ناۋرىزدىڭ 22-ءى كۇنى قازاقتىڭ ءبىر ارىس ۇلى، جازۋشى مارات قابانباي كوزى ءتىرى بولسا، 73 جاسقا كەلەر ەدى. ءومىرىنىڭ سوڭعى كەزەڭىندە مارقۇم «سولدات» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى بولدى. «كەنتاۆر» اتتى رومانىن جازا الماي، ارماندا كەتكەن جازۋشى 53 جاسقا قاراعان شاعىندا دۇنيەدەن ءوتتى...

(مەنىڭ ماراتقابانبايلىق ەستەلىگىم)

ول ماعان ءجيى ۇرساتىن. قالىڭ قاباعى ءتۇيۋلى. كىسىگە قاراسى اۋىر. ءبىر توننا. ەزىپ جىبەرەتىندەي. جايشىلىقتاعى مەيىرىم جوق. كوزدەرىن ايتام. جارق-جۇرق ەتىپ شاشارداي. ءتىسىنىڭ اراسىنان شىققان سوزدەرى ءمىردىڭ وعىنداي. ءسۇيىر يەگى بىردە العا ۇمسىنادى، بىردە ارتقا شەگىنەدى. سىزدانىپ وتىر...

وسى قالپىندا جادىمدا جاتتالىپ قاپتى.

– «مانيا ۆەليچيا» دەگەن بولادى ادامدا. ءوزىنىڭ قابىلەتىن اسىرەلەۋ، اسىرا باعالاۋ. مۇنىڭ ارتى «زۆەزدنايا بولەزن» دەگەنگە اپارىپ ۇرىندىرادى. مىنا عالىمجان («سولدات» گازەتىندە ءوزىنىڭ ورىنباسارى بولعان، مارقۇم عالىمجان مۇقانوۆتى ايتادى) ەكەۋىڭدە سول بار. سودان قاشۋ كەرەك! گازەتتىڭ سوڭعى بەتىن اشىپ قالساڭ، وقيتىنىڭ – جان تىلەۋبايۇلى. جاننان باسقا ادام جوق پا؟! بەر سوڭعى بەتتى اۆتورلارعا!

مەندە ءۇن جوق. جانىمدى قويارعا جەر تاپپاي، كوزىمنىڭ استىمەن عالىمجانعا قارايمىن. شوككەن تاۋداي بوپ ول وتىر. بۇكشيىپ. كوزىن ەدەننەن المايدى. تەسىلىپ قالار ما دەيسىڭ. ەدەندى ايتام.

مەنى قويشى. ۇرىسقانىنا ۇيرەنىپ بولدىم. 2-3 جىل بۇرىن «انا تىلىندە» جۇرگەندە دە جەر-جەبىرىمە جەتۋشى ەدى. «تاق-تۇق  حابار جازا المايسىڭ» دەپ. «ينتەرۆيۋ جاساي المايسىڭ» دەپ. «حاتتارمەن جۇمىس ىستەي المايسىڭ» دەپ. اقىر سوڭىندا رەداكتوردىڭ اتىنا راپورت جازىپ، جۇمىستان بوساتتىرعان...

قوش. عالىمجاننىڭ نە جازىعى بار دەسەيشى. گازەتتىڭ «قارا وگىزى» ناعىز. اۋدارماڭدى دا قوپارىپ تاستايدى، اۆتورلارىڭدى دا ۇيىمداستىرادى. ءوزى دە بۇرقىراتىپ جازىپ جاتقانى. قازاقشا دەيسىڭ بە، قازاقشا. ورىسشا دەيسىڭ بە، ورىسشا. ورىسشا ءتورت بەت سونىڭ موينىندا. ودان ارتىق نە كەرەك؟ تەكتەن-تەك «زۆەزدنىي بولەزندى» اپارىپ جامادى دا، قويدى.

ءوستىپ ىشتەي تايتالاسام. وكپەم – قارا قازان. بوتقا قايناتساڭ، تۇگەل جۇرتقا جەتەدى.

وكپەلەيمىن دەپ ماكەڭنىڭ ۇرىسۋ سەبەبىن تۇسىنبەپپىن سول كەز. بايىبىنا بارىپپىن با؟ ۇرىسقانى سىنعا العانى ەكەن. ال، سىن كەرەك ەدى. اششى سىن. اۋىر سىن.

