلەر وداعى كوركەمونەر قورىنىڭ ونەر زەرتتەۋشىسى، اعا ونەر زەرتتەۋشىسى، ديرەكتورى، باس ديرەكتورى. 1991 جىلدان «قازەكسپو» حالىقارالىق كورمە كومپانياسىنىڭ پرەزيدەنتى. 1994-1998 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى ساۋدا-ونەركاسىپ پالاتاسى تورالقاسى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 2001 جىلدان - الماتى قالالىق ساۋدا-ونەركاسىپ جانە كاسىپتىك پالاتاسىنىڭ پرەزيدەنتى.
1 ءساۋىر
وقيعالار
141 جىل بۇرىن (1870) پەتەربوردا شىعىستانۋشى-تۇرىكتانۋشى ۆاسيلي رادلوۆ (1837-1918) «ەر تارعىن» اتتى قازاقتىڭ باتىرلار جىرىن باسىپ شىعاردى.
90 جىل بۇرىن (1921) ورىس پاتشاسىنىڭ ءسىبىر جانە ورال كازاك اسكەريلەرى ءۇشىن تارتىپ الىنعان جەرلەردى قازاق شارۋالارىنا قايتارۋ تۋرالى دەكرەت شىقتى. وسى دەكرەتكە سايكەس ەرتىس جاعالاۋىنداعى 177 مىڭ دەسياتينادان (1 دەسياتينا 1,09 گەكتارعا تەڭ) جانە ورالدىڭ سول جاعالاۋىنداعى 208 مىڭ دەسياتينادان استام جەر قازاق شارۋالارىنا قايتارىلدى.
86 جىل بۇرىن (1925) الەكساندر ۆيكتوروۆيچ زاتاەۆيچتىڭ (1869-1936) «قازاق حالقىنىڭ 1000 اندەرى مەن كۇيلەرى» اتتى كىتابى جارىق كوردى. بۇل جيناققا حالىق مۋزىكاسىنىڭ ەجەلگى زامانداعى قازاق اۋىز ادەبيەتىنىڭ تەورياسى مەن تاريحى، قازاق حالقى كومپوزيتورلارىنىڭ شىعارماسى مەن ماتەريالدارى ەندى.
80 جىل بۇرىن (1931) قازاق مەديتسينا ينستيتۋتىنىڭ (قازىرگى سانجار اسپاندياروۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتى) سول كەزدەگى ەڭ العاشقى جالعىز ەمدەۋ فاكۋلتەتىندە وقۋ ءۇردىسى باستالدى. فاكۋلتەتتە ءبىرىنشى كۋرس ستۋدەنتتەرىن قالىپتى اناتوميا، گيستولوگيا، گيگيەنا، حيميا، فيزيكا، بيولوگيا، ديالەكتيكالىق ماتەرياليزم، ساياسات ەكونومياسى، دەنە شىنىقتىرۋ جانە قازاق ءتىلى كافەدرالارىندا وقىتتى. قازاق مەديتسينا ينستيتۋتى رەسپۋبليكاداعى ەڭ ءبىرىنشى جوعارى مەديتسينالىق وقۋ ورنى بولدى. ينستيتۋتتىڭ ءبىرىنشى ديرەكتورى (رەكتورى), پەتەربور اسكەري-مەديتسينالىق اكادەمياسىن بىتىرگەن، ءىرى عالىم، تالانتتى ۇيىمداستىرۋشى، مەملەكەت قايراتكەرى سانجار جافارۇلى اسپاندياروۆ ەدى.
ەسىمدەر
140 جىل بۇرىن (1871-1927) اقىن، ءانشى ەشنيازۇلى كەتە ءجۇسىپ دۇنيەگە كەلدى.
قىزىلوردا وبلىسى قارماقشى اۋدانىندا تۋعان. اكەسى ەشنياز بەلگىلى ايتىس اقىنى، ءانشى بولعان. اكە ونەرىن جالعاستىرعان كەتە ءجۇسىپ 14 جاسىنان جىر ايتىپ، ءان سالعان. ول شاكەي سال، ىرىستى قىز، قالىش كەلىنشەك، قاڭلى ءجۇسىپ، قۇلنازار سەكىلدى تاعى دا باسقا سىر بويىنىڭ ايگىلى اقىندارىمەن ايتىسقان. ونىڭ شىعىستىق سيۋجەتكە قۇرىلعان 10-عا جۋىق داستاندارى بار: «شاھزادا»، «سۇر مەرگەن»، «وتكەن زامان»، «بارىمتا»، ت.ب. «ءۇش اقىننىڭ ايتىسى»، «التى اقىننىڭ ايتىسى»، «شوكەيسال مەن التى اقىننىڭ ايتىسى» سەكىلدى پوەتيكالىق ايتىستارعا قاتىسۋ ارقىلى ول مورالدى-ەتيكالىق جاعدايلاردى ءوز ويىنشا تالقىعا سالا ءبىلدى. ونىڭ بىرقاتار اندەرى كوركەم قۇرالدارعا جانە تاربيە بەرۋ مازمۇنىنا باي بولىپ كەلەدى.
ءساۋىردىڭ 1-ءى، جۇما
كۇلكى كۇنى. بۇل كۇندى تويلاۋ فرانتسيادا باستاۋ العان دەسەدى. ەجەلگى ريمدىكتەر دە اقپاننىڭ ون جەتىسىندە «اقىماقتار مەرەكەسىن» اتاپ وتكەن. شىعىس ءۇندىستاندا ناۋرىزدىڭ وتىز بىرىندە «قالجىڭداۋ سالتى» ەجەلدەن ەتەك العان ەكەن. ازىلكەشتەردىڭ بۇل ارەكەتى ءساۋىردىڭ بىرىنە تاپ كەلدى. سول كەزدەن باستاپ، بۇل ويىن حالىق قولداۋىنا يە بولدى. ءازىل قالجىڭعا ءبىر يىعىن بەرىپ تۇراتىن قازاقتا دا بۇل كۇنگە بايلانىستى نەشە ءتۇرلى قىزىق اڭگىمەلەر بار. ەرتە كوكتەمنىڭ الا قۇيىن مىنەزىن قالجىڭمەن جۋىپ-شايعىسى كەلگەن حالىق بۇل كۇنى جاقىندارىن الداۋعا بارىن سالادى.
حالىقارالىق قۇستار كۇنى. 1906 جىلى قۇستاردى قورعاۋ جونىندەگى حالىقارالىق كونۆەنتسياعا قول قويىلدى. قۇستاردىڭ بارلىق ءتۇرىن جۇمىرتقا سالۋ جانە جىلى جاققا قايتۋ مەزگىلدەرىندە قامقورلىققا الۋ، جوعالىپ كەتۋ قاۋپى بار قۇس تۇرلەرىن قورعاۋ، قۇستاردى اۋلاۋدىڭ كەيبىر تۇرلەرىنە تىيىم سالۋ، قۇس ءوسىرۋ جانە ادامداردى تابيعاتتى ساقتاۋعا ساۋاتتاندىرۋ ءۇشىن قورىقتار اشۋ وسى كونۆەنتسيانىڭ نەگىزگى قاعيدالارىنا جاتادى.
