الماتىدا "جاڭاوزەن مەن شەتپە قاسiرەتi: قانتوگiستiڭ سەبەپتەرi مەن سالدارى" اتتى تاقىرىپتا وتكەن قوعامدىق تىڭداۋدا ادۆوكات ابزال قۇسپاننىڭ "جاڭاوزەن" وقيعاسى بويىنشا وتكەن پوليتسەيلەر ىسىنە قاتىستى جاساعان بايانداماسى.

"Abai.kz"

ءىستىڭ قىسقاشا انىقتاماسى:

سوت پروتسەسىنىڭ قارالعان ۋاقىتى، سۋديا: اقتاۋ قالالىق سوتىنىڭ سۋدياسى گ.ح.ادىلسۇلتانيمەن 2012 جىلدىڭ 27 ساۋىرمەن 28 مامىرى ارالىعىندا قارالدى.

جابىرلەنۋشىلەر: تەرگەۋمەن انىقتالعانى 74 ادام، ونىڭ 68-ءى پوليتسيا اتقان وقتان ءارتۇرلى دەڭگەيدەگى جاراقات السا، 12-ءى ولگەن.

سوتتالۋشىلار سانى: 5 جوعارعى شەندى پوليتسيا قىزمەتكەرى، ك.ۋتەگاليەۆ، ب.باگداباەۆ، ە.باقىتقاليۇلى، ن.ەسبەرگەنوۆ، ر.جولدىباەۆ.

تاعىلعان ايىپ: قر قك-ءنىڭ 308 بابى، 4 بولىگى، «ب» تارماعى، قىزمەت وكىلەتتىگىن اسىرا پايدالانۋ.

اپەللياتسيا: 2012 جىلدىڭ 19 شىلدەسىندە سۋديا ع.ح.شاروۆتىڭ توراعالىق ەتۋىمەن  اقتاۋ قالالىق سوتىنىڭ ۇكىمى وزگەرىسسىز قالدىرىلدى (سوتتالۋشىلارعا قاتىستى قولدانىلعان مۇلكىن تاركىلەۋدى الىپ تاستاعاننان باسقا).

كاسساتسيا: 2012 جىلدىڭ 29 تامىزىندا، كاس.القاسىمەن د.ءامىرروۆتىڭ  توراعالىق ەتۋىمەن، قۇرامىندا ا.مولباەۆا، ن.تۇرجانوۆ بار،  اقتاۋ قالالىق سوتىنىڭ ۇكىمى جانە اپەللياتسيالىق القا قاۋلىسى وزگەرىسسىز قالدىرىلدى.

الماتىدا "جاڭاوزەن مەن شەتپە قاسiرەتi: قانتوگiستiڭ سەبەپتەرi مەن سالدارى" اتتى تاقىرىپتا وتكەن قوعامدىق تىڭداۋدا ادۆوكات ابزال قۇسپاننىڭ "جاڭاوزەن" وقيعاسى بويىنشا وتكەن پوليتسەيلەر ىسىنە قاتىستى جاساعان بايانداماسى.

"Abai.kz"

ءىستىڭ قىسقاشا انىقتاماسى:

سوت پروتسەسىنىڭ قارالعان ۋاقىتى، سۋديا: اقتاۋ قالالىق سوتىنىڭ سۋدياسى گ.ح.ادىلسۇلتانيمەن 2012 جىلدىڭ 27 ساۋىرمەن 28 مامىرى ارالىعىندا قارالدى.

جابىرلەنۋشىلەر: تەرگەۋمەن انىقتالعانى 74 ادام، ونىڭ 68-ءى پوليتسيا اتقان وقتان ءارتۇرلى دەڭگەيدەگى جاراقات السا، 12-ءى ولگەن.

سوتتالۋشىلار سانى: 5 جوعارعى شەندى پوليتسيا قىزمەتكەرى، ك.ۋتەگاليەۆ، ب.باگداباەۆ، ە.باقىتقاليۇلى، ن.ەسبەرگەنوۆ، ر.جولدىباەۆ.

تاعىلعان ايىپ: قر قك-ءنىڭ 308 بابى، 4 بولىگى، «ب» تارماعى، قىزمەت وكىلەتتىگىن اسىرا پايدالانۋ.

اپەللياتسيا: 2012 جىلدىڭ 19 شىلدەسىندە سۋديا ع.ح.شاروۆتىڭ توراعالىق ەتۋىمەن  اقتاۋ قالالىق سوتىنىڭ ۇكىمى وزگەرىسسىز قالدىرىلدى (سوتتالۋشىلارعا قاتىستى قولدانىلعان مۇلكىن تاركىلەۋدى الىپ تاستاعاننان باسقا).

كاسساتسيا: 2012 جىلدىڭ 29 تامىزىندا، كاس.القاسىمەن د.ءامىرروۆتىڭ  توراعالىق ەتۋىمەن، قۇرامىندا ا.مولباەۆا، ن.تۇرجانوۆ بار،  اقتاۋ قالالىق سوتىنىڭ ۇكىمى جانە اپەللياتسيالىق القا قاۋلىسى وزگەرىسسىز قالدىرىلدى.

كىرىسپە

قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋتسياسىنىڭ 1 بابىنا سايكەس، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭ قىمبات قازىناسى - ادام جانە ادامنىڭ ءومىرى، قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارى.

مەملەكەتتىك بيلىكتىڭ بىردەن-ءبىر باستاۋى - حالىق (كونستيتۋتسيا 3 باپ 1 بولىگى).

اركىمنىڭ ءومىر سۇرۋگە قۇقىعى بار (كونستيتۋتسيا 15 باپ، 1 بولىگى).

قۇرمەتتى دوڭگەلەك ۇستەل وتىرىسىنا قاتىسۋشىلار!

