مەملەكەت باسشىسى سويلەگەن سوزىندە ۇلتتىق كەڭەستىڭ بيلىك پەن قوعام اراسىندا سىندارلى ديالوگ ورناتا الاتىن ءتيىمدى ينستيتۋتسيونالدى قۇرىلىمعا اينالعانىن جانە ونىڭ مۇشەلەرى ەلىمىز ءۇشىن ماڭىزدى شەشىمدەر ازىرلەپ، سولاردىڭ جۇزەگە اسۋىنا كۇش سالىپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى.

قازاقستان پرەزيدەنتى كەڭەستە پاندەمياعا قاراماستان ەلىمىزدى دامىتۋدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى تۇراقتى تۇردە تالقىلاناتىنىن، بىرنەشە ماڭىزدى باستاما جۇزەگە اسىرىلعانىن، سونداي-اق، قازىرگى تاڭدا مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ ءتۇرلى سالالارىن رەفورمالاۋعا قاتىستى جاڭا ۇسىنىستار ازىرلەنىپ جاتقانىن ايتتى.

– ازاماتتارىمىز جۇرگىزىلىپ جاتقان مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ يگىلىگىن كەلەشەكتە ەمەس، قازىردەن باستاپ كورىپ، سەزىنۋى كەرەك. حالىقارالىق رەيتينگتەر ماڭىزدى بولعانىمەن، حالقىمىزدىڭ الەۋمەتتىك حال-احۋالىنا ونىڭ ايتارلىقتاي اسەرى جوق ەكەنىن تۇسىنگەن ءجون، – دەدى پرەزيدەنت.

قاسىم-جومارت توقاەۆ سويلەگەن سوزىندە اۋىل اكىمدەرىن سايلاۋ ماسەلەسىنە قاتىستى ەلىمىزدى ودان ءارى ساياسي جاڭعىرتۋدىڭ، پارلامەنتكە جانە جەرگىلىكتى وكىلەتتى ورگاندارعا ايەلدەر مەن جاستاردى تارتۋ تەتىكتەرىن جەتىلدىرۋدىڭ ماڭىزدى ەكەنىنە توقتالدى.

مەملەكەت باسشىسى مەنشىگىندە مەملەكەتتىڭ ۇلەسى بار كومپانيالاردا باسشىلىقتىڭ 30 پايىزى ايەلدەر بولۋىن مىندەتتەۋ قاجەتتىگى تۋرالى ۇلتتىق كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ ۇسىنىسىنا نازار اۋداردى.

– ءبىز بۇل باستامانى بىرتىندەپ جۇزەگە اسىرۋ جولدارىن قاراستىرۋىمىز كەرەك دەپ ويلايمىن. مۇنداي قادام ايەلدەردىڭ بيزنەس سالاسىنا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.

پرەزيدەنت وتانداستارىمىزدىڭ ەڭبەك ميگراتسياسىنا قاتىستى ماسەلەنى دە كوتەردى. ونىڭ پىكىرىنشە، ازاماتتارىمىز تىركەلۋ كەزىندە، كۇندەلىكتى تۇرمىستا جانە باسقا دا ماسەلەلەر بويىنشا ءارتۇرلى قيىندىقتارعا ءجيى ۇشىرايدى.

– مۇنىڭ پايدالى قىرلارى دا بار. مىسالى، بۇل – بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋعا، جاڭا ىسكە ماشىقتانۋعا، ءوز كاسىبىن باستاۋ ءۇشىن قاجەتتى قور جيناۋعا، جەر كورىپ، ەل تانۋعا جاقسى مۇمكىندىك. سوندىقتان مەملەكەت ءوز ازاماتتارىنىڭ، سونىڭ ىشىندە، شەت ەلدەردە جۇمىس ىستەپ جۇرگەن ادامداردىڭ الەۋەتىن پايدالانۋعا بار كۇشىن سالادى. ۇكىمەت وسى ماسەلەنىڭ ءبارىن مۇقيات زەرتتەپ، ۇسىنىس ەنگىزۋى كەرەك، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

سونىمەن قاتار پرەزيدەنت ازاماتتارىمىزدى ەلىمىزدىڭ وڭتۇستىگىنەن سولتۇستىگىنە كوشىرۋگە قاتىستى احۋالدى جاقسارتۋدىڭ، كوشىپ كەلۋشىلەرگە بارىنشا قولايلى جاعداي جاساۋدىڭ ماڭىزدى ەكەنىن ايتتى. مىسال رەتىندە، سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىن اتاپ ءوتتى.

