بيىل الەمگە تانىمال قالامگەر ەرنەست حەمينگۋەيدىڭ 120 جىلدىق مەرەيتويى. سۇيىكتى جازۋشىمنىڭ نەگىزگى شىعارمالارىنىڭ ءبارىن وقىعانىممەن، «سەنىمەن ۇنەمى بىرگە بولاتىن مەيرام» اۆتوبيوگرافيالىق شىعارماسىن وقىپ شىعۋدىڭ ءساتى تۇسپەي قويعان ەدى. ءارى بۇل ۇلى جازۋشىنىڭ پاريجدە ءومىر سۇرگەن كەزدەگى كوزىمەن كورگەندەرىن قاعاز بەتىنە تۇسىرگەن ومىرباياندىق تۋىندىسى بولعان سوڭ دا حەمينگۋەيدىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى جايلى جازىلعان تالاي ەڭبەكتەردى وقىعاندىقتان، وعان اسا قاتتى ءمان دە بەرە قويعان جوقپىن.

جۇما كۇنى جۇمىستان سوڭ ۇيرەنشىكتى ادەتىممەن «كەرۋەن» ساۋدا ۇيىندەگى «مەلومان» كىتاپ دۇكەنىنە باس سۇعىپ ەدىم، كوپتەگەن شىعارمالاردىڭ اراسىنان حەمينگۋەيدىڭ وسى ءبىر رومانى كوزىمە وتتاي باسىلدى. ساتىپ الدىم.

سەنبى كۇنى تاڭەرتەڭ 286 بەتتىك روماندى وقۋدى باستادىم دا، كەشكى ساعات سەگىزدە قالاي سوڭىنا جەتكەنىمدى بايقاماي قالدىم. شىعارما بۇلاقتىڭ سۋىنداي تازا شىنايىلىعىمەن، ەشتەڭەنى دە وقىرماننان جاسىرمايتىن ادالدىعىمەن جانىمدى باۋراپ الدى. ادامدى تەرەڭ ويعا باتىراتىن، ءستيلى قانداي جەڭىل ەدى، حەمينگۋەيدىڭ!

جيىرماسىنشى عاسىردىڭ باسىنداعى پاريجگە باقىت ىزدەپ كەلگەن «جوعالعان ۇرپاقتىڭ» تاعدىرى كوز الدىما ەلەستەدى. كوپ سوزدىلىكتەن ادا، كەيىپكەردىڭ مىنەزى ءىس-ارەكەت ارقىلى اشىلاتىن تۋىندىدان سول زامانداعى ءومىردىڭ مول شۋاعى جارقىرايدى. وندا حەمينگۋەي ءومىرىنىڭ ەڭ ءبىر باقىتتى كەزەڭىنىڭ سۇگىرەتى كەستەلەنگەن.

روماندا سيپاتتالاتىن ۇرپاقتىڭ تويىپ ىشەتىن تاماعى دا، ءجىبۋ ءتۇزۋ كيىمدەرى، دە تۇراقتى باسپانالارى دا جوق. بىراق ولار شاراپقا، ات جارىسىنا، كىتاپ پەن ساياحاتقا اقشالارىن اياماي، سۋشا شاشادى. راسىندا دا بار-جوعى جيىرما بەس جاستاعى جانە بويىڭداعى تالانتىنىڭ ارقاسىندا كوزدەگەن ماقساتىنا سەنىمدى ادامعا وسىنداي ۇساق-تۇيەككە باس قاتىرۋدىڭ نە كەرەگى بار، ءتايىرى؟ ەڭ باستىسى جانىڭدا سۇيەتىن جارىڭ بولسا، ال ءوزىڭ سۇلۋ پاريجدە ساياحاتتاپ جۇرسەڭ، ودان ارتىق قانداي باقىت كەرەك.

شىعارمادا قالانىڭ كەلبەتى اسا كوپ سۋرەتتەلمەگەن. بىراق سوعان قاراماستان روماننىڭ ءار بەتىنەن ءپاريجدىڭ لەبى اڭقىپ تۇرعانداي.
مەن بۇل روماندى وقىپ وتىرىپ ءپاريجدى عانا ەمەس، اقىن شىعارماشىلىعىنا شابىت بەرىپ، ۇمىتتەرىن جاققان قالادا سەرۋەندەگەندەي اسەر الدىم. حەمينگۋەيدىڭ كوزىمەن مەن دە سول قالاداعى اقىن-جازۋشىلارمەن بىرگە سۇيىكتى جازۋشىلارىمنىڭ تۋىندىلارىن تالقىلاپ، ويشا پىكىر تالاستىردىم. بۇگىنگى تاڭدا ەسىمدەرى اڭىزعا اينالعان گەرترۋدا ستاين، فرەنسيس سكوت فيتسدجەرالد، دجەيمس دجويستارمەن بىرگە ءجۇرىپ، ءدال وزىمىزدەن اينىمايتىن قاراپايىم پەندە بولعان ولاردىڭ تاعدىرلارىن تەرەڭىرەك تاني ءتۇستىم.

بىراق شىعارمانى وقىپ شىققاننان كەيىن قايتا-قايتا ءبىر وي جانىمدى مازالاپ تىنىشتىق بەرمەي قويدى. نەلىكتەن، ازعانتاي نارسەگە عانا قۋانىپ، ءومىردىڭ ءار لەبىنەن باقىتتى بولا بىلگەن حەمينگۋەي كوزدەگەن ماقساتىنىڭ بارىنە قول جەتكىزگەندە وزىنە-ءوزى قول سالىپ، اتىلىپ ءولدى؟ مۇمكىن ومىردەگى كوزدەگەن ماقساتىڭنىڭ بارىنە قول جەتكىزۋ – ادامنىڭ ەڭ ۇلكەن باقىتسىزدىعى دا شىعار.

امانگەلدى كەڭشىلىكۇلىنىڭ facebook پاراقشاسىنان

Abai.kz