يران يسلام رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق مەيرامى - رەسپۋبليكا كۇنى. 1979 جىلى بۇكىلحالىقتىق رەفەرەندۋمنىڭ ناتيجەسى بويىنشا اياتوللا حومەيني يراندى يسلام رەسپۋبليكاcى دەپ جاريالادى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن يران يسلام رەسپۋبليكاسى اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس 1992 جىلعى قاڭتاردىڭ 29-دا ورناتىلدى.
وقيعالار
96 جىل بۇرىن (1915) پاۆلودار قالاسىنان ەكىباستۇزعا دەيىن 150 شاقىرىمعا سوزىلعان تەلەفون جەلىسىن ورناتۋ اياقتالدى.
16 جىل بۇرىن (1995) پرەزيدەنت جارلىعىمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مينيسترلەر كابينەتى جانىنداعى كەدەن كوميتەتى قۇرىلدى.
6 جىل بۇرىن (2005) الماتىدا «سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى» ەنتسيكلوپەدياسى باسىلىپ شىقتى. بۇدان بۇرىن سولتۇستىك قازاقستان ءوڭىرىنىڭ تاريحى مەن قازىرگى دامۋى تۋرالى ءارتۇرلى باسىلىمدار بولعانىمەن، مۇنداي ىرگەلى ەڭبەك العاش رەت شىعارىلدى. كىتاپتا قازاقستاننىڭ ماڭىزدى اۋىل شارۋاشىلىعى جانە وندىرىستىك ايماعى بولىپ تابىلالاتىن سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى تۋرالى كوپتەگەن مالىمەتتەر جۇيەلەنىپ، وبلىستىڭ گەوگرافيالىق ورنالاسۋى، اكىمشىلىك-اۋماقتىق ءبولىنىسى، حالقىنىڭ قۇرامى، تابيعي بايلىقتارى، ەكونوميكاسى، ءبىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءىسى، مادەنيەتى تۋرالى مول ماعلۇماتتار بەرىلگەن.
4 جىل بۇرىن (2007) ەل اۋماعىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «ويىن كاسىپكەرلىگى تۋرالى» زاڭى كۇشىنە ەنىپ، سوعان سايكەس بۇرىن بەرىلگەن ليتسەنزيالاردىڭ مەرزىمى اياقتالىپ، ويىن مەكەمەلەرى ەندى تەك عانا قاپشاعاي مەن بۋرابايدا اشىلاتىن بولدى.
3 جىل بۇرىن (2008) الماتىدا بەلگىلى قىلقالام شەبەرى، شوقان ءۋاليحانوۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، تاۋەلسىز «تارلان» سىيلىعىنىڭ، «قۇرمەت» وردەنىنىڭ يەگەرى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ سۋرەتشىلەر جانە كينەموتوگرافيستەر وداقتارىنىڭ مۇشەسى ءابدىراشيت سىدىحانوۆ تۋرالى كىتاپتىڭ تۇساۋكەسەر ءراسىمى ءوتتى.
قازاق، ورىس، اعىلشىن تىلدەرىندە جارىق كورگەن شىعارمادا ءابدىراشيت سىدىحانوۆتىڭ 100-دەن استام تۋىندىلارى بار. جوبا اۆتورى - قىلقالام شەبەرىنىڭ قىزى زاۋرەش سىدىحانوۆا. سۋرەتشىنىڭ جەكە كورمەلەرى رەسەي، پولشا، اقش، ءباا، فرانتسيا، شۆەيتساريا، كانادا، گەرمانيا جانە تۇركيا مەملەكەتتەرىندە، سونداي-اق ەلىمىزدىڭ ونەر مۇراجايلارىندا وتكىزىلگەن.
2 جىل بۇرىن (2009) ەكىنشى قازاقستاندىق اۋماق بولىپ تابىلاتىن جايىق وزەنىنىڭ ساعاسى جانە كاسپي تەڭىزىمەن ىرگەلەس جاعالاۋلار حالىقارالىق ماڭىزداعى سۋ-باتپاقتى الاپتارى رامسار تىزىمىنە ەندى.
قازاقستان رامسار كونۆەنتسياسىنا 2007 جىلعى مامىردا قوسىلدى، سول ارقىلى ءوز اۋماعىنداعى سۋ الاپتارىن ادامزات ءۇشىن ساقتاپ قالۋ مىندەتىن وزىنە الدى. بۇعان دەيىن رامسار تىزىمىنە جايىق الابىنان باسقا تەڭىز-قورعالجىڭ كولدەر جۇيەلەرى دە ەنگىزىلگەن بولاتىن.
2 جىل بۇرىن (2009) ەلوردامىزداعى بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايىندا شەتەلدىك قوناقتاردىڭ قاتىسۋىمەن حالىقارالىق مادەنيەتتەر جانە دىندەر ورتالىعىنىڭ تانىستىرىلىمى ءوتتى. ورتالىقتىڭ باستى مىندەتى حالىقارالىق ۇيىمدارمەن ءوزارا ءىس-قيمىلدى جولعا قويۋ، توزىمدىلىكتىڭ قازاقستاندىق مودەلىن ناسيحاتتاۋ بولماق.
1 جىل بۇرىن (2010) الماتىدا جاڭا اقپاراتتىق-قايىرىمدىلىق «سەمەينىي كرۋگ» اتتى جۋرنال جارىق كوردى. ايىنا ءبىر رەت شىعاتىن باسپا تەگىن تاراتىلادى. اتالمىش باسپادا ءار ءتۇرلى تاقىرىپتاردى قامتيتىن تولىق اقپارات بەرىلگەن. «تۆويا كراسوتا»، «تۆوە زدوروۆە»، «مۋجسكوي دوسۋگ»، «تۆوي مالىش»، «تۆوي دوم: توۆارى ي ۋسلۋگي»، «دوسۋگ»، «بلاگوتۆوريتەلنوست» اتتى ايدارلارىنىڭ نەگىزىندەگى ماقالالار شىعىپ تۇرادى. ەڭ باستىسى، ولار وتباسى قۇندىلىقتارىن ساقتاۋعا باعىتتالعان.
1 جىل بۇرىن (2010) مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ استاناداعى بولاشاق وپەرا جانە بالەت تەاترىنىڭ ىرگەتاسىنا كاپسۋلا قالادى. تەاتر سارايشىق پەن تاۋەلسىزدىك كوشەلەرىنىڭ جانە تۇران مەن قابانباي باتىر داڭعىلدارىنىڭ بويىندا ورنالاساتىن بولادى. جوبانى «IT Engineering S.ا.» اتتى شۆەيتسارلىق كومپانياسىنىڭ فيليالى قۇراستىرعان. عيماراتتىڭ اۋدانى 37,7 مىڭ شارشى مەتردى قۇرايدى. «قۇرلىسشىلار بۇل نىساننىڭ قۇرلىسىن قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 20 جىلدىق مەرەيتويىنا اياقتاۋعا ۋادە بەرىپ وتىر. بۇل كەرەمەت تەاتر 1200 ورىنعا ەسەپتەلىنگەن جانە ول دەمالۋعا بولاتىن الەمدەگى ەرەكشە ورىنداردىڭ ءبىرى بولماق»، - دەدى ەلباسى.
