شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ مادەني كۇندەرىنىڭ رەسمي تۇردە اشىلۋ سالتاناتى مەن «تۋعان جەرگە - تاعزىم» تاريحي-ەتنوگرافيالىق جانە «شىعىس قازاقستان سۋرەتشىلەرى: داستۇرلەر مەن قازىرگى زامان» اتتى كورمە قىركۇيەكتىڭ 9-ى كۇنى پرەزيدەنتتىڭ مادەني ورتالىعىندا بولىپ ءوتتى. تاريحي ماڭىزى زور شاراعا وبلىس اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ، پرەزيدەنت اكىمشىلىگى ىشكى ساياسات ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى دارحان مىڭباي، استانا قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ايدا بالاەۆا، ۇلتتىق مادەنيەتىمىزدىڭ جاناشىرى، پرەزيدەنتتىڭ مادەني ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى مىرزاتاي جولداسبەكوۆ، جازۋشى، دراماتۋرگ سۇلتان ورازالين سىندى بەلگىلى تۇلعالار قاتىستى.

- قازاقتا «تاريحسىز بولاشاق جوق» دەگەن قاناتتى ءسوز بار. ءبىز نەعۇرلىم تاريحتى جاقسى بىلسەك، سوعۇرلىم مەملە-كەتىمىزدىڭ دامۋى مەن بولاشاعى جارقىن بولا تۇسپەك. بۇگىنگى مۇراجايداعى كورمە وسىنداي ىزگى ماقساتتان تۋىپ وتىر. كور-مەگە قويىلعان سان ءتۇرلى زاتتار مەن سۋرەتتەردى تاماشالاۋ ارقىلى شىعىس قازاقستان جايىندا كەڭىرەك مالىمەتتەر الاسىزدار دەگەن ويدامىن. ءبىز ءوزىمىزدىڭ تاريحىمىزدى، تەگىمىزدى، قانداي ۇلت بولعانىمىزدى تانىپ ءبىلۋ ءۇشىن وسىنداي مۇراجايلاردىڭ، كورمەلەردىڭ ماڭىزى باسىم، - دەپ اتاپ كورسەتكەن اكىم بەردىبەك ساپارباەۆ مادەني ورتالىققا كەلگەن قوناقتارعا ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.

شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ مادەني كۇندەرىنىڭ رەسمي تۇردە اشىلۋ سالتاناتى مەن «تۋعان جەرگە - تاعزىم» تاريحي-ەتنوگرافيالىق جانە «شىعىس قازاقستان سۋرەتشىلەرى: داستۇرلەر مەن قازىرگى زامان» اتتى كورمە قىركۇيەكتىڭ 9-ى كۇنى پرەزيدەنتتىڭ مادەني ورتالىعىندا بولىپ ءوتتى. تاريحي ماڭىزى زور شاراعا وبلىس اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ، پرەزيدەنت اكىمشىلىگى ىشكى ساياسات ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى دارحان مىڭباي، استانا قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ايدا بالاەۆا، ۇلتتىق مادەنيەتىمىزدىڭ جاناشىرى، پرەزيدەنتتىڭ مادەني ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى مىرزاتاي جولداسبەكوۆ، جازۋشى، دراماتۋرگ سۇلتان ورازالين سىندى بەلگىلى تۇلعالار قاتىستى.

- قازاقتا «تاريحسىز بولاشاق جوق» دەگەن قاناتتى ءسوز بار. ءبىز نەعۇرلىم تاريحتى جاقسى بىلسەك، سوعۇرلىم مەملە-كەتىمىزدىڭ دامۋى مەن بولاشاعى جارقىن بولا تۇسپەك. بۇگىنگى مۇراجايداعى كورمە وسىنداي ىزگى ماقساتتان تۋىپ وتىر. كور-مەگە قويىلعان سان ءتۇرلى زاتتار مەن سۋرەتتەردى تاماشالاۋ ارقىلى شىعىس قازاقستان جايىندا كەڭىرەك مالىمەتتەر الاسىزدار دەگەن ويدامىن. ءبىز ءوزىمىزدىڭ تاريحىمىزدى، تەگىمىزدى، قانداي ۇلت بولعانىمىزدى تانىپ ءبىلۋ ءۇشىن وسىنداي مۇراجايلاردىڭ، كورمەلەردىڭ ماڭىزى باسىم، - دەپ اتاپ كورسەتكەن اكىم بەردىبەك ساپارباەۆ مادەني ورتالىققا كەلگەن قوناقتارعا ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.

زالعا جينالعانداردىڭ باسىم كوپ-شىلىگى جاستار بولعاندىعى ءبىزدى قاتتى قۋانتتى. اتا-باباسىنىڭ كونە تاريحى مەن مادەنيەتىنە دەگەن، سالت-داستۇرىنە دەگەن قىزىعۋشىلىق كەيىنگى بۋىن جاستاردىڭ بويىنا وتانشىلدىق، پاتريوتتىق رۋحتىڭ ءدانىن سەبەتىنى ءسوزسىز. كورمەگە ۇسىنىلعان وبلىستىق ونەر مۇراجايى مەن سەمەيدەگى نەۆزوروۆتار مۇراجايىنىڭ جادىگەرلەرى ءوزىنىڭ ەرەكشەلىگىمەن، سان عاسىردى ارتقا تاستاعان كونەلىگىمەن جۇرتشىلىقتى ەلىتىپ اكەتتى.

