ەلباسىمىزدىڭ تاريحىمىزداعى جەتى ەرەكشەلىك تۋرالى ويلارىندا تاريحي مۇرامىزدىڭ مول ەكەنىنە ءمان بەرىلىپ وتىر. ۋاقىت تۇرعىسىنان ايتىلىپ وتىرعان مادەني جەتىستىكتەردىڭ قازاق حالقىنىڭ ۇلت بولىپ قالىپتاسۋىنا ىقپال ەتتى جانە ولاردىڭ وسى ۇلى دالا ەلىندە پايدا بولعانى انىق. وسىنىڭ ءبارى، اسىرەسە، ونىڭ ىشىندە تاريحي جادىگەرلەر، ءوز ۋاقىتىنداعى وركەنيەتتى دامۋدىڭ نەگىزگى قوزعاۋشى كۇشى بولعانىن جانە  تەحنولوگيالىق دامۋعا ايتارلىقتاي سەپتىگىن تيگىزگەن دالەلدەر ماقالادا جان-جاقتى ايتىلعان. ناقتى عىلىمي دەرەكتەردىڭ نەگىزىندە قازاق تاريحىنىڭ بۇكىلالەمدىك تاريحتاعى وزىندىك  ەرەكشە ورنى بار ەكەنىن ماقتانىشپەن ايتا الامىز.

ۇلى دالانىڭ جەتى قىرىنىڭ كەز كەلگەنى قازاق ەلىنىڭ ومىرىندەگى ەرەكشە مۇرا. اتقا ءمىنۋ مادەنيەتى، ەجەلگى مەتالل ءوندىرۋ مەن وڭدەۋ تەحنولوگياسى، ءوز جازۋى مەن ميفولوگياسى بار وزىق مادەنيەتتى قازاق ەلىنىڭ رۋحاني بايلىعىنىڭ ايشىقتى بەلگىسى – «اڭ ءستيلى ونەرى»، بۇكىل الەمدى تامساندىرعان دالا وركەنيەتىنىڭ جادىگەرى - «التىن ادام» جاۋىنگەرى، تۇركى الەمىنىڭ بەسىگى سانالاتىن التايدان باستاۋ الاتىن تۇركى تاريحى، الەمدىك ەكونوميكانىڭ وركەندەنۋىنە سەپتىگىن تيگىزگەن - ۇلى جىبەك جولى جۇيەسى، قازاق ەلىنىڭ ۇلتتىق برەندىنە لايىقتى الما مەن قىزعالداقتار, ەلىمىزدىڭ اۋماعىندا ورىن العان تاريحي ءجايت قانا ەمەس، سونىمەن قاتار ءاربىر قازاق ءۇشىن دە اسا قىمبات قۇندىلىقتار بولىپ تابىلادى.

جاھاندانۋ  كەزەڭىندە، ۇلت تاريحىنىڭ مادەنيەتى مەن قۇندىلىقتارىن ءبىلۋ، ناسيحاتتاۋ، ءارى ساقتاۋ ەلدى بەكەمدەۋدىڭ تىكەلەي كەپىلى. ايتىلىپ وتكەن مادەني قۇندىلىقتارىمىزدىڭ قوعام ساناسىنىڭ تاريحي جاڭارۋى ءۇشىن ەلباسىمىز ن.ءا. نازارباەۆ ۇسىنىپ وتىرعان جوبالار تولىقتاي جاۋاپ بەرەتىنى انىق. ونىڭ ىشىندە، ەجەلگى داۋىردەن قازىرگى زامانعا دەيىنگى كەزەڭدى قامتيتىن بارلىق وتاندىق جانە شەتەلدىك مۇراعاتتار دۇنيەسىنە ەلەۋلى ىرگەلى  زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋ ءۇشىن «ارحيۆ-2025»  جەتى جىلدىق باعدارلاماسىن جاساۋ ەلىمىزدىڭ تاريحىن تۇگەندەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. تۇركى الەمى ەجەلدەن قازاقستاندى - كۇللى تۇركى حالىقتارىنىڭ قاسيەتتى «قارا شاڭىراعى» رەتىندە مويىندايدى. ال، تۇركىستان حالقىمىزدىڭ رۋحاني ورتالىعى عانا ەمەس، سونداي-اق، بۇكىل تۇركى الەمى ءۇشىن كيەلى ورىن بولىپ سانالادى دەگەن سوزدەر ءاربىر قازاقتىڭ جۇرەگىندەگى  ماقتانىش سەزىمىن وياتادى دەپ ويلايمىن. «تۇركى وركەنيەتى: ءتۇپ تامىرىنان قازىرگى زامانعا دەيىن» اتتى جوبانىڭ اياسىندا تۇركىستان قالاسىندا،  تاريحي مۇرالارىمىزدىڭ نەگىزىندە تۇركى الەمىنىڭ ورتالىعىن – مۋزەيىن اشۋ، وتكەنمەن قازىرگى ۋاقىتتىڭ تىعىز بايلانىسىن كورسەتۋمەن قاتار،  كەلەسى ۇرپاق ءۇشىن دە ماڭىزى زور بولار ەدى.

«رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىنىڭ جالعاسى بولاتىن ەلباسىنىڭ تاريحي سانانى جاڭعىرتۋعا باعىتتالعان ۇسىنىستارى مەملەكەتىمىزدىڭ نىعايۋىنا سەپتىگىن تيگىزەتىنىنە تولىق سەنىمدىمىن. ويتكەنى، تاريحىن بىلگەن ەل عانا وتكەننەن ساباق الىپ، جارقىن بولاشاققا جول تاۋىپ جەتىستىكتەرگە جەتەدى.

اسقار بەيسەنباەۆ

پارلامەنت سەناتىنىڭ دەپۋتاتى

Abai.kz