بىزدەگى جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ باستى ءبىر كەمشىلىگى - جوعارى جاقتان ءبىر نۇسقاۋ تۇسسە، ءاي-شايعا قاراماستان، اقىلعا سالىپ ويلانباستان، كوزگە ءتۇسىپ قالۋ ءۇشىن ۇرانداتىپ الا جونەلۋ. مۇنداي اسىعىستىق پەن قىزىل تاناۋ بولۋدىڭ اقىرى نەگە اكەلىپ سوعاتىندىعىنا وي جىبەرىپ جاتپايدى. نەگىزىنەن، مۇنداي شالا شەشىم قانداي دا جاقسى باستامانى قۇردىمعا كەتىرەدى.

كەزىندە تۇڭعىش پرەزيدەنت ن.نازارباەۆتىڭ ەسىمىن ەستە قالدىرۋ ماقساتىمەن ەلىمىزدىڭ ءىرى قالالارىندا ونىڭ اتىنا كوشە بەرۋ جونىندەگى ەل پارلامەنتىنىڭ شەشىمىن وزگەلەردەن بۇرىن ورىنداپ قويامىن دەپ جانتالاسقان قوستاناي قالاسىنىڭ بيلىگى مۇلەم ابىرويسىزدىققا ۇشىرادى. شاھارداعى وزگە كوشەلەر جەتپەگەندەي، كەزىندە ايقاي-شۋمەن ەسىمىن ازەر يەلەنگەن قازاقتىڭ باس اقىنى ابايعا «اۋىز سالدى». جانتالاسا قيمىلداپ سول كۇنى تۇسكە دەيىن-اق ءماسليحات شەشىم شىعارىپ، كوشەگە ىلىنەتىن ماڭدايشالاردى دا دايىنداپ ۇلگىردى. ابىروي بولعاندا، بۇعان رەسپۋبليكالىق ونوماستيكا كوميسسياسى توقتاۋ سالىپ، «سورلاپ» قالۋىمىزعا جول بەرمەدى. ايتپەگەندە قالامىزدان حاكىم ابايدىڭ اتى ءبىرجولاتا وشىرىلەر ەدى. بيلىك بولسا: «ويباي، ەندى بۇل ماسەلەنى جۇرتشىلىقپەن اقىلداسىپ شەشەمىز» دەپ قۇتىلدى.

مىنە ارادا ءتورت اي وتكەن سوڭ سول جەرگىلىكتى بيلىك ءوزىنىڭ جۇيكەسىن جۇقارتقان ماسەلەنى قوستانايدىڭ جۇرتشىلىعىمەن «اقىلداسا» وتىرىپ شەشتى. قالالىق اكىمدىكتە سول جۇرتشىلىق دەگەننىڭ قاتىسۋىمەن قالالىق ءماسليحاتتىڭ وتىرىسىن وتكىزىپ، «قىزۋ تالقىلاۋدان» سوڭ، نازارباەۆتىڭ ەسىمىن گاگارين داڭعىلىنا بەرۋگە ءبىر كىسىدەي كەلىستى. ءسويتىپ «قۇدا دا تىنىش، قۇداعي دا تىنىش» بولىپ، بۇل ماسەلەگە دە نۇكتە قويىلدى-اۋ اقىرى.

ال ءبىزدىڭ مۇنى ادىلەتتى دە دۇرىس شەشىم دەپ ايتۋعا اۋزىمىز بارمايدى. بىرىنشىدەن، پارلامەنت قاۋلىسىندا نازارباەۆقا بەرىلەتىن كوشە قالانىڭ ورتالىعىنداعى باستى كوشەلەردىڭ ءبىرى بولۋ كەرەك دەپ قاداپ ايتىلعان. ءماسليحات بۇل تالاپقا پىسقىرىپ تا قارامادى. جۇرتشىلىقپەن اقىلداسقان بولدى دا ورتالىقتان جىراق، سوناۋ كوك بازاردىڭ ارتقى جاعىندا، ءبىر كوشەدەن كەيىن ورنالاسقان داڭعىلدى دۇرىس دەپ تاپتى. ال، ەكىنشىدەن، ەڭ باستىسى، وسى قالامىزدىڭ ءدال ورتالىعىندا ورنالاسقان گوگول، پۋشكين نەمەسە چەحوۆ سەكىلدى ۇلكەن دە ءساندى كوشەلەر تۇرعاندا گاگارين نەگە «ايىپتى» بولىپ قالدى؟ ءبىز كەزىندە «ەگەر نازارباەۆقا كوشە بەرۋ قاجەت بولسا، وندا قالانىڭ ءدال ورتالىعىندا ورنالاسقان گوگول كوشەسى لايىقتى» دەپ ناقتى دالەلىمىزدى كەلتىرىپ، ءوزىمىزدىڭ وسى پورتالعا دا، وزگە باسىلىمدارعا جازعان بولاتىنبىز. ءتىپتى جەرگىلىكتى ورىس ءتىلدى «ناش كوستاناي» گازەتىنە دە سۇحبات بەردىك. ەش جەردەن قولداۋ تابا المادىق. قوستانايدىڭ بىردە-ءبىر تۇرعىنى بۇعان ءۇن قوسپادى. ءتىپتى سول تالقىلاۋدا «نازارباەۆتىڭ ەڭبەگى ەرەكشە دەپ ساناساق، ورتالىقتاعى ءبىر كوشەنى، ماسەلەن، گوگول، پۋشكين نەمەسە، چەحوۆتى نەگە قيمايمىز؟» دەگەن پىكىر دە ەستىلمەدى. ءبارى دە سول گاگاريننەن ارتىق كوشە تابا الماپتى. ال انشەيىندە مەنىڭ جەرگىلىكتى بيلىكتى سىناعان ماقالاما جاپپاي دۇرسە قويا بەرەتىن مەنىڭ «جاناشىرلارىم» دا بىلق ەتپەدى.

