قۋانىش سۇلتانوۆ، سەناتور. وقۋلىقتارداعى ولقىلىق
كەشە قايرات ءماميدىڭ توراعالىعىمەن سەناتتا وتكەن جالپى وتىرىستا دەپۋتات ق.سۇلتانوۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-ءمينيسترى ك.ءماسىموۆتىڭ اتىنا دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى.
قۇرمەتتى كارىم قاجىمقانۇلى!
تاۋەلسىز مەملەكەتتىگىمىزگە 20 جىل بولىپ، ءبىر ۇرپاق ءوسىپ شىقسا دا ءبىزدىڭ ۇكىمەتتىڭ ۋاقىت سۇرانىسىنا جەتكىزە الماي جۇرگەن اسا ماڭىزدى ماسەلەسى - مەكتەپ وقۋشىلارىنا ارنالعان وقۋلىقتار ساپاسى. بۇل تۋرالى 20 جىل بويىنا دامىلسىز ايتىلىپ كەلەدى. جاي ايتىلىپ جۇرگەن جوق، قوعام، اتا-انالار تاراپىنان، باق-دا قاتاڭ سىن تالداۋىمەن تولاسسىز كوتەرىلىپ كەلەدى.
اسىرەسە باستاۋىش كلاسستارعا ارنالعان تانىمدىق وقۋلىقتار، ورتا، جوعارعى كلاسستارعا ارنالعان تاريح، ادەبيەت، دۇنيەتانىم تاعى باسقا وقۋلىقتار مازمۇنى جاعىنان بالا، ءجاسوسپىرىم وسكىن ءۇشىن تۇسىنىكسىز، تارتىمسىز، دارىنسىز جازىلعانى تۋرالى شاعىم، ارىزدار دا جەتكىلىكتى. ولاردىڭ كوپشىلىگى بالانى وقۋعا ىنتالاندىرمايدى، قىزىقتىرمايدى.
ەلباسى ن.ءا.نازارباەۆ الداعى 20 جىلعا ستراتەگيالىق دامۋىمىزدىڭ نەگىزگى باعىتتارىن بەلگىلەپ بەردى. سول باعىتتاردىڭ تالابىنا بۇگىنگى وقۋلىقتار ساي كەلە مە؟
وعان ناقتى ساراپتاما جاسالدى ما؟ «نازارباەۆ-ۋنيۆەرسيتەتى» دە نازارباەۆ ينتەللەكتۋالدىق مەكتەپتەرىنىڭ جاڭا باعدارلامالارى وقۋلىقتارمەن تولىق جاساقتالدى ما؟
كەشە قايرات ءماميدىڭ توراعالىعىمەن سەناتتا وتكەن جالپى وتىرىستا دەپۋتات ق.سۇلتانوۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-ءمينيسترى ك.ءماسىموۆتىڭ اتىنا دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى.
قۇرمەتتى كارىم قاجىمقانۇلى!
تاۋەلسىز مەملەكەتتىگىمىزگە 20 جىل بولىپ، ءبىر ۇرپاق ءوسىپ شىقسا دا ءبىزدىڭ ۇكىمەتتىڭ ۋاقىت سۇرانىسىنا جەتكىزە الماي جۇرگەن اسا ماڭىزدى ماسەلەسى - مەكتەپ وقۋشىلارىنا ارنالعان وقۋلىقتار ساپاسى. بۇل تۋرالى 20 جىل بويىنا دامىلسىز ايتىلىپ كەلەدى. جاي ايتىلىپ جۇرگەن جوق، قوعام، اتا-انالار تاراپىنان، باق-دا قاتاڭ سىن تالداۋىمەن تولاسسىز كوتەرىلىپ كەلەدى.
اسىرەسە باستاۋىش كلاسستارعا ارنالعان تانىمدىق وقۋلىقتار، ورتا، جوعارعى كلاسستارعا ارنالعان تاريح، ادەبيەت، دۇنيەتانىم تاعى باسقا وقۋلىقتار مازمۇنى جاعىنان بالا، ءجاسوسپىرىم وسكىن ءۇشىن تۇسىنىكسىز، تارتىمسىز، دارىنسىز جازىلعانى تۋرالى شاعىم، ارىزدار دا جەتكىلىكتى. ولاردىڭ كوپشىلىگى بالانى وقۋعا ىنتالاندىرمايدى، قىزىقتىرمايدى.