بۇگىنگى تاقىرىپ ءسوز جوق وتە اۋىر تاقىرىپ، ول - قازاقستاننىڭ، ءبىرىنشى كەزەكتە قازاق حالقىنىڭ، وركەنيەتتى دەپ ەسەپتەلەتىن 21 عاسىرداعى تراگەدياسى، جالپىۇلتتىق قاسىرەتى.

وسى بايانداماعا مەن اۋەلى ءبىر قۇدايدىڭ، ودان كەيىن حالىقتىڭ، تاريحتىڭ الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىكتى تەرەڭ سەزىنە وتىرىپ دايىندالدىم. مەنىڭ بۇل بايانداماداعى سوزدەرىم، تۇجىرىمدارىم تەك قانا سوت پروتسەسى بارىسىندا بەلگىلى بولعان، انىقتالعان جانە زاڭگەر رەتىندە ءوزىم كوز جەكىزگەن فاكتىلەر مەن دالەلدەرگە عانا نەگىزدەلەدى.

سوت پروتسەسىنە جابىرلەنۋشى تاراپتىڭ قورعاۋشىسى رەتىندە باستان-اياق قاتىستىم، جابىرلەنۋشىلەردىڭ، كۋالەردىڭ سوتقا بەرگەن كورسەتپەلەرىن، سوتتالۋشىلاردىڭ ءوز ارەكەتتەرىن اقتاپ بەرگەن جاۋاپتارىن مۇقيات تىڭدادىم، سوتتا زەرتتەلگەن زاتتاي دالەلدەمەلەر، اسىرەسە بەينەجازبالاردى تولىق كورىپ، ونداعى ماڭىزدى دەگەن جەرلەرىن جازىپ الىپ وتىردىم.

سوت تەرگەۋى اۋەلى جابىرلەنۋشىلەردەن جانە كۋالەردەن جاۋاپ الۋدان باستالىپ، ەڭ سوڭىنان سوتتالۋشىلاردى جاۋاپتاپ، ودان كەيىن ىستەگى زاتتاي دالەلدەمەلەردى زەرتتەۋمەن اياقتالدى.

سونىمەن وسى سوتتا ناقتى نە بولدى جانە نە انىقتالدى؟

1. جابىرلەنۋشىلەر.

بىرىنشىدەن، تەرگەۋ بارىسىندا جانە سوتتا جاۋاپ بەرگەن جابىرلەنۋشىلەر

مەن ولاردىڭ وكىلدەرىنىڭ كورسەتپەلەرى مەن كۋالەردىڭ جاۋاپتارىنان بەلگىلى بولعانداي، جابىرلەنۋشىلەردىڭ ەشقايسىسىنىڭ جاپپاي تارتىپسىزدىككە، ال كوپشىلىگىنىڭ ءتىپتى ەرەۋىلدەپ تۇرعان مۇنايشىلارعا دا قاتىسى جوعى انىقتالدى.

ناقتى مىسال، الاڭنىڭ قاسىنان اۆتوكولىك ىشىندە الاڭسىز كەتىپ بارا جاتىپ پيستولەت وعىنان قازا تاپقان، كامەلەتكە تولماعان راحات كوشەروۆ، الاڭنىڭ ماڭايىنا دا جولاماعان، مەكتەپ جانىنداعى بانكوماتتان جالاقىسىن الماق بولعان كەزدە  اۆتومات وعىنان قازا تاپقان مۇعالىم، 4 بالانىڭ اناسى، جانار ابدىكاريموۆا، اكىمنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا وقۋشىلارىن الاڭعا شەرۋگە الىپ كەلىپ، وقتان قازا تاپقان، ەرەۋىلشىلەرگە ەش قاتىسى جوق، مۇعالىم اتابەرگەن حاسانوۆ نەمەسە الاڭعا ايەلىن قاسىنا ەرتىپ، 1,6 جانە 3 جاستاعى ەكى بالاسىن قولىنا كوتەرىپ تۇرعان كەزدە، اياعىنان وق ءتيىپ جارالانعان ەگىزباەۆ ت.ب. قايتالاپ ايتايىن، بۇل ازاماتتاردىڭ وزدەرىنىڭ نەمەسە جانۇيا مۇشەلەرىنىڭ الاڭدا ەرەۋىلدەپ تۇرعاندارعا، جالپى مۇنايشىلارعا ەش قاتىستارى جوق.

سوعان قاراماستان، پوليتسيا تاراپىنان اتىلعان وققا نەگىزىنەن وسى قاراپايىم ادامدار ىلىككەن، ولاردىڭ بارلىعى دەرلىك ءوز جاۋاپتارىندا وسى جاعدايدىڭ اياق استىنان ورىن العانىن، پوليتسياعا وزدەرى نەمەسە الاڭداعى باسقا ادامداردىڭ قارسىلىق كورسەتپەگەندەرىن ايتتى. ودان باسقا، ەرەكشە نازار اۋداراتىن ءجايت - پوليتسيا اتىس قارۋىن قولداناتىنى تۋرالى حالىققا ەشقانداي ەسكەرتۋ (مىسالى داۋىس زورايتقىش ارقىلى) جاساماعانى! جابىرلەنۋشىلەرگە سۇراقتار نەگىزىنەن مەملەكەتتىك ايىپتاۋشىلار جانە مەنىڭ تاراپىنان قويىلىپ وتىردى، سوتتالۋشىلار نەمەسە ولاردىڭ قورعاۋشىلارى تاراپىنان سۇراق قويىلىپ، ناتيجەسىندە جابىرلەنۋشىلەردىڭ جاۋاپتارىن تەرىسكە شىعاراتىنداي جاعدايلار سوت بارىسىندا مۇلدەم ورىن العان جوق. ياعني، پوليتسەيلەر ەرەۋىلگە ەش قاتىسى جوق، بەيبىت تۇرعىندارعا قارسى ەسكەرتۋسىز اتىس قارۋىن قولدانعان.