55 جىل بۇرىن (1956) گەرمانيانىڭ فەدەرالدىك بارلاۋ قىزمەتى قۇرىلدى.
50 جىل بۇرىن (1961) دنەپروپەتروۆسك ەلەكتروۆوز قۇراستىرۋ زاۋىتى العاشقى ءونىمىن شىعارا باستادى.
45 جىل بۇرىن (1966) سەنەگالدا الەمدە ەڭ العاش رەت افريكا ونەرى حالىقارالىق فەستيۆالىنىڭ اشىلۋ سالتاناتى ءوتتى.
ەسىمدەر
60 جىل بۇرىن (1951) «استانا ايماقتىق ەلەكتر جەلىلى كومپانياسى» اكتسيونەرلىك قوعامىنىڭ باس ديرەكتورى كۋشنارەنكو ۆالەري اناتولەۆيچ دۇنيەگە كەلدى.
اقمولا وبلىسى استراحان اۋدانىندا تۋعان. تسەلينوگراد اۋىل شارۋاشىلىق ينستيتۋتىن (قازىرگى ساكەن سەيفۋللين اتىنداعى قازاق اگروتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى) بىتىرگەن. 1974-1980 جىلدارى - تسەلينوگراد ەلەكتر جەلىسى كاسىپورنىنىڭ رەلە قورعانىس جانە اۆتوماتيكا قىزمەتىنىڭ ينجەنەرى، اعا ينجەنەرى. 1980-1999 جىلدارى - تسەلينوگراد (اقمولا) قالالىق ەلەكتر جەلىلەرىنىڭ رەلە قورعانىس، اۆتوماتيكا جانە بايلانىس قىزمەتىنىڭ باستىعى، كاسىپوداق كوميتەتىنىڭ توراعاسى، باس ينجەنەرى. 1999-2010 جىلدارى - استانا قالالىق ەلەكتر جەلىلەرىنىڭ باس ديرەكتورى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 2010 جىلدان باستاپ - قازىرگى قىزمەتىندە.
«قۇرمەت» وردەنىمەن، «ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن» مەدالىمەن ماراپاتتالعان.
45 جىل بۇرىن (1966) اقمولا وبلىسى ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى ماتكەنوۆ تىلەگەن سوۆەتۇلى دۇنيەگە كەلدى.
الماتى وبلىسى ىلە اۋدانىندا تۋعان. كسرو ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ الماتى ارنايى ورتا ميليتسيا مەكتەبىن، كسرو ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ الماتى مەكتەبىن بىتىرگەن. 1988-1989 جىلدارى - قاپشاعاي قالالىق ىشكى ىستەر ءبولىمىنىڭ كامەلەتكە تولماعانداردىڭ ىستەرى جونىندەگى ۋچاسكەلىك ينسپەكتورى. 1989-1993 جىلدارى - الماتى قالاسىنىڭ وكتيابر اۋداندىق ىشكى ىستەر باسقارماسى قالالىق ميليتسيا بولىمشەسىنىڭ قىلمىستى ىزدەستىرۋ ءبولىمىنىڭ وپەروكىلەتتى، اعا وپەروكىلەتتى. 1993-1995 جىلدارى - الماتى قالالىق ىشكى ىستەر باسقارماسىنىڭ ماڭىزدى ىستەر جونىندەگى اعا وپەروكىلەتتى، ءبولىم باستىعىنىڭ ورىنباسارى. 1995-1996 جىلدارى - الاتاۋ اۋداندىق ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنىڭ قىلمىستى ىزدەستىرۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى، الاتاۋ اۋدانى بويىنشا مەملەكەتتىك تەرگەۋ كوميتەت باسقارماسىنىڭ قىلمىستى ىزدەستىرۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى. 1996-1997 جىلدارى - مەملەكەتتىك تەرگەۋ كوميتەتى مەملەكەتتىك باسقارما باستىعىنىڭ ورىنباسارى، بوستاندىق اۋداندىق ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى. 1997-2001 جىلدارى - جەتىسۋ اۋداندىق ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى. 2001-2004 جىلدارى - بوستاندىق اۋداندىق ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى. 2004-2008 جىلدارى - قاراعاندى وبلىسى ىشكى ىستەر دەپارتامەنتى باستىعىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى. 2008-2009 جىلدارى - قوستاناي وبلىسى ىشكى ىستەر دەپارتامەنتى باستىعىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 2009 جىلدىڭ قاڭتارىنان باستاپ - قازىرگى قىزمەتىندە.
45 جىل بۇرىن (1966) «قازاتومپروم» ۇاك» اق زاڭ دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى ايكەنوۆ مارات ورشانۇلى دۇنيەگە كەلدى.
قاراعاندى قالاسىندا تۋعان. قاراعاندى پوليتەحنيكالىق ينستيتۋتىن، قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك تەرگەۋ كوميتەتىنىڭ قاراعاندى جوعارى مەكتەبىن بىتىرگەن. 1989-1990 جىلدارى - لەنين اۋداندىق ىشكى ىستەر ءبولىمىنىڭ جۇرگىزۋشىسى. 1990-1992 جىلدارى - شاحتاداعى جەر استى شەبەرى. 1992-1995 جىلدارى - قاراعاندى وبلىستىق ىشكى ىستەر باسقارماسى ارنايى زەرتحاناسىنىڭ ساراپشىسى. 1995-2000 جىلدارى - لەنين اۋداندىق ىشكى ىستەر دەپارتامەنتى ءبولىمىنىڭ باستىعى. 2000-2001 جىلدارى - قاراعاندى قالاسى ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنىڭ جاڭا-مايقۇدىق پوليتسيا ءبولىمى باستىعىنىڭ ورىنباسارى. 2001-2005 جىلدارى - قاراعاندى وبلىستىق ادىلەت باسقارماسى (دەپارتامەنت) باستىعىنىڭ ورىنباسارى، باستىعى. 2005-2006 جىلدارى - استانا قالالىق ادىلەت دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى. 2006-2009 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ زياتكەرلىك مەنشىك قۇقىعى جونىندەگى كوميتەت توراعاسى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 2009 جىلدان باستاپ - قازىرگى قىزمەتىندە.
«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسىنا 10 جىل»، بليننيكوۆ اتىنداعى التىن مەدالمەن، ەۋرازيا پاتەنت مەكەمەسىنىڭ مەدالدارىمەن ماراپاتتالعان.
ءساۋىردىڭ 2-ءى، سەنبى
قازاقستان رەسپۋبليكاسى اسكەري-تەڭىز كۇشتەرى قۇرىلعان كۇن. 1993-ءىنشى جىلعى ءساۋىردىڭ 2-سىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى «قازاقستان رەسپۋبليكاسى اسكەري-تەڭىز كۇشتەرىن قۇرۋ تۋرالى» جارلىققا قول قويدى.