قۇرىلتايشىلاردىڭ تالابى قاتاڭ. اينالدىرعان التى اي ىشىندە «سولدات» گازەتىن حالىقتىق باسىلىمعا اينالدىرۋ. باستى تالاپ سول.

وبالى نە كەرەك، جانتالاستىق قوي. «ايتۋ ءۇشىن شىندىقتى وتىرىك قوستىم ازداعان» (قادىر مىرزاليەۆ) دەگەندەي-اق، بارىمىزدى سالدىق قوي. قاسىق قانىمىزدى قۇيىپ بەرگەندەي بولدىق. ونىڭ ۇستىنە، بۇرىنعى «داتتىڭ» اتاعى بار. ايتۋدايىن، 1-2 ايدان كەيىن-اق «سولداتتىڭ» اتى دۇرىلدەپ شىعا كەلدى. ول دۇرىلدەگەن سايىن بيلىككە جاقىن ادامدار دىرىلدەيتىن بولدى. ماقساتىمىزعا جەتتىك دەگەن ءسوز.

سول-اق ەكەن، بوساڭسي باستادىق. قازاقتىڭ تورىنە بۇكىل دەموكراتيانى ءوزىمىز اكەپ شىعارعانداي، الشاڭ باسامىز. ماكەڭنىڭ «زۆەزدنايا بولەزن» دەپ شىرىلدايتىنى سول...

وبالى نە كەرەك، ماكەڭنىڭ سىڭىرگەن ەڭبەگى از بولمادى. «سولداتتى» قۇلاعىنان سۇيرەپ شىعاردى عوي. كەزىندە «انا ءتىلى» مەن مارات قابانباي قانداي ەگىز ۇعىم بولسا، مۇندا دا «سولدات» ەكەۋى سونداي ەگىز بولدى. ءاشى، قۇرىلتايشىلار ماكەڭدى باس رەداكتورلىققا دۇرىس تاڭداعان. قازاقتىڭ ءنومىرى ءبىرىنشى ءپۋبليتسيسىنىڭ ەسىمى باسىلىمدى الىپ شىعادى دەپ ەسەپتەگەن. سولاي بولدى دا.

ماكەڭنىڭ بىزگە ۇرساتىنداي ءجونى بار. سەبەبى دە بار. سەركەدەي سالماقتى سەبەپ. ونى اڭعارماپپىز. «زۆەزدنىي بولەزنگە» ۇرىنعان ادام نەنى اڭعارسىن؟ ءىشۋ مەن جازۋدان قول بوسامايدى. العاشقىسى باسىمىراق، ارينە. نەسىن ايتاسىڭ، شالا ماس كۇيىمىزدە ءجۇرىپ گازەت شىعاردىق قوي...

ال، ماكەڭ سول كەزدە كەتۋدى ويلاپتى. شىعارماشىلىق دەمالىسقا. سوندا دەيمىن-اۋ، ءوزى ماپەلەپ وسىرگەن «سولداتىن» كىمگە سەنىپ تاپسىرماق؟ «ءلايلىپ» جۇرگەن عالىمجان ەكەۋمىزگە مە؟ باسقاسى جاس. سولارعا باس-كوز بولۋدىڭ ورنىنا ىستەپ جۇرگەنىمىز مىناۋ. ۇرىسپاق تۇگىل، ساباۋ كەرەك قوي سابازدارىڭدى!...

ءاشى، ماكەڭنىڭ «سولدات» قانا ەمەس، زاتى جۋرناليستيكادان كەتكىسى كەلەتىن سەبەبىن مەن بۇرىننان بىلەدى ەكەم. ەسىمنەن شىعىپ قالعان عوي مەن قاسقانىڭ.

ماكەڭنىڭ ونىسى ەندى دەرت سياقتى. «كەنتاۆر» اتتى دەرت. جازا الماي، ارماندا كەتكەن رومانى. ونىڭ مازالاعانىنا ءبىراز ۋاقىت بولعان. 10-15 جىلداي، شاماسى. مەنىڭ ەسەبىمشە، سوناۋ كەڭەس وكىمەتى قۇلاپ، الاساپىران باستالعالى...

