جەكسەنبى, 24 قاراشا 2024
عيبىرات 6544 4 پىكىر 27 ناۋرىز, 2019 ساعات 10:54

اۋەزوۆ، قوناەۆ جانە باسقالار

ناۋرىزدىڭ 13-كۇنى  ءبىزدىڭ ۋنيۆەرسيتەتكە  ءساتى ءتۇسىپ مۇرات اۋەزوۆ پەن ديار قوناەۆ كەلە قالسىن. جاپىرىلىپ كۇتىپ الدىق. قادىرلى قوناقتار ۋنيۆەرسيتەت الدىندا جاڭادان مۇحتار اۋەزوۆكە ورناتىلعان الىپ ەسكەرتكىشكە باس ءيىپ، «مۇحتارتانۋ» ورتالىعىنا باس سۇقتى. ۋنيۆەرسيتەتىمىزدەگى بارلىق وڭ وزگەرىستەرگە ەكى تۇلعا دا كوڭىلدەرى تولىپ، قاتتى ريزا بولىستى. ونى سوزدەرىنەن دە، وڭدەرىنەن دە بايقادىق. بۇل وڭ وزگەرىستەردىڭ تۇپكى سەبەپشىسى الىپ وقۋ ورداسىنىڭ رەكتورى داريا پەرنەشقىزى قوجامجاروۆا ەكەنىن ولار كورىپ، ءبىلىپ،  قازاقى ۇردىسپەن «ۇزاعىنان ءسۇيىندىرسىن» ايتتى. اقيقاتىندا، داريا پەرنەشقىزى  وقۋ ورداسىنىڭ  سىرتىن ارلەپ، ءىشىن مازمۇنعا تولتىرسام دەپ قاتتى قايرات كورسەتۋدە. بولاشاقتا ول كىسىنىڭ  ىرگەتاسىن تەحنارلار قالاعان وقۋ ورداسىن ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەت دارەجەسىنە كوتەرمەك ويى بار.

«مۇحتارتانۋدى»  ارمانسىز تاماشالاپ شىققان  قوناقتار ۋنيۆەرسيتەت ۇجىمىمەن كەزدەسۋگە جاقىندا عانا وتكەن مەرەيتوي كەزىندە اشىلعان اكادەميك س.سۇلەيمەنوۆ اتىنداعى سۋداي جاڭا ءماجىلىس زالىنا كىردى. جۇرت قوشەمەتپەن قارسى الدى.  جۇزدەسۋدى  ءبىرىنشى پرورەكتور قايرات ەڭبەكشىۇلى  وزىنە ءتان بايىپتىلىقپەن جۇرگىزىپ وتىردى.  كەزدەسۋ بارىسىندا قوناقتار جايلى از-كەم ماعلۇمات بەرۋ ءۇشىن ءسوز وسى جولدىڭ اۆتورىنا بەرىلدى. نە ايتسام ەكەن دەپ ءبىراز تولقىدىم.  مۇرات كىم، ديار كىم؟ ەكەۋى قازاق ەلىنە بەلگىلى ەكى ءىرى ديناستيا وكىلى. رۋحاني ديناستيا دەسە بولادى. باياعىدا باۋىرجان مومىشۇلىنىڭ ءوزىن مومىشۇلى ءى دەپ، ۇلىن مومىشۇلى ءىى، نەمەرەسىن مومىشۇلى ءىىى دەپ ايتاتىنى بار ەدى. سول ورنەككە سالساق مۇرات –  اۋەزوۆ ءىى، ديار –  قوناەۆ ءىىى بولادى-اۋ دەيمىن، ءسىرا.  سىرتقى پورىم جاعىنان مۇرات اعامىز مۇحتار اۋەزوۆكە، ديار اعامىز دىنمۇحاممەد قوناەۆقا قاتتى ۇقسايدى ەكەن. ءسوزىمدى تولىق بەرمەي-اق، قىسقا تەزيستەرمەن جەتكىزەيىن.