بۇكىلالەمدىك اۋتيزم ماسەلەسى تۋرالى اقپارات تاراتۋ كۇنى. بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى باس اسسامبلەياسى 2007-ءنشى جىلعى جەلتوقساننىڭ 18-ىندە ارنايى № A/RES/62/139 قارارىمەن بەكىتكەن. 2008-ءىنشى جىلدان باستاپ جىل سايىن ءساۋىردىڭ 2-سىندە اتاپ وتىلەدى. بۇل بۇكىلالەمدىك كۇن كاتار مەملەكەتىنىڭ ۇسىنىسى بويىنشا بەلگىلەندى، مۇنى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى 2008-ءىنشى جىلعى جولداۋىندا اتاپ ءوتتى. باس اسسامبلەيانىڭ قارارىندا، ەڭ الدىمەن، بالالارداعى اۋتيزم ماسەلەسىنە كوڭىل ءبولىندى، اۋتيزمنەن زارداپ شەككەندەر اراسىندا بالالار ۇلەسىنىڭ جوعارى بولۋى مازالايتىنى ايتىلعان، نەعۇرلىم ەرتە دياگنوز قويۋ جانە ءتيىستى تەكسەرۋ جۇرگىزۋ اتاپ كورسەتىلگەن. قارار قوعامدى، ونىڭ ىشىندە وتباسىلارىن، اۋتيزمنەن زارداپ شەككەن بالالار تۋرالى حاباردار ەتۋ ءۇشىن بارلىق شارالاردى قابىلداۋعا ۇسىنىس بەرەدى.
حالىقارالىق بالالارعا ارنالعان كىتاپ كۇنى. 1956 جىلدان باستاپ حالىقارالىق كەڭەستىڭ شەشىمىمەن جىل سايىن دات جازۋشىسى گانس حريستيان اندەرسەننىڭ (1805-1875) تۋعان كۇنىنە وراي اتاپ وتىلەدى.
وقيعالار
81 جىل بۇرىن (1930) قازاقستاننىڭ عىلىمي-زەرتتەۋ مەكەمەلەرى قىزمەتكەرلەرىنىڭ 1-ءشى سەزى ءوتتى.
71 جىل بۇرىن (1940) سەمەيدە ابايدىڭ مۇراجاي-ءۇيى اشىلدى (مەملەكەتتىك تاريحي-مادەني جانە ادەبي-مەموريالدى اباي مۇراجايى).
15 جىل بۇرىن (1996) قازاقستان رەسپۋبليكاسى ازاماتتارىنىڭ تەگى مەن اكەسىنىڭ اتىن قازاقشا جازۋ تاجىريبەسىن قازاق حالقىنىڭ قالىپتاسقان داستۇرلەرىنە سايكەس كەلتىرۋ جونىندەگى ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ «ۇلتى قازاق ازاماتتاردىڭ تەگى مەن اكەسىنىڭ اتىن جازۋعا بايلانىستى ماسەلەلەردى شەشۋ ءتارتىبى تۋرالى» جارلىعى شىقتى.
9 جىل بۇرىن (2002) پاۆلوداردا قازاقستان حالىقتارىنىڭ كىشى اسسامبلەياسىندا قازاقستانداعى ەتنيكالىق بولگارلاردىڭ «سلاۆيانە» قورى رەسمي تۇردە تىركەلدى.
3 جىل بۇرىن (2008) الماتىداعى «مەدەۋ» سپورت كەشەنىندە «بەيجىڭ-2008» وليمپيادالىق الاۋ ەستافەتاسى باستالدى. وليمپيادالىق ويىنداردىڭ باستى ءرامىزىن سالتاناتتى تابىس ەتۋ ءراسىمىن ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ اشتى. مەملەكەت باسشىسى مۇز ايدىنىندا ورناتىلعان تۇعىرعا فانفار اۋەنىمەن كوتەرىلدى. ەلباسىمەن بىرگە تۇعىرعا قىتايدىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى چجان سيۋن مەن 1980 جىلعى وليمپيادادا گرەك-ريم كۇرەسىنەن چەمپيون اتانعان تۇڭعىش قازاق جاقسىلىق ۇشكەمپىروۆ كوتەرىلدى. الاڭدا سونداي-اق، ءار جىلدارى التىن مەدال جۇلدەسىن جەڭىپ العان قازاقستاندىق سپورتشىلار ساپ تۇزەدى. قازاقستان پرەزيدەنتى وليمپيادالىق الاۋدى قىتاي ەلشىسىنىڭ قولىنان قابىلداپ الىپ، ونى العاشقى بولىپ ءوزى الىپ ءجۇردى. وسىدان كەيىن نۇرسۇلتان نازارباەۆ وليمپيادا الاۋىن قازاقستاندىق اتاقتى بوكسشى، 2004 جىلعى افينى وليمپياداسىنىڭ چەمپيونى باقتيار ارتاەۆقا تابىس ەتتى. ايتا كەتەيىك، بەيجىڭ وليمپياداسىنىڭ اشىلۋ راسىمىندە قازاقستان جالاۋىن الىپ ءجۇرۋ قۇرمەتى باقتيار ارتاەۆقا سەنىپ تاپسىرىلعان ەدى.
3 جىل بۇرىن (2008) الماتىدا «قازپوشتا» اق عيماراتىندا ءححىح وليمپيادالىق ويىندارعا ارنالعان كوركەمسۋرەتتى جاڭا پوشتا ماركاسىنىڭ تانىستىرىلىمى بولدى.
ماركانىڭ اۆتورى - سۋرەتشى دانيار مۇحامەدجانوۆ. ماركادا الماتىداعى رەسپۋبليكا الاڭىنىڭ اياسىندا حالىقارالىق وليمپيادا كوميتەتىنىڭ، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق وليمپيادى كوميتەتىنىڭ جانە وليمپيادا الاۋى ەستافەتاسىنىڭ لوگوتيپى بەينەلەنگەن.
3 جىل بۇرىن (2008) الماتىدا ەلىمىزدىڭ تاريحىنداعى العاش رەت پوشتا مۇراجايى اشىلدى، سونىمەن قاتار قالالىق پوشتا ءبولىمىنىڭ اۋلاسىندا پوشتا اللەياسى جانە زاماناۋي فيلاتەليستيكالىق سالونىڭ تانىستىرىلىمى بولدى. مۇراجاي ەكسپوزيتسياسىن پوشتا قىزمەتكەرلەرى جيناستىردى، جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك مۇراعاتىنىڭ قىزمەتكەرلەرى ماتەريالداردى بەردى. مۇراجايدىڭ حرونولوگيالىق شەڭبەرى تاريحي كەزەڭدەردى قامتيدى، قازاقستاندىق پوشتا قىزمەتىنىڭ قۇرىلۋى مەن دامۋ تۋرالى دەرەكتەر جيناقتالعان.