«كەنتاۆر» تۋرالى ول كوپ اڭگىمەلەيتىن. ال، اڭگىمەلەي قالسا، ۇنىنەن تولىپ جاتقان كەرەعار سەزىمدەر لەبى ەسىپ تۇراتىن. ءۇمىت تە، وكىنىش تە، سەنىم دە، كۇدىك تە... ءبارى ارالاس. ال، ەڭ ۇلكەن سەزىمى – ماحاببات. سونداي ءبىر، كەش تۋسا دا، ەرتەدەن بىلەتىندەي-اق، اياۋلى، اسىل ماحاببات بولماي ما؟ ويبو-وي، ونىڭ ازابى دا كوپ قوي. ەشكىمگە قيماستاي ساعىنىشتى سەزىم...

– «كەنتاۆرعا» مەن دۇنيەنىڭ ءبارىن سىيعىزعىم كەلەدى. مەن قازاقتى كەنتاۆرعا تەڭەيمىن. كەرەك دەسەڭ، مەن بۇتكىل ادام بالاسىن كەنتاۆرعا بالايمىن. «كەنتاۆر» پالساپالىق دۇنيە بولماق...

ءپالساپا دەگەنگە ەلەڭ ەتە قالاتىن جازعان باسىم  وسى ساتتەن باستاپ ماكەڭدى اسقار شىڭداي كورىپ كەتتىم.

«جوق، جاكە، بۇل باياعى بالا كۇنىڭدە ءسۇيسىنىپ وقيتىن بالالار جازۋشىسى مارات قابانباەۆ ەمەس. «ارىستان، مەن، ۆيولونچەل جانە قاساپحانا» ەمەس، وزگە الەم. كەنتاۆر! سۋرەت قوي، سۋرەت! جاي سۋرەت ەمەس، پالساپالىق وبراز! ۆوت. ال سەنىڭ مارات قابانبايىڭ، كەرەك دەسەڭ، قازاقتىڭ گابريەل گارسيا ماركەسى! ال، ايتپەسە! راس، ءازىر باعى اشىلا قويماعان...» دەيمىن وزىمە-ءوزىم. «كەنتاۆر» ماعان پالساپالىق قانا ەمەس، ەپيكالىق دۇنيە بولىپ كورىندى. «نەتكەن كەڭىستىك دەسەڭشى! ماعان وندايعا قۇلاش ۇرۋ قايدا-ا-ا!.. ال، ماكەڭنىڭ تىنىسى وعان ەمىن-ەركىن جەتەدى، ءسوز جوق» دەپ قابىلەتىمدى ىشتەي سالعاستىرىپ قوياتىنىمدى قايتەرسىڭ.

«ءپالى، ۇستازىنان وزۋدى ويلايدى شاكىرت شىركىن!..»

«كەنتاۆرعا» بايلانىستى وسى ۋاقىتقا دەيىن ەشكىمگە اشپاعان قۇپيام بار ەدى. سونى جاريا ەتۋگە ءماجبۇرمىن ەندى. ءاشى، اڭگىمەنى سودان باستاۋ كەرەك پە ەدى؟ بوپتى دا...

ءبىر كۇنى («انا تىلىندە» جۇرگەنىمدە عوي) كابينەتتە جالعىز قالعاندا، الدەبىر قاعاز ىزدەپ، ماكەڭنىڭ تارتپاسىن اشىپ قالماسىم بار ما؟ سول ساتتە «قۇرمەتتى اكەجان ماعجانۇلى!» دەپ باستالاتىن جازۋ بىردەن كوزىم تۇسە كەتكەنى! ماشىڭكەگە باسىلعان ماكەڭنىڭ جازعان حاتى ەكەن. ۇرلىق قىلعانداي قاتتى قۋىستانسام دا، باتىلىم بارىپ، سول حاتتى وقىپ تاستادىم، ەي. دۇرىسى، حاتتىڭ كوشىرمەسىن. ول كەز اكەجان ماعجانۇلىنىڭ پرەمەر بوپ تۇرعان كەزى. ىلكىدە ماكەڭنىڭ ونىمەن سۇقبات جاساپ، «انا تىلىندە» جاريالاعانى بار-دى. ەندى، مىنە، ماكەڭ «كەنتاۆر» رومانىن جازۋ ءۇشىن قارجىلاي كومەك سۇراپتى. دوللار ەسەبىندە. سوماسىن ۇمىتىپ قاپپىن، ءتايىرى. مەن ءۇشىن كوپ اقشا، ايتەۋىر. اۋزىم اشىلدى دا قالدى. ەسىم شىعىپ، ىزدەگەن قاعازىمدى دا كەرەك قىلماپپىن عوي. «ءولا-ءا» دەي بەرىپپىن ىشتەي. ابىروي بولعاندا، اۋزىم اشىلسا دا، تارتپانى جاۋىپ قويۋدى ۇمىتپاپپىن، ايتەۋىر...