– مۇندا كوشىپ كەلۋشىلەر ءۇشىن جاڭا تۇرعىن ۇيلەر سالىنۋدا، كوممۋنالدىق ينفراقۇرىلىم دامىپ، ءارتۇرلى الەۋمەتتىك نىساندار بوي كوتەرۋدە. ىنتالاندىراتىن قوسىمشا شارا رەتىندە ولارعا بەرىلەتىن جاردەماقىنىڭ مولشەرىن ەكى ەسە،  ياعني، 35 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشتەن 70-كە دەيىن كوبەيتكەن ءجون دەپ سانايمىن، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.

قاسىم-جومارت توقاەۆ «سەرپىن» جانە «ديپلوممەن – اۋىلعا» جوبالارىن  سارالاۋ قاجەتتىگىنە توقتالدى. بۇل باعدارلامالاردىڭ ءتيىمدى جۇزەگە اسىرىلۋى ناتيجەسىندە سولتۇستىك ءوڭىر جاستار ءۇشىن مەيلىنشە تارتىمدى ايماققا اينالادى.

قازاقستان پرەزيدەنتى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى ماسەلەلەرگە ارنايى توقتالدى. ول جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ۇيىمدىق قۇرىلىمىن وزگەرتۋ جۇمىستارى بويىنشا تاپسىرما بەرگەنىن ايتتى.

– كوپتەگەن جوعارى وقۋ ورنى كوممەرتسيالىق ەمەس اكتسيونەرلىك قوعامعا اينالدى. بۇل ەل ىشىندە ءارتۇرلى اڭگىمە تۋعىزۋدا. سونداي-اق ءىرى مەملەكەتتىك جوعارى وقۋ ورىندارى كەيىن جەكەمەنشىككە ساتىلۋى مۇمكىن دەگەن دە كۇدىك بار. وسىعان وراي ۇلتتىق جانە مەملەكەتتىك جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ساتىلمايتىنىن مالىمدەيمىن. بۇل ماسەلە ايرىقشا نازاردا، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.

پرەزيدەنت مەكتەپتەردەگى تسيفرلىق ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ، سونداي-اق، وقۋشىلاردى پاندەميا كەزىندە كومپيۋتەرمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرىنە توقتالىپ، مەكتەپتەردە ساپالى ءبىلىم بەرۋدى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن مەملەكەت تاراپىنان بارلىق قاجەتتى شارالاردىڭ بىرتىندەپ قابىلدانىپ جاتقانىن ايتتى.

وسى رەتتە، قاسىم-جومارت توقاەۆ مەكتەپتە ءبىلىم بەرۋدىڭ مازمۇنىنا ەرەكشە كوڭىل ءبولدى.

– بەدەلدى حالىقارالىق زەرتتەۋ قورىتىندىلارى ءبىزدىڭ وقۋشىلاردىڭ وقۋ ساۋاتتىلىعى بويىنشا داعدىلارى جەتكىلىكتى دەڭگەيدە دامىماعانىن كورسەتىپ وتىر. سوندىقتان وقۋ مادەنيەتىنە باۋلۋ، وقۋ ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ ەلىمىزدەگى ورتا ءبىلىم بەرۋ ءىسىنىڭ باسىم باعىتىنا اينالۋعا ءتيىس. بالانىڭ وقۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىعى، قورشاعان ورتانى كىتاپ ارقىلى تانۋى مەكتەپ قابىرعاسىندا قالىپتاسۋ كەرەك. ال كىتاپحانا وقۋشىنىڭ سول ىنتاسىن وياتىپ، ونى قىزىقتى كىتاپ الەمىنە جەتەلەۋى قاجەت، – دەدى پرەزيدەنت.

