مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ قىزمەتىنە سالعىرتتىق تانىتىپ، ارىس قالاسىندا ورنالاسقان اسكەري قارۋ-جاراق قويماسىنداعى اپاتتىڭ تۋىنداۋىنا جول بەرگەن بىرقاتار شەندىلەردى جازالادى.

وزىنە جۇكتەلگەن مىندەتتەردى ءتيىستى دەڭگەيدە ورىنداماعانى جانە قارۋ-جاراق پەن وق-دارىلەردىڭ قاۋىپسىزدىگىن جانە ساقتالۋىن قامتاماسىز ەتۋ جۇمىسىنداعى، قارۋ-جاراق پەن وق-دارىلەردى ساقتاۋ وبەكتىلەرىن كوشىرۋ جانە ورنالاستىرۋ باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ كەزىندەگى ەلەۋلى كەمشىلىكتەرى، سونىڭ سالدارىنان ارىس قالاسىندا ورنالاسقان اسكەري بولىمشەدەگى قارۋ-جاراقتىڭ جارىلۋىنا جانە قالادا ادام شىعىنىنا ۇشىراتقان اۋقىمدى اپاتقا جول بەرگەنى ءۇشىن:

قازاقستان رەسپۋبليكاسى قورعانىس ءمينيسترى بولىپ قىزمەت اتقارعان ساكەن ءادىلحانۇلى جاسۇزاقوۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قارۋلى كۇشتەرى جۇيەسىنەن شىعارىلدى.

ال قورعانىس ءمينيسترىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى مۇرات كارىبايۇلى بەكتانوۆ پەن بۇرىن قورعانىس ءمينيسترىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى بولعان مۇرات جالەلۇلى مايكەەۆكە قاتاڭ سوگىس جاريالاندى. سونىمەن قاتار، بۇرىن قورعانىس ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى بولعان تالعات جەڭىسۇلى جانجۇمەنوۆقا دا ءدال وسىنداي جازا تاعايىندالدى.

بەيبىت كۇندە بومبى جارىلىپ، بەيعام وتىرعان حالىق ءۇيىن تاستاپ بوسىپ كەتكەن جارىلىس ءۇشىن بىرەۋ جاۋاپقا تارتىلعانى ءجون-اق. سول ءۇشىن دە ەل پرەزيدەنتى قورعانىس مينيسترلىگىندە بۇرىن جانە قازىر قىزمەت ىستەگەن شەندىلەردى جازالاپ وتىر.

ەندى ءبىزدىڭ ايتپاعىمىز، وسى اپاتقا تەك ساكەن جاسۇزاقوۆ پەن ونىڭ كومانداسى عانا كىنالى مە؟! پرەزيدەنت جارلىعى بويىنشا، بۇرىنعى مينيستر مەن ونىڭ ەكى ورىنباسارى جازاعا ىلىگىپ وتىر. قازىرگى مينيسترلىك وكىلدەرىنەن ءبىر شەندى عانا قاتاڭ سوگىس الدى. ال مينيسترلىكتى جاسۇزاقوۆقا دەيىن باسقارعانداردىڭ ءبارى "سۋدان قۇرعاق شىقتى".

ساكەن ءادىلحانۇلى اتالعان ۆەدومستۆونى  2016 جىلى 13 قىركۇيتەن 2018 جىلى 7 تامىزعا دەيىن باسقاردى. ەكى جىلعا انىق تولمايدى. ەلىمىزدىڭ اسكەري سالاسىندا مول تاجىريبەگە يە ساقا مامان وتكەن جىلى مينيسترلىكتەن كەتىپ، ۋنيۆەرسيتەت مەڭگەرۋشىسى لاۋازىمىنا تاعايىندالعان. ول كىسىنىڭ قورعانىس مينيسترلىگىندەگى ەكى جىلدىق قىزمەتىنە ءتاۋىر باعا بەرەتىندەر كوپ. بىراق، اينالاسى ەكى جىلدا ارىستا وتىز جىل بويى جاتقان قارۋ-جاراق قويماسىن تازالاپ ۇلگىرمەگەن ەكەن. سول ءۇشىن جاۋاپ بەرىپ وتىر، مىنە!

ال ودان بۇرىنعى جانە كەيىنگى مينيسترلەر شە؟! جاسۇزاقوۆتان بۇرىن ەلىمىزدىڭ قورعانىس سالاسىندا سەگىز مينيستر اۋىسقان. ءتىپتى، مۇحتار التىنباەۆ بۇل قىزمەتتى ەكى كەزەك اتقارىپ، مينيستر كرەسلوسىندا 9 جىل وتىرعان. بۇدان بولەك، دانيال احمەتوۆ، ادىلبەك جاقسىبەكوۆ، سەرىك احمەتوۆ، يمانعالي تاسماعامبەتوۆ قاتارلى كىسىلەر وسى تەرىنىڭ پۇشپاعىن يلەپ كورگەن. بۇلاردىڭ ىشىندە ادىلبەك جاقسىبەكوۆ بەس جىل بويى وسى قىزمەتتىڭ تىزگىنىن ۇستاعان.

