بايدەننىڭ رەسەيگە، ۋكرايناعا، بەلورۋسسياعا ساياسي ۇستانىمى قانداي بولماق؟

باتىستىق اناليتيكتەر بايدەننىڭ ۇستانعان ساياساتى ترامپتىڭ ساياساتىنا مۇلدەم ۇقسامايدى دەپ بولجاۋدا. جاڭا كوشباسشى رەسەيگە، ۋكرايناعا، بەلورۋسسياعا جاڭا، تىڭ فورماتتاعى پراگماتيكالىق جوسپارىمەن قارىم-قاتىناستا بولادى. ترامپ سياقتى رەسەيدىڭ ىعىنا جىعىلىپ كەتپەيتىنىنە سەنىمدى. ۋكراينالىق كەيبىر ساياسي ساراپشىلار ترامپتى «پودكۋپلەننايا فيگۋرا» دەپ اتادى. سەبەبى، ولاردىڭ ايتۋىنشا ترامپ باسقارعان 4 جىلدىڭ ىشىندە تمد ەلدەرىنىڭ شەڭبەرىندە اقش-تىڭ تاراپىنان ەشقانداي دا ساياسي ىقپال بولماعان، پۋتينمەن اۋىز جالاسقان. ترامپتىڭ اقش پرەزيدەنتتىگىنە كەلۋىن دە پۋتينمەن ساباقتاس دەپ بولجايدى.

Atlantic Council ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى دجون حەربست بايدەننىڭ ۋاقىتىنداعى اقش-تىڭ رەسەيگە قاتىستى سىرتقى ساياساتى قاتاڭ ءارى ءسوز كۇيىندە قالمايدى دەيدى. ول 2018 جىلى حەلسينكيدەگى پۋتين مەن ترامپتىڭ كەزدەسۋىندەگى اقش پرەزيدەنتىنىڭ «ءبىرتۇرلى» ۇستانىمىن سىنعا الادى. سەبەبى، ءدال وسى كەزدەسۋدەن كەيىن اقش-تىڭ رەسەيگە قاتىستى ۇستانىمى ناتيجەسىز قالعان. وندا پۋتين ترامپتان «رەسەي مەن ۋكرايناعا كومەك بەرۋدى اشىق سۇراعان» دەلىنگەن.

رەسەيگە قاراعان «قارشىعا»

بايدەن 2009 جىلى ۆيتسە-پرەزيدەنت كەزىندە اقش-تىڭ مەملەكەتتىك حاتشىسى حيللاري كلينتونمەن بىرگە رەسەيدىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى س.لاۆروۆقا رەسەيمەن اراداعى ايقاستىڭ جاڭا ەتاپى باستالعانىن اشىق ەسكەرتكەن. باتىستىڭ ساياسي ەكسپەرتتەرى بايدەندى سول كەزدە «رەسەيگە تونگەن قارشىعا» دەپ اتادى. بىراق بايدەن سول ساياسي پوزيتسياسىنىڭ ءالى سول قالپىندا ەكەنىن كەشەگى سايلاۋ الدىندا تاعى قاداپ ايتتى. دەمەك، رەسەيدى ۋكراينا مەن بەلورۋس ىسىنە بايلانىستى قات-قابات سانكتسيالار كۇتىپ تۇر دەگەن ءسوز.

بايدەن ترامپتى رەسەيگە اشىق ۇستانىمىندا تۇرا المادى دەپ ايىپتاپ، «ءپۋتيننىڭ كۇشىگىسىڭ! رەسەي مەنى سايلاۋدان وتكىزگىسى كەلمەيدى، سەبەبى مەن ولاردى جاقسى بىلەمىن، ولار مەنى دە جاقسى بىلەدى» دەپ، دەباتتا بەتىنە باسىپ تاستادى. باتىس ساراپشىلارىنىڭ پىكىرىنشە، ۆاشينگتون كرەملگە قاتاڭ ساياسي پوزيتسيا ۇستانادى، ءوزىنىڭ شەڭبەرىندە اشىق تالاپ پەن «ديالوگقا» شاقىرۋى دا مۇمكىن دەيدى. رەسەيمەن اراداعى بىرنەشە ستراگەگيالىق كەلىسىم شارتتاردى دا توقتاتاتىنىن كەشە عانا ايتتى.

بايدەن بەلارۋستى بارىنشا قولداپ وتىر. ال ترامپ بەلارۋس ماسەلەسىنە باس قاتىرمادى. ول ترامپتىڭ كومانداسىن سىناپ، ەشقانداي پوزتسيا ۇستانباعانىن ايىپتاپ، بەلورۋس حالقىنىڭ دەموكراتيالىق قۇندىلىقتار جولىنداعى كۇرەسىنە ريزاشىلىعىن بىلدىرگەن. ال، بەلورۋستىڭ قازىرگى «نەلەگيتيمنىي» پرەزيدەنتى الەكساندر لۋكاشەنكوعا سانكتسيالار بارىن ايتىپ، اقش-تاعى ەسەپ شوتتارىنىڭ بۇعاتتالاتىنىن ەسكەرتكەن.

الدا تالاي، تالاي قىزىق بولاتىنى ەندى اپ-انىق. مۇنىڭ بىزگە دە ساياسي ىقپالى كۇشتى ەكەنىن ۇمىتپاڭىز.

بەكبولات قارجان

Abai.kz