تاريحى سوناۋ 1936 جىلدان تامىر تارتاتىن «وڭتۇستiك قازاقستان ماشينا جاساۋ زاۋىتى» اكتسيونەرلiك قوعامى بۇكiل ءوندiرiس ورىندارىنىڭ باسىنان وتكەن داعدارىستى 1998 جىلى-اق سەزiنگەن-دi. سودان تاپسىرىس تا، سۇرانىس تا ازايىپ، 2000 جىلى جۇمىسى توقتاعان ەدi. بiر كەزدەرi ءۇش اۋىسىممەن جۇمىس iستەيتiن iرگەلi كاسiپورىننىڭ ءتورت مىڭعا جۋىق جۇمىسشىسى ءسويتiپ امالسىزدان قول قۋسىرىپ قالعان-دى. بۇرىنعى ەكونوميكالىق بايلانىستىڭ جiبi كۇرت ۇزiلگەنi تاعى بار. ايتەۋiر، تiرلiكتiڭ قيۋى قاشتى. عۇمىرىن وسى كاسiپورىنمەن تىعىز بايلانىستىرعان جۇمىسشىلار وتباسىلارىن قالاي اسىراۋدىڭ قامىمەن سارساڭعا ءتۇستi. قالاي دەسەك تە، قيىن كەز ەدi عوي...

«قالاۋىن تاپساڭ، قار دا جانادى». جاڭا عاسىردىڭ جاڭا لەبi زاۋىتتىڭ تامىرىنا ەپتەپ-ەپتەپ قان جۇگiرتە باستادى. باياعىداي ەمەس، وندiرiستە زامانا تالابىنا ساي سiلكiنiس سەزiلەدi. وسىلايشا، سەرپiندi وزگەرiستەرگە تۇرەن سالعان بiلiمدi, بiلiكتi جاس ماماندار كاسiپورىن تiزگiنiن قولعا العاننان بەرگi ۋاقىتتا سەڭ قوزعالعانداي بولدى. بۇل ورايدا، ادەتتەگiدەي زاۋىتتىڭ بۇرىنعى تiسقاققان، تاجiريبەلi مامان-جۇمىسشىلارىنا ۇلكەن سەنiم ارتىلىپتى. وسىلارعا ۇمiتپەن قاراعان باسشىلار قازiر تاڭداۋ ماسەلەسiندە قاتەلەسپەگەنiن جاسىرمايدى. ارينە، تاجiريبەلi مامانداردىڭ قاسىنا جاس جۇمىسشىلاردى قوسىپ ۇيرەتۋ، ەڭبەككە باۋلۋ دا ءوزiنiڭ دۇرىستىعىن دالەلدەگەن. سونىڭ ارقاسىندا مامانداردىڭ مىقتى بۋىنى قالىپتاسىپ كەلەدi.

تاريحى سوناۋ 1936 جىلدان تامىر تارتاتىن «وڭتۇستiك قازاقستان ماشينا جاساۋ زاۋىتى» اكتسيونەرلiك قوعامى بۇكiل ءوندiرiس ورىندارىنىڭ باسىنان وتكەن داعدارىستى 1998 جىلى-اق سەزiنگەن-دi. سودان تاپسىرىس تا، سۇرانىس تا ازايىپ، 2000 جىلى جۇمىسى توقتاعان ەدi. بiر كەزدەرi ءۇش اۋىسىممەن جۇمىس iستەيتiن iرگەلi كاسiپورىننىڭ ءتورت مىڭعا جۋىق جۇمىسشىسى ءسويتiپ امالسىزدان قول قۋسىرىپ قالعان-دى. بۇرىنعى ەكونوميكالىق بايلانىستىڭ جiبi كۇرت ۇزiلگەنi تاعى بار. ايتەۋiر، تiرلiكتiڭ قيۋى قاشتى. عۇمىرىن وسى كاسiپورىنمەن تىعىز بايلانىستىرعان جۇمىسشىلار وتباسىلارىن قالاي اسىراۋدىڭ قامىمەن سارساڭعا ءتۇستi. قالاي دەسەك تە، قيىن كەز ەدi عوي...

