قازاقستان رەسەيدەن «سپۋتنيك لايت» ۆاكتسيناسىن ساتىپ الۋعا نيەتتى. بۇل تۋرالى بۇگىن دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەكسەي تسوي مالىمدەدى. دەگەنمەن «سپۋتنيك لايت» ۆاكتسيناسى ددسۇ تاراپىنان مويىندالماعان، سايكەسىنشە ءتيىستى سەرتيفيكاتى جوق ۆاكتسينا تۇرىنە جاتادى. 

رەسەي ۆاكتسيناسىن قازاقستان ءبىرىنشى بولىپ ساتىپ العانداردىڭ قاتارىندا. ەلىمىز جاپپاي ۆاكتسيناتسيالاۋدى ءدال وسى رەسەيلىك «سپۋتنيك V» ۆاكتسيناسىنان باستادى. 10 ملن دوزا ۆاكتسينا ساتىپ الىندى، بۇل 5 ملن ادامدى تولىق ۆاكتسيناتسيالاۋعا جەتەتىن كورسەتكىش. ءتىپتى وتاندىق «كازۆاك» ۆاكتسيناسىنىڭ وندىرىسىنە قاراماستان، قازاقستان ۆاكتسيناتسيالاۋدا رەسەيلىك ونىمگە سەنىم ارتتى.

رەسەي ۆاكتسيناسىن ساتىپ الۋدى ساياسي شەشىم دەپ سانايتىندار دا بار. سەبەبى «كازۆاكتى» دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەكسەي تسوي سالسا، رەسەيلىك «سپۋتنيكتى» ەل پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ پەن ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ سالدى. وسىلايشا رەسەيلىك ونىمگە دەگەن قوعامدا سەنىمدىلىك ارتا ءتۇستى.

الايدا رەسەيلىك «سپۋتنيك V» ۆاكتسيناسىن ددسۇ ءالى رەسمي مويىنداعان جوق. 2021 جىلدىڭ قىركۇيەگىنەن باستاپ، بۇل ۆاكتسيناعا دەگەن سەنىم دە ازايدى. ددسۇ ارنايى وكىلدەرى ۆاكتسينانى جاساۋ ورتالىقتارىنان بىرنەشە تالاپقا قايشىلىقتى بايقاپ، ۆاكتسينانى مويىنداۋدى بەلگىسىز ۋاقىتقا دەيىن شەگەرىپ تاستادى.

باتىس عالىمدارى «سپۋتنيكتىڭ» جالپى ەففەكتيۆتىلىگى مەن جاسالۋ جىلدامدىعىنا كۇمانمەن قارايدى. «سپۋتنيك V» 2020 جىلدىڭ 11 تامىزىندا جىلدام ارادا رەسەيدە تىركەۋدەن ءوتتى، وعان دەيىن ول ەكى فازالى كلينيكالىق سىناقتان وتكەن بولاتىن. الايدا تالاپقا ساي ۆاكتسينالار ءۇش فازالى سىناقتان ءوتۋى ءتيىس ەدى. الەمدەگى العاشقى كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكتسيناعا بار-جوعى 76 ەرىكتى قاتىسقان بولاتىن. بۇل وتە از كورسەتكىش سانالادى، سەبەبى ۆاكتسينا سىناعىنا ددسۇ نەگىزگى حاتتاماسى بويىنشا 3 مىڭ ەرىكتى قاتىسىپ، ولار كەمى 4 اي باقىلاۋدا بولۋى ءتيىس. رەسەي بۇل ارەكەتىن ۋاقىت تاپشىلىعىمەن ءتۇسىندىردى.

باتىس ساراپشىلارى «سپۋتنيكتى» ەكىنشى فازادا رەسەيدە تىركەپ جىبەرۋى ۇلكەن قاتەلىك دەيدى. مىسالى «BioNTech» (Pfizer) ۆاكتسيناسىن سىناقتان وتكىزۋ ءۇشىن ەكىنشى كەزەڭگە 456 ەرىكتىنى، «Moderna» 600 ەرىكتىنى قاتىستىرعان، الايدا ولار سىناقتان ءساتتى وتسە دە، ەكىنشى كەزەڭدە بولعاندىقتان ۆاكتسينانى تىركەۋدى كەيىنگە قالدىرعان.

رەسەي دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسى كەيىن «سپۋتنيكتىڭ» ءۇشىنشى كەزەڭىن سىناقتان وتكىزگەنىن جاريالادى. ولار Covid-19-عا قارسى ۆاكتسينانى سىناۋعا 18 794 ەرىكتى قاتىسقانىن، ولاردان تەك 39 ادام عانا ۆيرۋس جۇقتىرعانىن ايتتى. ال «Pfizer» 43 مىڭ ەرىكتىنىڭ تەك قانا 170-ءى ۆيرۋس جۇقتىرعانىن ايتقان بولاتىن. الايدا تاعى ءبىر سايكەسسىزدىك انىقتالدى، ول رەسەي ۆاكتسيناسىنىڭ سىناعىنا قاتىسقان ەرىكتىلەردىڭ سانىنىڭ كەستەلەردە سايكەس بولماۋى.

الەم بويىنشا مەديتسينا سالاسىنداعى جەتىستىكتەردى جاريالايتىن «Lancet» جۋرنالى «سپۋتنيك» جايىندا جازدى. دەگەنمەن عالىمدار «سپۋتنيك» بويىنشا حابارلاماعا كوڭىلدەرى تولمايتىنىن، اقپاراتتىڭ ناقتى ەمەستىگىن اتاپ ءوتتى. جۋرنالداعى ماقالادا باستاپقى سىناققا 120 ەرىكتى تارتىلعانى، الايدا ولاردان تەك قانا 100 ەرىكتى تاڭدالىپ الىنعانى ايتىلادى. دەگەنمەن «ەكىنشى سىناقتان تەك 76 ەرىكتى وتكەن، سوندا قالعان 24 ەرىكتى قايدا كەتتى»، - دەيدى عالىمدار.

رەسەيلىك ۆاكتسينانىڭ قۋاتىنا قاتىستى سۇراقتار جەتەرلىك. مىسالى سونىڭ ءبىرى قازىرگى تاڭداعى رەسەيدەگى ەپيدەميولوگيالىق جاعدايدىڭ ۋشىعۋى بولىپ وتىر. رەسەي پاندەميا باستالعالى بەرى تاۋلىكتىك كورسەتكىش بويىنشا ءولىم سانىنان كوش باستادى. قازىر كۇنىنە ورتا ەسەپپەن 1200-1250 ادام ۆيرۋستان كوز جۇمۋدا.

رەسەي ۆاكتسيناسىن ساتىپ الۋ ارقىلى قازاقستان ددسۇ مويىنداماعان ەكپەنى الماق. بۇل دەگەنىمىز شەتەلدىك ساياحات بارىسىندا قوسىمشا پتر تاپسىرۋ دەگەندى بىلدىرەدى.

كا مىرزا

Abai.kz