مەملەكەت باسشىسى ق.توقاەۆ بيىلعى «حالىق بىرلىگى جانە جۇيەلى رەفورمالار - ەل وركەندەۋىنىڭ بەرىك نەگىزى» اتتى جولداۋىندا 7 نەگىزگى باسىمدىققا توقتالدى. سونىڭ بەسىنشىسى «ەڭبەك نارىعىندا ءتيىمدى ەكوجۇيە قالىپتاستىرۋ» دەپ اتالادى.

الدىمەن، «ەكوجۇيە» دەگەنگە تۇسىنىك بەرىپ كورەيىك. عالىمدار بۇل ءسوزدى «تۇراقتى كۇيگە ۇمتىلاتىن، ءوزىن-ءوزى رەتتەيتىن جۇيە» دەپ تۇجىرىمدايدى. ادامداردىڭ ءىس-ارەكەتى ەكوجۇيەنى وزگەرىسكە اكەلەتىن كۇشتى فاكتور. اسىرەسە، قوعامنىڭ دامۋى، ياعني قالالاردىڭ ءوسۋى، ءوندىرىس ورىنداردىڭ كوبەيۋىمەن ادامداردىڭ ەكوجۇيەگە اسەرى كۇشەيە تۇسكەن. سوندىقتان ەل پرەزيدەنتى نازار اۋدارعان «ءتيىمدى ەكوجۇيە قالىپتاستىرۋ» ماسەلەسى ەكوجۇيەنىڭ وزگەرىسكە ۇشىراۋىمەن بايلانىستى. ال ەڭبەك نارىعىنداعى ءتيىمدى ەكوجۇيە – ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ جولدارىن ىزدەۋدى تالاپ ەتەدى.

سوڭعى ەكى جىل كولەمىندە پاندەميا سالدارىنان قاشىقتان جۇمىس ىستەۋ ءتاسىلى قارقىن العانى بەلگىلى. اسىرەسە، ءبىلىم بەرۋ سالاسى وسى ءادىستىڭ قيىنشىلىقتارىنا تاپ بولدى. ەلىمىزدەگى تسيفرلاندىرۋ مەن اۆتوماتتاندىرۋ ۇدەرىسى زامان تالابىنا ىلەسە المادى. تىڭ سەرپىنگە يە بولعان سالا جاڭا ماماندىقتارعا دەگەن سۇرانىسىن ايقىندادى. وسىعان وراي، پرەزيدەنت جاڭا كاسىپتەردى يگەرۋ ارقىلى عانا باسەكەگە قابىلەتتى بولاتىنىمىزدى باسا ايتتى. ال جاڭادان قابىلداۋدى قاجەت ەتەتىن «كاسىبي بىلىكتىلىكتەر تۋرالى» زاڭ بىلىكتىلىكتى تانۋ ماسەلەسىن تۇبەگەيلى رەتتەيدى.

«جاپپاي تسيفرلاندىرۋ ۇدەرىسى ينتەرنەت-پلاتفورمالار نەگىزىندە جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جاڭا ۇلگىسىن الىپ كەلدى. تاكسي جۇرگىزۋشىلەرى، كۋرەرلەر جانە باسقالار – وسىنىڭ جارقىن مىسالى. بۇل سالا الەۋمەتتىك جانە مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ، زەينەتاقىمەن قامتۋ جانە سالىق سالۋ تۇرعىسىنان مەملەكەتتىڭ قولعابىس ەتۋىنە مۇقتاج بولىپ وتىر»، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.

شىن مانىندە، ينتەرنەت-پلاتفورمالاردىڭ دامۋى كوپتەگەن سالانىڭ جۇمىسىنا وڭ ىقپال ەتتى. قازىر كەز كەلگەن ادام ساۋدا، تاسىمال، بانك قىزمەتىندە تسيفر­لاندىرۋدىڭ تيىمدىلىگىن كورۋدە. ال الەۋمەتتىك سالا مەن مەديتسينا، زەينەتاقىمەن قامتۋ ماسەلەسىندە تسيفرلاندىرۋدى ءالى دە بولسا جەتىلدىرۋدە قاجەت ەتەدى. بۇل – حالىقتىڭ تۇرمىس ساپاسىن جاقسارتۋعا بايلانىستى جاسالعان قادامداردىڭ ءبىرى.

قازاقستان حالقىنا ارنالعان جاڭا جولداۋدا «زاڭ دا، قوعام دا، ادامداردىڭ سانا-سەزىمى دە وزگەرۋگە ءتيىس» دەگەن جولدار بار. الداعى ۋاقىتتا ازىرلەنىپ، قابىلداناتىن جاڭا الەۋمەتتىك كودەكستە بارلىق الەۋمەتتىك ماسەلەلەر نازاردان تىس قالماۋ جاعى قاتاڭ تاپسىرىلدى. باسىمدىقتار نەگىزىندە بىرنەشە باستاماعا توقتالعان مەملەكەت باسشىسى حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن كوتەرۋمەن قاتار جالاقى ماسەلەسىنە ەرەكشە توقتالدى. ەڭ تومەنگى جالاقى مولشەرىن كوتەرۋ ميلليوننان استام ادامعا، ەڭبەككەرلەرگە جاناما اسەر ەتەتىندىگىن اتاپ ءوتتى. جالاقى ماسەلەسىندە بيۋدجەتتەن قارجىلاندىراتىن مۇعالىم، دارىگەر، الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەردەن باسقا دا سالا ماماندارىنىڭ تابىسىن كوتەرۋ قاجەتتىگىن ايتتى.

ەل دامۋىنىڭ شەشۋشى كەزەڭىنە قادام باسقان ەلىمىزدە جۇيەلى وزگەرىستەر مەن رەفورمالار جاساۋعا قاجەتتى زاڭنامالىق نەگىز قالىپتاستى. سوندىقتان ەل-حالىق مىقتى مەملەكەت بولۋ ءۇشىن كۇش-قۋاتتى بەرەكەلى بىرلىككە، ىنتىماققا بەكەمدەگەن جاعدايدا ىرىسىمىز ارتاتىنى ءسوزسىز!

نىشانباي نۇربولات، ساياساتتانۋشى

Abai.kz