بۇگىندە ءبىزدىڭ ەلدىڭ ءبىلىم سالاسى بۇلىڭعىر تۇمانعا توعىتىلعان. جىل سايىن ەمەس، اي سايىن جاسالاتىن ءجوندى-ءجونسىز رەفورمالاردىڭ پايداسىنان زيانى كوپ ەكەنىن ەكىنىڭ ءبىرى بىلەدى. ماسەلەن، قر ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىن ەرلان ساعاديەۆ باسقارعان ءۇش جىل ۇشتىلدىلىك داۋى جانە «الىپپە» مەن «انا تىلىنەن» باس تارتۋمەن ەستە قالدى. مۇنداي «كورەگەن» وزگەرىستەر ساعاديەۆ كەزىندە عانا ەمەس، ودان بۇرىن اتالعان ۆەدومستۆانىڭ تىزگىنىن ۇستاعان اسلان ءسارىنجىپوۆ، باقىتجان جۇماعۇلوۆ سىندى رەفورماتورلار تۇسىندا دا وتە كوپ بولعان.

ەرلان ساعاديەۆتىڭ ەل ەسىندە قالعان ءبىر ءىسى «الىپپە» مەن «انا ءتىلىن» تارىك ەتىپ، ورنىنا «ساۋات اشۋدى» ەنگىزۋ بولدى دەدىك. وكىنىشتىسى، ەرلان كەنجەعاليۇلى بۇل قادامىمەن حالىقتىڭ العىسىن ەمەس، قارعىسىن الدى. 1913 جىلدان باستاپ ءبىر عاسىردان استام ۋاقىت «الىپپە» اتاۋىمەن ءار بۋىن ۇرپاقتى ءبىلىم باعىنا باستاپ كىرگىزەتىن باستى وقۋلىقتان باس تارتۋ كىمگە كەرەك بولعانى ءالى بەلگىسىز. بۇنى ەرلان ساعاديەۆ مىرزا سول كەزدە تۇسىندىرە الماعان. تۇسىندىرە الماعان بەتى قىزمەتىنەن كەتتى…

جاقىندا ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى قىزمەتىنە كۇلاش ءشامشيدينوۆا كەلدى. جاڭا باسشىنىڭ ۇزاق جىلدار ءبىلىم سالاسىندا جەمىستى جۇمىس جاساعانىن بىلەتىن كوپشىلىك "كەجەگەسى كەيىن تارتىپ تۇرعان سالانىڭ ءجۇرىسى ەندى وڭالادى" دەپ ۇمىتتەنىپ وتىر. حالىقتىڭ ىستىق ىقالسىمەن جاڭا جۇمىسىنا بىلەك سىبانا كىرىسكەن كۇلاش نوعاتايقىزى ەكس-ءمينيستردىڭ قاتەلىگىن قايتالاماۋعا قابىلەتتى ەكەنىن اڭارتتى. ەندى ەرلان ساعاديەۆ سىرتقا تەپكەن «الىپپە» كەلەسى وقۋ جىلىنان باساپ جاس ورەندەرمەن قايتا جۇزدەسەدى. بۇل تۋرالى سۋ جاڭا مينيستر ءوزى مالىمدەدى.

كۇلاش ءشامشيدينوۆا اقتوبەلىكتەرمەن كەزدەسۋى كەزىندە جەرگىلىكتى تۇرعىننىڭ سۇراعىنا جاۋاپ بەرىپ، ءبىلىم سالاسىنداعى كەمشىلىكتەردىڭ كەتىگىن جاماۋعا نيەتتى ەكەنىن ايتتى.

— ال تىلدىك وقىتۋ ماسەلەسى قارالاتىن بولادى. الىپپەگە بايلانىستى، بيىلعى وقۋ جىلىندا ۇلگەرمەيمىز، كەلەسى وقۋ جىلىندا الىپپە ورنىنا قايتىپ كەلەدى. ءبىز بالالارعا ءبىلىمدى ءوزى ىزدەۋگە ۇيرەتۋىمىز كەرەك. وسى جاعىنان ءسۇرىنىپ جاتىرمىز, - دەدى مينيستر.

