بىلتىر ماۋسىمدا قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ باستاماسىمەن ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسى قۇرىلعانى بەلگىلى.

بيلىك پەن قوعام اراسىندا ديالوگ ورناتۋدى، ەلىشىلىك قوردالانىپ جاتقان كەيبىر ماسەلەلەردىڭ كونسترۋكتيۆتى شەشىمىن تابۋدى، ونى قوعامنىڭ ءار ءتۇرلى سالا وكىلدەرىنىڭ، ساراپشى-ماماندارىنىڭ تالقىسىنا سالۋ ارقىلى كەم-كەتىگىن تۇزەۋدى ماقسات تۇتقان بۇل كەڭەسكە قىرىقتان اسا ادام مۇشە بولدى.

ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ العاشقى وتىرىسى وتكەن جىلى قىركۇيەك ايىندا ءوتتى. ۇلتتىق كەڭەس اياسىندا ءۇش باعىت – ساياسي، ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك باعىتتار بويىنشا جۇمىس توپتارى قۇرىلعان. ءاربىر جۇمىس توبىنىڭ سپيكەرلەرى كەزەك-كەزەك ءسوز الىپ، ءوز سالاسى بويىنشا ماسەلەلەر كوتەرىپ، ونى كەڭەس تالقىسىنا سالدى.

ودان بولەك، پرەزيدەنت توقاەۆ ۇلتتىق كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ ونشاقتىسىن جەكە-جەكە اقوردادا قابىلدادى.

ال ۇلتتىق كەڭەستىڭ ەكىنشى وتىرىسى 2019-دىڭ جىلجابار - جەلتوقسان ايىندا ءوتتى. بۇل جيىن - قوعامدىق ماڭىزعا يە وزەكتى ماسەلەلەر مەن وسىعان دەيىن ايتىلعان پىكىرلەر، ۇسىنىستار مەن ۇكىمەتتىك دەڭگەيدە تالقىلانعان ماسەلەلەردىڭ قورتىندى جيىنى بولدى.

جەر سالىعى، ۇلتتىق ۆاليۋتا تۇراقتىلىعى، ميتينگ وتكىزۋ پرينتسيپتەرى، مەملەكەتتىك ءتىل رەفورمالارى، پارلامەنتتىك وپپوزيتسيا ت.ب. بىرقاتار ماسەلەلەر بويىنشا اتقارىلىپ جاتقان شارۋالار تياناقتالدى.

ودان بەرى ەكى ايدان استى. ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسى مەن وندا ايتىلعان ماسەلەلەر بويىنشا قانداي جۇمىستار اتقارىلۋدا؟ كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ ءۇشىنشى باسقوسۋى ەندى قاشان وتەدى؟ وندا قانداي ماسەلەلەر كوتەرىلۋى مۇمكىن؟ ءبىز ۇلتتىق كەڭەس مۇشەلەرىنە وسى ساۋالداردى قويدىق...

كوشى-قون ماسەلەسىنە قاتىستى زاڭنىڭ تالقىلانىپ جاتقانىنا جارتى جىلدان استى

اۋىت مۇقيبەك، ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ مۇشەسى:

- ۇلتتىق سەنىم كەڭەسىنىڭ ەكى وتىرىسى ءوتتى. ەكەۋى دە ناتيجەلى بولدى دەپ ەسەپتەيمىن. ءبىراز زاڭنامالار مەن نورماتيۆتىك قۇجاتتارعا وزگەرىستەر ەنگىزىلدى جانە ەنگىزلۋ ۇستىندە. ەندى، ءۇشىنشى وتىرىستىڭ قاي كۇنى وتەتىنىنەن مەنىڭ حابارىم جوق. بىراق، وسى جارتى جىلدىقتاڭ العاشقى ماۋسىمىندا وتەدى دەگەن ويدامىن. سەبەبى، الدىڭعى ەكى وتىرىستان ءبىرشاما تاجىريبە جيىپ قالدىق.

جۇمىس توبىنىڭ حاتشىسىنىڭ جانە مۇشەلەرىنىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، بۇل جولى بەلگىلى ءبىر تاقىرىپتىق ماسەلەلەر كوتەرىلۋى مۇمكىن. ول – مىسالى، الەۋمەتتىك سالا بويىنشا. بارلىق ماسەلەنى ءبىر جولى شەشىپ تاستاۋ مۇمكىن ەمەس. الەۋمەتتىك سالانىڭ كۇرمەۋى كوپ. ءوز باسىم وسى سالاعا قاتىستى ەكى-ءۇش زاڭناماعا ۇسىنىستار دايىنداپ جاتىرمىن.

ءوزىڭىز بىلەسىز، قازىر پارلامەنتتە كوشى-قون ماسەلەسىنە بايلانىستى زاڭ تالقىلانىپ جاتىر. جارتى جىلدان استى. اتالعان زاڭداردا ءبىر-بىرنە سايكەس كەلمەيتىن تۇستارى بار. ماسەلەن، «تۇرعىن ءۇي قاتىناستارى تۋرالى» زاڭ مەن «حالىقتىڭ كوشى-قونى» تۋرالى زاڭىنداعى باپتار قانداستارىمىزدىڭ باسپانا كەزەگىنە تىركەلۋىنە كەدەرگى جاساپ تۇر. ەكى باپ ءبىر-بىرىنە سايكەس كەلمەيدى. ۇكىمەتتىڭ دە قورىتىندىسى الىنعان. ول قورتىندى ءتىپتى باسقا باعىتقا كەتكەن.

