بۇگىنگى تاڭدا، الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندە جانجال وشاقتارى كوبەيىپ، سانكتسيا جانە ساۋدا سوعىستارىنىڭ ورشۋىنە بايلانىستى حالىقارالىق ساياسات ۋشىعا ءتۇستى. وسىعان وراي، «ازيا–ەۋروپا» فورۋمىن اتالعان ماسەلەلەردى ءتيىمدى شەشۋگە پايدالانۋىمىز كەرەك.
ۇلى دەرجاۆالار اراسىنداعى سىندارلى ديالوگ جاھاندىق تۇراقتىلىق پەن قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋدىڭ كەپىلى ەكەنى تاريحتان بەلگىلى. وكىنىشكە قاراي، قازىرگى كەزەڭدە حالىقارالىق قوعامداستىق وسىنداي ديالوگ پەن ءوزارا تۇسىنىستىككە قول جەتكىزە الماي وتىر.
بۇگىندە ءبارىمىز كۋا بولىپ وتىرعان ەكونوميكالىق، ساياسي تەكەتىرەس وتكەن عاسىردىڭ 60-شى جىلدارىنداعى كۋبا داعدارىسىنا ۇقسايدى. بۇل ماسەلە شەشىلمەي، بۇگىنگى سامميتتە بارشاعا ورتاق بولاشاقتى قالاي قۇرامىز، ءوزارا تۇراقتى بايلانىستى قايتىپ ورناتامىز؟
سوندىقتان، ءبىزدىڭ سامميت اقش، رەسەي، قىتاي سياقتى الەمنىڭ ءىرى ەلدەرىن، ەۋروپا وداعىن ادامزات الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىگىن سەزىنىپ، حالىقارالىق شيەلەنىستەردى شەشۋدىڭ جولىن ىزدەۋگە شاقىرۋى قاجەت. بۇلاي بولماعان جاعدايدا:
بىرىنشىدەن، سيريا، ۋكراينا جانە باسقا دا ەلدەردە قاقتىعىستار مەن تەكەتىرەستەر ءورشي تۇسەدى.
ەكىنشىدەن، جاپپاي قىرىپ-جوياتىن قارۋدىڭ تارالۋى، ترانسۇلتتىق تەرروريزم سياقتى كۇردەلى پروبلەمالار شەشىلمەيدى.
ۇشىنشىدەن، الەم ەكونوميكاسى قۇلدىرايدى، كەدەي ەلدەردىڭ جاعدايى ودان ءارى قيىنداپ، مەملەكەتتەر اراسىنداعى تەڭسىزدىك ۇلعايا بەرەدى.
تورتىنشىدەن، وسىنىڭ ءبارى ادامزاتتىڭ ەرتەڭىنە دەگەن سەنىمىن جوعالتىپ، قورقىنىش سەزىمىن ۇيالاتادى.
بىزگە دەيىنگى ەل باسشىلارى ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان كەيىن دە، قىرعي-قاباق سوعىس كەزەڭىندە دە، تەرروريزمگە قارسى كۇرەستە دە ءوزارا ءتىل تابىسا بىلگەنى بارشاعا ءمالىم. قازىرگى زاماننىڭ تالابى دا – وسى.
مەن جوعارىدا اتاپ وتكەن ەلدەردىڭ باسشىلارىن (اقش، رەسەي، قىتاي، ەو) وزەكتى پروبلەمالاردى تالقىلاۋ ءۇشىن استانادا باس قوسۋعا شاقىرامىن. نەمەسە بۇل احۋال بۇۇ-نىڭ ارنايى سەسسياسىندا قارالۋى قاجەت.
ءسوزىمنىڭ سوڭىندا، جاھاندىق سىن-تەگەۋرىندەرگە قارسى كۇرەسەتىن ازيا مەن ەۋروپا ەلدەرىنىڭ سەرىكتەستىگىنە قازاقستان بەلسەندى اتسالىسۋعا ءازىر ەكەندىگىن ايتقىم كەلەدى.
ازيا مەن ەۋروپا اراسىندا ورنالاسقان ءبىزدىڭ ەلىمىز ساۋدا-ساتتىقتى ىلگەرىلەتىپ، ەۋروپا مەن قىتايدى جاقىنداستىرۋ ءۇشىن اۆتوماگيسترالدار مەن تەمىر جول تەرمينالدارىن سالدى.
نازارلارىڭىز ءۇشىن راحمەت!
Abai.kz