بۇل وقيعا ءوزىمدى قاتتى تولقىتسا دا، جان ادامعا سەزدىرمەۋگە تىرىستىم. كوپكە دەيىن قۋىستانىپ جۇرگەنىم راس. ماكەڭنىڭ كوزىنە تىكتەپ قاراۋعا بەت جوق. بىراق، سىرىمدى ەشكىمگە، ماكەڭنىڭ وزىنە دە، اشپاۋعا بەكىدىم. جىلدار وتە كەلە وزگەرەدى ەكەمىز عوي. «پارتيزاندىق» قالىپتان اينىپ وتىرعانىمدى كورمەيسىڭ بە، مىنە. كەشىرىڭىز، مارات اعا، «ۇرلىعىمدى». وسپادارسىز قىلىعىمدى...

قولىما قالام ۇستاعالى ەشبىر شىندىقتى جاسىرماۋعا، ءارى-بەرىدەسىن شىندىقتان باسقا ەشتەڭە جازباۋعا سەرت ەتكەن سوڭ بار قۇپيامدى (كىمگە قاتىستى بولسا دا) اشۋعا تۋرا كەلەدى ەندى...

ەڭ العاش «كەنتاۆر» تۋرالى سولاي ءبىلدىم، انە. سويتسەم، ماكەڭنىڭ ءوزى شىعارماشىلىق جوسپارىن اسا قۇپيا كورمەيدى ەكەن عوي. ونى كەيىن ءتۇسىندىم. «انا تىلىنەن» كەيىن «بوسياك جازۋشى» (وتەجان نۇرعاليەۆتىڭ ماعان بەرگەن لاقاپ اتى) بوپ «جالاڭاياق قالپىمدا» تەنتىرەپ جۇرگەنىمدە «جانرىن ءوزىم دە ايىرا المايتىن» (جۇماتاي سابىرجانۇلى) ءبىر وپۋسىمدى (وسى ءسوز وزىمە ۇنايدى) جازىپ تاستاعان ەدىم. اتى شۇبالاڭقى: «سايتاننىڭ ساندىراعى» (جاس دەۋگە كەلىڭكىرەمەيتىن ادامنىڭ ءوز زامانى مەن زامانداستارى تۋرالى جالاڭاشتاۋ جازبالارى). ءبىر-ەكى اي ىشىندە «سۋىرىپ سالعام». يمپروۆيزاتسيا ماعىناسىندا. ونى «ساميزدات» قىلىپ 99 دانامەن باستىرىپ الدىم دا، ءوز قولىممەن جۇرتقا تاراتتىم. كورىمدىك سۇراپ. اركىم قالاۋىنشا بەردى. 50 تەڭگەدەن 2 مىڭعا دەيىن...

ءبىر كۇنى ماكەڭە كەلدىم. كىتابىمدى ۇسىندىم. «مارات اعا، پىكىرىڭىزدى بىلەيىن دەپ ەدىم، وقىپ شىعىڭىزشى» دەدىم باتىلسىزداۋ. ول كۇلدى. سوسىن قاباعىن ءتۇيىپ، ءتۇسىن سۋىتتى دا:

– مەن قاتال سىنشىمىن. ءبىر اپتادان كەيىن كەل. وقۋعا تۇرارلىق بولسا، سويلەسەمىز. تۇككە تۇرعىسىز بولسا، ءبىر اۋىز ءسوز ايتپايمىن. كىتابىڭدى وزىڭە قايتارىپ بەرەمىن. كەلىستىك پە؟ – دەپ سۇرادى.

