قازاقتىڭ قاسيەتتى ادامدارىنىڭ ءبىرى وسى ءماشھۇر ءجۇسىپ كوپەيۇلى. باقيعا اتتانارىن سەزىپ، جىل بۇرىن اسىن بەرگىزىپ، جەرلەيتىن جەرىنە دەيىن كورسەتىپ كەتكەن اۋليە كىسى كوزى تىرىسىندە قايمانا قازاعىنىڭ قامىن، ءدىن جايىن، ەلدىڭ ءحالىن قاعازعا ولەڭمەن جازىپ مۇرا قالدىرعان ادام. ءماشھۇر ءجۇسىپتىڭ كەسەنەسىن ءتاۋ ەتكەن ادام ۇزىلمەيدى. بۇل دا ەل جۇرەگىندەگى اۋليەنىڭ ەرەكشە ورنى كورسەتسە كەرەك.

1-سۋرەت: م.ج.كوپەەۆتى وراپ شىعارعان كىلەم

2-سۋرەت: قازاندا حۋسايىنوۆتار باسپاسىندا جارىќ كورگەن م.ج.كوپەەۆتىڭ «سارىارقانىڭ كىمدىكى ەكەندىگى»، «تىرشىلىكتە كوپ جاساعاننان كورگەن ءبىر تاماشامىز»، «حال-احۋال» اتتى ءۇش كىتابى مەن اۋليەنىڭ قابىرىنەن شىققان راۋان تاس. وندا «جەتپىس ۇشكە جەتكەنشە بالتالاساڭ دا ولمەيمىن،

جەتپىس ۇشتەن ارى قاراي سۇيرەسەڭ دە بارمايمىن» دەپ جازىلعان.

3-سۋرەت: ءماشھۇر-ءجۇسىپ كوپەيۇلىنىڭ قولجازباسى

قازاقستان وعقق №1173 پاپكا، 17 ءبولىم.

مۇقابا سىرتىنداعى تاقىرىبى : " م.ج.كوپەەۆتiڭ ەل اراسىنان  تاراپ اركiمنiڭ قولىندا جۇرگەن قولجازبالارىنان جيناعاندارى". Iشiندەگi جازۋى: ''م.ج.كوپەەۆ جيناعان قازاقتىڭ اۋىز ادەبيەتi, اڭىزدار، شەجiرەلەر، ءوز شىعارمالارى.

قازاقتىڭ قاسيەتتى ادامدارىنىڭ ءبىرى وسى ءماشھۇر ءجۇسىپ كوپەيۇلى. باقيعا اتتانارىن سەزىپ، جىل بۇرىن اسىن بەرگىزىپ، جەرلەيتىن جەرىنە دەيىن كورسەتىپ كەتكەن اۋليە كىسى كوزى تىرىسىندە قايمانا قازاعىنىڭ قامىن، ءدىن جايىن، ەلدىڭ ءحالىن قاعازعا ولەڭمەن جازىپ مۇرا قالدىرعان ادام. ءماشھۇر ءجۇسىپتىڭ كەسەنەسىن ءتاۋ ەتكەن ادام ۇزىلمەيدى. بۇل دا ەل جۇرەگىندەگى اۋليەنىڭ ەرەكشە ورنى كورسەتسە كەرەك.

1-سۋرەت: م.ج.كوپەەۆتى وراپ شىعارعان كىلەم

2-سۋرەت: قازاندا حۋسايىنوۆتار باسپاسىندا جارىќ كورگەن م.ج.كوپەەۆتىڭ «سارىارقانىڭ كىمدىكى ەكەندىگى»، «تىرشىلىكتە كوپ جاساعاننان كورگەن ءبىر تاماشامىز»، «حال-احۋال» اتتى ءۇش كىتابى مەن اۋليەنىڭ قابىرىنەن شىققان راۋان تاس. وندا «جەتپىس ۇشكە جەتكەنشە بالتالاساڭ دا ولمەيمىن،

جەتپىس ۇشتەن ارى قاراي سۇيرەسەڭ دە بارمايمىن» دەپ جازىلعان.

3-سۋرەت: ءماشھۇر-ءجۇسىپ كوپەيۇلىنىڭ قولجازباسى

قازاقستان وعقق №1173 پاپكا، 17 ءبولىم.

مۇقابا سىرتىنداعى تاقىرىبى : " م.ج.كوپەەۆتiڭ ەل اراسىنان  تاراپ اركiمنiڭ قولىندا جۇرگەن قولجازبالارىنان جيناعاندارى". Iشiندەگi جازۋى: ''م.ج.كوپەەۆ جيناعان قازاقتىڭ اۋىز ادەبيەتi, اڭىزدار، شەجiرەلەر، ءوز شىعارمالارى.

