الەمگە ايگىلى www.aljazeera.com ينتەرنەت باسىلىمى وكسفورد كوروناۆيرۋس ۆاكتسيناسىن جاساعانى تۋرالى مالىمدەدى. ماقالا تاقىرىبى «Oxford coronavirus vaccine: Five things to know» قازاقشالاساق: «وكسفورد كوروناۆيرۋس ۆاكتسيناسى: بىلۋگە ءتيىستى بەس نارسە». ماقالادا تومەندەگى بەس سۇراققا جاۋاپ بەرگەن. ولار:

- «AZD1222» دەگەن نە؟

- ناتيجەلەر نەنى كورسەتتى؟

- اسەرى قانداي؟

- كەلەسىسى قالاي بولادى؟

- تاعى قانداي ۆاكتسينالار جاسالۋدا؟

ەندى وسىلارعا بەرگەن جاۋاپتاردى تالداپ كورەيىك.

«AZD1222» دەگەن نە؟

بۇل جاڭا ۆاكتسينانىڭ اتالىمى. ول شيمپانزەدە كەزدەسەتىن قاراپايىم ۆيرۋسقا جاڭا كوروناۆيرۋستىڭ گەنەتيكالىق زاتى گليكوپروتەيندى  قوسۋ ارقىلى جاسالعان. ۆاكتسينا ۇلىبريتانيادا بيىل ءساۋىر جانە مامىر ايلارىندا 18 جاس پەن 55 جاس اراسىنداعى 1077 ەرىكتىگە سىناق جۇرگىزۋدەن باستالعان.

ناتيجەلەر نەنى كورسەتتى؟

سىناق جاسالعان ەرىكتىلەردىڭ 91 پايىزى سىناقتان سوڭعى ءبىر اي ىشىندە ۆيرۋسقا قارسى دەنەلەردى قالىپتاستىرىپ، جۇعىمدالۋعا قارسى يممۋنيتەت قالىپتاستىرعان. بۇل انتيدەنەلەر ۆيرۋسپەن اۋىرىپ شىققان ادامداردا بولاتىن انتيدەنەلەرمەن شامالاس بولعان.

كەلەسىسى قالاي بولادى؟

بۇل ۆاكتسينا ادامداردىڭ يممۋندىق جۇيەسىن بارىنشا كوتەرۋگە باعىتتالعان. ال ۆاكتسينانى جاپپاي ءوندىرۋ جانە ونى الەمدىك دەڭگەيدە  تاراتۋ ادامداردا كلينيكالىق سىناقتاردىڭ ءۇش كەزەڭىنەن (كەيدە ءتورت كەزەڭىنەن) ءوتۋدى تالاپ ەتەدى. دەمەك، بۇل ونىڭ العاشقى ساتىسى بولىپ تابىلادى. بىراق، 600 مىڭ  شاماسىنداعى ادامداردىڭ ءومىرىن جالماپ، الەمدىك ەكونوميكانى تىعىرىققا تىرەگەن ۆيرۋستىڭ سالدارى جاعدايىندا بۇل الەم حالقى ءۇشىن جاعىمدى جاڭالىق بولىپ تابىلادى.

