«قازاق ادەبيەتى» گازەتىندە تانىمال مادەنيەت جانە ونەر قايراتكەرلەرىمەن اڭگىمەلەسىپ،  سىرلى سۇحباتتار جازىپ، وقىرمان قاۋىمدى وزىنە جالت قاراتقان ساۋلە ابەدينوۆانىڭ قازاقستان ۇلتتىق ارناسىنداعى «اقجۇنىس» اتتى باعدارلاماسى دا كورەرمەن اۋديتورياسىن باۋراپ العان بولاتىن. ۇلتتىق ارنادان قىزمەتى اۋىسقان سوڭ ساۋلە ارىپتەسىمىز ءبىراز جىل رەسپۋبليكالىق «ايقىن» گازەتىنىڭ بەتىندە قالام تەربەگەن ەدى. ەندى مىنە، «اقجۇنىس-استانا» جۋرنالىن شىعارىپ، جەكە باسىلىمنىڭ باسشىسى رەتىندە اقپارات مايدانىنا شىعىپ وتىر. «اقجۇنىس-استانا» بۇگىنگى قوعامنىڭ دراماسىن ءتۇرلى تاعدىر يەلەرىنىڭ باستان كەشىپ جاتقان وقيعالارىمەن بايلانىستىرا اشاتىن جۋرنال بولادى»، - دەيدى ساۋلە بىزبەن از-كەم اڭگىمەسىندە. جاڭا باسىلىمنىڭ قاز باسقان قادامى قاتايا بەرسىن دەي كەلىپ ءبىز، اتالعان جۋرنالدىڭ سوڭعى ساندارىندا جارىق كورگەن «جاۋجۇرەك مىڭبالا» فيلىمىندە باستى رولدەردە ويناعان جاس اكتەرلەردىڭ سۇحباتىن جاريالاعاندى ءجون كوردىك.

«اباي-اقپارات»

ايان وتەپبەرگەن - تايماس:

اسىلحان ەكەۋمىزدىڭ تالعامىمىز ەكى ءتۇرلى...

 

«قازاق ادەبيەتى» گازەتىندە تانىمال مادەنيەت جانە ونەر قايراتكەرلەرىمەن اڭگىمەلەسىپ،  سىرلى سۇحباتتار جازىپ، وقىرمان قاۋىمدى وزىنە جالت قاراتقان ساۋلە ابەدينوۆانىڭ قازاقستان ۇلتتىق ارناسىنداعى «اقجۇنىس» اتتى باعدارلاماسى دا كورەرمەن اۋديتورياسىن باۋراپ العان بولاتىن. ۇلتتىق ارنادان قىزمەتى اۋىسقان سوڭ ساۋلە ارىپتەسىمىز ءبىراز جىل رەسپۋبليكالىق «ايقىن» گازەتىنىڭ بەتىندە قالام تەربەگەن ەدى. ەندى مىنە، «اقجۇنىس-استانا» جۋرنالىن شىعارىپ، جەكە باسىلىمنىڭ باسشىسى رەتىندە اقپارات مايدانىنا شىعىپ وتىر. «اقجۇنىس-استانا» بۇگىنگى قوعامنىڭ دراماسىن ءتۇرلى تاعدىر يەلەرىنىڭ باستان كەشىپ جاتقان وقيعالارىمەن بايلانىستىرا اشاتىن جۋرنال بولادى»، - دەيدى ساۋلە بىزبەن از-كەم اڭگىمەسىندە. جاڭا باسىلىمنىڭ قاز باسقان قادامى قاتايا بەرسىن دەي كەلىپ ءبىز، اتالعان جۋرنالدىڭ سوڭعى ساندارىندا جارىق كورگەن «جاۋجۇرەك مىڭبالا» فيلىمىندە باستى رولدەردە ويناعان جاس اكتەرلەردىڭ سۇحباتىن جاريالاعاندى ءجون كوردىك.

«اباي-اقپارات»

ايان وتەپبەرگەن - تايماس:

اسىلحان ەكەۋمىزدىڭ تالعامىمىز ەكى ءتۇرلى...

 

- «جاۋجۇرەك مىڭ بالانىڭ» تۇساۋكەسەرىندە قاتتى قىسىلىپ تۇرعانىڭدى ايتىپ سۇحبات بەرە الماپ ەدىڭ... ەندى ۇيرەندىڭ بە?