ەكى جىل قىزمەت ىستەگەن ساكەن جاسۇزاقوۆ عانا ەمەس، تۋرا 20 جىل بويى تۇك تىندىرماعان جوعارداعى مينيسترلەردەن دە جاۋاپ الۋ كەرەك. سەبەبى، ارىستاعى قويمادا جارىلىس ءبىرىنشى رەت بولىپ وتىرعان. بۇعان دەيىن دە بىرنەشە مارتە اپات بولىپ، ادام شىعىنى ورىن العان. سوندىقتان، ارىس وقيعاسىنا بايلانىستى جاۋاپقا تارتىلاتىنداردىڭ سانى بۇنداي از بولماۋ كەرەك ەدى.

قازىرگى مينيستر نۇرلان ەرمەكباەۆتىڭ بۇل قىزمەتكە كەلگەنىنە ءبىر جىل عانا بولۋى ونى جاۋاپكەرشىلىكتەن اراشالاي المايدى. جۇمىس ىستەيمىن دەگەن ادامعا ءبىر جىلدا از ۋاقىت ەمەس. الايدا نۇرلان بايۇزاقۇلى بۇل باعىتتا ەشتەڭە ىستەمەگەن ەكەن. ءتىپتى اسكەري قارۋ-جاراق قويماسىندا جارىلىس بولۋ قاۋپى بار ەكەنىن بىلمەگەن دە سەكىلدى. ايتپەسە، ارىستاعى وقيعانى "تابيعي اپات" دەپ ايدى اسپانعا شىعارماس ەدى.

"بۇل ءبىزدىڭ كىنامىز دەۋگە بولمايدى. بۇل تابيعي اپات. ءاربىر ارسەنالدىڭ قاۋىپى بار. ازىرگە حالىقتان كەشىرىم سۇراۋدىڭ ەش سەبەبىن كورىپ تۇرعان جوقپىن", - دەگەن ەرمەكباەۆ مىرزا شىنىمەن دە جاۋاپكەرشىلىكتەن قۇتىلىپ كەتتى. ونىڭ ورنىنا ءبىر ورىنباسارى قاتاڭ سوگىس ەستىدى. ايدىڭ-كۇننىڭ امانىندا اتپالداي ءۇش ازامات قايتىس بولعان، قىرىق مىڭنان اسا قالا تۇرعىنى باسپانالارىن تاستاپ، باسقا وڭىرلەردى ۋاقىتشا پانالاۋعا ءماجبۇر بولعان ءىرى اپات ءۇشىن جاۋاپتى شەندىلەردىڭ العان جازاسى وسى عانا بولدى.

ارىستا العاش جارىلىس بولعاندا وقيعا ورنىنا ەل پرەزيدەنتىنىڭ ءوزى ارنايى باردى. حالىققا كومەكتەسۋدى، قيراعان ۇيلەردى قالپىنا كەلتىرۋدى تاپسىردى. وسى باعىتتا جۇمىستار ءجۇرىپ جاتىر. ۇكىمەتتىڭ ەسەبىنشە، ارىستاعى قۇرلىس جۇمىستارى اياقتالۋعا جاقىن. بۇل اپاتقا مەملەكەت باسشىسىنان تارتىپ، بۇكىل قازاقستان حالقى نازار اۋدارىپ، تۇرعىندارعا كومەكتەسىپ جاتىر.

بىراق ءبىزدىڭ بيلىك قاشانعى ادەتىنشە "اتتان تۇسسە دە، ۇزەڭگىدەن تۇسكىسى كەلمەي" وتىر. جارىلىستىڭ سەبەبىن انىقتاپ، كىنالىلەردى جازالاپ، بۇنداي كەلەڭسىزدىكتى ەندى بولدىرماۋدى ويلاپ وتىرعان جوق. بۇل اپاتتىڭ تۋىنداۋىنا تىكەلەي جاۋاپتى ادامدار تاعى دا جازاسىز قالماق. باسقاشا ايتقاندا، ۇزاق جىلدار بويى بىرنەشە كەزەكتى ءىرى شەندىلەردىڭ قاتەلىگىنەن ورىن العان اپات ءۇشىن جالعىز "مەكتەپ مەڭگەرۋشىسى" عانا جاۋاپ بەرەتىن سەكىلدى...

قۋانىش قاپپاس

Abai.kz