2 جىل بۇرىن (2009) ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى جاپونيانىڭ ەڭ ۇزدىك جوعارعى وقۋ ورىندارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلاتىن ۆاسەدا ۋنيۆەرسيتەتىمەن (Waseda University) ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويدى. قۇجاتتىڭ باستى مازمۇنى ىنتىماقتاستىقتىڭ كەلەشەكتەگى دامۋى، ءبىلىم سالاسىن قولداۋى، وقىتۋشىلار مەن ستۋدەنتتەر اراسىنداعى كاسiبي جانە مادەني ءوزارا قارىم-قاتىناستارى بولىپ تابىلادى. ورتاق قىزىعۋشىلىق سالالارى بولىپ اكادەميالىق قىزمەتتىڭ دامۋى، عىلىمي-زەرتتەۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق، ستۋدەنتتەر مەن مامانداردى وقىتۋ انىقتالعان.
1 جىل بۇرىن (2010) مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ رەسپۋبليكادا ناتيجەگە باعىتتالعان مەملەكەتتىك جوسپارلاۋ جۇيەسىن ءارى قاراي ەنگىزۋگە باعىتتالعان «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە بيۋدجەت ۇدەرىسىن جەتىلدىرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرتۋلەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭعا قول قويدى.
1 جىل بۇرىن (2010) مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ «اتقارۋشىلىق ءىس جۇرگىزۋ جانە سوت ورىنداۋشىلارىنىڭ مارتەبەسى تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭىنا قول قويدى. بۇل زاڭ ەلىمىزدە جەكەمەنشىك سوت ورىنداۋشىلارى ينستيتۋتىن ەنگىزۋگە جانە اتقارۋشى قۇجاتتاردىڭ مۇلتىكسىز ورىندالۋىنىڭ قولدانىستاعى جۇيەسىن جەتىلدىرۋگە باعىتتالعان.
1 جىل بۇرىن (2010) مەملەكەت باسشىسى «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە اتقارۋشىلىق ءىس جۇرگىزۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭعا قول قويدى. اتالمىش زاڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ بىرقاتار زاڭنامالىق اكتىلەرىن «اتقارۋشىلىق ءىس جۇرگىزۋ جانە سوت ورىنداۋشىلارىنىڭ مارتەبەسى تۋرالى» زاڭعا سايكەستەندىرۋگە باعىتتالعان.
1 جىل بۇرىن (2010) شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ كۋرچاتوۆ قالاسىندا مادەنيەت ءۇيى جانىنان «كۋرچاتوۆ-news» اتتى جاسوسپىرىمدەردىڭ ءباسپاسوز-ورتالىعى اشىلدى. ءباسپاسوز-ورتالىعىندا بالالار قالالىق ەكى گازەتتىڭ بالالارعا ارنالعان بەتتەرىنىڭ تىلشىلەرى، رەداكتورلارى رەتىندە، سونىمەن قاتار جەرگىلىكتى ارنادان كورسەتىلەتىن تەلەباعدارلامالاردىڭ جۇرگىزۋشىلەرى رولىندە وزدەرىن سىناپ كورەدى.
1 جىل بۇرىن (2010) سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ مامليۋتكا قالاسىندا ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرى، كسرو حالىق مۇعالىمى، مامليۋت ورتا مەكتەبىنىڭ العاشقى ديرەكتورى گريگوري كۋبراكوۆتىڭ قۇرمەتىنە ەسكەرتكىش تاقتا اشىلدى.
گريگوري ماكسيموۆيچ كۋبراكوۆ 1920 جىلى سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ قازىرگى ەسىل اۋدانىنداعى پەتروۆكا اۋىلىندا دۇنيەگە كەلدى. مەديتسينا تەحنيكۋمىن جانە پەتروپاۆل پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىن بىتىرگەن. اۋىل شارۋاشىلىعى وندىرىسىندە ەڭبەك ەتتى، مۇعالىم، وبلىس مەكتەپتەرىنىڭ ديرەكتورى بولدى. 1963-1988 جىلدارى مامليۋت شيپاجايلىق مەكتەپ-ينتەرنات ديرەكتورى بولىپ قىزمەت اتقاردى. ونىڭ باسشىلىعىمەن وقۋ-مەديتسينالىق مەكتەپ رەسپۋبليكاداعى ۇلگىلى وقۋ ورنىنا اينالدى. گريگوري كۋبراكوۆ ماناش قوزىباەۆ اتىنداعى سولتۇستىك قازاقستان مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوتسەنتى بولدى، «پاراسات»، قىزىل جۇلدىز، وتان سوعىسى وردەندەرىمەن، مەدالدارمەن ماراپاتتالعان.
210 جىل بۇرىن (1801) پەتەربوردا ماشينا جاساۋ زاۋىتى (قازىرگى كيروۆ اتىنداعى) قۇرىلدى.
45 جىل بۇرىن (1966) كەڭەستىك «لۋنا-10» اتتى سپۋتنيگى ايعا قوندى. بۇل عارىش اپپاراتى بۇنداي جەتىستىككە الەمدە ەڭ ءبىرىنشى بولىپ جەتكەن.
20 جىل بۇرىن (1991) ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك پەن ىنتىماقتاسىق جونىندەگى كەڭەسىنە قاتىسۋشى-ەلدەر پارلامەنتاريلەرىنىڭ مادريدتەگى كەزدەسۋى بارىسىندا ەقىك پارلامەنتتىك اسسامبلەياسىن (قازىرگى ەقىۇ-نىڭ پارلامەنتتىك اسسامبلەياسى) قۇرۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى. اسسامبلەيانىڭ قۇرىلتايشى سەسسياسى 1992 جىلعى شىلدەنىڭ 3-5-ءى ارالىعىندا بۋداپەشتتە ءوتتى.