- (كۇلىپ الدى) ماسەلە سۇحبات بەرىپ ۇيرەنگەندە ەمەس قوي... ول كەزدە ومىرىمدەگى ەڭ ۇلكەن جەتىستىكتىڭ بۋى كەپپەي تۇرعان كەز ەدى. ەكىنشى جاعىنان، نەبىر مىقتى ونەر دۇلدۇلدەرىنىڭ قاتارىندا ءبىرىنشى رەت وتىرعاندىقتان، راسىندا، ءبىراز قوبالجىپ قالدىم.

- تۋعان جەرىڭ, تاربيەلەنگەن ورتاڭ جايلى نە ايتاسىڭ?

- 1992 جىلى 26 ساۋىردە الماتى قالاسىندا دۇنيەگە كەلدىم. اكەم بەكسەيىتوۆ ءومىرالى جامبىل وبلىسىنىڭ تۋماسى، انام تورعاەۆا مارياش وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى تۇلكىباس اۋدانىنان. وتباسىمىزدا 5 ادامبىز. مەنەن ۇلكەن ءنۇريلا اتتى اپكەم بار. بۇگىنگى كۇنى تۇرمىس قۇرعان، ءوز وتباسى بار، شاشتارازشى بولىپ جۇمىس ىستەيدى. قارىنداسىم بەكسەيىتوۆا ارۋجان 6-سىنىپتى ءبىتىردى. جاقىندا وتكەن قالالىق اباي جانە ماحامبەت وقۋلارىنا قاتىسىپ،جۇلدەلى ورىنعا يە بولدى. ونەرگە جاقىندىعى بايقالادى، ولەڭ جازاتىن قاسيەتى بار. جالپى، وتباسىمداعى ادامداردىڭ ءبارى دە ونەردەن الشاق ەمەس. اكەم ساحناعا شىعىپ ءان ايتپاسا دا، كوڭىلى تۇسكەن كەزدەردە قۇيقىلجىتىپ «بالقاديشاسىن» شىرقاپ كەتەتىن كەزدەرى از ەمەس. ال انام اسەرلەنگەن كەزدەردە ولەڭ شىعاراتىن ونەرى بار.

№108 ورتا مەكتەپتى ءبىتىرىپ، ت.جۇرگەنوۆ اتىنداعى ونەر اكادەمياسىنىڭ كوللەدجىن ەسىم سەگىزباەۆتىڭ كۋرسى بويىنشا اياقتادىم. وتكەن جىلى اتالعان وقۋ ورنىنىڭ اكادەمياسىنا رەجيسسەر بولات اتاباەۆتىڭ كۋرسىنا قابىلداندىم.

- تايماس باتىردىڭ ءرولى ارقىلى ەلگە تانىلدىڭ. سەنىڭ تۇسىنىگىڭدەگى «باتىر» ۇعىمى قانداي?

- باۋىرجان اعامىز: «ادام باتىر بولىپ تۋمايدى، ول ورىن العان وقيعالارعا بايلانىستى باتىرعا اينالادى» دەيدى. مەن دە وسى ناقىلعا قوسىلامىن. ەڭ قىزىعى، فيلمدەگى سارتاي باتىردى كوپ سىنادى. «باتىر ول كەزدە ۇلكەن دەنەلى بولعان...» دەگەن سياقتى... مەنىڭشە، ول ءبىزدىڭ سانامىزدا قالىپتاسقان ستەورەتيپتەر. حالقىمىز «باتىر» دەگەندە، بەس كۇن، بەس ءتۇن ۇيىقتاماي، ءبىر قويدىڭ ەتىن جالعىز جەيتىن ادامدى ەلەستەتەدى. باتىرلىق ادامنىڭ دەنەسىندە، ءتۇر-كەلبەتىندە، جەگەن ەتىندە ەمەس، باتىرلىق - جۇرەگىندە بولادى.

- «جاۋجۇرەك مىڭ بالادا» كوڭىلىڭ تولماي قالعان ەپيزود بار ما?

- كوڭىلىم تولمايدى دەپ ايتۋ ارتىعىراق، بىراق اتتەگەن-ايلار بولادى عوي... دەگەنمەن، كوللەدجدەگى مۇعالىمىم ەسىم اعا: «اسىلحان ەكەۋىڭ ءبىر-بىرىڭنەن اسىپ وينادىڭدار» دەپ باعاسىن بەردى. بۇل ءبىزدىڭ كوڭىلىمىزگە قاراپ، جاي ايتىلا سالعان ءسوز ەمەس دەپ ويلايمىن...