ماسەلەن، قازاقتىڭ زەرگەرلىك اشەكەي بۇيىمدارى، ايماعىمىزدا مەكەن ەتەتىن ءار ۇلت وكىلدەرىنىڭ كيىمدەرى، ەسكىدەن ساقتالعان تۇرمىستىق قۇرال-جابدىقتار، ات ابزەلدەرى مەن ەر جىگىتتىڭ بويىنان تابىلاتىن قارۋ-جاراق تۇرلەرى كورەرمەن قاۋىمنىڭ نازارىن اۋداردى. اسىرەسە، IX-X عاسىردا جاسالعان تەمىر قىلىش، ب.ز.د. ءبىر مىڭ جىلدىقتا قولدانىلعان سەمسەر، ب.ز.د. ەكى مىڭ جىلدىقتا قولدانىلعان تاستان جاسالعان قالىپ ءتارىزدى كورمەدەگى كونە زاتتاردىڭ ءبىرسىپىراسىن كوزبەن كورىپ، تاڭداي قاققاندار كوپ بولدى.

- ەگەمەندىكتىڭ جيىرما جىل-دىعىنا ارناپ ءوزىنىڭ بايتاق تاريحى مەن تامىرى تەرەڭگە كەتكەن مادەنيەتىن، اسىل قولونەر بۇيىمدارىن وسىندا الىپ كەلگەندە قايسىسىنان باستاپ، قالاي ورنالاستىرامىز دەپ باسىمىز قاتقانى راس. ءبارى دە مازمۇندى، ماعىنالى دۇنيەلەر، ءبارى دە ايقارا اشىپ كورسەتۋگە لايىقتى قۇندىلىقتار. تۇركىلەردىڭ التىن بەسىگى بولعان التايدان جەتكەن اسىل زاتتارعا قاراپ، ءوزىم بۇرىننان بىلەتىن شىعىستىڭ مول مۇراسىن تاعى دا كوزدەن وتكىزىپ، سانادا جاڭعىرتىپ وتىرعان جايىم بار. ۇيىمداستىرىلعان كورمەنىڭ تاربيەلىك ءمانى زور بولماق، - دەپ ءسوزىن ساباقتاعان پرەزيدەنت مادەني ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى مىرزاتاي جولداسبەكوۆ يگى ىسكە مۇرىندىق بولعان باسشىلىققا العىسىن ايتتى.

مادەني ورتالىقتا بۇعان قوسا «تۋعان جەرگە - تاعزىم» اكتسياسى اياسىندا اتقارىلعان جوبانىڭ، دالىرەك ايتساق «كۇنشىعىس» اتتى شىعىس قازاقستاننىڭ اتلاس كىتابىنىڭ تۇساۋى كەسىلدى. كوز تارتار ءتۇرلى-ءتۇستى سۋرەتتەرمەن بەزەندىرىلگەن كىتاپتا ءبىزدىڭ ايماقتىڭ تاريحي-مادەني، ارحەولوگيالىق-ەتنوگرافيالىق جانە بيوزوولوگيالىق قورلارى جونىندە مول مالىمەتتەر سۇرىپتالىپ جيناقتالعان. جوبانىڭ تيىمدىلىگى سول - وبلىس كولەمىندە ولكەتانۋدى، ءتۋريزمدى دامىتۋعا ۇلكەن سەپتىگىن تيگىزەدى. اتلاستىڭ قۇرىلىمدىق ەرەكشەلىكتەرىنە توقتالساق، تابي-عات، وسىمدىكتەر مەن جانۋارلار، قۇستار، بالىقتار الەمى، تاريح، مادەنيەت جانە قازىرگى زامان سياقتى بولىمدەر قاراستىرىل-
عان. جارىق كورگەن جاڭا كىتاپتىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالعان جازۋشى، دراماتۋرگ سۇلتان ورازالين جالپى وسىنداي يگى ىستەردىڭ وتكىزىلۋى زيالى قاۋىمدى ەرەكشە قۋانتىپ وتىرعاندىعىن ايتتى.

- ءبىز بۇگىن قاتتى قۋانىپ وتىرمىز. سەبەبى، وسكەمەن - ۇلتتىق مادەنيەتتەن قول ءۇزىپ قالعان، تاريحىمىزعا دەگەن ءمان بەرۋ ازا-يىپ كەتكەن، قازاعىنان باسقا ۇلت وكىلدەرى باسىم تۇراتىن قالانىڭ ءبىرى. سوعان قاراماستان بۇگىنگى كۇنى ۇلتتىق قۇندىلىقتارعا تۇبەگەيلى بەتبۇرىس جاسالعانىن، قۇرىپ كەتۋدىڭ الدىنداعى مۇرالاردىڭ قايتا جاندانعانىن، جاڭعىرا باستاعاندىعىن وسى كورمە دالەلدەپ بەردى. مۇنى ۇيىمداستىرعان وبلىس باسشىلىعىنا العىسىمىز شەكسىز، - دەپ اعىنان جارىلدى جازۋشى سۇلتان ورازالين.

سەرىك ءابىلحان، ارنايى «اباي.كز» اقپاراتتىق پورتالى ءۇشىن.

استانا قالاسى