ەسىمدەر
70 جىل بۇرىن (1941) ونەرتانۋشى، سىنشى، پروفەسسور، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ونەر قايراتكەرى، رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ونەر قايراتكەرى اراۆين يۋري پەتروۆيچ دۇنيەگە كەلدى. تۆەر قالاسىندا (رەسەي) تۋعان. قازاقستان رەسپۋبليكاسى كومپوزيتورلار وداعى باسقارماسىنىڭ مۇشەسى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى جانىنداعى ادام قۇقىعى جونىندەگى كوميسسياسىنىڭ مۇشەسى، «التىن-جۇلدىز» تەلەراديو باعدارلامالارى رەسپۋبليكالىق بايقاۋىنىڭ لاۋرەاتى. ءنوۆوسىبىر كونسەرۆاتورياسى تاريحي - تەورەتيكالىق فاكۋلتەتىن، قۇرمانعازى اتىنداعى الماتى مەملەكەتتىك كونسەرۆاتورياسىنىڭ اسپيرانتۋراسىن (عىلىمي جەتەكشىسى - پروفەسسور ب.گ.ەرزاكوۆيچ) بىتىرگەن. قۇرمانعازى اتىنداعى الماتى مەملەكەتتىك كونسەرۆاتورياسىندا، قازاقتىڭ مەملەكەتتىك قىزدار پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىندا مۋزىكالىق - تاريحي جانە تەوريالىق پاندەردەن ءدارىس بەرگەن. پەداگوگيكالىق قىزمەتىن عىلىمي - زەرتتەۋ جانە مۋزىكالىق - اعارتۋ جۇمىستارىمەن بايلانىستىرعان. ول حالىقتىق - كاسىبي كومپوزيتور -كۇيشىلەردىڭ ءومىرى مەن تۆورچەستۆوسىنا، ءسيمفونيزمنىڭ اندىك باستاۋلارى ماسەلەلەرى، قازاقستان كومپوزيتورلارىنىڭ سيمفونيالىق مۋزىكاسىنداعى مۋزىكالىق بەينەلەردىڭ جانرلىق جيناعى مەن باعدارلامالىلىعىنا قاتىستى ماسەلەلەردى كوتەردى. ونىڭ مۋزىكاتانۋلىق قىزمەتىن، عىلىمي جانە تۆورچەستۆولىق كوپ قىرلى ىزدەنىسىن كونفەرەنتسيالاردا جاساعان باياندامالارى مەن حابارلامالارى، راديو مەن تەلەۆيدەنيەدەن بەرگەن حابارلارى، فيلارمونياداعى لەكتسيالار تسيكلى، مەرزىمدى باسىلىمداردا جاريالانعان. «دىبىستار مۋزەيى»، «قازاق مۋزىكاسىنىڭ كىشى انتولوگياسى» سياقتى تانىمال تەلەحابارلاردىڭ جانە «توتەم» راديوسىنداعى «دالا شوقجۇلدىزى» اۆتورلىق تسيكلدىق حابارلاردىڭ اۆتورى. «قازاقستان» كانالىنداعى ونىڭ قازاقتىڭ حالىقتىق مۋزىكاسى تۋرالى تەلەحابارى قازاقستاندىق تەلەكورەرمەندەردىڭ ەڭ سۇيىكتى حابارى بولىپ تابىلادى. «اباي جادىنا ارنالعان ليريكالىق پوەما»، «قازاقستاننىڭ سيمفونيالىق پوەمالارىنىڭ تاقىرىبى ماسەلەسى تۋرالى»، «حالىق قاћارماندارى تۋرالى ءۇش پوەما»، «مۇقان تولەباەۆتىڭ «قازاقستان» پوەماسى»، «قازىرگى زاماندىق ۇيعىر سيمفونياسىنىڭ باستاما كوزدەرى»، «اندىك سيمفونيزم تاريحىنا»، «دالا شوقجۇلدىزى: قازاق مۋزىكاسى تۋرالى وچەركتەر مەن ەتيۋدتەر» تاعى باسقا شىعارمالارى قازاقتىڭ ونەرتانۋىنا قوسىلعان ولشەۋسىز ۇلەس بولىپ تابىلادى. 100-دەن استام جاريالانىمداردىڭ اۆتورى.
«پاراسات» وردەنىمەن، مەدالدارمەن ماراپاتتالعان.
60 جىل بۇرىن (1951) تەحنيكا عىلىمىنىڭ دوكتورى، ل.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى، قانىش ساتباەۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تەحنولوگيالىق پروتسەسستەردى جانە ءوندىرىستى اۆتوماتتاندىرۋ كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى سۇلەيمەنوۆ باتىربەك ايتبايۇلى دۇنيەگە كەلدى.
الماتى قالاسىندا تۋعان. قازاق پوليتەحنيكالىق ينستيتۋتىن (قازىرگى قانىش ساتباەۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى), ماسكەۋ بولات جانە قورىتۋ ينستيتۋتىنىڭ اسپيرانتۋراسىن بىتىرگەن. 1975-1977 جىلدارى - قازاق پوليتەحنيكالىق ينستيتۋتىنىڭ ينجەنەر، اعا ينجەنەرى. 1982-1997 جىلدارى - قانىش ساتباەۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستاجەر-وقىتۋشىسى، اسسيستەنت، اعا وقىتۋشى، دوتسەنت، دوكتورانت. 1998-1999 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارجى مينيسترلىگىنىڭ مەملەكەتتىك مۇلىك جانە جەكەشەلەندىرۋ دەپارتامەنتىنىڭ جەكەشەلەندىرۋدى باقىلاۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى. 1999-2000 جىلدارى - «قازاقستان تەمىر جولى» رمك جاڭا تەحنولوگيالار جانە عىلىم دەپارتامەنتى باستىعىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى. 2000-2001 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى جانىنداعى مەملەكەتتىك قىزمەت اكادەمياسىنىڭ اقپاراتتىق تەحنولوگيالار كۋرسىنىڭ جەتەكشىسى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 2000 جىلدان باستاپ - قازىرگى قىزمەتىندە.
120-دان استام عىلىمي ەڭبەكتىڭ جانە ونەرتابىستىڭ اۆتورى.
60 جىل بۇرىن(1951) الماتى قالاسىنىڭ سپورتقا دارىندى بالالارعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق مەكتەپ-ينتەرناتىنىڭ ديرەكتورى مىندەتىن اتقارۋشىسى،
قازاق كسر-ءىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن جاتتىقتىرۋشىسى، قازاقتان رەسپۋبليكاسىنىڭ دەنە تاربيەسى مەن سپورتىنا ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەر، فيلوسوفيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، پروفەسسور، ەركىن كۇرەستەن كسرو-نىڭ سپورت شەبەرى يمانقۇلوۆ اسقاربەك سقاقۇلى دۇنيەگە كەلدى. الماتى وبلىسىندا تۋعان. قازاق دەنە تاربيەسى ينستيتۋتىن (قازىرگى قازاق تۋريزم جانە سپورت اكادەمياسى), ەكونوميكا جانە قۇقىق اكادەمياسىن بىتىرگەن. 1969-1970 جىلدارى - ەركىن كۇرەستەن كسرو بىرىنشىلىگىنىڭ ەكى دۇركىن چەمپيونى، ۆەنگرياداعى «نادەجدى وليمپيادى» حالىقارالىق ءتۋرنيرىنىڭ جەڭىمپازى بولعان. 1971 جىلى ماسكەۋ قالاسىندا وتكەن كسرو حالىقتارى V سپارتاكياداسىندا 4 ورىنعا يە بولعان. 1972-1973 جىلدارى كۋبادا وتكەن حالىقارالىق ءتۋرنيرىنىڭ ەكى دۇركىن جەڭىمپازى، 1969-1975 جىلدارى - قازاقستاننىڭ قۇراما كومانداسىنىڭ مۇشەسى، قازاقستاننىڭ بىرنەشە دۇركىن چەمپيونى بولعان. العاشقى باپكەرى -ق بايدوسوۆ. 1975-1992 جىلدارى - رەسپۋبليكالىق جوعارى سپورت شەبەرلىگى مەكتەبىنىڭ جاتتىقتىرۋشى-ۇستازى. 1992-1998 جىلدارى -الماتى قالاسى №1 وليپيادالىق رەزەرۆتەگى ۋچيليششە ديرەكتورىنىڭ سپورت جۇمىستارى جونىندەگى ورىنباسارى. 1998-2002 جىلدارى - الماتى قالاسىنداعى ەركىن كۇرەس تۇرىنەن رەسپۋبليكالىق جوعارى سپورت شەبەرلىگى مەكتەبىنىڭ ديرەكتورى. 2002-2008 جىلدارى- الماتى قالاسىنداعى كۇرەستەر ءتۇرى بويىنشا وليمپيادالىق رەزەرۆىن دايىنداۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى قىزمەتتەرىن اتقارعان.