1/2. جوعارىدا اتاپ كەتكەنىمدەي، ءىس بويىنشا بارلىعى 74 ادام جابىرلەنۋشى

دەپ تانىلعان. وسىلاردىڭ ىشىنەن سوت تەرگەۋى بارىسىندا 4 ادام، وزدەرىنە دەنە جاراقاتى ايىپتاۋ قورىتىندىسىندا كورسەتىلگەندەي الاڭداعى جاپپاي تارتىپسىزدىك كەزىندە ەمەس، كەشكىسىن العاندارىن كورسەتتى. ولار، 02 مامىردا جاۋاپ بەرگەن تاڭاتاروۆ ساكەن، التىباەۆ ارمانبەك، 03 مامىردا جاۋاپ بەرگەن داۋكەنوۆ نۇرلان جانە 08 مامىردا جاۋاپ بەرگەن بەگاليەۆ توقتار ەسىمدى جابىرلەنۋشىلەر. ولاردىڭ بىرەۋى جۇمىستان كەلە جاتىپ، بىرەۋى كەشكى اۋىسىمعا جۇمىسىنا بارا جاتىپ، ال ەندى ءبىرى ءۇيىنىڭ كىرەبەرىسى الدىنا تەمەكى شەگۋگە شىققان جاعدايدا وققا ۇشقاندارىن ناقتى ۋاقىتىن كورسەتە وتىرىپ ايتىپ بەردى. بۇل وتە ماڭىزدى! ويتكەنى، بۇل جابىرلەنۋشىلەردىڭ جاۋاپتارى ءىس بويىنشا تاعىلعان ايىپتىڭ شەڭبەرىنەن شىعىپ كەتەدى، سەبەبى بۇل ازاماتتاردىڭ جاۋاپتارىنا سەنەتىن بولساق، ال جەكە مەندە ولارعا سەنبەيتىندەي نەمەسە ولاردىڭ جاۋاپتارىن تەرىسكە شىعاراتىنداي ەش نەگىز جوق، بەلگىسىز بىرەۋلەر كەشكىسىن بەيبىت تۇرعىندارعا قارسى ادەيىلەپ، كوزدەپ وق اتقان بولىپ شىعادى! ولاردىڭ كىم ەكەنى سوتتا انىقتالعان جوق. بىراق، الاڭداعى جاپپاي تارتىپسىزدىك تۇسكى ساع.12.30 بەن 13.00 شاماسىندا بولعانى ناقتى بەلگىلى. سول كۇنى كەشكىسىن، قالادا كومەندانتتىق ساعات ەنگىزىلىپ، پوليتسيا قالانى ءوز باقىلاۋىنا العان بولاتىن. وكىنىشكە وراي، سوت اتالعان فاكتىلەر بويىنشا قر باس پروكۋراتۋراسى اتىنا جان جاقتى تەكسەرۋ جۇرگىزىپ، قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ باسقا باپتارىمەن قىلمىستىق ءىس قوزعاتۋ تۋرالى، قر قىلمىستىق ىستەر جۇرگىزۋ كودەكسىنىڭ 371-بابىنىڭ 5 بولىگى، 3 تارماعىنا سايكەس، جەكە قاۋلى شىعارۋ جونىندەگى مەنىڭ ءوتىنىشىمدى اياق-استى قالدىردى. جالپى، مەنىڭ جانە جابىرلەنۋشىلەر تاراپىنان جاريالانعان بىردە-ءبىر ماڭىزدى وتىنىشتەر سوت تاراپىنان قاناعاتتاندىرىلماعان بولاتىن، بىراق ول تۋرالى ءسال كەيىنىرەك توقتالىپ كەتەمىن. ياعني، سوت ايىپتاۋ شەڭبەرىنەن شىعىپ كەتەتىن، باسقا قىلمىستىق ءىس قۇرامى سوت تەرگەۋى بارىسىندا انىقتالىپ وتىرسا دا، وعان ەشقانداي قۇقىقتىق باعا بەرگەن جوق.

2. كۋالەر.

سوتتا كۋا رەتىندە جاۋاپ بەرگەندەردى ەكىگە ءبولىپ قاراستىرۋعا بولادى; 1. سول كۇنى الاڭدا بولعان جاي ادامدار، 2. پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى، ياعني قولدارىنا اۆتومات، پيستولەت الىپ قۇراما ساپپەن الاڭعا كەلگەن 97 پوليتسيا قىزمەتكەرىنىڭ 5-ءى قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلسا، قالعان 92-ءى كۋا دەپ تانىلعان.

سول كۋا رەتىندە سوتتا جاۋاپ بەرگەن پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ كورسەتپەلەرى جالپى مىناعان سايادى، ولار كىم بۇيرىق بەرگەنىن ەستىمەگەن، كورمەگەن، ولاردى ەشكىم ساپقا تۇرعىزباعان، وزدەرى تۇرعان، ساپتى كىمنىڭ باسقارىپ بارعانىن بىلمەيدى، الاڭداعى حالىقتىڭ بۇزاقىلىعىن، نە دەپ ايقايلاعانىنا دەيىن ەستىسە دە، قاستارىندا، ياعني ساپتاعى باسقا پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ اتىس قارۋىن قولدانعانىن كورمەگەن، كەيبىرەۋلەرى ءتىپتى ونىڭ داۋىسىن دا ەستىمەگەن، وزدەرى ەسكەرتۋ رەتىندە اۋاعا اتقان ت.ب. وسى باعىتتا جاۋاپ بەرگەن كۋا پوليتسيالاردىڭ كوپتىگى ءارى جاۋاپتارىنىڭ ءوزارا ۇقساستىعى سونشا، ولاردىڭ ارقايسىسىنىڭ جاۋابىنا جەكە توقتالىپ، تالداپ جاتۋدىڭ ءوزى ارتىق.

پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جاۋاپتارىنا سەنەتىن بولساق، ولار الاڭنىڭ جانىمەن ءجاي عانا ءوتىپ بارا جاتقان، سول كەزدە الاڭداعى حالىق پوليتسيا جاساعىنا وزدەرى تيىسكەن، تاس لاقتىرعان، ودان سوڭ پوليتسيا اتىس قارۋىن اسپانعا اتۋعا ءماجبۇر بولعان. ال، الاڭداعى حالىقتىڭ جاراقات كىمنەن، نەدەن جاراقات العانىن ەشبىر پوليتسيا قىزمەتكەرى كورمەگەن بولىپ شىقتى!

ال، وسى كەزدە الاڭدا بولعان، ەرەۋىلدەپ تۇرعان مۇنايشىلارعا ەش قاتىسى جوق ءجاي كۋالەر مەن جابىرلەنۋشىلەردىڭ جاۋابى كۋا پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جاۋاپتارىنا مۇلدەم قاراما-قايشى كەلىپ وتىردى. ايتا كەتەتىن ءبىر ماسەلە، بىردە-ءبىر كۋا نەمەسە جابىرلەنۋشى الاڭداعى بولعان وقيعاعا ەرەۋىلدەپ تۇرعان مۇنايشىلاردى كىنالامايدى، پوليتسيا كىنالى دەپ سانايدى. بارلىق جابىرلەنۋشى وزىنە كەلتىرىلگەن دەنە جاراقاتى نەمەسە ادام شىعىنىنا بايلانىستى پوليتسيانى كىنالى دەپ ەسەپتەيتىنىن كورسەتتى. ونىڭ سەبەبى تۇسىنىكتى، الاڭدا بولعان حالىقتىڭ، مەيلى ول قىدىرىپ كەلسىن، سول جەردە ەرەۋىلدەپ تۇرعانى بولسىن، قولدارىندا قارۋ نەمەسە سۋىق قارۋ بولماعان جانە ولار تاراپىنان ەشبىر بۇزاقىلىق ارەكەتتەر جاسالماعان. ودان باسقا ەسكەرە كەتەتىن ماڭىزدى ءجايت، سول كۇنگى وقيعا بارىسىندا ساپتا بولعان پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ بىردە-ءبىرى دەنە جاراقاتىن الماعان!

ءبىر سوزبەن ايتقاندا، سوتتا جاۋاپ بەرگەن كۋا پوليتسەيلەر، سوتتالۋشى پوليتسەيلەرگە كومەكتەسۋ ماقساتىندا جالعان جاۋاپ بەردى دەپ ەسەپتەيمىن. ناقتى مىسال; 08 مامىر كۇنى سوتتا جاۋاپ بەرگەن ا.جورعىنوۆ ەسىمدى پوليتسيا قىزمەتكەرى ءوز قولىندا قارۋ بولماعانىن، ساپتاعى پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ەشقايسىسىنىڭ قولىنان قارۋ كورمەگەنىن ايتتى، الاڭعا ساپپەن بارعان كەزدە اتىس قارۋىنىڭ داۋىسىن ەستىمەگەن، ونىڭ سەبەبىن، باسىندا كاسكا بولۋىمەن ءتۇسىندىردى، الاڭدا جارالانعان ادامداردى كورمەگەن، بىراق، اكىمشىلىك الدىنا بارعان كەزدە كەيىن قالالىق ىشكى ىستەر باسقارماسىنا شەگىنۋ تۋرالى بۇيرىقتى ەستىپ قويعانىن ايتتى. وزدەرىڭ ويلاڭدارشى، قايتا-قايتا تارسىلداپ اتىلىپ جاتقان كالاشنيكوۆ اۆتوماتىنىڭ داۋىسىن كاسكا كيىپ العاندىقتان ەستىمەيتىن ادام، شەگىنىڭدەر دەگەن بۇيرىقتى ەستۋى مۇمكىن بە؟ ونىڭ كورۋ قابىلەتى تۋرالى ايتپاي اق-قويايىن، سەبەبى، ول ساپتا الدىندا كەلە جاتقان پوليتسيا قىزمەتكەرىنىڭ ارقاسىنان عانا قاراپ كەلە جاتقانىن ايتقان بولاتىن.

مەن ءوز باسىم سوتتاعى جاۋاپ بەرگەندەردەن، پوليتسيا ەمەس، باسقا كۋالەردىڭ جاۋابىنا سەنەمىن، سەبەبى، ءجاي ادامداردى الدىن-الا مىناداي سۇراققا بىلاي جاۋاپ بەرەسىڭ، مىناعان جاۋاپ بەرمەيسىڭ دەپ ۇيىمداستىرۋعا ەشكىمنىڭ مۇمكىندىگى جوق. ال، پوليتسيانىڭ ءجونى بولەك، ولاردىڭ باسشىلارى بار، باسشىعا ءسوزسىز باعىنۋ قازاقستاندىق پوليتسيادا قالىپتاسقان تاجىريبە ەكەندىگى ەشكىمگە داۋ تۋدىرمايدى دەپ ويلايمىن. ونىڭ ۇستىنە سوتتالۋشى پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ەشقايسىسىنىڭ دا باس شاراسى قاماۋدا ەمەس، ءۇي قاماعىندا، قانشا جىل بىرگە ىستەگەن كەز-كەلگەن پوليتسيا قىزمەتكەرىن ۇيلەرىنە شاقىرىپ الىپ «سويلەسۋگە» تولىق مۇمكىندىكتەرى بار. ودان باسقا، سوتقا كەلىپ جاۋاپ بەرگەن كۋا پوليتسەيلەردىڭ ەشقايسىسى دا وقيعا بولعاننان كەيىن، پوليتسيادان جۇمىستان كەتپەگەن، قىزمەت اۋىستىرماعان، كەيبىرەۋلەرى وسى وقيعادان كەيىن قىزمەتتەرى ءوسىپ كەتتى، مىسالى، جاڭاوزەن ءىىب سول كەزدەگى باستىعى قوجاەۆ، وقيعادان كەيىن، قر ءىىم-ءنىڭ دەپارتامەنت باستىعى، ال، ماڭعىستاۋ ءىىد باستىعى بولعان قابىلوۆ قر ءىىم-ءنىڭ ورىنباسارى قىزمەتىنە جوعارىلاتىلعان. بۇدان شىعاتىن قورىتىندى، كۋا پوليتسەيلەر 1. باسشىلارىنا قىزمەت بابىندا تىكەلەي باعىنىشتى ادامدار بولسا، 2. بولعان جاعداي وزدەرىنە دە اسەرى ءتيىپ كەتۋى مۇمكىن بولعاندىقتان، جەكە مۇددەلەرى دە بار. سەبەبى، تەرگەۋ توبى الىدە جۇمىس اتقارىپ جاتىر، ولارمەن سوتتالۋشىلاردان باسقا دا، جاۋاپتى پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى ىزدەستىرىلۋدە. ياعني، كۋا پوليتسەيلەر سوت الدىندا كورىنەۋ جالعان جاۋاپ بەردى.