ەلباسى ن.ءا.نازارباەۆ الداعى 20 جىلعا ستراتەگيالىق دامۋىمىزدىڭ نەگىزگى باعىتتارىن بەلگىلەپ بەردى. سول باعىتتاردىڭ تالابىنا بۇگىنگى وقۋلىقتار ساي كەلە مە؟
وعان ناقتى ساراپتاما جاسالدى ما؟ «نازارباەۆ-ۋنيۆەرسيتەتى» دە نازارباەۆ ينتەللەكتۋالدىق مەكتەپتەرىنىڭ جاڭا باعدارلامالارى وقۋلىقتارمەن تولىق جاساقتالدى ما؟
ەلباسى سونداي-اق بولاشاق ۇرپاقتى - قازاق، ورىس، اعىلشىن تىلدەرىندە وقىتۋدى مىندەتتەدى. سول وقۋلىقتاردىڭ مازمۇنى قانداي؟
ءبىر عانا مىسال كەلتىرەيىن. ەلىمىزدىڭ مەكتەپتەرىنە ۇسىنىلعان 6-سىنىپقا ارنالعان اعىلشىن ءتىلى وقۋلىعىن كورىڭىز. ءبىلىم مينيسترلىگى بەكىتكەن «اتامۇرا» باسپاسىنان 2006 جىلى شىققان «English» وقۋلىعى، اۆتورلارى ت.اياپوۆا، ز.ابىلداەۆا. وسى وقۋلىق ىشىندە رەسەيگە ءتان مىسالدار - ادام، جەر اتتارى قاپتاپ ءجۇر. ەڭ قياناتى - «بولاشاق» دەگەن تاراۋدا، 121 بەتتە ەۋروپا، ازيا، افريكا كارتاسى بەرىلگەن. وندا قازاقستان اتىمەن جوق. رەسەيدىڭ قۇرامىنا كىرىپ كەتكەن. وسىنداي وقۋلىقتى مينيسترلىك ەكىنشى باسىلىممەن تاراتقان. بۇل نە؟ كىتاپ اۆتورلارى مۇنداي كارتانى قاي عاسىردان العان؟ نەمەسە مينيسترلىكتىڭ بىلىكسىزدىگى، بىلىمسىزدىگى مە؟ قولجازبانى قابىلداۋعا نەمقۇرايلىلىق پا؟ جوق الدە، بولاشاققا جاستاردى وسىلاي ءوز وتانىنسىز دايىنداۋ ما؟
مۇنداي وسپادارلىق ءۇشىن كىم جاۋاپ بەرۋى ءتيىس؟
وسى جاعدايلاردى ەسكەرە وتىرىپ، ۇكىمەت پرەزيدەنت جولداۋىنا سايكەس ارنايى «وقۋلىق» اتتى جاڭا باعدارلاما جاساۋى ورىندى بولار ەدى. بارلىق وقۋلىقتار تۇگەلدەي دەرلىك وتە جوعارى دارەجەدەگى ماماندار توپتارىنىڭ ساراپتاماسىنان ءوتۋى ءتيىس. وقۋلىقتارعا بايلانىستى تەندەرلەر تۇگەلدەي ارنايى باقىلاۋعا الىنۋى قاجەت.
وقۋلىق جازاتىن ادامدار شىعارماشىلىق توپتارعا ۇيىمداستىرىلىپ، ارنايى اتتەستاتسيادان وتكىزىلۋى ءتيىس. ولار اسىرەسە گۋمانيتارلىق، ادامنىڭ رۋحاني ساناسى مەن دۇنيەتانىمىن قالىپتاستىرىپ، سونداي-اق جاڭا تەحنولوگيالارعا جول اشاتىن پاندەردى قاتاڭ ساراپتاما سۇزگىسىنەن وتكىزىپ، پرەزيدەنت ايتقان «بولاشاقتىڭ ىرگەسىن بىرگە قالايمىز» جولداۋىنا بەيىمدەۋ ءىسى جۇزەگە اسىرۋ مەنىڭشە كەزەك كۇتتىرمەس مەملەكەتتىك ماڭىزدى مىندەت.
«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پارلامەنتى جانە ونىڭ دەپۋتاتتارىنىڭ مارتەبەسى تۋرالى» كونستيتۋتسيالىق زاڭنىڭ 27-بابى، 4-تارماعىنا سايكەس جازباشا تۇردە جاۋاپ بەرۋىڭىزدى وتىنەمىن.
«اباي-اقپارات»