تاعى قانداي ۆاكتسينالار جاسالۋدا؟

وكسفورد دايىنداعان بۇل ۆاكتسينا الەمدەگى 150 ۆاكتسينانىڭ ءبىرى، بىراق ماماندار ونى ەڭ دامىعان، قاۋىپسىز ءارى پايدالى ءتۇرى رەتىندە باعالاپ وتىر. ەستەرىڭىزدە بولسا، مەن بيىل ناۋرىز ايىندا «ۆاكتسينا «سوعىسى» - ادامزاتتىڭ اقىرزامانى ما؟» -اتتى ماقالامدى جاريالاعان ەدىم (ينتەرنەتتەن تاۋىپ الاسىزدار), سول ماقالامدا: الەمدە ۆاكتسينا جاسايتىن الپاۋىتتار كىمدەر؟ ولاردىڭ ۆاكتسينادان تابىسى قانداي؟ COVID 19 ۆاكتسيناسىن جاساۋعا كىمدەر اتسالىسىپ جاتىر؟ ماقساتى مەن مىندەتى نە؟ ءبىز نە ىستەۋىمىز كەرەك؟ بولاشاقتا ۆاكتسينا "سوعىسى" جاڭا ءداۋىردىڭ باستاماسى نەمەسە ادامزاتتىڭ "اقىر زامانى" بولۋى مۇمكىن دەگەن بولجامداردى تالداپ جازعان ەدىك. سول ماقالادا جازعانىمىزداي  اقش-تىڭ Pfizer مەن قىتايدىڭ CanSino Biologics كومپانياسى دا وسى دۇيسەنبىدە وزدەرىنىڭ ونىمدەرى تۋرالى جاعىمدى جاڭالىقتارىمەن بولىسكەن بولاتىن. اقش-تىڭ Pfizer كومپانياسى الەمدەگى ۆاكتسينا وندىرەتىن 4 نەگىزگى كاسىپورىنىنىڭ ءبىرى. CanSino Biologics 2009 جىلى قىتايدىڭ تيانتسزين قالاسىندا تىركەلگەن. ۇلتتىق فارماتسەۆتيكالىق جەتەكشى جوعارى تەحنولوگيالىق كاسىپورىن. كومپانيا جۇقپالى اۋرۋلار مەن جۇقپالى اۋرۋلاردىڭ الدىن-الۋعا باعىتتالعان  ۆاكتسينالاردى زەرتتەۋ مەن ازىرلەۋگە، وندىرۋگە جانە ساتۋعا ماماندان.

ۆاكتسينا جاساۋ - ۇلكەن قارجى مەن جوعارى عىلىم مەن تەحنيكانى، بىلىكتى ماماندار مەن مول تاجىريبەنى تالاپ ەتەتىن عىلىمي شارۋاشىلىق. الايدا، زور كولەمدەگى جويعىش قۇرالدارىن جاساۋدان كورى، كوزگە كورىنبەس ۆيرۋستاردى جاساۋ ارقىلى الەمگە ۇستەمدىك ەتۋدىڭ، بيلىك پەن بايلىقا يە بولۋدىڭ جاڭاشا ءتاسىلى وسى ۆيرۋس زەرتتەۋ سالاسى بولارى بولاشاقتا بەك مۇمكىن. ۆيرۋستىڭ قانداي قاۋىپتى ەكەنىن كورىپ وتىرمىز. جات نيەتتى ادامدار، ەلدەر جاعىنان جاسالعان ماقساتتى ۆيرۋستار قالا مەن دالانى قيراتپاي-اق تۇتاس حالىقتى جەر بەتىنەن جوق ەتۋگە قۇدىرەتى جەتەتىن  كورىنەدى. سول ءۇشىن وتاندىق عىلىم مەن ءبىلىم بەرۋدە ۇلكەن ءارى تۇبەگەيلى وزگەرىستەر قاجەت. دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى (ددسۇ) كەز-كەلگەن ومىرشەڭ ۆاكتسينانى جاساۋعا قولداۋ كورسەتىپ وتىر. بىراق، تالابى سول جاسالعان ۆاكتسينا بارلىق ەلگە قول جەتىمدى بولۋى كەرەك. ءبىزدىڭ ەل رەسەيدىڭ جاسايتىن ۆاكتسيناسىنا ءۇمىت ارتىپ وتىر. باسقا ەلدىڭ دە ۆاكتسيناسىنا نازار اۋدارعانى ءجون. ەڭ باستىسى، ءوزىمىزدىڭ دە عىلىمي زەرتتەۋ ورىندارىمىزدىڭ ءتول ۆاكتسينا جاساۋىنا جاعداي جاسالۋى ءتيىس.

قاستەر سارقىتقان

Abai.kz