3. زاتتاي دالەلدەمەلەر.

سوتتا زاتتاي دالەلدەمەلەردى زەردەلەۋ بارىسىندا بۇرىن بەلگىسىز بولعان ءبىراز ماڭىزدى جاعدايلار انىقتالدى. سىزدەر بارلىعىڭىز ينتەرنەتتەن حالىققا وق جاۋدىرىپ جاتقان، قۇلاعان ادامدى ۇرعىلاپ جاتقان پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ارەكەتىن كوردىڭىزدەر، مىسالى، «ساۋلە540» -دەپ ات قويىلعان ۆيدەو ت.ب. ايتا كەتەتىن ماسەلە - تەرگەۋ توبى بۇل ۆيدەوماتەريالداردى تۇسىرگەن ادامداردى انىقتاپ، ولاردان كۋا رەتىندە جاۋاپ الىپ، ساراپتاما جاساپ، اتالعان ماتەريالداردى ىسكە زاتتاي دالەلدەمە رەتىندە جالعاعان. ياعني، سىزدەردىڭ ينتەرنەتتەن كورگەن ءبىراز دۇنيەلەرىڭىز قىلمىستىق ءىس بويىنشا زاتتاي دالەلدەمە دەپ تانىلدى.

قىلمىستىق ءىس قۇجاتتارىندا ولاردان بولەك، ينتەرنەتكە شىقپاعان ۆيدەوماتەريالدار دا جالعانعان. اتاپ ايتقاندا، وقيعا ورىن الماي تۇرىپ، ياعني 16 جەلتوقسانعا دەيىن، وبلىستىق ءىىد-نەن ءۇش بىردەي پوليتسيا قىزمەتكەرى ۆيدەواپپاراتتارىمەن جاڭاوزەن قالاسىنا ىسساپارعا كەلگەن. ىستەگى بار قۇجاتتار بويىنشا ولار، 15 جەلتوقساننان باستاپ بولعان جاعدايلاردى ۆيدەوعا تۇسىرگەن. ياعني، بۇنىڭ اسا ماڭىزدىلىعى سول، وقيعا قالاي، نەدەن باستالدى، كىم باستادى، كىم قوستادى دەگەن سۇراقتارعا بەرىلەتىن دايىن جاۋاپ ەدى. وندا، الاڭدا تۇرعان مۇنايشىلار، ولارمەن پوليتسيا اراسىنداعى كيكىلجىڭنىڭ باستالۋى، پوليتسيانىڭ جاڭاوزەن ءىىب الدىندا ساپقا تۇرىپ، قارۋلانىپ جاتقانى جانە حالىققا اتىس قارۋىنان وق اتۋ ساتتەرى بەينەلەنگەن. مىسالى، سوت الدىندا كامەلەتكە تولماعان ر.كوشەروۆتى اتىپ ولتىرگەنى ءۇشىن ايىپتالعان ر.جولدىباەۆ، سول پوليتسەيلەر تۇسىرگەن ۆيدەودا ناقتى ادامدارعا قاراتىپ تاپانشادان وق اتىپ جاتقانى بەينەلەنگەن. ال، ول ءوز جاۋابىندا تاپانشاداعى وقتىڭ ءبارىن اسپانعا قاراتىپ اتىپ جىبەردىم دەگەن بولاتىن (تاپانشاداعى ەكى ماگازين وقتى تاۋىسىپ اتقان). ۆيدەوماتەريالداردان جانە تۇسىنگەنىم، ەرەۋىلدەپ تۇرعان مۇنايشىلار الاڭدا بەيبىت تۇردى، بىراق ولاردى پوليتسيا الاڭنىڭ ءبىر شەتىنە قاراي تىقسىرىپ، تار شەڭبەرگە قىسىپ تاستادى. وسى جاعداي ولاردىڭ اشۋ-ىزاسىن تۋدىرىپ، ءىشىنارا ايقايلار بولعانمەن پوليتسياعا كۇش قولدانبادى. وسى ۆيدەونى كورۋ بارىسىندا مەندە مۇنايشىلارعا ءبىرىنشى قىسىم كورسەتىپ،  ونىڭ ارتى قاقتىعىسقا ۇلاسۋىنا سەبەپكەر بولعان پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ءوزى دەگەن پىكىر قالىپتاستى. ۇلكەن وكىنىشكە وراي، سول ۆيدەوماتەريالدار ەڭ ماڭىزدى دەگەن جەرلەرگە كەلگەن كەزدە ءۇزىلىپ قالىپ وتىرعانى. وعان سەبەپ بولعان ىستەگى قۇجاتتار بويىنشا، ماڭعىستاۋ وبلىستىق ءىىد-ءى تەرگەۋ باس پروكۋراتۋرانىڭ تەرگەۋ توبىنا ولاردىڭ سۇراتۋى بويىنشا بەرگەن كەزدە، ۆيدەونى تولىق كەتىرىپ تاستاپ بەرگەن. ياعني، سول ارەكەتتەرى ارقىلى تەرگەۋ جۇمىسىنا كەدەرگى كەلتىرۋگە تىرىسقان. كەيىننەن ساراپتاما ارقىلى ونداعى بەينەبايان ءىشىنارا قالىپقا كەلتىرىلگەن-مىس. بۇل جاعدايلاردىڭ قانشالىقتى شىندىققا سايكەس كەلەتىنى ماعان ارينە بەيمالىم. ياعني، بۇل جەردە ەرەۋىلشىلەر مەن پوليتسيا اراسىنداعا كيكىلجىڭگە پوليتسيانىڭ ءوزى سەبەپكەر بولعاندىعى انىقتالدى.