- ال قازىرگى مۇعالىمىڭ بولات اتاباەۆ قانداي باعا بەردى?

- (كۇلدى) شىنىمدى ايتسام، ول كىسى بۇل ءفيلمدى كوردى مە، كورمەدى مە، بىلمەيمىن. ءوزىم جولىعىپ، ءفيلمدى كورسەتۋگە ءالى باتىلدىعىم جەتپەي ءجۇر. بىراق جاقىن ارادا كورسەتەمىن دەپ جوسپارلاپ وتىرمىن. بولات اعاعا پرەمەراعا بيلەت الىپ بەرەمىن دەپ ءجۇر ەدىم. ەكى عانا بيلەت بەرىلىپ ەدى، ولاردى اتا-اناما بەردىم دە، ءوزىم جەردە وتىرىپ كوردىم.

- ءومىردە دە اسىلحان ەكەۋىڭنىڭ جاقسى دوستار ەكەنىڭدى بىلەمىز. فيلمدە دوسىڭدى ساتىپ كەتەسىڭ. ال ومىردە اسىلحاندى رەنجىتىپ العان كەزىڭ ەسىڭدە مە?

- سيتۋاتسيالارعا قاراي كورەمىز دە ول جاعىن... (كۇلدى) قالجىڭ عوي...

- ورىستار «ءار قالجىڭنىڭ استارىندا ءبىر مىسقال شىندىق جاتادى» دەيدى يا؟!

- قازاق تىلىندەگى قالجىڭداردا جاتپايدى. (كۇلدى) اسىلحان ەكەۋمىز قانشاما قيىنشىلىقتار مەن قىزىقتاردى بىرگە وتكىزدىك. «دوستىڭ بىرەۋى جان شىققانشا، ەندى ءبىرى قان شىققانشا» دەپ ءبولىنىپ جاتادى دەسەك، اسىلحان مەنىڭ جان شىققانشا جۇرەتىن دوسىم دەپ بىلەمىن.

- ال ەكەۋىڭ ءبىر قىزدى ۇناتىپ قالساڭدار شە؟

- جوق، ولاي بولۋى مۇمكىن ەمەس. سەبەبى، ەكەۋمىزدىڭ قىزعا دەگەن تالعامىمىز ەكى باسقا. ءومىرى ءبىر-ءبىرىمىزدىڭ ۇناتقان قىزىمىزدى قولداپ كورگەن ەمەسپىز. ىلعي دا ءبىر-بىرىمىزگە «بۇل قىزدىڭ قاي جەرىنە قىزىقتىڭ؟!» دەپ تاڭقالىپ جۇرەمىز...

- اسىلحاننىڭ ويىنداعى قىز قازاقى مىنەزدى، يبالى ەكەنىن بىلەمىز. تالعامىڭ بولەك بولاتىنداي سەنىڭ ارمانىڭداعى ارۋ قانداي سوندا؟

- (كۇلدى) مەنىڭ تالعامىمداعى قىزدار «ستەرۆوزنىي» كورىنەتىندەر. قالجىڭ عوي... ارينە، قازاقى، يناباتتى قىز بولعانعا نە جەتسىن؟!. كەزدەسىپ جاتسا، قانەكي؟! ول كەز-كەلگەن ازاماتتىڭ ارمانى.

- «ءۇندەمەسەڭ داۋ الادى، جاتا بەرسەڭ جاۋ الادى» دەيدى... پىسىقسىڭ با؟

- كەيبىر ادامدارعا پىسىقتىق تابيعاتتان بەرىلەدى عوي. تىرمىسىپ، پىسىقتىعىنىڭ ارقاسىندا ءبىراز نارسەلەرگە قول جەتكىزىپ جاتادى. بىراق ءوزىم سول قاتتى پىسىقتاردىڭ قاتارىندا ەمەسپىن. مىنەزىم كوبىنە بىرتوعا، سالماقتىمىن. ءوزىمنىڭ الدىما قويعان ماقساتتارىم بويىنشا عانا جۇمىس ىستەيمىن. ال ءازىل-قالجىڭعا جانىم جاقىن، قالجىڭعا كەلگەندە ءوز ەسەمدى جىبەرمەيمىن.