– كەلىستىك، اعا...

سول بەتىمەن شىعىپ كەتتىم دە، ۋادە بويىنشا، ءبىر اپتادان كەيىن جولىقتىم. جۇرەگىم داۋالاماي، ەسىكتەن سىعالاپ قاراپ ەدىم، «كىر، كىر، ءىنىم» دەپ جىلى قاباق تانىتتى. كابينەتىنە كىرگەنىم سول، «ەسىكتى قۇلىپتاپ قوي» دەدى. ءمانىسىن سۇرامادىم، ايتقانىن ىستەدىم. سوسىن «كەل، وتىر» دەپ يشارا جاسادى. وتىردىم. جۇرەگىم ءلۇپ-ءلۇپ ەتەدى.

ماكەڭ باۋ تاعىلعان كىلتتەرىن سالدىرلاتىپ، قاسىنداعى سەيفتى اشتى دا، ءبىر شولمەك اراق پەن كىشكەنتاي قىرلى ستاكان شىعارىپ الدى.

– ىشەسىڭ بە؟

– ازداپ...

– ءما، تارتىپ جىبەر!..

سوسىن «زاۆودنوي اپەلسيندى» وقىپ پا ەدىڭ؟» – دەپ سۇرادى. «جوق» دەپ، شىنىمدى ايتتىم. «سونى تاۋىپ الىپ، وقى» دەدى. ارتىنشا وزىنە عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ نە اقىل ايتقانىن اڭگىمەلەدى. «ول ماعان «اۋىز ادەبيەتىنەن سۋسىندا» دەپ ەدى، مەن دە سودان ارتىق اقىل ايتپايمىن» دەپ تۇيىندەدى.

«مارات اعا، نە جازىپ ءجۇرسىز؟» دەپ سۇرادىم مەن، ماكەڭ ەكىنشى ستاكان ۇسىنعاننان كەيىن باتىلدانىپ. الگى قاجىگەلدينگە جازعان حاتى ەسىمدە عوي. ول ويلانىپ قالعانداي تەرەزە جاققا قارادى. بىرەۋ جاراسىنىڭ اۋزىن تىرناپ العانداي تىجىرانىپ قالعانىن بايقاپ ۇلگەردىم. ءتۇرلى سەزىمدەر توعىسىنا تولى بەت-ءجۇزىن سوندا كوردىم. ماعان ەڭ العاش ءوز اۋزىنان «كەنتاۆر» تۋرالى اڭگىمەلەپ بەرگەنى وسى ءسات ەدى...

وسى قالپىندا جادىمدا جاتتالىپ قاپتى.

– ماعان رومانعا وتىرۋ ءۇشىن 20 مىڭ دوللار كەرەك. ويتكەنى، مەن كەم دەگەندە ەكى جىل تاپجىلماستان وتىرىپ جازامىن. ال، وسى ۋاقىتتا بالا-شاعامدى اسىراۋىم كەرەك قوي. قىزدارىم بوي جەتىپ قالدى. ولاردى كيىندىرۋ كەرەك. شىعىنى كوپ قوي، نەسىن ايتاسىڭ...

«ەستىپ، ءيا» دەگەندى قوسىپ قويدى. ونىسىن مەن كوپكە دەيىن ۇقپاي ءجۇردىم. ءسوزىنىڭ ماتەلى ەكەن عوي، ءپالى. شىعىس قازاقتارى سوزىنە ءجيى قوسىپ وتىرادى ەكەن.

ماكەڭنىڭ ماعان جىلى قاباق تانىتۋى سيرەك ەدى. ونىڭ سىرىن ءبىر كۇنى ءوزى اشىپ ايتتى.