سونىمەن، مۇرات اۋەزوۆ تۋرالى  سويلەگەن ءسوزدىڭ نوبايلارى:

 

از عانا اۆتوبيوگرافيا

مۇرات اۋەزوۆ 1943 جىلى 1 قاڭتاردا مەركى كەنتىندە تۋىلعان. مگۋ-دىڭ قىتاي فيلولوگياسىن بىتىرگەن. ماسكەۋدە الەم ادەبيەتى ينستيتۋىندا فيلولوگيا بويىنشا كانديداتتىق ديسسەرتاتسيا قورعاعان. اكەسى – مۇحتار ومارحانۇلى اۋەزوۆ، اناسى – فاتيما زەينۋللاقىزى عابيتوۆا. مۇرات اۋەزوۆ قىتايدا ەلشى، سوروس قورىنىڭ ديرەكتورى، ۇلتتىق كىتاپحانا ديرەكتورى قىزمەتتەرىن اتقارعان. «ۆرەمەن سۆيازۋيۋششايا نيت»، «يپپوكرەنا»، «ءدىلىم» اتتى كىتاپتاردىڭ اۆتورى. «تارلان» سىيلىعىنىڭ يەگەرى. فرانتسيانىڭ فونتەنبلو، اقش-تىڭ لۋيسۆيلل، قازاقستاننىڭ مەركى قالالارىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى. قىزى – زيفا-الۋا اۋەزوۆا اراب ءتىلىنىڭ مامانى، سانكت-پەتەربۋرگ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تۇلەگى (اراب ءتىلى بويىنشا).  ماحمۇد قاشقاريدىڭ «ديۋاني لۇعات اتتۇرىك» كىتابىن اراب تىلىنەن ورىس تىلىنە اۋدارعان (وسى كىتاپتى بىزگە «مۇحتارتانۋ» ورتالىعىنا مۇقاڭ سىيعا تارتتى). بالاسى – ماعجان اۋەزوۆ قارجىگەر.

«جاس تۇلپار» ۇيىمى

«جاس تۇلپار» ۇيىمى 1963 جىلى 6 قاراشادا ماسكەۋ ەنەرگەتيكالىق ينستيتۋتىنىڭ  اسحاناسىندا قازاقستاندىق ستۋدەنتتەردىڭ تۇڭعىش باسقوسۋىندا  قۇرىلدى. ونىڭ جەتەكشىسى بولىپ مۇرات اۋەزوۆ سايلاندى.

مۇرات اۋەزوۆ «جاس تۇلپاردىڭ قۇرىلۋىن بىلاي سيپاتتايدى: «ءبىز ءوزىمىزدىڭ كىم ەكەنىمىزدى، تاريحىمىزدى بىلگىمىز كەلدى. قازاق ۇلتىنا جاسالىپ وتىرعان ادىلەتسىزدىكتى كوردىك. سول ۋاقىتتاردا قازاق مەكتەپتەرى جابىلا باستادى. سەمەي  پوليگونىندا يادرولىق جارىلىس جۇرگىزىلدى. قازاقستاننىڭ بەس وبلىسىن قامتيتىن تىڭ ولكەسى قۇرىلىپ، وعان سىرتتان نەشە ءتۇرلى ادامدار اكەلىندى.  بەس وبلىس ءۇشىن ءبىر عانا گازەت شىعارىلدى. ونىڭ ءوزى ورىسشا باسىلىمنىڭ اۋدارماسى. اشارشىلىق تۋرالى ەستىگەنىمىز بار. ەشقانداي دەرەكتەر جوق،  بىراق اتا-انالارىمىزدىڭ، ۇلكەندەردىڭ اڭگىمەلەرىن تىڭداعانبىز. اقيقاتتىڭ اشىلماي جاتقانىن ءىشىمىز سەزىپ ءجۇردى.  وسىنىڭ ءبارى ءبىز سياقتى جالىنداپ تۇرعان جاس جىگىتتەردى ويعا قالدىردى».

ياعني، «جاس تۇلپار» 60-جىلدارداعى الاش يدەياسىن جاڭعىرتۋشى ۇيىم بولدى.

ديار قوناەۆ  مۇرات اۋەزوۆ تۋرالى

ديار قوناەۆ – مۇحتار اۋەزوۆتىڭ جيەنى. مۇحتاردىڭ ءلايلا دەگەن قىزى دىنمۇحاممەد قوناەۆتىڭ ءىنىسى اسقار قوناەۆقا كۇيەۋگە شىققان. وسى نەكەدەن ديار تۋعان (ديار –  قاتەلەسپەسەم ءدىنمۇحاممەد پەن مۇحتار ەسىمدەرىنىڭ قىسقارعان ءتۇرى). ديار ەندى  الكەي مارعۇلانعا كۇيەۋ بالا بوپ، ەلگە تانىمال اتاقتى ءۇشىنشى اۋلەتكە جەگجاتتىق جولمەن قوسىلىپتى).