4. قاناعاتتاندىرىلماعان وتىنىشتەر.

سوت سوت تەرگەۋىندە بەلگىلى بولعان، جوعارىدا اتالعان كەشكى ۋاقىتتا جاراقات العان 4 جابىرلەنۋشىگە قاتىستى فاكتىلەر بويىنشا پروكۋراتۋرا ورگاندارى اتىنا قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ «ادامزاتقا قارسى قىلمىس» نەمەسە «كىسى ولتىرۋگە وقتالۋ» دەگەن بابىمەن قىلمىستىق ءىس قوزعاۋ تۋرالى ماسەلەنى شەشۋ تۋرالى جەكە قاۋلى شىعارۋى ءتيىس ەدى دەپ ەسەپتەيمىن.

مەنىڭ تاراپىمنان بۇل تۋرالى اپەللياتسيالىق ساتىداعى سوتقا بەرگەن شاعىمىمنىڭ نەگىزگى نۇسقاسى دا وسى بولاتىن، الايدا، ءبىرىنشى ساتىداعى سوتتا، اپەللياتسيالىق ساتى بۇل وتىنىشتەرىمدى قاناعاتتاندىرمادى.

ودان باسقا مەنىڭ تاراپىمنان كەلەسى وتىنىشتەر جاريالانعان بولاتىن;

سوت الدىندا 14 مامىردا كۋا رەتىندە جاۋاپ بەرگەن بايۇزاقوۆ ق.ت.،

جاۋابىندا 16 جەلتوقسان كۇنگى قۇراما جاساق قاتارىندا بولعانىن، ساپتا ءوزىنىڭ الدىندا سوتتالۋشى رەنات جولدىباەۆتىڭ كەلە جاتقانىن، ءوزى ۇستاعان تاپانشا نومەرى ەسىندە ەكەنىن ايتىپ بەردى. وسى كەزدە سوتتالۋشى ر.جولدىباەۆتىڭ قورعاۋشىسى «وزىڭىزدىكىنەن باسقا تاعى كىمنىڭ تاپانشاسىنىڭ نومەرىن بىلەسىز؟» - دەگەن سۇراعىنا وراي، ول رەنات جولدىباەۆتىڭ تاپانشاسىنىڭ نومەرىن بىلەتىن بولىپ شىقتى. ياعني ونىڭ ايتۋىنشا، ر.جولدىباەۆ سول وقيعا بولعان كەزدە تاعىلعان ايىپتا كورسەتىلگەندەي، №5031 ساندى تاپانشانى ەمەس، №8426 ساندى تاپانشانى ۇستاعان. الايدا، تەرگەۋ كەزىندە اتالعان ازامات سوتتالۋشى جولدىباەۆتىكى تۇرماق، ءوزىنىڭ ۇستاعان تاپانشا نومەرىن ەسىندە ەمەس ەكەنىن ايتىپ كورسەتكەن ەدى. ول تۋرالى سوتقا توراعالىق ەتۋشى ەسكەرتكەن كەزدە كۋا نە ايتارىن بىلمەي قالعان بولاتىن.  وسى ارەكەتى ارقىلى، كۋا بايۇزاقوۆ ءوزىنىڭ ارىپتەسى (ەكەۋى دە جەدەل قىزمەتكەر), جەرلەسى (ەكەۋى دە شىعىس قازاقستاننان كەلگەن) ر.جولدىباەۆقا كومەكتەسۋگە ارەكەت جاساعانى انىق بايقالدى. سول سەبەپتى مەن اپەللياتسيالىق ساتىداعى سوتتان اتالعان كۋاگە قاتىستى جالعان كۋاگەرلىك بەرگەنى ءۇشىن قىلمىستىق ءىس قوزعاۋ ماسەلەسىن شەشۋ تۋرالى ءوتىنىش ءبىلدىردىم.

وسىعان ۇقساس نەگىزدەرمەن جاڭاوزەن قالالىق ءىىب-نىڭ باستىعى قىزمەتىن اتقارعان قوجاەۆقا جانە ماڭعىستاۋ وبلىستىق ءىىد-ءنىڭ قىزمەتكەرى شينباەۆقا قاتىستى دا شارا الۋ تۋرالى وتىنىشتەر بەرىلدى.