2008 جىلدان باستاپ - قازىرگى قىزمەتىندە.
ءساۋىردىڭ 3-ءى، جەكسەنبى
گەولوگ كۇنى. كسرو جوعارعى كەڭەسى پرەزيديۋمىنىڭ 1966 جىلعى ناۋرىزدىڭ 31-ىندەگى جارلىعىمەن ەلدىڭ مينەرالدى-شيكىزات قورىن قۇرۋدا كەڭەس گەولوگتارى سىڭىرگەن قىزمەتى قۇرمەتىنە وراي بەكىتىلدى. بۇل جارلىقتىڭ شىعۋىنا 1966 جىلى العاشقى باتىس-ءسىبىر مۇنايلى ايماعى كەن ورنىنىڭ اشىلۋى تۇرتكى بولدى. گەولوگ كۇنى بۇرىنعى كەڭەس وداعىنىڭ بارلىق گەولوگيالىق جانە ءوندىرۋ مەكەمەلەرىندە اتاپ وتىلەدى. گەولوگتارمەن قاتار بۇل مەرەكەنى ماركشەيدەرلەر، قوپارعىشتار، شاحتا ۇڭگۋشىلەرى، سونداي-اق پايدالى قازبالاردى ىزدەۋمەن جانە وندىرۋمەن اينالىساتىن باسقا دا ادامدار وزدەرىنىڭ ءتول مەرەكەسى دەپ ەسەپتەيدى. مەيرامنىڭ وتكىزىلۋ ۋاقىتى - ءساۋىردىڭ ءبىرىنشى جەكسەنبىسى - بەكەر تاڭدالماعان، ويتكەنى قىستىڭ اياقتالعانى جازعى دالا جۇمىستارى مەن ەكسپەديتسيالارعا دايارلىقتىڭ باستالۋىن بىلدىرەدى.
وقيعالار
15 جىل بۇرىن (1996) ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ تاتارستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى بولىپ ەكىنشى مەرزىمگە سايلانعان م.شايميەۆتىڭ ۇلىقتاۋ راسىمىنە قاتىسۋ ءۇشىن قازان قالاسىنا كەلدى. سونىمەن قاتار وسى ساپار بارىسىندا قازاقستان مەن تاتارستان اراسىنداعى ساۋدا-ەكونوميكالىق، عىلىمي-تەحنيكالىق جانە مادەني ىنتىماقتاستىقتىڭ نەگىزگى پريتسيپتەرى تۋرالى كەلىسىمگە قول قويىلدى.
5 جىل بۇرىن (2006) گەرمانيانىڭ زوەستە قالاسىندا يسلامدى زەرتتەۋ جونىندەگى ينستيتۋتتىڭ قىزمەتكەرلەرى تۇگەندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ كەزىندە مۇراعاتتان يۆريت تىلىنە اۋدارىلان قۇران كىتابىن تاۋىپ الدى. اۋدارما وسىدان 150 جىل بۇرىن جاسالعان. كىتاپ لەيپتسيگتە باسىلىپ شىققان.
4 جىل بۇرىن (2007) قورقىت اتا اتىنداعى قىزىلوردا مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە ستۋدەنتتەردىڭ «سىر ورمانى. بولاشاق» قوعامدىق بىرلەستىگى قۇرىلدى. قوعامدىق بىرلەستىكتىڭ ماقساتى مەملەكەتتىك «جاسىل ەل» باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋىنا قاتىسۋ بولىپ تابىلادى.
3 جىل بۇرىن (2008) وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا سىرداريا وزەنى ارقىلى وتەتىن قالقىمالى كوپىر پايدالانۋعا بەرىلدى. قالقىمالى كوپىر وتىرار اۋدانىنىڭ بالتاكول اۋىلدىق وكرۋگىنىڭ جاعالاۋىن بىرىكتىردى. ونىڭ نەگىزى - 37 ارنايى قايىق. ولار وزەن ۇستىندەگى جولدى ۇستاپ تۇرادى، سوندىقتان وعان سۋدىڭ كوتەرىلۋى، نە باسەڭسۋى كوپىردىڭ قىزمەتىنە كەدەرگى جاسامايدى. كوپىردىڭ ۇزىندىعى - 110 مەتر، ەنى - 4,5 مەتر.
3 جىل بۇرىن (2008) وڭتۇستىك قازاقستان وبلىستىق «نۇر وتان» حدپ مۇشەلەرى جانە جاۋىنگەر-ينتەرناتسيوناليستەر باتىرلار اللەياسىن قۇردى. باتىرلار اللەياسى ماقتاارال اۋدانىنىڭ اتاكەنت اۋىلىندا جاسالعان.
2 جىل بۇرىن (2009) مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ «تاۋەلسىز مەملەكەتتەر دوستاستىعىنا قاتىسۋشى مەملەكەتتەردىڭ مادەني قۇندىلىقتاردى ۇرلاۋعا قارسى كۇرەستەگى جانە ولاردى قايتارۋدى قامتاماسىز ەتۋدەگى ىنتىماقتاستىعى تۋرالى كەلىسىمدى راتيفيكاتسيالاۋ تۋرالى»، «كەدەن وداعىندا تاۋارلاردىڭ، جۇمىستاردى ورىنداۋدىڭ، قىزمەت كورسەتۋلەردىڭ ەكسپورتى مەن يمپورتى كەزىندە جاناما سالىقتاردى الۋ قاعيداتتارى تۋرالى كەلىسىمدى راتيفيكاتسيالاۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسى زاڭدارىنا قول قويدى.
2 جىل بۇرىن (2009) قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىندە 2010-2015 جىلدارعا ارنالعان بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسى دامۋىنا كومەك كورسەتۋ جونىندەگى شەڭبەرلى باعدارلاماسىنا (يۋنداف) قول قويىلدى. 2010-2015 جىلدارعا ارنالعان اتالمىش باعدارلاما بەس جىلدا ءبىر رەت قابىلدانادى. يۋنداف - قازاقستان-بۇۇ ىنتىماقتاستىعىن انىقتايتىن نەگىزگى قۇجات. بۇل باعدارلامانىڭ نەگىزگى مىندەتى قازاقستاننىڭ باسىم ماقساتتارىن جۇزەگە اسىرۋ، سونداي-اق دامۋ سالاسىنداعى باسقا دا حالىقارالىق مىندەتتەمەلەر اياسىنداعى ماسەلەلەردى شەشۋدەگى بۇۇ جۇيەسىمەن بىرلەسكەن، كەلىسىلگەن جانە ىقپالداسقان كومەك كورسەتۋ بولىپ تابىلادى. ىنتىماقتاستىقتىڭ نەگىزگى ستراتەگيالىق قۇجاتى بولعاندىقتان، يۋنداف بۇۇدب، يۋنيسەف، يۋنفپا، يۋنيفەم، يۋنەيدس سياقتى بۇۇ-نىڭ ارنايى قۇرىلىمدارىمەن قارىم-قاتىناستىڭ جالپى باعىتىن ايقىندايدى.