سونىمەن قاتار مەملەكەت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، وتاندىق كىتاپحانالار  وزدەرىنىڭ اعارتۋشىلىق ءرولىن جوعالتپاي، زاماناۋي تالاپتارعا ساي بولۋى ءتيىس.

قاسىم-جومارت توقاەۆ بالالاردىڭ قۇقىعىن قورعاۋ ماسەلەلەرىنە دە نازار اۋداردى.  پرەزيدەنت 2022 جىلدان باستاپ ۇلتتىق مونيتورينگ جۇرگىزۋ مەحانيزمىن – بالالاردىڭ اماندىعى يندەكسىن ازىرلەپ، ەنگىزۋ قاجەتتىگىن ايتتى. يندەكستى ەنگىزۋ وڭىرلەر بويىنشا ءتۇرلى سالادا بالالاردىڭ جاعدايىن جاقسارتۋ جونىندەگى ۇلتتىق ساياساتتىڭ تيىمدىلىگىن باقىلاپ وتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

پرەزيدەنت ەرەكشە مۇقتاج جانداردى قولداۋ ماسەلەسىنە دە توقتالدى. قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ پىكىرىنشە، مەملەكەت وسىنداي ادامدار ءۇشىن ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋگە، كەدەرگىسىز ورتا قالىپتاستىرۋعا، سونداي-اق، قولجەتىمدى ينفراقۇرىلىممەن قامتاماسىز ەتۋگە جانە جۇمىسپەن قامتۋ مۇمكىندىگىن كەڭەيتۋگە باسا ءمان بەرىپ وتىر. دەگەنمەن، اتالعان شارالار ەرەكشە مۇقتاجدىعى بار ادامداردىڭ قاجەتتىلىكتەرىن قامتاماسىز ەتۋگە ءالى دە جەتكىلىكسىز.

مەملەكەت باسشىسى ادام ساۋداسىمەن كۇرەس ماسەلەسىن كوتەردى.

– ادام ساۋداسىنا بايلانىستى الدىن الۋ جۇمىستارىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ جانە وسى سالاعا قاتىستى قىلمىستىق قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردى انىقتاۋ جونىندە ناقتى شارالار قابىلداۋ قاجەت. ادام ساۋداسى مەن ءماجبۇرلى ەڭبەككە دۋشار بولعان بارلىق ادامعا، سونىڭ ىشىندە، شەتەل ازاماتتارىنا كومەك كورسەتۋ كەرەك، – دەدى پرەزيدەنت.

قاسىم-جومارت توقاەۆ ەكولوگيالىق ءتۋريزمدى دامىتۋدىڭ ماڭىزى تۋرالى دا ايتا كەلە، مەملەكەتتىك ۇلتتىق تابيعي پاركتەردى دامىتۋدىڭ جوسپارىن ۇنەمى جۇرتشىلىقتىڭ تالقىسىنا سالۋ ءۇردىسىن ەنگىزۋ مىندەتتەدى.

مەملەكەت باسشىسى ءسوزىن قورىتىندىلاي كەلە، الداعى تاۋەلسىزدىكتىڭ 30 جىلدىعى ساياسي جانە ەكونوميكالىق رەفورمالار، تسيفرلاندىرۋ، ادام قۇقىقتارىن قورعاۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ، ەكولوگيانى قورعاۋ اياسىندا ءوتۋى كەرەك ەكەنىن ايتتى. بۇل رەتتە، پرەزيدەنت تاۋەلسىزدىكتىڭ 30 جىلدىعى – تاۋەلسىزدىكتىڭ ءمانى مەن قۇندىلىعىن سەزىنۋگە زور مۇمكىندىك بەرەتىنىن اتاپ ءوتتى.

Abai.kz