بۇگىن قازاقستان بيلىگى اقىلعا قونىمسىز شەشىمنىڭ ءبىرىن جاسادى. قازاقستاندا زەينەتاقى جيناعىن الۋدىڭ جەتكىلىكتى دەڭگەيى 2022 جىلى ايتارلىقتاي وسەدى، بىرىڭعاي جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورى ەڭ تومەنگى جەتكىلىكتى دەڭگەي شەگى (تجش) قالاي ەسەپتەلەتىنىن ءتۇسىندىردى.

بجزق مالىمەتىنشە، 2021 جىلدىڭ قاڭتارىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ "قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە ەكونوميكالىق ءوسۋدى قالپىنا كەلتىرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى" زاڭى كۇشىنە ەندى. زاڭعا سايكەس، ازاماتتارعا زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ ءبىر بولىگىن تۇرعىن ءۇي جاعدايىن جاقسارتۋ، ەمدەلۋدىڭ اقىسىن تولەۋ، سونداي-اق، جەكە باسقارۋشى كومپانيالارعا ينۆەستيتسيالىق باسقارۋعا بەرۋ ءۇشىن پايدالانۋ قۇقىعى بەرىلەدى. بۇل قۇقىقتى زەينەتاقى جارنالارىن تۇراقتى جانە تولىق كولەمدە اۋدارۋ ەسەبىنەن ەڭ تومەنگى جەتكىلىكتى دەڭگەي شەگىنەن اساتىن جانە بولاشاقتا ەڭ تومەنگى زەينەتاقى مولشەرىنەن كەم ەمەس زەينەتاقى تولەمىن الۋعا مۇمكىندىگى بار سالىمشىلار پايدالانا الادى.

"ازاماتتاردىڭ پايدالانۋى ءۇشىن قولجەتىمدى زەينەتاقى جيناقتارى تەك مىندەتتى زەينەتاقى جارنالارىن جانە مىندەتتى كاسىپتىك زەينەتاقى جارنالارىن عانا ەمەس، سونداي-اق، ولاردى ينۆەستيتسيالاۋدان الىنعان ينۆەستيتسيالىق تابىستى دا قامتيدى. قر "قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا زەينەتاقىمەن قامسىزداندىرۋ تۋرالى" زاڭىندا: "زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ ەڭ تومەن جەتكىلىكتى شەگى - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتى بەكىتكەن ادىستەمەگە سايكەس ايقىندالعان، رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت تۋرالى زاڭدا بەلگىلەنگەن جانە ءتيىستى قارجى جىلىنىڭ 1 قاڭتارىندا قولدانىستا بولاتىن ەڭ تومەن زەينەتاقى مولشەرىنەن كەم ەمەس اي سايىنعى زەينەتاقىنى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قاجەتتى مىندەتتى زەينەتاقى جارنالارى جانە (نەمەسە) مىندەتتى كاسىپتىك زەينەتاقى جارنالارى ەسەبىنەن قالىپتاستىرىلعان زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ ەڭ تومەن مولشەرى" دەپ ايقىندالعان", - دەلىنگەن حابارلامادا.

تجش ايقىنداۋ ادىستەمەسى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ 2013 جىلدىڭ 2 قازانىنداعى №1042 قاۋلىسىمەن بەكىتىلگەن. ادىستەمەگە سايكەس تجش مولشەرى ءاربىر جاس ەرەكشەلىكتەرى ءۇشىن ەسەپتەلەدى جانە بولاشاق زەينەتاقى تولەمدەرى مەن زەينەتاقى جارنالارىنىڭ ءوسۋىن ەسكەرەدى. بۇل رەتتە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ "رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت تۋرالى" زاڭىنا سايكەس، جىل سايىن يندەكستەلەتىن ەڭ تومەنگى جالاقى (ەتج), ەڭ تومەنگى زەينەتاقى (ەتز), ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيى (ەتكد) سياقتى الەۋمەتتىك كورسەتكىشتەر قولدانىلادى. وسىعان بايلانىستى تجش مولشەرىن ەسەپتەۋ جىل سايىن اتالعان كورسەتكىشتەردىڭ ءوسۋىن ەسكەرە وتىرىپ جۇرگىزىلەدى.

سونداي-اق، ادىستەمەگە سايكەس تجش انىقتاۋ ءۇشىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنىڭ ۇسىنىسى بويىنشا جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ كەلىسىمى بويىنشا جىل سايىنعى نەگىزدە قابىلداناتىن كورسەتكىشتەر پايدالانىلادى.

2022 جىلعا الەۋمەتتىك كورسەتكىشتەر كولەمى وسەتىندىكتەن (اتاپ ايتقاندا، ەتج مولشەرى 2021 جىلى 42 500 تەڭگەدەن 2022 جىلى 60 000 تەڭگەگە دەيىن.) 2022 جىلعا تجش مولشەرى دە كوبەيتىلدى.

بۇل شەشىمدى قارجىگەر اندرەي چەبوتارەۆ ەڭ ءساتسىز شەشىمنىڭ ءبىرى دەيدى. "بۇل وزگەرىستى ەشكىممەن تالقالاماستان جاساپ وتىر. ەشبىر جەردە ءتىپتى انونس تا ايتىلمادى. ءالى ەشكىم تۇسىندىرمەدى. بۇل بارلىق اقپارات تاراۋشى كوزدەردىڭ جانە قور تاراپىنان ءالسىز جۇمىستى كورسەتەدى. بۇل وزگەرىسكە قاراپ بايلار باي بولا تۇسەدى، ال كەدەيلەر كەدەيلەنە تۇسەتىن بولادى. بۇرىن 7% سالىمشىنىڭ قارجى شەشۋگە مۇمكىندىگى بولسا، ەندى ول 3% عانا بولماق. ەگەر راسىمەن ەكونوميكاعا بۇل باعدارلامانىڭ كەرىس اسەرىن سەزسە، وندا ونى مۇلدە جاۋىپ تاستاسىن. وزگەرىستى وتباسى بانكىنە سالىم سالۋدى ماقۇلداۋ زاڭىنان بۇرىن قابىلداپ جىبەرەدى دە، كوپتەگەن جاننىڭ اشۋىنا تيەدى" دەيدى ساراپشى.

زەينەتاقى سالامىنداعى شەكتىك قارجىنى شەشىپ الۋشىلاردىڭ باسىم بولىگى اۋقاتتى جاندار بولدى. ولار وتكەن جىلى شەشىپ الدى، ال شەكتىك سوماعا قارجىسى جەتپەگەن قاراپايىم حالىق جاقىن ارادا جيناپ، شەشىپ الۋعا ءۇمىتتى ەدى. ەندى ول ۇمىتتەرى جەلگە ۇشتى. وسىلايشا بيلىك بۇل وزگەرىستەردى اۋقاتتىدار ءۇشىن عانا جاساعانداي بولدى.

قازىرگى وزگەرىستى بيلىك اەك وزگەرۋىمەن جانە 42500 تەڭگەنىڭ 60 مىڭعا دەيىن كوتەرىلۋىمەن ءتۇسىندىرىپ وتىر. ابسۋرد ارينە.

Abai.kz