اتالعان وتىنىشتەردىڭ ماڭىزدىلىعى سول، بەيبىت حالىققا قارسى وق اتقان پوليتسەيلەردىڭ جالپى سانى 97 بولسا، سولاردىڭ 5-نە عانا قاتىستى ءىس سوتقا جەتتى. قالعان پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنە قاتىستى ءىس نەگىزگى ىستەن بولەكتەنگەن، ياعني بۇل دەگەنىمىز اتالعان بەس پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنەن باسقالارىنىڭ ءىسى دە بولاشاقتا سوتقا جولدانۋى مۇمكىندىگىن جوققا شىعارمايدى. سول كەزدە كۋا رەتىندە تەرگەۋدە جانە سوتتا جاۋاپتالاتىن پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ وزدەرىنىڭ بۇرىنعى ارىپتەستەرىنە «كومەكتەسۋگە» دەگەن نيەتتەرىن بولدىرماۋ ءۇشىن دە ماڭىزدى ەدى. سوت بۇل وتىنىشتەردى ءمانى بويىنشا قاراعان دا جوق.

ودان باسقا، مەن جانە بىرنەشە جابىرلەنۋشى سوتتان، جاڭاوزەن اۋرۋحاناسىنان 16 جەلتوقسان كۇنگى اۋرۋلاردى تىركەۋ جۋرنالىن، اۋرۋحانا ىشىندەگى ءمايىتحانا جۋرنالىن، سول كۇنى كەزەكشىلىكتە بولعان اۋرۋحانا جانە ءمايىتحانا قىزمەتكەرلەرىن دە شاقىرتۋ تۋرالى وتىنىشتەرىمىز قاناعاتتاندىرىلمادى. مەنىڭ جانە جابىرلەنۋشىلەردىڭ، ولاردىڭ وكىلدەرىنىڭ بۇل جەردە انىقتاماق بولعانىمىز - سول وقيعا سالدارىنان ناقتى قانشا ادام جاراقات الدى، قانشاسى ءولدى، تەرگەۋ ورگاندارىمەن انىقتالعان ادامداردان باسقا دا جابىرلەنۋشىلەر شىعىپ قالۋى مۇمكىن بە، دەگەن ماسەلەلەردى انىقتاۋ ماقساتى بولعان ەدى. ول مۇمكىن بولمادى. سوتتى بىلاي قويعاندا، ءبىزدىڭ مۇددەمىزدى قورعاپ جاتقان پروكۋرور دا، ءبىزدىڭ بارلىق وتىنىشىمىزگە «تەرگەۋدىڭ اياسىنان شىعۋعا بولمايدى»-دەگەن نەگىزبەن قارسىلىق بىلدىرۋمەن بولدى.

ياعني، مەنىڭ، ارىپتەسىم ا.نۇرعازيەۆانىڭ جانە جابىرلەنۋشىلەردىڭ سوتقا بەرگەن وتىنىشتەرى سوت تاراپىنان قارالماق تۇگىلى، ءمانى بويىنشا قارالعان دا جوق.

5. تۇجىرىم.

وسى جەردە پوليتسيانىڭ ماقساتى سوندا نە بولدى دەگەن زاڭدى سۇراق تۋىندايدى؟ پوليتسيا الاڭعا ادامداردى اتىپ كەتۋ ءۇشىن عانا كەلگەن بە؟ ءىس ماتەريالدارىنان كورگەنىم، ولار ادامدارعا وق اتىپ كەتكەننەن باسقا ەش ارەكەت جاساعان جوق. ءتىپتى وزدەرى اتقان وقتان جارالانعان ادامدارعا جەدەل جاردەم شاقىرتىپ نەمەسە باسقالاي جولدارمەن مەديتسينالىق كومەك كورسەتپەگەن، ول بىلاي تۇرسىن، سوڭعى بەينەجازبادا جارالانىپ جاتقان ادامداردى رەزينالىق تاياقپەن ۇرعىلاپ جاتقانىنىڭ كۋاسى بولدىق ءبارىمىز. سوتتالۋشىلاردىڭ قورعاۋشىلارى ءبىزدىڭ وسى باعىتتاعى سۇراقتارىمىزعا وراي، كۋا پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنە «سىزدەر جارالانعان ادامدارعا مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋگە ءتيىستىسىز بە»-دەپ سۇراق قويىپ، سوڭعىلار «جوق، ءتيىستى ەمەسپىز»-دەپ جاۋاپ بەرىپ جاتتى. اتالعان جاعداي كۋا پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ قۇقىقتىق تۇرعىدان ساۋاتسىزدىعىن كورسەتەدى، ايتپەسە وزدەرى قولدانۋعا ءتيىستى، «قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى تۋرالى» قر زاڭىنىڭ 62 بابىنىڭ  1 بولىگىندە، اتىس قارۋىن، ارناۋلى قۇرالداردى، دەنە كۇشىن قولدانۋدىڭ بارلىق جاعدايلارىندا قىزمەتكەر جەكە تۇلعالاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ، زارداپ شەككەندەرگە شۇعىل مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋ ءۇشىن قاجەتتى شارالاردى قولدانۋعا مىندەتتى - دەپ، تايعا تاڭبا باسقانداي انىق كورسەتىلگەن.

وسى جەردە مەن 2011 جىلى بىرقاتار ەۆروپا ەلدەرىندە ورىن العان جاپپاي تارتىپسىزدىكتەرگە جانە وعان قاتىستى جەرگىلىكتى پوليتسيا كۇشتەرىنىڭ قولدانعان امالدارىن سالىستىرۋ رەتىندە مىسالعا كەلتىرە كەتكىم كەلىپ وتىر. 01 شىلدە افينى، 30 قىركۇيەك گەرمانيانىڭ شتۋتگارت، 16 قازان ايىندا ريم، وسى ايدا قايتادان افينى قالالارىندا جاپپاي تارتىپسىزدىكتەر ورىن الىپ، ادامدار پوليتسياعا قارسى تاس كەسەكتەر، مولوتوۆ كوكتەيلى قۇيىلعان بوتەلكەلەر لاقتىرىپ، عيماراتتار مەن كولىكتەردى ورتەۋ ناتيجەسىندە وتە ۇلكەن كولەمدە ماتەريالدىق شىعىن كەلتىرگەن. بىراق، پوليتسيا تاراپىنان حالىققا قارسى بىردە-ءبىر رەت اتىس قارۋى قولدانىلماعان، نەگىزىنەن  جارىق جانە شۋ گراناتالارى (سشگ), كوزدەن جاس اعىزاتىن گاز، ال ريم قالاسىندا سولارعا قوسا سۋ شاشاتىن ماشينالاردى پايدالانعان. بولدى. پوليتسيا ارەكەتىنەن گەرمانيانىڭ شتۋتگارت قالاسىندا 1 ادامنىڭ كوزىنە تيگەن گازدان اۋىر دەنە جاراقاتىن الۋى - ۇلكەن رەزونانس تۋعىزىپ، قوعام تاراپىنان پوليتسيانىڭ قاتىگەزدىگىنە بايلانىستى ماسەلە كوتەرۋگە نەگىز بولدى.