«قالاۋىن تاپساڭ، قار دا جانادى». جاڭا عاسىردىڭ جاڭا لەبi زاۋىتتىڭ تامىرىنا ەپتەپ-ەپتەپ قان جۇگiرتە باستادى. باياعىداي ەمەس، وندiرiستە زامانا تالابىنا ساي سiلكiنiس سەزiلەدi. وسىلايشا، سەرپiندi وزگەرiستەرگە تۇرەن سالعان بiلiمدi, بiلiكتi جاس ماماندار كاسiپورىن تiزگiنiن قولعا العاننان بەرگi ۋاقىتتا سەڭ قوزعالعانداي بولدى. بۇل ورايدا، ادەتتەگiدەي زاۋىتتىڭ بۇرىنعى تiسقاققان، تاجiريبەلi مامان-جۇمىسشىلارىنا ۇلكەن سەنiم ارتىلىپتى. وسىلارعا ۇمiتپەن قاراعان باسشىلار قازiر تاڭداۋ ماسەلەسiندە قاتەلەسپەگەنiن جاسىرمايدى. ارينە، تاجiريبەلi مامانداردىڭ قاسىنا جاس جۇمىسشىلاردى قوسىپ ۇيرەتۋ، ەڭبەككە باۋلۋ دا ءوزiنiڭ دۇرىستىعىن دالەلدەگەن. سونىڭ ارقاسىندا مامانداردىڭ مىقتى بۋىنى قالىپتاسىپ كەلەدi.

- قول قۋسىرىپ وتىرعانىمىز جوق، - دەيدi بiزبەن اڭگiمەسiندە اكتسيونەرلiك قوعامنىڭ باس ديرەكتورىنىڭ كوممەرتسيا جانە ماركەتينگتiك قىزمەت جونiندەگi ورىنباسارى ماقۇلبەك  تۇرعانبەكوۆ، - اسiرەسە، بiزدە جاساپ، شىعارىلعان تۇرمىستا، وندiرiستە كەڭ قولدانىلاتىن 200-دەن 6000 ليترگە دەيiن سۋ قۇياتىن پلاستماسسالىق ىدىستار، جولعا قويىلاتىن كەدەرگiلەر، تۇرمىستىق قالدىقتاردى سالاتىن كونتەينەرلەر، ديزەلدi جانە ەلەكترلi سنپ-500/10 سورعى ستانساسى (بۇرىندارى اراب ەلدەرi مەن تۇركiمەنستاندا كەڭ قولدانىلاتىن), ماقتالى اۋداندارعا ارنالعان سىيىمدىلىعى 3 توننالىق ۆۋ-3ا-2 سۋ تاسىمالداپ، تاراتاتىن اگرەگاتقا سۇرانىس اجەپتەۋiر. ماسەلەن، قازiرگە دەيiن جوعارىدا اتاپ وتiلگەن سۋ سورعى ستانساسىنىڭ 25-i ماقتاارال، وتىرار اۋداندارىندا ءوز يەسiن تاپتى.

كاسiپورىن ۇجىمى بۇدان بولەك كشك-30 شاحتالىق قۇدىقتى ۇڭعىلاۋ جانە قۇدىقتاردى تازالاۋعا ارنالعان وشك-100 قوندىرعى جابدىقتاردى، ۆلم -100 سۋ كوتەرگiشiن، ورتكە قارسى قولدانىلاتىن امبەباپ تiركەمەنi شىعارۋمەن اينالىسىپ جاتىر ەكەن. اسiرەسە، ديقاندار قاۋىمىنا ىڭعايلى، تيiمدi, ەگiستiك باسىنا قويىلاتىن ۋپپ-3 ءۇش توننالىق اۆتونومدىق جارتىلاي تiركەمەلi تەحنيكا تاپتىرمايتىن، بىلايشا ايتقاندا، «iزدەگەنگە سۇراعان» اگرەگاتقا ۇقسايدى. باس ديرەكتور ورىنباسارىنىڭ سوزiنە قاراعاندا، «وقمز-نiڭ» ۇجىمىنا وبلىسىمىزدىڭ وزiنەن بىلتىر الگiدەي تەحنيكاعا 47 تاپسىرىس ءتۇسiپتi. اقمولا، قوستاناي وبلىستارىنان دا تەحنيكالارعا سۇرانىس باسىم ەكەن. مۇنداي اگرەگاتتاردىڭ باعاسى 800 مىڭ مەن 1 ميلليون تەڭگەنiڭ ارالىعىندا. «بۇلار بiزدiڭ برەند!» دەيدi ماشينا جاساۋشىلار.