ديار ءوزىنىڭ ناعاشىسى مۇحتار اۋەزوۆتى دە ونىڭ ۇلى مۇرات اۋەزوۆتى دە جوعارى باعالايدى. ولار تۋرالى ول بىلاي دەيدى: «سوۆرەمەننيكي مۋحتار ومارحانوۆيچا نازىۆالي ەگو رەنەسسانسنوي  ليچنوستيۋ، تو جە وپرەدەلەنيە موجنو وتنەستي ي ك مۋراتۋ مۋحتاروۆيچۋ.

منە وچەن پرياتنو ۆيدەت، س كاكوي لەگكوستيۋ ون پەرەحوديت س انگليسكوگو نا كيتايسكي يلي س رۋسسكوگو نا كازاحسكي، وبششاياس س نوسيتەليامي يازىكا».

ديار اعامىز سوزگە ساراڭ، سالماقتى جان ەكەن. قاراپايىمدىلىعى كوزگە ۇرىپ تۇر. دىنمۇحاممەد اتامىزدىڭ تاربيەسىن بويىنا دارىتقان عوي.

 

مۇرات اۋەزوۆ كرەدوسى:

«كەلە جاتقان جولداردى ساپتاپ، سارالاپ قاراسام، ونىڭ قاي-قايسىسىندا دا ەڭ باستى ومىرلىك ۇستانىمىم – ءادىل بولۋ، ادىلدىكتى مويىنداۋ، ادىلەتسىزدىكپەن كۇرەسۋ بولىپ كەلەدى ەكەن. ءادىل مەن ادىلەتتىلىك – جادىمدا جاتتالىپ، جانىمدى جاڭعىرتىپ، اتا-بابالارىمنىڭ قانىمەن كەلىپ، كوڭىلىمدى اسقاقتاتىپ، كەۋدەمدى تىكتەگەن ۇعىم» (مۇرات اۋەزوۆ. «تامشى بۇلاق» شىعارماسى)

مۇرات اۋەزوۆتىڭ جاقىن دوستارى:

الان مەدوەۆ، اسقار سۇلەيمەنوۆ (قايران، اسەكەڭ بۇل جەردە دە ءجۇر), بولاتحان تايجان.

مۇرات اۋەزوۆتىڭ جاس كەزىندە ۇستانعان ءبىر ۇستانىمى:

«پروششاي گۋمانيتاريا، پريۆەتستۆۋەم سۆوبودنىي دۋح»!

افوريزمدەرى:

ءبىز سان الۋان مانەۆرلەر جاساۋ ارقىلى قايتكەن كۇندە دە ۇلتتىق مەملەكەت قۇرۋعا قاراي جىلجۋعا ءتيىسپىز. بۇدان باسقاشا بولۋى مۇمكىن ەمەس.

***

ءبىر-اق ماسەلە – ءبىز ءوزى كىمبىز؟ سونى انىقتاپ الۋىمىز كەرەك. ول ءۇشىن قازىرگى  جاعدايىمىزعا تالداۋ جاساپ، ءوزىمىزدىڭ پسيحولوگيالىق جاي-كۇيىمىزگە كوڭىل ءبولىپ، وتارشىلدىقتىڭ قوقىر-سوقىرىمەن لاستانعان سانامىزدى تازارتىپ العانىمىز ءجون. سوعان قاراي جول ىزدەۋىمىز كەرەك.

***

تاۋەلسىزدىك – قاسيەتتى ۇعىم. وعان تۇتاس عۇمىرىڭدى ارناساڭ دا ازدىق ەتەدى.

***

حۋدوجەستۆەننوە كازاحسكوە سلوۆو سوگرەۆاەت مەنيا.

***

انا ءتىلدى بىلمەۋ – تابيعاتقا قارسى جاسالعان نارسە.

***

بەز ۆەليكيح بيبليوتەك نەت ۆەليكيح ستران ي نارودوۆ.

***

مەنىڭ قارۋىم  جاس كەزىمنەن  قالىپتاسقان، ول – ءبىلىم، لوگيكا، سەزىم، تالداۋ سەزىمى.

***

چەلوۆەك ەجەدنەۆنو پروحوديت تەست نا كريتەري نراۆستۆەننوستي.

***

ءبىلىم بار جەردە ەرلىك بار.