- ءونەردە كىمدەردى ءپىر تۇتاسىڭ؟

- ەشكىمدى ءپىر تۇتىپ، ەلىكتەپ كورمەپپىن. بىراق ونەرلەرىن جوعارى باعالاپ، ۇناتاتىن اكتەرلارىم جەتەرلىك. مىسالى، بەرىك ايتجانوۆ، نۇرلان ءالىمجانوۆ، ەرىك جولجاقسىنوۆ، سەرگەي بەزرۋكوۆ، لي بەن حوك... بۇل كىسىلەردىڭ بىرەۋگە كوزى، بىرەۋگە ەرنى ۇناپ جاتسا، مەن اكتەرلىق شەبەرلىكتەرىنە قاراپ باعالاپ وتىرمىن.

- ەڭ ۇلكەن ارمانىڭ...

- ارمانىم وتە كوپ. مەن ءۇشىن ولاردىڭ ءبارى ۇلكەن، ءبولىپ-جارىپ قاراستىرا المايمىن...

- باسىڭنان وتكەن قىزىقتى وقيعا...

- ءتۇسىرىلىم الاڭىندا قۇرالايدىڭ تۋعان كۇنىن وتكىزگەندە قىزىق بولىپ ەدى... بىراق ونى ءوزى ايتىپ بەرسىن ءيا؟!. مەن كوللەدجدەگى كەزىمدى ايتايىن.

الدىڭعى ساباقتا تەاتر تاريحىنان بەرەتىن اپايمىز «ەندى كەشىكسەڭدەر «2» قويامىن» دەگەن بولاتىن. بىراق كەلەسى كۇنى تاعى 15 مينۋتقا كەشىگىپ قالدىق. كىرسەك ۇرساتىنىن ءبىلىپ، امال ويلاستىرۋعا كوشتىك. سودان گرۋپپالاسىم ەسەن وتىرىك تالىپ قالىپ، كوللەدجدى ابىر-سابىر قىلۋدى جوسپارلادىق. كەلىسكەنىمىزدەي، ەسەن تالدى، قىزدار شىڭعىرىپ، دەمدە ۋ-شۋ، ابىر-سابىر بولىپ كەتتى. اسىلحان ەكەۋمىز ەسەندى ارەڭ كوتەرىپ، مەد.پۋنكتقا قاراي اپارا جاتىرمىز. جولدان سۇراعاندارعا «ەكىنشى قاباتتان قۇلاپ قالدى» دەپ ەدىك، ولار اپايعا «ەسەن ءتورتىنشى ەتاجدان قۇلاپتى» دەپ جەتكىزىپتى. ءبىر كەزدە جەدەل جاردەم، ارتىنشا پوليتسيا دا كەلدى. سودان ەسەنگە ءبىر رەت ىستىق ۋكول سالدى. ول شوشىپ، قىزارىپ كەتكەن، «ويناپ ايتام، ويناپ ايتام...» دەي بەرەدى. دارىگەرلەر بالا «شوكوۆىي سوستويانيەدە» دەپ، ەكىنشى ىستىق ۋكولدى سالدى. وسىلاي ويىننان ءورت شىعىپ، مەن تەاتر تاريحىنان اقىرى «2» دەگەن باعا الىپ، ال ەسەندى پوليتسيا تىركەۋگە الىپ كەتتى...

- وقىرماندارىمىزعا ايتار تىلەگىڭ...

- ەل امان، جۇرت تىنىش بولسىن!

 

اسىلحان تولەپوۆ -  سارتاي:

 

ءازىرشە ۇشىپ ءجۇرمىن...

 

- اسىلحان، «جەرگە ءتۇستىڭ بە»، ءالدە ءالى دە «ۇشىپ ءجۇرسىڭ» بە؟

- ءوزىڭىز قالاي ويلايسىز، بۇرىن تولىقمەتراجدى تاريحي ەكشن تۇگىلى، ون سەكۋندتىق جارناماعا ءتۇسىپ كورمەگەن جاس اكتەردىڭ دەبيۋتتىق جۇمىسى اناۋ-مىناۋ ەمەس، «مىڭ بالا» سىندى جوبا بولسا جانە ونى اقان ساتاي مىرزا تۇسىرسە، ۇشپاۋ مۇمكىن بە؟ ازىرشە ۇشىپ ءجۇرمىن... (كۇلدى)