تۇرعانبەكوۆتiڭ تۇسiندiرۋiنشە، قازiر زاۋىتتا سۋ شارۋاشىلىعىنا ارنالعان رەتتەگiشتەر دە ۇلكەن سۇرانىس تۋدىرىپ وتىرعان سياقتى. مۇنداي قۇرىلعى اعىنسۋدىڭ «قۇلاقتارىنا» قويىلىپ، اشىپ-جابۋعا، رەتتەپ وتىرۋعا وتە ىڭعايلى ەكەن. كاسiپورىندا قازiر جۇمىس iستەپ جاتقان (ەكi اۋىسىمدا) بەس تسەحتىڭ ەڭبەك ۇجىمى مەجەلەگەن تاپسىرمانى وڭتايىنان شەشۋگە ۇمتىلعان.

- قازiر العا قويىلىپ وتىرعان يندۋستريالاندىرۋدىڭ بiر تالابى - ءوندiرiستi قايتا جاراقتاندىرىپ، مودەرلەندiرۋ. بيىل بەلارۋس ەلiنە ساپارلاپ بارىپ، اتاقتى «ماز»-دىڭ بازاسىندا حالىق شارۋاشىلىعىنا قاجەتتi ماشينەلەردi جاساپ، شىعارۋدىڭ جاڭا ۇلگiلەرiمەن تانىسىپ قايتتىق، - دەپ ساباقتادى اڭگiمەسiن ماقۇلبەك اعا.

وندiرiستiك بازا دەمەكشi, زاۋىت جانىنداعى يندۋستريالدى-يننوۆاتسيالىق كوللەدجدە ەكi جىلدان بەرi 400-گە جۋىق شاكiرت بiلiم الۋدا. ولار وقۋىن تامامداعان سوڭ اتالعان كاسiپورىنعا مامان بولىپ جۇمىسقا ورنالاسادى. كوللەدجدiڭ 200 ورىندى جاتاقحاناسى، مادەنيەت سارايى بار. وقۋ ورنىن بiلiمدi, بiلiكتi, تالاپشىل باسشى نۇرگۇل نۇرەكەنوۆا باسقارادى. قايسى ماسەلەدە بولسىن اكتسيونەرلiك قوعامنىڭ باسشىلارىمەن قويان-قولتىق جۇمىس اتقارۋعا قۇمبىل.

- «اقبۇلاق» باعدارلاماسىنا ساي سۋدىڭ ساپاسىن انىقتايتىن جابدىقتاردى جاساپ، شىعارۋ قولعا الىندى. بۇل جونiندە ارنايى سەرتيفيكاتىمىز بار. اگرەگات سۋدىڭ قۇرامىنداعى مەتالدىڭ مولشەرiن انىقتاۋعا مۇمكiندiك بەرەدi. جالپى، بiزدە بارلىعى ستاندارتقا سايكەس جاسالادى، - دەپ ءسوزiن تۇيiندەدi م.تۇرعانبەكوۆ.

زاۋىتتاعى 35 ادامنان تۇراتىن ينجەنەر-تەحنيك قىزمەتكەر قاشاندا ءوندiرiستi ۇيىمداستىرۋدىڭ جاڭا قىرىنا، تىڭ سيپاتىنا ۇنەمi دەن قويعان. جاقىندا سىيىمدىلىعى 6 توننالىق سۋ قۇياتىن 37 ارنايى ىدىس قاراعاندى وڭiرiندەگi جىلىجايلارعا جونەلتiلiپتi. ارقايسىسىنىڭ قۇنى - 148 مىڭ تەڭگە. بۇگiندە جۇمىسشىلاردىڭ ايلىق جالاقىسى ەكi ەسەلەنiپ، 80 مىڭ تەڭگەگە جەتكەن. تاپسىرىس بەرۋشiلەرمەن ەكi ورتاداعى كەلiسiمشارت كەستەدەن اۋىتقىعان ەمەس. بۇرىننان قالىپتاسقان ءداستۇر - iس تەتiگiن كادر شەشەدi. ايتپاقشى، كادر دەگەننەن شىعادى، زاۋىت باسشىلىعى سايرامداعى بالالار ۇيiندەگi 3-4 جەتكiنشەكتiڭ بiلiم الۋىنا، مامان اتانۋىنا دەمەۋشiلiك جاساپ ءجۇر. بۇل-داعى كەلەشەك كوكجيەگiنiڭ ورالىمدى تiرلiكپەن، ۇكiلi ۇمiتتەرمەن استاسىپ، قابىسىپ جاتقاندىعىن دالەلدەيدi.

سايرام اۋدانى.

«اباي-اقپارات»