– سەن مەنىڭ تۋعان ءىنىم سياقتىسىڭ. ءتۇرىڭ دە ۇقسايدى. مىنەزىڭ دە دارا. سەن كوڭىلشەكتەۋسىڭ. وسىدان ساقتان. مەنمەندىگىڭ دە بار. ماقتاۋ ايتسام، داندايسىپ كەتە مە دەپ قورقامىن. ساعان ۇستاز بولمادىم. ونەردە اركىم ۇستازىن ءوزى تابادى عوي. باعىڭ اشىلار ءالى. جازۋ دەگەن – دەرت. وسى دەرتكە شالدىقساڭ بولعانى. اتاق قۋماي-اق قوي. اتاقتى بولۋدىڭ وڭاي جولى كوپ. ساعان قاتاڭ تالاپ قويسام، كوڭىلىڭە الما...

وسىدان قايتىپ بۇل اڭگىمەگە ورالعان ەمەس. تەك ولەر الدىندا عانا وسيەتىن ايتىپ كەتتى. اۋرۋحانادا. «سولداتتىقتار» كەۋىلىن سۇراپ بارعان ەدىك.

– مەنىڭ ەندى ءتىرى قالۋىم ەكىتالاي. ءتىرى قالسام، «كەنتاۆرىمدى» جازىپ بىتىرەمىن. ولسەم، ارماندا كەتكەنىم. جان، ساعان جازۋ – امانات. مەن سياقتى جازا الماسسىڭ. قابىلەتىڭ جەتكەنىنشە جاز. وسى ءبىزدىڭ ءومىرىمىزدى، كۇرەسىمىزدى سۋرەتتە. ەڭ باستىسى – تەك شىندىقتى جاز. بيلىكتى دە، وپپوزيتسيانى دا سىبا. ەشبىرىن جاسىرما!

ءتىرى ارۋاقتاي اپپاق قۋداي جۇزىنە انىقتاپ قارادىم. شۇڭىرەيگەن كوزدەرىنىڭ وتى سونە باستاعانداي كورىندى. ىشتەي سەلك ەتتىم. اعامداي بولعان ادامنان ايرىلىپ قالاتىنىمدى جۇرەگىم سەزگەندەي بولدى. ول «بوساڭسىما» دەگەندەي ماعان تىكتەپ قارادى. «ءبارىن ءتۇسىندىم» دەگەندى كوزىممەن ايتتىم. «ساعان سەندىم» دەگەندى ول جەتكىزدى...

وسى قالپىندا جادىمدا جاتتالىپ قاپتى...

وسى قالپىندا تۇسىمدە ءجيى كورەتىن بولدىم...

ءبىر كۇنى كۇندەلىگىمە مىنا جازۋدى ءتۇسىردىم. ەستەلىگىمە شوما وتىرىپ، مەيلىنشە زەرلەپ جازۋعا تىرىستىم. ءوزى شاعىن جازباما «قارىزدارمىن سىزگە، كەنتاۆر اعا...» دەگەن تاقىرىپ قويدىم.

«مارات اعا، ءسىز «كەنتاۆرىڭىزدى» جازا الماي، ارماندا كەتتىڭىز-اۋ. ونىڭ ناعىز «كەنتاۆر» بولاتىنىنا ەشكىمنىڭ كۇمانى جوق-تى. حالىقتىڭ وسى سەنىمى ءۇشىن عانا وكىنبەسەڭىز بولادى. حالىق جازۋشىسى (اتاقتى ايتپايمىن، ونىڭ سىزگە قاجەتى جوق) بولىپ، ءار وقىرماننىڭ جۇرەگىنىڭ تۇپكىرىندە قالدىڭىز. سونى ايتام...

جوق، ءسىز ەشكىمگە قارىز ەمەسسىز. سىزگە قارىزدار ادامدار بار. ولاردى مەن اڭگىمەلەمەي-اق قويايىن. وزدەرى جاۋابىن بەرەر. مەن ءوز قارىزىمدى مويىنداعىم كەلەدى...

مارات اعا، ءسىز ماعان قاتال بولدىڭىز. نە ءۇشىن قاتال بولعانىڭىزدى كوزىڭىز تىرىدە تۇسىنبەدىم. ەندى انىق بىلەمىن. ءسىز ماعان بىلدىرمەي جاقسىلىق جاساعىڭىز كەلدى...

