پاۆلودارداعى №1 قالالىق اۋرۋحانانىڭ دارىگەرلەرى قازاق تىلىنە پىسقىرىپ تا قارامايدى، - دەيدى ءتىل جاناشىرى رۋزا بەيسەنبايتەگى. ول كىسىنىڭ ايتۋىنشا، №1 اۋرۋحانانىڭ ناۋقاستاردى قابىلداپ الاتىن ورتا مەديتسينالىق پەرسونالدارىنا ورىسشا سويلەمەسەڭ، اۋىرعانى بىلاي تۇرسىن، ءولىپ كەتسەڭ دە نازار اۋدارماۋى عاجاپ ەمەس دەيدى. 

رۋزا حانىم 6 اي بۇرىن دەنساۋلىق جاعدايىنا بايلانىستى جەدەل جاردەممەن وسى اۋرۋحاناعا تۇسكەن. ايتۋىنشا، كەلگەن بەتتەن مەيىربيكەلەر ورىس تىلىندە قىزمەت كورسەتكەن. ءتىپتى، ولار كەلىپ تۇسكەن ناۋقاستاردان دا ورىس ءتىلىن تالاپ ەتەتىن كورىنەدى. ال، قازاقتىلدىلەرگە قىسىم جاساپ، ورىسشا سويلەمەسە، دورەكىلىك تانىتادى ەكەن. ول وسى ماسەلە بويىنشا، اۋرۋحانانىڭ باسشىلىعىنا شاعىمدانعان.

ال، جۋىردا تاعى سول اۋرۋحاناعا تۇسكەن. وندا دا قابىلداۋ ءبولىمى، كيىم ىلەتىن جەردە وتىرعان قىزمەتكەرلەر، دارىگەرلەر “گوۆوريتە نا رۋسسكوم يازىكە، يا نە پونيمايۋ چتو ۆى گوۆوريتە” دەپ ناۋقاستىڭ قۇقىعىن اياققا تاپتاعان. قازاق ءتىلىن تالاپ ەتكەن ناۋقاسقا ء“بىز ءسىزدى قابىلداپ قىزمەت كورسەتىپ جاتىرمىز. ال، سىزگە دەنساۋلىق كەرەك پە، قازاق ءتىلى كەرەك پە؟” دەپ مىسقىلمەن جاۋاپ بەردى دەيدى قوعام بەلسەندىسى.

وسىدان سوڭ رۋزا حانىم وبلىستىق باسقارما باسشىلارىنا، مينيسترلىككە حابارلاسقان. الايدا، وبلىستىق باسقارما باسشىسى  وراز مۇقاشەۆ «ورىستىلدىلەردى رەنجىتۋگە بولمايدى» دەپ جاۋاپ بەرىپتى. ال، اۋرۋحانانىڭ باس دارىگەرى  سماكوۆ سوۆەتحان مىرزا: “بىزگە ەندى نە قىل دەيسىز؟ بارلىق جەردە سولاي. ءبىزدىڭ قىزمەتىمىز تەك قانا دەنساۋلىعىڭىزدى قاراۋ. قانداي تىلدە قىزمەت كورسەتەتىنىمىز ماڭىزدى ەمەس” دەگەن ءۋاج ايتىپتى.

سونداي-اق، قالاداعى جەدەل جاردەم مەن ءدارىحانالار دا تەك ورىس تىلىندە سويلەيدى.تەك كەي كەزدە عانا تالاپ ەتسەڭ قازاق تىلىندە قىزمەت كورسەتەدى. اۋرۋحانا پالاتالارىنداعى وپەرتيۆتىك اقپارات تەك قانا رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ مەملەكەتتىك تىلىندە. تيپوگرافيادان باسىلعان اۋرۋلاردىڭ بەيدجيكتەرى، ناۋقاستارعا ءدارى بەرەتىن قالتاشالارىنىڭ سىرتىنداعى اقپارات، كەرەۋەتتەرگە ىلىنەتىن ناۋقاس تۋرالى اقپارات تا تەك رەسەيدىڭ مەملەكەتتىك تىلىندە. دارىگەرلەردىڭ كۇندەلىكتى تەكسەرىسى (وبحود) دە ورىس تىلىندە، تەك تالاپ ەتسەڭ عانا قازاقشا سويلەيدى. مەدپەرسونالداردىڭ 90% قازاق بولا تۇرا، ءبىر-بىرىمەن تەكسەرىستەگى قارىم-قاتىناسى تەك ورىس تىلىندە.ءتىپتى، دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى دە رەسەي تىلىندە جاۋاپ بەرەدى دەيدى ول.