- تانىمالدىلىقتىڭ ءدامى قانداي ەكەن؟

- جامان ەمەس. تانىمالدىلىقتىڭ «ءتاتتى ءدامىن» سەزىپ ءجۇرمىن... قالجىڭ عوي. بۇرىنعى قالپىمنان وزگەرىپ كەتكەن تۇگىم جوق. قوعامدىق كولىكتەرمەن جۇرەمىن. جاقىندا ءبىر جۋرنالعا سۇحبات بەردىم، سوندا قىزىق بولدى. «كولىگىڭ قانداي؟» دەگەن انكەتالىق سۇراقتارى بار ەكەن. باسقالارى «تويوتا»، «دجيپ» دەپ جازعاندا، مەن «اۆتوبۋس» دەپ ۇلكەن ەتىپ جازىپ قويدىم... اتا-انام «ۇلىق بولساڭ، كىشىك بول» دەپ قۇلاعىمىزعا قۇيىپ ءوسىردى. سول ناقىلدان اتتاپ كەتەمىن دەپ ويلامايمىن.

- قىزدار كوپ مازالاپ جۇرگەن جوق پا؟

- جوق، قازاقتىڭ قىزدارىنان اقىلدى قىز جوق قوي... ولار بارلىعىن

ورنىمەن جاسايدى. قۇلاقتارىنا التىن سىرعا، باسىم بوس... (كۇلدى)

- قانداي قىزدار ۇنايدى؟

- قازاقشا تازا سويلەيتىن، ۇلتتىق سالت-ءداستۇردى بىلەتىن قاراپايىم قىزداردى ۇناتامىن. ءبىر قىزىعى، مەنى تانىمايتىندار «قازاقشا بىلمەيدى» دەپ ويلايدى ەكەن. سوندىقتان دا بولار، بارلىعى ورىسشا سويلەپ باستايدى. ال مەن ەرەگەسىپ تازا قازاقشا جاۋاپ بەرەمىن، سوندا «سەنى قازاقشا تۇسىنبەيدى ەكەن دەپ ويلاساق...» دەپ تاڭقالىپ جاتادى.

- وسى فيلمنەن قانشا گونورار العانىڭدى بىلۋگە بولا ما؟

- ول جاعى قۇپيا. ءبىر ايتارىم، وزىمە جەتەدى. ۇساق-تۇيەككە قۇرتپاي، بانككە دەپوزيتكە سالىپ قويعانىم ءجون دەپ شەشتىم...

- جارايسىڭ! ءوزىڭ جاپ-جاس بولىپ، پىسىق ەكەنسىڭ...

- قايداعى جاس؟ جيىرماعا كەلدىك قوي. «بولار بالا ون بەسىندە باسپىن دەر، بولماس بالا جيىرماسىندا جاسپىن دەر» دەمەي مە تولە بي اتامىز؟

- ءيا، «ءۇش كۇندىگىن ويلاماعان ايەلدەن بەز، ءۇش جىلدىعىن ويلاماعان جىگىتتەن بەز» دەمەكشى، ناعىز بولاشاقتى ويلايتىن ازامات ەكەنسىڭ...

- ازامات دەگەن اتقا لايىق بولۋا تىرىسامىز...

- تۋىپ-وسكەن ورتاڭ جايلى اڭگىمەلەپ بەرشى...

- 1992 جىلى مامىر ايىنىڭ 21-جۇلدىزىندا اقتوبە وبلىسى ويىل

اۋدانىندا دۇنيەگە كەلدىم. اتا-انام قاراپايىم ادامدار. 8-سىنىپتى اياقتاعان ايدانا اتتى قارىنداسىم، ونەردى مەنەن ەرتەرەك باستاعان ارتۋر دەگەن اعام  بار. ەڭ قىزىعى، قارىنداسىم ەكەۋىمىز ءبىر كۇندە تۋىلعانبىز. 1996 جىلى وتباسىمىزبەن الماتى قالاسىنا كوشىپ كەلىپ، 2008 جىلى م.دۋلاتوۆ اتىنداعى قازاق ورتا مەكتەبىندە 9-سىنىپتى  ءبىتىردىم. ت.جۇرگەنوۆ اتىنداعى ونەر اكادەمياسىنىڭ كوللەدجىنە «اكتەر ماماندىعى» بويىنشا ەسىم سەگىزباەۆتىڭ شەبەرحاناسىنا قابىلداندىم. 2011 جىلى كوللەدج ديپلومى قولىما تيگەن سوڭ، ونەر اكادەمياسىنا وقۋعا ءتۇستىم، داريعا تۇرانقۇلوۆا اپايدىڭ شەبەرحاناسىندا وقىپ ءجۇرمىن. مەكتەپ كەزىنەن اعام ەكەۋمىزدى دە ونەرگە باۋلىعىن گۇلشارات ەسەتقىزى اتتى ۇستازىمىزعا العىسىمىز شەكسىز.