(«مونيستو» شىعارماسىنان)

كۋلتۋرترەگەر

«يا وچەن ليۋبليۋ نەمەتسكوە سلوۆو «كۋلتۋرترەگەر» – نوسيتەل كۋلتۋرى. تاك ۆوت، مۋرات مۋحتاروۆيچ – كۋلتۋرترەگەر، نوسيتەل ي رادەتەل زنانيا ي پروسۆەششەنيا، دۋحوۆنوستي، گۋماننوستي ۆ ۆىسشەم پروياۆلەني» (گەرولد بەلگەردىڭ «تامىر تامىروۆ» كىتابىنان).

گەراعاڭنىڭ سوزىمەن باياندامامدى  اياقتادىم.

ءبىر وقىتۋشى سۇرانىپ، سوزگە شىقتى. 1961 جىلى مۇحتار اۋەزوۆ قايتىس بولعاندا، راديودان ەستىپ، كوڭىلى بوساپ جىلاعانىن ايتتى. قانشا رەت ەستىگەنمەن مۇرات اۋەزوۆتى ءبىرىنشى رەت كورىپ وتىرعانىن تىلگە تيەك ەتتى.

ارتىنان ءسوز باس قوناق مۇرات اۋەزوۆكە ءتيدى. م.اۋەزوۆتىڭ جينالعان قاۋىمعا ارناپ سويلەگەن ءبىر ساعاتتىق ءسوزىن ءبىز ءبىر مينۋتقا سىعىمداپ بەرە كەتپەكپىز.

مۇرات اۋەزوۆتىڭ ءسوزى:

«الماتىدان شىققاندا كۇن بۇلت بوپ، سۋىق بوپ تۇر ەدى. شىمكەنتكە كەلسەك ورىكتەر گۇلدەپ تۇر.

بۇل جەر مەنىڭ ەلىم، جۇرتىم. سىزدەرگە شىن جۇرەكتەن ايتىپ تۇرمىن.  بىزگە سويلەۋ ءۇشىن ۇلكەن زال كەرەك ەمەس. قايتا وسىنداي ىقشامدى جەر ۇنايدى. شايلا سياقتى سۇحباتتاسۋعا ىڭعايلى.

ءبىز جول ءجۇرىپ ۇيرەنىپ قالعانبىز. سويلەسۋدەن شارشامايمىز.  ەمىن-ەركىن سۇحبات قۇرايىق.

جاستار تۋريست بولۋ كەرەك. نەمەسە الپينيست. الپينيستەر سياقتى بيىككە ۇمتىلۋ كەرەك قوي. ارمانسىز، ماقساتسىز ادام ادام با؟! وندا ءومىر ءسۇرۋدىڭ كەرەگى جوق. سول ءۇشىن بيىك ارمان، بيىك ماقسات قويۋ كەرەك.

«جاس تۇلپاردى» قۇرعاندا  قورىققان جوقسىز با؟» دەيدى. بىزدە ول كەزدە ۇلكەن وي بولدى. ۇلتتى وياتۋ دەگەن. سوندا سەن قورىقپايسىڭ. قورقۋدىڭ ءوزى قورقىپ قاشىپ كەتەدى.

مەنى اكەم №18 قازاق مەكتەبىنە ءوزى جەتەكتەپ اپاردى. الماتىدا ەكى-اق قازاق مەكتەبى بار ەدى. №18 ۇلدارعا، №17 قىزدارعا ارنالعان. مەن سوندا 3 كلاستى وقىدىم. سوندا مەندە قازاق ءتىلىنىڭ فۋندامەنتى قالىپتاستى. كەيىن جاعدايعا بايلانىستى ورىس تىلىنە كوشىپ كەتتىم. اكەم مەنى ۇيدە اعىلشىن ءتىلىن مۇعالىم جالداپ وقىتتى.

كوپ ءتىل ءبىلۋ جاقسى. وندا تۇرعان پروبلەما جوق. «جەتى جۇرتتىڭ ءتىلىن ءبىلدىڭ بە، جەتى قىردان استىڭ با؟» دەيدى. مەن كەيبىر ەكزوتيكالىق تىلدەر بولماسا، باسقا كەز  كەلگەن تىلدە سىزدەرمەن سويلەسىپ، جاۋاپ بەرۋگە دايىنمىن (ءبىر تۇرىك ستۋدەنتكە تۇرىكشە سويلەپ، تۇرىك تىلىندە جىر وقىدى).