2 جىل بۇرىن (2009) الماتىدا «قازپوشتا» اق ەل اۋماعىندا «ەۋروپا» سەرياسى بويىنشا حالىقارالىق استرونوميا جىلىنا ارنالعان ەكى ماركا ەنگىزىلگەنىن ءمالىم ەتتى. جاڭا ماركالاردا گاليلەيدىڭ پورترەتى مەن تابيعات اياسىنداعى تەلەسكوپ بەينەلەنگەن. ارقايسىسى 230 تەڭگە تۇراتىن ماركالاردىڭ ءپىشىنى - 33ح27,5 مم، تارالىمى - 150 مىڭ دانا.
ەسىمدەر
70 جىل بۇرىن (1941) جازۋشى دوسمۇراتۇلى بالتابەك دۇنيەگە كەلدى.
وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ قىزىلقۇم اۋدانىندا تۋعان. الماتى مەديتسينا ينستيتۋتىن (قازىرگى سانجار اسفەندياروۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتى) بىتىرگەن.
«سىر جاعاسى»، «ارعىن اتا ۇرپاعى»، «زامانداس كەلبەتى» اتتى دەرەكتى، «جەتى قاراقشىنىڭ ءشومىشى»، «سوزاق ەلى» اتتى دەرەكتى پروزالىق كىتاپتارى مەن حيسسالارى، «اسىلدىڭ تۇياعى» اتتى تراگەديالىق دراماسى جارىق كورگەن.
65 جىل بۇرىن (1946) اقىن، جازۋشى، اۋدارماشى، سىنشى الدامجاروۆ بەكدىلدا دۇنيەگە كەلدى.
قىزىلوردا وبلىسىنىڭ قازالى اۋدانىندا تۋعان. س.م.كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن (قازىرگى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى) بىتىرگەن. «لەنينشىل جاس» گازەتىندە (قازىرگى «جاس الاش»), «جازۋشى» باسپاسىندا، قازاق تەلەديدارى مۋزىكا رەداكتسياسىندا جۇمىس ىستەگەن. قازىر «جۇلدىز» جۋرنالىنىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى بولىپ قىزمەت اتقارادى.
ونىڭ «نوسەر»، «جىل مەزگىلدەرى»، «ايلى تۇندەر»، «نۇر مەن تۇنەك»، «ىزدەدىم سەنى»، «ميزام ايى»، ت.ب. ولەڭدەر كىتابى، «قارا نوسەر»، «جىقپىل»، «ۇلى سەل»، ت.ب. روماندارى جارىق كورگەن. ول ءفيردوۋسيدىڭ «شاحناما» ەپوسىنىڭ «مانۋشەھىر» جانە «كەي حوسروۋ» داستاندارىن، گۋرزين شايىرى وتار چەليدزەنىڭ بالالارعا ارنالعان «الحان مەن شالحان» داستانىن جانە الەكساندر پۋشكين، الەكساندر بلوك، پابلو نەرۋدا، ەۆگەني ەۆتۋشەنكو، اندرەي ۆوزنەسەنسكي، ت.ب. اقىنداردىڭ ولەڭدەرىن قازاق تىلىنە اۋدارعان. سىن جانرىندا دا قالام تارتقان.
50 جىل بۇرىن (1961) قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ 4-شاقىرىلىمىنىڭ دەپۋتاتى، ەكونوميكالىق رەفورما جانە ايماقتىق دامۋ جونىندەگى كوميتەتىنىڭ مۇشەسى، شىعىس قازاقستان وبلىسى بەسقاراعاي اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى راحمەتوۆ ەرجان ورازۇلى دۇنيەگە كەلدى.
شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ ءۇرجار اۋدانىندا تۋعان. الماتى تەمىر جول كولىگى ينجەنەرلەرى ينستيتۋتىن (قازىرگى مۇحامەدجان تىنىشپاەۆ اتىنداعى قازاق كولىك جانە كوممۋنيكاتسيا اكادەمياسى), تۇرار رىسقۇلوۆ اتىنداعى قازاق ەكونوميكا ينستيتۋتىن بىتىرگەن. 1985-1992 جىلدارى - الماتى «مەتالليست» زاۋىتى ەلەكتر-تەحانيكالىق ءبولىمىنىڭ ەنەرگەتيگى، باس ەنەرگەتيگى، تسەح باستىعى. 1992-1999 جىلدارى - «سونار مۇناي ونىمدەرى» جشس-ءىنىڭ تەحنيكالىق ديرەكتورى، باسقارما باستىعى، ۆيتسە-پرەزيدەنتى، باس ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى، باس ديرەكتورى. 1999-2004 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى، ەكولوگيا ماسەلەلەرى جانە تابيعاتتى پايدالانۋ جونىندەگى كوميتەتىنىڭ مۇشەسى. 2004-2007 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ 3-شاقىرىلىمىنىڭ دەپۋتاتى، ەكونوميكالىق رەفورما جانە ايماقتىق دامۋ جونىندەگى كوميتەتىنىڭ مۇشەسى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 2007 جىلعى قىركۇيەكتىڭ 18-ىنەن باستاپ - قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ 4-شاقىرىلىمىنىڭ دەپۋتاتى، ەكونوميكالىق رەفورما جانە ايماقتىق دامۋ جونىندەگى كوميتەتىنىڭ مۇشەسى.
قۇرمەت وردەنىمەن، «قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىگىنە 10 جىل» مەرەيتويلىق مەدالىمەن ماراپاتتالعان.
35 جىل بۇرىن (1976) اقتوبە وبلىسى مارتوك اۋدانىنىڭ اكىمى ەلەۋسىزوۆ ءمادي قاناتبايۇلى دۇنيەگە كەلدى.
قۇدايبەرگەن جۇبانوۆ اتىنداعى اقتوبە مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن، رەسەي كەدەن اكادەمياسىن بىتىرگەن. 1997-2009 جىلدارى - «يۋجبوزوي» اكتسيونەرلىك قوعامىنىڭ، اقتوبە وبلىسى بويىنشا كەدەن باسقارماسىنىڭ ەكونوميسى. 2009-2010 جىلدارى - اقتوبە وبلىسى اكىمى اپپارات جەتەكشىسىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتتەرىن اتقارعان. قازىرگى قىزمەتىندە 2010 جىلدىڭ ساۋىرىنەن باستاپ ىستەيدى.