- بىلۋىمىزشە، بۇرىندا مىقتى سپورتشى بولعان كورىنەسىڭ...

- مەكتەپ كەزىندە 7 جىل بويى تاەكۆون-دومەن شۇعىلدانىپ، قارا بەلبەۋ

يەگەرى اتاندىم. كورەيا ەلىندە بولعان جارىستا جۇلدەمەن ورالدىم، 2006-2007 جىلدارى جاسوسپىرىمدەر اراسىندا قازاقستان چەمپيونى اتاندىم.

- «جاۋجۇرەك مىڭ بالانىڭ» كاستينگىنە قاتىسقانىڭ جونىندە كوپ

جەردەن وقىپ، ءبىلىپ ءجۇرمىز. ال اعاڭ ارتۋردىڭ «كينوعا ءىنىم ارقىلى ءتۇستىم» دەگەنىن قالاي تۇسىنسەك بولادى؟

- كوبىنە قالجىڭمەن جاۋاپ بەرىپ ۇيرەنىپ قالعان عوي. راسىندا، اقان

اعاعا ءىلياس رولىنە اكتەر تاڭداپ جاتقان تۇستا: «اقان اعا، مەنىڭ اعام جاقسى اكتەر ەدى، قاراپ كورىڭىزشى» دەپ ءبىر اۋىز ايتقانىم بار ەدى. ارتۋر سونى نەگىزگە الىپ ايتقانى عوي. ارى قاراي قاتىسىم بولعان جوق، كاستينگتەن ءوز كۇشىمەن ءوتتى.

- ءتۇسىرىلىم كەزىندە اقان اعانىڭ قاتتى ۇرىسقان كەزى ەسىڭدە مە؟

- جوق، اقان اعا بۇل تۇرعىدان العاندا وتە سابىرلى ادام. ءتىپتى، ءتۇسىرىلىم

بولعان ءتورت ايدىڭ ىشىندە ۇرىسپاق تۇگىل، داۋىس كوتەرىپ سويلەگەنىن دە كورمەپپىن. ودان بولەك، كاستينگ ديرەكتورى جانار ابديەۆا، پروديۋسەرىمىز ءاليا ءۋالجانوۆا اپايلاردىڭ دا ادامگەرشىلىگىنە تاڭقالدىم. بارلىعى اكتەرلاردى الاقاندارىندا ۇستادى. اقان اعا ءتۇسىرىلىم بىتكەن سوڭ كۇندە كەشكىسىن قايىرلى ءتۇن تىلەپ، ءتىپتى تاڭەرتەڭ قالاي ۇيىقتاپ تۇرعانىمىزعا دەيىن سۇراپ، دەنساۋلىعىمىزعا كوڭىل ءبولىپ، ىلعي دا كوڭىلىمىزدى اۋلادى.

