ەندى ساناۋلى كۇندەردەن كەيىن تابالدىرىقتان اتتايتىن قاسيەتتى مەيرام - تاۋەلسىزدىڭ مەرەكەسىن بۇكىل قازاق جۇرتى بولىپ ەرەكشە تولعانىسپەن قارسى العالى وتىرعانىمىز ايقىن. وعان كەڭ بايتاق ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكىپىرىندە وزدەرىنىڭ قال-قادىرىنشە دايىندالىپ تا جاتىر. مۇنىڭ ءوزى كەلەسى جىلى اتاۋلى 30 جىلدىق مەرەكەسىن تويلايتىن ۇلكەن مەيرامعا جاسالىپ جاتقان الۋان يگىلىكتى ىستەردىڭ ءبىرى ەكەندىگى دە داۋسىز.

الايدا، ءبىر وكىنىشتىسى، بىزدە كوپتەن بەرى قالىپتاسقان جامان ادەت بار. مۇنى وزىندىك داستۇرگە اينالعان دەسە دە بولادى. ول بىزدەگى كەيبىر شەنەۋنىكتەردىڭ «وسى ءساتتى پايدالانىپ، ءبىر كوزگە ءتۇسىپ قالايىن» دەگەن وزىندىك قۋلىقپەن، جاپ-جاقسى دۇنيەنى ءبىرجولاتا ءبۇلدىرىپ تىناتىندىعى. مۇندايلار «بوياۋشى-بوياۋشى دەگەنگە، ساقالىن بويايدى» دەگەندەي اسىرا سىلتەپ، تالاي جۇرتقا ۇياتقا قالماسا، كوڭىلدەرى كونشىمەيتىن سىڭايلى.

ماسەلەن، ءبىزدىڭ قوستانايدا اتالمىش مەرەكەگە دايىندىق كوز كورىپ، قۇلاق ەستىمەگەن «جاڭالىقپەن» باستالدى. ونىسى وزگە مەكەمەلەر قۇرىپ قالعانداي، تاۋەلسىزدىك مەرەكەسىنە دايىندىقتى وسىنداعى قاراپايىم تىلمەن ايتقاندا سوتتالعان ايەلدەر وتىراتىن تۇرمەدە، ياعني الگىندەي ايەلدەر جازاسىن وتەيتىن كولونيادا وتكىزىپ، ايدى اسپانعا ءبىر-اق شىعارىپتى. مۇنداعى ءارتۇرلى قىلمىسپەن، جازاسىن وتەپ جاتقان جانداردىڭ اراسىندا ونلاين تۇرىندە «ءوز ەلىمدى ماقتان تۇتامىن!» دەگەن اتپەن تالانتتار كونكۋرسىن وتكىزگەن. بىرەۋلەرى پروزا تۇرىندە، ەكىنشىلەرى پوەزيا تىلىمەن شىعارما جازعان. بۇل شارانى جەرگىلىكتى كەيبىر ءباسپاسوز جەردەن جەتى قويان تاپقانداي، ءبىر شۋلاتىپ تاستادى. ءتىپتى ءبىردى-ەكىلى تالانتتار ايرىقشا كوزگە ءتۇسىپ تە قالىپتى.

ەندى ءبىر ويلانىپ كورەلىكشى. ءوز ەلىمەن، وتانىمەن ماقتانۋ سەكىلدى قاسيەتتى سەزىمدى كورسەتۋگە ارنالعان سايىستى وزگە مەكەمەلەردە ەمەس، ءدال وسى اتى دا جامان، زاتى دا جامان، مۇنداعىلاردىڭ بارلىعى دەرلىك نەشە ءتۇرلى ادام ەستىمەگەن قىلمىس جاساپ، بىرەۋلەرگە مورالدىق تا ماتەريالدىق زيان، ءتىپتى ازاپ كورسەتكەن جانداردىڭ اراسىندا وتكىزۋ قانشالىقتى قيسىنعا سيادى؟ سوندا ولار الگىندەي قىلمىستى ءوزى تۇرىپ جاتقان ەلىندە جاساۋى ماحابابات سەزىمىن بىلدەرە مە؟ بۇل قىلمىستى دا سول ءۇشىن جاساعان با؟

مۇنى ەندى مەرەكەنى تويلاۋ ەمەس، اشىقتان-اشىق مازاق ەتۋ دەمەسكە امال جوق. مۇنداي شارلاردى ادەتتە مەكتەپتەردە، جوعارى وقۋ ورىندارىندا وتكىزسە، ورىندى ەمەس پە؟ ال سوتتالعان جانداردىڭ «ءوز ەلىمدى ماقتان ەتەمىن» دەۋىنە ەسى دۇرىس ۇلكەندەر تۇگىلى، مەكەپتەگى بالالار دا سەنەر مە ەكەن؟ وسى جەردە «ءوز ەلىمدى ماقتان تۇتامىن!» دەگەن ءدۇدامال دۇنيەلەردەن گورى، سوتتالعانداردىڭ «كۇنى ەرتەڭ بوستاندىققا شىققاندا قالاي ءومىر سۇرەمىن؟ ءوز ەلىمنىڭ لايىقتى ازاماتى بولۋ ءۇشىن نە ىستەي الامىن؟» دەگەن ساۋالدارعا جاۋاپ ىزدەگەن شىعارمالار جازسا، الدەقايدا پايدالى دا قيسىندى بولماي ما؟

ال ەندى ءدال وسىنداي اسىرا سىلتەۋشىلىكتىڭ نەگە اپارىپ سوعارىن بىلمەگەن اتالمىش كونكۋرستى ۇيىمداستىرۋشى--وسىنداعى قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسى دەپارتامەنتىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنە نە دەۋگە بولادى؟ ءبىر قىزىعى، مۇنداي شارالار بىرنەشە جىلدان بەرى وتكىزىلىپ جۇرگەن كورىنەدى. جانە بۇعان ءبىر اپتا بويى دايىندالىپ، جەڭىمپازدار مۇقيات ىرىكتەلەدى ەكەن. ەرەكشە كوزگە تۇسكەندەرى ەسكەرتكىش ديپلومدار مەن سىيلىقتارعا دا يە بولادى.

مىنەكەي، الداعى تاۋەلسىزدىك مەرەكەسىن «قوستانايشا تويلاۋ» دەگەن ءداستۇرلى شارالار وسىنداي. ايتپاقشى، مۇنداي اسقان بەلسەندىلىكتىڭ وزگە وڭىرلەردە دە ورىن الىپ جاپتاسىنا ەشكىم دە كەپىلدىك بەرە المايدى. مۇنى ءبىر بىلسە، تەك ادىلەت مينيسترلىگى عانا بىلەدى. ولار مۇندايدان مۇلدەم حابارسىز بولىپ، تەك جەرگىلىكتى جەرلەردىڭ اشقان «جاڭالىقتارى» بولسا، اڭگىمە باسقا. ال ەندى مۇنى مينيسترلىكتەگىلەر ءبىلىپ وتىرىپ، ۇندەمەسە، وعان ەشبىر قوسىپ-اپارىمىز جوق. ولار تاۋەلسىزدىكتىڭ قادىرىن وسىلايگا تۇسىنەتىن شىعار.

جايبەرگەن بولات

Abai.kz