سونداي كەراعارلىق «قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا زەينەتاقىمەن قامسىزداندىرۋ تۋرالى» زاڭدا دا بار. «تۇراقتى تىركەۋگە بايلانىستى دا ماسەلەلەر جوق ەمەس... قىسقاسى، ماسەلە جەتكىلىكتى.

بۇل مەنىڭ ايتىپ وتىرعان ماسەلەلەرىم عانا. ال، الەۋمەتتىك سالا دەگەن سان سالالى عوي. كەڭەس مۇشەلەرى ءۇش توپقا بولىنگەنىن بىلەسىز. دەمەك، ءوز باسىم ۇلتتىق كەڭەستىڭ الداعى وتىرىسىندا وسى الەۋمەتتىك، ءبىلىم، دەنساۋلىق سالاسىنىڭ ماسەلەلەرىن تالقىلاۋدى، قاتىستى زاڭدارعا وزگەرتۋلەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋگە ۇسىنىستار بەرىلگەنىن قالايمىن.

1 سىنىپتان باستاپ، 11 سىنىپقا دەيىن زاڭ دەيتىن ساباقتى ەنگىزۋ كەرەك

جانىبەك قوجىق، ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ مۇشەسى:

- مەن اقتاۋ قالاسىندا تۇرامىن. بيلىكتىڭ نەمەسە باسقانىڭ ەمەس، قاراپايىم ازاماتتاردىڭ ءبىرىمىن. ءبىزدى شاقىرعاننان كەيىن باردىق. ءبىرىنشى وتىرىس 6-قىركۇيەك كۇنى بولدى. سوندا مەن ەكى ماسەلە كوتەردىم. بىرەۋى - شەت ەلدەن كەلەتىن زاڭسىز جۇمىسشىلارعا كۆوتا سانىن ازايتۋ جانە ولاردى تەكسەرۋ. ولاردىڭ جالاقىسى مەن الەۋمەتتىك جاعدايى ءارتۇرلى. ودان نارازىلىق تۋادى.

تەڭىز-شەۆرويلدا 50 مىڭ ادام جۇمىس ىستەيدى. ونىڭ 40 مىڭى جەرگىلىكتى قازاقستان ازاماتى. 10 مىڭى شەت ەلدىك ازاماتتار دەپ ەسەپتەيمىن. جالاقىسى ەكى ءتۇرلى. مىنە، وسى ماسەلەنى كوتەرگەن بولاتىنمىن. وعان 20-جەلتوقسان كۇنى جاۋاپ بەرىپ، بۇل ماسەلەنى شەشتى. زاڭدارى ىسكە اسىپ جاتىر.

ەكىنشى كوتەرگەن ماسەلەم - ەر ادامداردىڭ زەينەتكەرلىك جاسىن 60-قا، ايەل ادامداردىڭ زەينەت جاسىن 55-كە ءتۇسىرۋ كەرەك دەگەن بولاتىنمىن. ەندى مۇنى قاراپ جاتىر. وسىعان ءتيىستى مينيسترلەر ايەل ادامدار 55 جاستان زەينەتكە شىقسا ونىڭ زەينەتاقى قورىنداعى اقشالارى جەتپەي قالادى دەگەن سياقتى سىلتاۋلاردى ايتىپ جاتىر. بىراق، ول ءالى زەرتتەلمەگەن نارسە.

مەنىڭ ەستۋىمشە، ۇلتتىق كەڭەستىڭ ءۇشىنشى وتىرىس وسى ءساۋىر ايىندا بولادى. وندا ەكى ماسەلە قارالادى. بىرەۋى - ءبىلىم سالاسى، ەكىنشىسى - دەنساۋلىق سالاسى تۋرالى ايتىلادى. بۇل دا وتە وزەكتى ماسەلە دەپ ويلايمىن.

مەنىڭ بۇل ماسەلەگە قاتىستى ۇسىنىسىم - 1 سىنىپتان باستاپ، 11 سىنىپقا دەيىن زاڭ دەيتىن ساباقتى ەنگىزۋ كەرەك. ارينە، ول ساباقتى بالالاردىڭ جاس ەرەكشەلىگىنە، سىنىبىنا قاراي ىڭعايلاۋ قاجەت.

مەكتەپ بىتىرگەننەن كەيىن بالا زاڭ ءبىلىپ شىعۋى كەرەك. قازىرگى بولىپ جاتقان جەمقورلىق تا، ۇيدەن، جۇمىستان باسقاسىنان ايىرىلىپ قالۋ دا ءبارى زاڭ بىلمەگەندىكتەن بولىپ جاتىر. سوندىقتان وقۋشىلاردىڭ قۇقىقتىق ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيمىن.

دايىنداعان نۇربيكە بەكسۇلتانقىزى

Abai.kz