- بىرنەشە دۋبل ءتۇسىرىپ، قاتتى شارشاپ، قينالعان ەپيزودىڭ بولدى ما؟

- ەڭ كوپ دۋبل، ارى كەتسە، جەتەۋ بولعان ەكەن. نەگىزىنەن، شايقاستاردى

ءتۇسىرۋ قيىن بولدى. ول نەگىزىنەن، تەحنيكانىڭ مۇمكىنشىلىكتەرىنە بايلانىستى ورىن الدى. مىسالى، «الاش» دەپ ايقايلاپ، بارلىعىمىز جاۋعا قاراي شاباتىن ساحنا بار. سونى ءتۇسىرۋ 15 دۋبلگە دەيىن باردى. سەبەبى،  قاتەلىكتىڭ بارلىعى كوپشىلىك ساحناسىنداعى اكتەرلاردىڭ كەسىرىنەن بولدى. ستسەناري بويىنشا مەن ەڭ الدىندا شابۋىم كەرەك قوي، ال كوپشىلىك ساحناسىنداعى اۋىلدا اتقا ءمىنىپ ۇيرەنىپ قالعان جىگىتتەر مەنەن وزىپ كەتە بەردى. شاماسى، بايگەدە شاۋىپ كەلە جاتىرمىز دەپ ويلاسا كەرەك (كۇلدى). ودان بولەك، مىسالى، مەن «الاش!» دەپ ايقايلاسام، ءبىرى «داۆاي!» دەپ، ەندى ءبىرى  «اتتان!» دەپ شاپقاندار بولدى. ەڭ سوڭعى دۋبل كەرەمەت ءتۇسىرىلىپ باستالعان. ارتىما قاراپ، قۋانىپ، «الاش!» دەپ شاۋىپ كەلە جاتىرمىن، ەشكىم وزىپ كەتپەدى. وسىمەن بىتكەن شىعار دەپ قۋانسام، ءبىر كەزدە بىرەۋى «اسىلحا-ا-ا-ان!» دەپ ايقايلاماسى بار ما؟! باسىندا دۇرىس ەستىمەي قالدىم با دەپ شابا بەردىم. سويتسەم، ءتورت رەت قايتالادى. ارتىما دۇرىستاپ قاراسام، اعام ارتۋر ەكەن.  رولگە بەرىلگەنى سونشا، تاماعىنىڭ تامىرلارى شىعىپ كەتكەن،  «سارتا-ا-ا-اي، انانى قارا» دەيتىن ءسوزىن ۇمىتىپ،  «اسىلحا-ا-ان انانى قارا!» دەپ كۇلدىردى.

اكتەر رەتىندە اۋىر تيگەن ساحنا - تايماستى بايلاپ قويىپ، «قورلان مەرت بولدى» دەپ ايتاتىن تۇسىم. سەبەبى، قورلانعا باۋىر باسىپ قالعانىم سونشا، راسىندا دا مەرت بولعان سياقتى سەزىنىپ، قاتتى قينالدىم، سول ءسوزدى ايتۋ اۋىر سوقتى.

- ال وڭاي ءارى تەز تۇسىرىلگەن ەپيزود شە؟

- ايۇرمەن جەكپە-جەگىم وڭاي ءتۇسىرىلدى. نەگىزىنەن، جەكپە-جەكتەردى ءتۇسىرۋ

قيىن عوي...

- تۋىندىنىڭ  ەكرانعا جول تارتقانىنا دا ءبىراز ۋاقىت بولىپ

قالدى. كورەرمەن وزىندىك پىكىرىن دە قالىپتاستىرىپ ۇلگەردى. ىشىندە سەن كەلىسپەيتىن تۇستارى بار ما؟

- حالىقتىڭ «كوشپەندىلەر» مەن «مىڭ بالانى» سالىستىرعانىمەن

كەلىسپەيمىن. سەبەبى، بۇل كينوداعى اقان اعانىڭ ماقساتىندا «كوشپەندىلەردەن» اسىپ تۇسەمىز دەگەن ويى بولعان جوق. ءتىپتى، بولىنگەن قارجىسىن دا سالىستىرۋعا كەلمەيدى. ءبىزدىڭ كينوعا الدەقايدا از اقشا كەتتى. ول كينودا شەتەلدەن كەلگەن ۇلكەن اكتەرلەر وينادى. ال بىزدە 99 پايىز قازاقتار، باستى ءرولدى جاس اكتەرلەر وينادى. ەڭ قۋانتارلىعى، ينتەرنەتتەگى مالىمەتتەرگە قاراعاندا، كەيبىر قازاق وتباسىلارى جاڭا تۋىلعان سابيلەرىنە سارتاي دەپ ات قويىپتى.

- وسىنداي ۇلكەن تاريحي كينودا باستى ءرولدى ويناپ شىقتىڭ... ال، جالپى، تاريحتان ءبىلىمىڭ قالاي؟ مەكتەپتە قانداي وقۋشى بولىپ ەدىڭ؟

- مەكتەپتە ساباعىم ناشار بولدى. سەبەبى، ساباقتارعا كوپ قاتىسا الماي، ءتۇرلى قالالارداعى جارىستارعا ءجيى بارىپ ءجۇردىم. مۇعالىمدەر «تولەپوۆ ساباق وقىمايدى...» دەپ رەنجيتىن. الايدا، ساباققا كوپ كوڭىل بولمەگەنىممەن، مەكتەبىمنىڭ اتىن سپورتتاعى، ونەردەگى جەتىستىكتەرىممەن تانىتۋدى ماقسات ەتتىم. جارىستاردىڭ بارلىعىنا ارنايى مەكتەبىمنىڭ اتىنان شىقتىم. الايدا، ۇستازدارىم مەنى ءبارىبىر مۇلدەم جاقتىرمادى...