رۋزا بەيسەنبايتەگى، ءتىل جاناشىرى:

- تاۋەلسىزدىك العان 27 جىلدا ورتا دارەجەلى مەديتسينالىق پەرسونالعا جۇمىس ورىندارىندا كۇندەلىكتى  قولداناتىن قاراپايىم 20-50 ءسوزدى ۇيرەتۋگە 100 پايىز بولۋشى ەدى. ورىس ءتىلىن مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ ورنىنا، نە ودان دا جوعارى قويۋ بۇل قانداي ماسقارا! بۇل جاعداي باسقا قاي مەملەكەتتە بار؟ سونىمەن، دەنساۋلىق سالاسىنىڭ باسشىلارى ءالى كۇنگە كەڭەس زامانىنىڭ يدەولوگياسىمەن ءومىر ءسۇرىپ وتىر. ۇلتتىق كود، رۋحاني جاڭعىرۋ دەگەندەر قايدا قالدى؟ بۇل لاۋازىمدى ادامداردىڭ مەملەكەتشىلدىگى قايدا؟! ءبىر سوزبەن ايتقاندا، كەرەكۋ ءوڭىرى دەنساۋلىق ساقتاۋ مەكەمەلەرىندە مەملەكەتتىك تىلگە اشىقتان-اشىق ديسكريميناتسيا جاساپ وتىر. 2010 جىلعى تۇتىنۋشىلار تۋرالى زاڭ باپتارى نەگىزىندە بارلىق مەكەمەلەردە قىزمەت كورسەتۋ، اۋىزشا، جازباشا، بەينە-اۋديو اقپاراتتار ءبىرىنشى مەملەكەتتىك تىلدە بولۋى مىندەتتەلگەن.

مەنىڭشە، ءار باسشى ءوز قىزمەتكەرلەرىنەن مەملەكەت قۇندىلىقتاردى قۇرمەتتەۋدى تالاپ ەتىپ، ەل بوساعاسىنىڭ بەرىك قالىپتاسۋىنا اتسالىسۋى، تىلگە، تۇتىنۋشىلارعا قاتىستى نورمالاردى تىم بولماسا ايىنا ءبىر رەت ناسيحاتتاپ، قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ەتنوسىنا قاراماي "مەملەكەت ءتىل - ءار ازاماتتىڭ ءتىلى" دەگەن قاعيدانى بەرىك ۇستانۋى كەرەك. 

قورىتا ايتقاندا، رۋزا بەيسەنبايتەگى دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ەلجان ءبىرتانوۆ مىرزادان، كەرەكۋ ءوڭىرىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مەكەمەلەرىنىڭ بارلىق قىزمەتىن مىندەتتى تۇردە ءبىرىنشى مەملەكەت تىلىندە كورسەتىلۋىن تالاپ ەتەدى.

ەكىنشىدەن، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى جاراقات بولىمشەلەرىندە قىزمەت ىستەيتىن ورتا بۋىن مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسىن ەكى ەسە كوبەيتۋدى سۇرايدى. ول كىسىنىڭ ايتۋىنشا،  مەد.قىزمەتكەرلەر وندا وزدىگىنەن ءجۇرىپ تۇرا المايتىن توسەك تارتقان ادامداردى كەرەۋەتتەن كوتەرىپ، دارەتكە وتىرعىزادى. ال، ول بولىمشەلەردە كوپشىلىگى وزدىگىمەن ءجۇرىپ، تۇرا المايتىن، سالماعى اۋىر ەركەك ازاماتتار ەكەن. "وسى اۋرۋلاردى كوتەرەتىن جاس قىزدار مەن كەلىنشىكتەر ءارتۇرلى اۋرۋعا شالدىعاتىنى تۇسىنىكتى. ءتىپتى، كەيبىر جۇكتى ايەلدەر تۇسىك تاستاۋى مۇمكىن. ال، وسىنداي اۋىر جۇمىس ىستەي ءجۇرىپ ول قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسى 40-50 مىڭنان اسپايدى. جۇمىس بارىسىندا دەنساۋلىققا كەلگەن زياندى وسىنداي از كولەمدى جالاقىمەن ەمدەۋ مۇمكىن بە؟" دەيدى ول. 

سوندىقتان قوعام بەلسەندىسى ءبىرتانوۆ مىرزانىڭ ادامگەرشىلىك تانىتىپ، ناقتى وسى پەرسونالداردىڭ جالاقىسىن ەكى ەسە كوتەرۋدى سۇرايدى.

ءتۇيىن.

“Abai.kz” اشىق اقپارات الاڭى بولعاندىقتان ءبىز رۋزا بەيسەنبايتەگىنىڭ ايتقاندارىن قاز-قالپىندا جاريالاپ وتىرمىز. ەگەر، بۇل ماقالاعا اتالعان اۋرۋحانا وكىلدەرى مەن وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ ماماندارى جاۋاپ بەرسە، ونى دا جاريالاۋعا دايىنبىز...

نۇربيكە بەكسۇلتانقىزى

Abai.kz