سونىمەن ءبىز بۇدان نە ۇتتىق؟ ەشتەڭە دە. قايتا، وڭباي ۇتىلدىق. سەبەبى، وسى ءبىر قولايلى ءساتتى ۇتىمدى پايدالانا وتىرىپ، گوگول سەكىلدى ەلىمىزگە ەش قاتىسى جوق ەسكىرگەن ەسىمدەردەن قۇتىلىپ قالار ەدىك. وسىنداعى وزگە جۇرتتىڭ وكىلدەرى دە اقىماق ەمەس. ەگەر سول ءماسليحات: «نازارباەۆ قالا ورتالىعىنداعى گوگول سەكىلدى كوشەگە اتىن بەرۋگە لايىقتى» دەپ تابانداپ تۇرىپ السا، ولار اشىقتان-اشىق قارسىلىق بىلدىرە قويمايتىندىعى انىق. مىنە، وسىنداي تابانسىزدىعىمىز بەن جىگەرسىزدىمىزدىڭ سالدارىنان تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ جاڭارۋى مەن جاڭعىرۋىنا قارسى كۇشتەردىڭ الداۋىنا ءتۇسىپ، ايتقانىنا كونىپ، جەر بولعان جايمىز بار. ولار بولسا، كەرەمەت قۋلىق جاساپ، بىزگە بازار سىرتىنداعى گاگاريندى يتەرە سالدى. ونىسىمەن قويماي، ول عارىشكەردىڭ اتىن مۇلدەم وشىرىلگەن جوق. ونىڭ ەسىمى ەندى وسىنداعى گۆاردەيسكي دەگەن كوشەگە بەرىلەتىن بولدى. «ەكى جەپ بيگە شىقتى» دەگەن وسى شىعار. ال ورىستىڭ اتاقتى اقىن-جازۋشىلارىنىڭ ەسىمىن يەلەنگەن ورتالىقتاعى اسەم كوشەلەر «ەندى بىزگە نە ىستەي الاسىڭدار؟» دەگەندەي بىلق ەتەر ءتۇرى بايقالمايدى. مۇنى از دەسەڭىز، قالا اكىمدىگىنىڭ قارسى الدىندا ورىستىڭ پۋشكينى قاسقايىپ تۇرىپ، مارقايىپ تۇرىپ ولەڭ وقيدى. ال ءبىز بولساق ۇلى ابايىمىزعا ەسكەرتكىش ورناتپاق تۇگىلى، ەسىمىن دە تارتىپ الا جازدادىق.

ەندى بار ءۇمىت رەسپۋبليكالىق ونوماستيكالىق كوميسسيادا. بۇل شەشىمدى بەكىتەتىن رەسپۋبليكالىق ونوماستيكا كوميسياسىنىڭ ءبىر مۇشەسى: «وۋ، سىزدەردە نازارباەۆقا لايىقتى ورتالىق ءبىر كوشە جوق پا؟»  دەپ، وسىناۋ ماعىناسىز دۇنيەنى تۇزەتەر، بالكىم.

ايتپاقشى، نازارباەۆتىڭ اتىن بەرەتىن گاگارين كوشەسىنىڭ بويىندا الىستان كوز تاراتىن كەرەمەت ءبىر عيمارات بار. ول ورىستاردىڭ كونستانتين-ەلەنا اتتى اتاقتى شىركەۋى. ءدىني مەرەكە كۇندەرى حريستيان دىنىندەگى جۇرتتىڭ ءبارى وسىندا اعىلادى. مەن بۇدان ەشقانداي قورىتىندى شىعارىپ وتىرعان جوقپىن. تەك ءبىر ويدىڭ ۇشقىنى عانا.

جايبەرگەن بولاتوۆ

قوستاناي

Abai.kz