- نەگە؟

- ساباقتان كوپ قالعاندىقتان بولار. تەك ءبىر مۇعالىم عانا ءسوزىمدى سويلەپ، «سەنى نەگە مۇعالىمدەر جەك كورەدى؟!» دەپ، جانى اشىپ، قورعاشتاپ جۇرەتىن.

- مۇمكىن سپورتقا جاقىن بولعاسىن بۇزىق بولىپ، وزىڭنەن كەيىنگى سىنىپتارعا كوپ الىمجەتتىك جاساعان شىعارسىڭ...

- جوق، مەن ەشقاشان وزىمنەن كىشىلەرگە ءتيىسىپ كورگەن ەمەسپىن.

ۇلكەندەرگە بولماسا... (كۇلدى)

- سەنى ۇناتپاعان اپايلارىڭ ەندى ماقتانىپ جۇرگەن بولار، «اسىلحان مەنىڭ شاكىرتىم» دەپ...

- مۇمكىن... بىراق ول جاعى ەندى مەنى قىزىقتىرمايدى. سەبەبى، ول كىسىلەرگە دەگەن وكپەم قاراقازانداي...

- ساباق وقىماساڭ كىنا وزىڭنەن دە بار عوي... نەگە سونشا رەنجيسىڭ؟

- ول كىسىلەر 9-سىنىپتان كەيىن تەك وزدەرىنىڭ عانا قامىن ويلاپ، مەنى

مەكتەپتەن قۋعانداي بولدى. بۇل جاعدايلار ءوز الدىنا... ودان بولەك، سىنىپتاستارىمنىڭ قوشتاسۋ كەشىنە ولاردى قۋانتايىنشى دەپ، جۇرگەنوۆتەگى دوستارىممەن ارنايى كونتسەرتتىك باعدارلاما دايىنداپ بارعانىمدا، ءتىپتى مەكتەپكە كىرگىزبەي دە قويعان... ەندى ول مەكتەپكە ارنايى شاقىرسا دا بارمايمىن دەپ وتىرمىن...

- ءتۇسىرىلىم الاڭىندا بولعان قىزىقتى وقيعا...

- تايماستىڭ ولەتىن ساحناسىن ءتۇسىرىپ جاتقانبىز. تايماستىڭ باسىن

قولىممەن دەمەپ كوتەرىپ تۇرىپ، ونى «تايماس، تايماس!» دەپ جۇلقىلايتىن ساحنا بار. ال ول «الدىم كەگىڭدى» دەپ ايتۋ كەرەك. مەن ونى جۇلقىلاپ جاتىرمىن، ول ءوزىنىڭ ءسوزىن ايتتى. قاراسام، اۋزىنىڭ ىشىندە شىبىن ۇشىپ ءجۇر. قانشا قايعىلى ساحنا بولسا دا، شىداماي كۇلىپ جىبەردىم. ول عانا ەمەس، جالپى، ءتۇسىرىلىم كەزىندە ماساعا ابدەن «تويدىم». مىسالى، «قازاقتار، مىنا جەڭىس بىزدىكى!» دەپ ايعايلايتىن تۇستا كەمىندە 3-4 ماسا جۇتتىم. ارتىنشا تەزدەتىپ سۋ ءىشىپ جىبەردىم. قازىر دە ىشىمدە ءجۇر عوي دەيمىن... (كۇلدى)

- قۇداي بەتىن ارى قىلسىن دەيىك, ەگەر ەل باسىنا كۇن تۋا قالعان جاعداي بولسا, سارتاي باتىردىڭ ەرلىگىن قايتالاي الار ما ەدىڭ?

- ءوز باسىم، قۇرعاق، ۇراندى ءسوزدى ۇناتپايمىن. قۇر ۇرانداتىپ جۇرگەندەر ءبىزدىڭ قوعامدا جەتىپ-ارتىلادى. مەنىڭشە، اركىم قازاقتى سۇيەتىنىن سوزىمەن ەمەس، ىسىمەن كورسەتۋى كەرەك دەپ ويلايمىن. بىرىنشىدەن، ەل تىنىشتىعى بۇزىلماسىن دەپ تىلەيمىن. ەكىنشىدەن، قيىن-قىستاۋ زامان تۋا قالسا، ارينە، قازاق ءۇشىن جۇرەگىمدى جۇلىپ بەرۋگە دايىنمىن.

- ارمانىڭ نە؟

- اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەنۋ...

سۇحباتتاسقان

ايدانا  الامان