ءسىزدىڭ ءجيى ايتاتىنىڭىز «زۆەزدنايا بولەزن» ەدى عوي. «داندايسىپ كەتپەسىن» دەپ ويلادىڭىز. «حالتۋراعا تۇسپەسىن» دەپ ساقتىق تانىتتىڭىز. جەر-جەبىرىمە جەتىپ ۇرىسۋشى ەدىڭىز. سوندا سىزگە وكپەلەپ، بىلدىرمەي، كوزىمە جاس الاتىنمىن. كوڭىلشەكپىن عوي. ءسىز ونى ءبىلدىڭىز. «كوڭىلشەك بولماسىن» دەپ قاتال بولدىڭىز. «كوڭىلشەكتىك تۇبىنە جەتەدى» دەپ قاۋىپتەندىڭىز. ويتكەنى، ءوز كوڭىلشەكتىگىڭىز دەنساۋلىعىڭىزدى قۇرتقان ەدى... مەنى  ماقتاعانىڭىزدان گورى ۇرسۋىڭىز كوپ بولدى. ماقتاۋىڭىزدىڭ ءوزى مازاق تۇرىندە ەدى عوي. ەندى ءبارىن ساعىناتىن بولدىم...

ءسىز ماعان «ءوز «كەنتاۆرىڭدى» جاز» دەپ تاپسىردىڭىز. «مەنشە جازا المايسىڭ، بىراق. «كەنتاۆردى» اياقتا» دەپ امانات قىلدىڭىز. سول امانات – موينىمدا. جىل وتكەن سايىن ونىڭ سالماعى اۋىرلاپ بارادى...

مارات اعا، ءوزىڭىز جازعانداي، «ءاربىر قازاق – ءبىر-ءبىر كەنتاۆر» بولسا، ءسىز – ۇلى كەنتاۆرسىز. قايتكەن كۇندە دە، مەن ءسىزدىڭ اماناتىڭىزدى ورىندايمىن...»

P.S. جۋىردا ەسكى كومپيۋتەرىمدەگى جازبالارىمنىڭ اراسىنان وسى «ماراتقابانبايلىق ەستەلىگىمدى» تاۋىپ الدىم. قۇددى، كۇنى كەشە جازعاندايمىن. ەسەپتەپ قاراسام، ون التى جىل وتە شىعىپتى. جەكە مۇراعاتقا اينالىپ ۇلگەرىپتى، ءپالى.

كەي-كەيدە كۇپىرلىككە بارىپ: «كەڭەستىك داۋىردە ءومىر ءسۇرىپ، سول ءداۋىردى سۋرەتتەگەن اقىن-جازۋشىلاردىڭ شىعارمالارىن كەيىنگى ۇرپاق تۇسىنبەي، ولاردىڭ اتى-جوندەرى ۇمىت بولادى-اۋ، مۇقاعالي ماقاتاەۆ جىرلاعانداي، «شاڭ باسقان ارحيۆتەردەن تابىلاتىن» شىعار-اۋ»، – دەگەن ويعا كەپ قالامىز عوي. دەسە-داعى، ءبىر عۇلاما ايتقانداي، شىن تالانتتار دۇنيەدەن وتسە، ولاردىڭ ەكىنشى عۇمىرى باستالاتىنى راس ەكەن. شىعارمالارى شاڭعا كومىلىپ قالماي، ءوز بەتىنشە ءومىر سۇرە بەرەتىن كورىنەدى.

اراگىدىك ازعانتاي تارالىممەن باسىلىپ جاتاتىن كىتاپتارىن بىلاي قويعاندا، عالامتوردى شارلاپ كورسەڭ، مارات قابانبايدىڭ الدەبىر اڭگىمەسىن ىزدەپ، سۇراۋ سالعان جاس وقىرماندارعا كەزىگىپ قالاسىڭ. دەمەك، جازۋشىنىڭ شىعارمالارىنا سۇرانىس بار. سوعان قۋانىپ، شۇكىرشىلىك ەتەسىڭ.

اسىلى، «شاڭ باسقان ارحيۆتەردەن تابىلاتىن» جازۋشىڭ مارات قابانباي ەمەس. ول «كەنتاۆر» دەگەن اتپەن حالىقتىڭ جۇرەگىنەن ماڭگى ورىن العان.

جان تىلەۋ

Abai.kz