قولجازبانى تاپسىرۋشىلار: جولمۇرات ءجۇسiپۇلى، سابىر شاريپوۆ، فازىل. Iشiندە 19 داپتەر. ب. 402 . پ. 201. ج. 130,48,27. كولەمi: 23ح20, 21ح 19. قولجازبا سارعىش تارتقان قاعازعا ەكi ، ءۇش قاتار قارا ءسوز، ولەڭ ارالاس جولدارمەن جازىلعان. نومiرلەنۋi ءتورت رەت ، ءتورت ءتۇرلi  جەردەن بەرiلگەن.(باس جاعىندا قىزىل، كوك قارىنداشپەن ، جول ورتاسىندا قارا قارىنداشپەن، وڭ جاق استىڭعى بۇرىشىندا كوك سيامەن). قولجازبا وڭدەۋدەن وتكەن، ساقتالۋى جاقسى. كەيبiر بەتتەرiنiڭ جازۋلارى ۇستiنەن  قارا، كوك سيامەن تۇزەتۋلەر ەنگiزiلگەن. سياسى قىزىل، كوك قالام، قارا قارىنداش، قىزىل پاستا. قولجازبانىڭ iشiندە ءمورi بەرiلمەگەن. كوشiرۋشiلەردiڭ قولتاڭباسى قويىلعان. جازۋ ءتۇرi:  احمەدجەم

4-سۋرەت: ءماشھۇر-ءجۇسىپ كوپەيۇلىنىڭ جەكە زاتتارى

5-سۋرەت: پاۆلودار قالاسىندا ورنالاسقان ءماشھۇر-ءجۇسىپ كوپەيۇلى اتىنداعى مەشىت

6-سۋرەت: ءماشھۇر-ءجۇسىپ كوپەيۇلى كەسەنەسىنىڭ سىرتىندا ورنالاسقان جازدا اس ازىرلەيتىن ارنايى بولمە. وتىن جانە قويما سارايى. جارىق جەلىسى بار.

7-سۋرەت: ءماشھۇر-ءجۇسىپ كوپەيۇلى كەسەنەسىنىڭ قوناق ۇيىندە 9 بولمە بار. ونىڭ 6 بولمەسىنىڭ ءار قايسىسىندا ەكى توسەكتەن ورنالاسقان. 1 بولمە ىدىس اياقتار مەن توڭازىتقىش قويىلعان اس بولمەسى. 1 بولمە قازاندىق. كەلەسى ۇلكەن بولمە اس ءىشىپ، عيبرات ايتۋعا ارنالعان.

8-سۋرەت: ءماشھۇر-ءجۇسىپ كوپەيۇلى كەسەنەسىنىڭ سىرتقى بەينەسى

- ءماشھۇر-ءجۇسىپ كوپەيۇلى كەسەنەسىنىڭ قوناق ءۇيى.

- اۆتوتۇراق

9-سۋرەت: ءماشھۇر-ءجۇسىپ كوپەيۇلى كەسەنەسىنىڭ اۋليە جاتقان ەكىنشى بولمەسىندە قويىلعان

قۇلىپ تاس. وندا ءماشھۇر-ءجۇسىپ كوپەيۇلى جەتى اتاسى مەن دۇعالار جازىلعان.

10-سۋرەت: ءماشھۇر-ءجۇسىپ كوپەيۇلى كەسەنەسىنىڭ كىرە بەرىس ءبىرىنشى بولمەسى.

ەدەنگە ارنايى ناماز وقۋعا ارنالعان كىلەمدەر توسەلىپ، قابىرعاعا دۇعالار جازىلعان

قابىرعا تاقتالارى ىلىنگەن.

11-سۋرەت: ءماشھۇر-ءجۇسىپ كوپەيۇلى كەسەنەسىنىڭ سىرتقى بەينەسى

- «ءماشھۇر ءجۇسىپ كەسەنەسى» دەپ جازىلعان بەلگى تاس.

- ءماشھۇر-ءجۇسىپ كوپەيۇلىنىڭ ءومىر سۇرگەن 73 جاسىن بەينەلەيتىن باسپالداق.

اتالمىش باسپالداق ادامنىڭ مۇشەل جاستارىمەن ەسەپتەلىپ جاسالعان.

12- سۋرەت: ءماشھۇر-ءجۇسىپ كوپەيۇلى كەسەنەسىنىڭ قابىرعاسىنا قويىلعان قۇلىپ تاس

13-سۋرەت: 2006 جىلدىڭ 11 قاراشاسىندا اشىلعان ءماشھۇر-ءجۇسىپ كوپەيۇلىنىڭ جاڭا كەسەنەسى.