اكەم ءبىزدى تابيعاتقا كوپ الىپ شىعاتىن. تابيعاتتى سەزىنسىن دەيتىن شىعار. تابيعاتتىڭ ءوز ءتىلى بار عوي. سودان ولار داستارحان جايىپ، قىزۋ اڭگىمەگە كىرىسىپ كەتەدى. جانىندا عابيت مۇسىرەپوۆ، مۇستافيندەر بار. داۋىستارى قاتتى شىعىپ، كەيدە الدەنەگە تالاسىپ تا جاتادى. ءبىز ولاردا شارۋامىز جوق، جوتالارعا شىعىپ، قىدىرىپ جۇرەمىز. كەيىن ويلاسام، ولار قالادا، كابينەتتەردە ايتا الامايتىن سوزدەرىن وسىندا شىعىپ ايتادى ەكەن عوي.

بىردە ءبىزدى ىستىقكولگە اپاردى. ەرنار ەكەۋمىزدى. اتاقتى ماناسشى ساياقباي قارالاەۆتى  ارنايى الدىرتىپ تىڭدادى. مەندە تىڭداپ وتىرمىن. ءبىر كەزدە ماعان مۇلدە تۇسىنىكسىز سياقتى بوپ تۇرعان جىر تۇسىنىكتى بولا باستادى. كۇبىرلەپ ايتا باستادىم. سونى بايقاعان اكەم اينالاسىنداعىلارعا ايتىپ «مەنىڭ بالام قىرعىزشا ءتۇسىنىپ جاتىر» دەپ قاتتى قۋاندى. سويتسەم، ول مەنىڭ تۇرىك تىلدەرىن بىلگەنىمدى  قالايدى ەكەن عوي.

مەن 1972 جىلى 6 اي ينديادا بولدىم. ولاردا بۇرىن اعىلشىن ءتىلى ۇستەم بولعان. كەيىن ولار  اعىلشىن ەكسپانسياسىنان قۇتىلعاندا، اعىلشىن تىلىنەن باس تارتقان. قازىر ولار ايتادى. ءبىزدىڭ كەيىنگى جاستارىمىز اعىلشىن تىلىنەن اجىراپ، كوپ نارسەدەن قۇر قالدى دەپ.

م.اۋەزوۆ شىعارمالارىن كەڭ كونتەكستە ءتۇسىنۋ كەرەك.  مىسالى «قيلى زامان» تۇرىك حالىقتارىنىڭ حح عاسىرداعى سوڭعى رەت ورىس وتارشىلدىعىنا قارسى تىزە قوسىپ كوتەرىلۋى.  «اباي جولى» دەگەن نە؟ ول 1000 جىلدىق كوشپەندى قازاق ءومىرىن كوركەم تۇرگە ءتۇسىرىپ كەتۋ. ول ءومىر تاريح ساحناسىنان جوعالىپ بارا جاتتى. سونى بەينەلەپ كەتۋ كەرەك بولدى. بۇنى اۋەزوۆ ءتۇسىندى. مىنە، اۋەزوۆتى وسىلاي كەڭ ءتۇسىنىپ، وقىماساڭدار ەشتەڭە الا المايسىڭدار ودان.

مۇحتار – مۇحيت قوي! قانشا بارساڭ تاۋسىلمايدى. ارقاشان جاڭا نارسەلەر بۇرىن بىلمەگەن، كورمەگەن شىعا بەرەدى. ول – الاشوردانىڭ جالعاسى! سول ءىستى ودان ءارى جالعاستىردى. مەن قازىر اكەمنەن ۇلكەنمىن. ول پايعامبار جاسىندا كەتتى. مەن قازىر 76-عا كەلدىم. سوندىقتان وعان ەركىن ايتا بەرەمىن. «سەن نەگە يندياعا باردىڭ، ول تۋرالى جاقسىلاپ جازىپ كەتتىڭ. امەريكاعا باردىڭ ونى دا جازىپ كەتتىڭ. ال، نەگە جاپونياعا بارىپ، جاپونيا تۋرالى ەشتەڭە جازباي كەتتىڭ»  دەپ. ول  «ياپونيا» دەگەن ماقالا جازعان. سوندا 20 جاسار بالا بولعان.  بىراق قانداي كەرەمەت نارسە جازعان. تاڭ قالاسىڭ. نەگە ول جاپونيا تۋرالى جازعان؟ سەبەبى سول كەزدە باتىس بار الەمدى باسىپ الدى. ازيادا ولارعا تىزە بۇكپەگەن ءبىر عانا مەملەكەت قالدى. ول جاپونيا ەدى. سودان ولار وعان قىزىقتى. بۇل قالاي دەپ؟ ونى ساقتاپ قالعان نە نارسە ەكەن دەپ؟ سونى بىلمەكشى بولعان عوي.