دەمەك، ەندى باستاۋىش سىنىپ بالالارىنا اۋەلى ءماتىن وقىتىپ، ودان كەيىن ءارىپ ۇيرەتەتىن قويىرتپاق ادىستەمەگە قوش ايتامىز. الىپپە — مەكتەپ تابالدىرىعىن ەندى اتتاعان قۇلىنشاقتاردى قۇشاق جايا قارسى الىپ، وقىپ-بىلسەم دەگەن تالابىنا قانات بىتىرەتىن قادىرلى وقۋلىق. ال ساعاديەۆتىڭ «ساۋات اشۋى» بۇل مىندەتتى ارقالاعانى بىلاي تۇرسىن، وقۋشىلارعا انا ءتىلىنىڭ ءالىپبيىن ۇيرەتۋگە دە دارمەنسىز بولدى. سەبەبى، «ساۋات اشۋ» وقۋلىعى ءالىپبيدى ۇيرەتۋگە ءاتۇستى قاراعان. "ارىپتەر رەتسىز، دىبىستىق قايتالاۋسىز بەرىلگەن. ءارىپ قاتارى دەگەن تۇسىنىك بولماعاندىقتان، بالاعا ءالىپبي قاتارىن جاتتاۋ مۇلدە قيىنعا سوقتى", - دەيدى ماماندار.

قالاي ايتساق تا، «ساۋات اشۋ» دەگەن ساۋاتسىز باستاما ءبىلىم سالاسىن ءبىراز بىلىققا باتىردى. ەندى جاڭا مينيستر بۇنداي باسسىزدىققا جول بەرمەيمىن دەپ وتىر. وقۋشىلار ءبىرىنشى كۇننەن باستاپ «الىپپە» وقىپ، ءارىپ تانىپ، ءالىپبي جاتتاپ وسەدى. كۇلاش ءشامشيدينوۆانىڭ بۇل باستاماسىنا بارەكەلدى ايتۋدان باسقا الىپ-قوسارىمىز جوق. تەك باستاعان ءىس سوڭىنا دەيىن جەتسە ەكەن دەيمىز.

«الىپپەنى» قايتارعان سوڭ قولعا الاتىن باستى جۇمىس — وقۋلىق ساپاسىن سىننان وتكىزۋ بولماق. ەل اراسىندا وقۋلىقتا كەزدەسەتىن قاتەلەر مەن باسى ارتىق كىتاپ-داپتەرلەرگە ايتىلار سىن كوپ. اسىرەسە بۇعاناسى قاتپاعان ءبىرىنشى سىنىپ وقۋشىلارىنا سالماعى 7-8 كگ شىعاتىن سۋمكا ارقالاتۋ قانشالىق دۇرىس؟! سول ءۇشىن وقۋلىقتاردىڭ سانىن ەمەس، ساپاسىن نازاردا ۇستاعان ءجون. مەكتەپتىڭ ءمىنسىز ءبىلىمى، تۇنىق تاربيەسىمەن سۋسىنداعان بالدىرعاندار عانا بولاشاقتىڭ يەسى بولا الادى. سول ءۇشىن ءبىلىم سالاسىندا مينيستر اۋىسقان سايىن ماعناسىز رەرومالار جاساۋدى توقتاتىپ، ەلدىڭ ەرتەڭى مەن ۇلتتىق بولاشاعىن ماڭىزدى ورىنعا قويۋ كەرەك.

تاقىرىپقا تۇزدىق:

ەكس-مينيستر ەرلان ساعاديەۆتىڭ الىپپەنى مەكتەپ باعدارلاماسىنان الىپ تاستاۋى تۋرالى ءبىزدىڭ Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىندا جۇزدەگەن ماقالا مەن سىني پىكىرلەر جازىلدى. بۇگىن سولاردىڭ ءبىرسىپىراسىن ەسكە تۇسىرە كەتكەندى ءجون دەپ تاپتىق.

ساعاديەۆتىڭ "ساۋات اشۋى" ساۋاتسىزدىق الىپپەسى مە؟

الىپپەسىز ءارىپ تانۋ زالالى

ءبارى ءبىرىنشى سىنىپتان باستالادى

«يت» دەپ جازىپ، «شوشقا» دەپ وقيتىندار وزدەرى ءبىلسىن...

ساعاديەۆ Abai.kz-كە رەسمي جاۋاپ بەرەدى

ءتىلدىڭ بايلىعى ەمەس، قىزمەتى ماڭىزدى!

ساعاديەۆتىڭ ستاتيستيكاسى كەرى كەتىپ بارادى

وقۋشىلار قازاق ءتىلىنىڭ ورنىنا گەوگرافيا ءپانىن وقي ما، ساعاديەۆ مىرزا!

قازاق وياندى...ساعاديەۆ سونى بىلە مە؟

ا.پەرۋاشەۆ:ءبىلىم سالاسىنداعى ماسەلەلەر بارىمىزگە ورتاق

جاۋاپ دەۋگە كەلمەيتىن "جاۋاپ"

اشىق حاتقا قول قويعانداردىڭ ايتارى بار

قۋانىش قاپپاس

Abai.kz