قىتايلار 13 تسيفرىنان قورىقپايدى. مەندە 13-ءشى بوپ ماسكەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنە ءتۇستىم. سودان ويلادىم. ماعان 13 تسيفرىنان قورىقپاۋ كەرەك ەكەن عوي دەپ. مىنە، بۇگىن 13-ءشى ناۋرىزدا سىزدەرمەن كەرەمەت كەزدەسۋ ءوتىپ جاتىر. كوپ وزگەرىستەر بولىپ جاتىر ەكەن. مىنا اۋەزوۆتىڭ جاڭا ەسكەرتكىشى تۋرالى ايتارىم: ول تۇلعا رەتىندە ەندى شىن ءوزىنىڭ ورنىن تاۋىپتى. رەكتور گۋمانيتار، تاريحشى ەكەن (داريا پەرنەشقىزىن ايتىپ جاتىر). سودان بولار بالكىم. بىراق، ەڭ باستىسى ول –  سانالى  جان ەكەن.

الفاۆيت تۋرالى. لاتىن جاقسى. كەزىندە اكادەميك ءا.قايداري سونى باستاپ ەدى. بىراق ءبىز بۇكىل تۇرىك جۇرتىنا ورتاق الفاۆيت جاساۋىمىز كەرەك ەدى. سوندا تۇرىك حالىقتارى ورتاق الفاۆيتكە يە بولار ەدى. بىراق ولاي بولمادى. وپيات ناستۋپاەم نا تە جە گرابلي.

مەن جالپى ءوز پوزيتسيامنان قايتقان جوقپىن. سول بۇرىنعى پوزيتسيامدا قالدىم. «جاس تۇلپار»، «نەۆادا-سەمەي»، «ازامات» ءبارى سونىڭ كورىنىسى. كەزىندە «نەۆادا-سەمەيدە» ولجاس پرەزيدەنت، مەن ۆيتسە-پرەزيدەنت بولدىم.

بىزگە قازىر رەنەسسانسنىي تۇلعالار كەرەك. ولار ۇلكەن ماسەلەلەردى شەشەدى. مايدا بولماڭدار. ادام مايدا بولماۋ كەرەك.  ىرى بولۋ كەرەك. ءىرى بولىڭدار.

اباي ايتقانداي ەڭ باستىسى –  ءبىلىم. اناۋ سىرتتا جاقسى جازىپسىزدار. ەلمەن ەلدى تەڭەستىرەتىن  بىلىم دەپ. زور، پايدالى ءبىلىم كەرەك. بىراق ول وڭاي قولعا تۇسپەيدى. ول ءۇشىن كوپ جۇمىس جاساۋ كەرەك.

مەنىڭ ۇستانىمىم: اقيقات، اقيقاتتى ىزدەۋ، اقيقاتتى ءسۇيۋ، ادىلدىك. ونسىز بولمايدى. ايتپەسە، پوتەرياەش چاستيتسۋ بوگا ۆ سەبە.

مەن ءسوزىمدى بىتىرەيىن. مەن ءوزىمدى ەمەس، سىزدەردى اياپ وتىرمىن. ايتپەسە ءبىز شارشامايمىز. بۇندايعا كوندىككەنبىز ابدەن.

راحمەت، سىزدەرگە».

دۋ قول شاپالاق. اۋديتوريا  مۇقاڭدى جاقسى تىڭدادى. جۇرت قاۋمالاپ، بىرىنەن كەيىن ءبىرى سۋرەتكە ءتۇسىپ جاتتى. توقاش بەردياروۆ ايتقانداي ۋنيۆەرسيتەت فوتوسۋرەتشىسى  ولەگ  اياماي-اق جۇرتتى «راسىمگە تارتىپ» جاتتى.

وڭتۇستىكتىڭ قۇشاعى ىستىق قوي، شىركىن!

بارىنەن دە شىرايلى شىمكەنتتى ايتسايشى!

اقجول قالشابەك

شىرايلى شىمكەنت شاھارى. ناۋرىز، 2019 جىل

Abai.kz

4 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1491
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3259
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5567