ال بىزدەگى جاعداي شە؟ سوتتالعانداردىڭ بارلىعى - قاتارداعى قىزمەتكەرلەر ەمەس، جوعارى ءبىلىمدى، جوعارى شەندى پوليتسيا وفيتسەرلەرى. سوت پروتسەسى اياقتالعان ساتكە دەيىن سوتتالۋشى باعداباەۆتان باسقالارى جابىرلەنۋشىلەردەن كەشىرىم سۇراۋعا، ولارمەن تاتۋلاسۋعا ەش ارەكەت جاسامادى، سو زالىندا بالالارىنان ايىرىلعان اتا-انالاردىڭ كوز جاسىنىڭ كۋاسى بولدىق، ءتىپتى كەيبىرىنىڭ ەموتسياسىن يگەرە الماي، تالىپ قالىپ، جەدەل جاردەم شاقىرتۋعا دا ءماجبۇر بولدىق، بىراق، مەنىڭ ءبىر بايقاعانىم، سوتتالۋشىلار وسىنىڭ بارىنە ءبىر سەلت ەتپەدى.

مەنىڭ ءوز تۇجىرىمىم سوتتالعان پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى وزدەرىنىڭ ەڭ باستى مىندەتتەرىن ۇمىتىپ قالعان دەپ ەسەپتەيمىن، ول - حالىقتى قورعاۋ! اتۋ، قورلاۋ ەمەس، قورعاۋ بولاتىن!

ىشكى ىستەر ورگاندارى قىزمەتكەرلەرىنىڭ قىزمەتى - «ىشكى ىستەر ورگاندارى تۋرالى» قر زاڭىمەن رەتتەلەدى. اتالعان زاڭنىڭ  3 بابىندا ىشكi iستەر ورگاندارى قىزمەتiنiڭ پرينتسيپتەرi بەكىتىلگەن، وعان سايكەس;

Iشكi iستەر ورگاندارىنىڭ قىزمەتi زاڭدىلىق، دارا باسشىلىق، iشكi iستەر ورگاندارى جۇيەسiنiڭ بiرلiگi, جاريالىلىق، قۇقىق قورعاۋ جانە باسقا دا مەملەكەتتiك ورگاندارمەن، لاۋازىمدى تۇلعالارمەن، ۇيىمدارمەن جانە ازاماتتارمەن ءوزارا iس-قيمىل جاساۋ پرينتسيپتەرiنە نەگiزدەلiپ قۇرىلادى.

ياعني، بۇل ءاربىر پوليتسيا وكىلىنىڭ ءوز قىزمەتىندە باسشىلىققا الاتىن نەگىزگى قاعيدالارى بولىپ تابىلادى. بۇل قاعيدالاردى ساقتاماۋ - زاڭ تالاپتارىنان اۋىتقۋ بولىپ تانىلادى. ءدال وسىنداي نورمالار «قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى تۋرالى» قر زاڭىمەن دە كوزدەلگەن.

ەندى وسى پرينتسيپتەر جاڭاوزەن وقيعاسىندا قانشالىقتى ساقتالعانىن سارالاپ كورەيىك;

ءبىرىنشى ماسەلە - اتىس قارۋىن قولدانۋ قانشالىقتى زاڭعا نەگىزدەلگەن؟

«قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى تۋرالى» قر زاڭىنىڭ (بۇدان بىلاي زاڭ) 59 بابىندا قارۋ قولدانۋدىڭ ماقساتى بىلاي تۇسىندىرىلگەن;

اتىس قارۋى، ارناۋلى قۇرالدار مەن دەنە كۇشى قوعامعا قاۋiپتi ارەكەتتەردى توقتاتۋ، قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردىڭ سيپاتى مەن ناقتى احۋال ەسكەرiلە وتىرىپ, ولاردى جاساعان ادامداردى ۇستاۋ جانە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا جەتكiزۋ ماقساتىندا قولدانىلادى.

ءارى قاراي، 60 باپتا قانداي جاعدايدا - ارنايى قۇرالدار مەن جاۋىنگەرلىك كۇشتى، ال، 61 باپتا - اتىس قارۋىن قولدانۋعا بولاتىندىعى رەتىمەن كورسەتىلگەن. وسى جەردە ءبىر ەسكەرەتىن جايت - 61 باپتىڭ، 1 بولىگى، 2 تارماعىنا سايكەس، پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنە نەمەسە ولاردىڭ جانۇياسىنا شابۋىل جاسالسا ولاردىڭ اتىس قارۋىن قولدانۋعا قۇقىلى ەكەندىگى بەكىتىلگەن. الايدا، ءدال وسىنداي جاعدايدا، 61 باپتىڭ 1 بولىگى، 5 تارماعىنا سايكەس، ارنايى قۇرالدار مەن جاۋىنگەرلىك كۇشتى قولدانۋعا بولاتىندىعى دا كورسەتىلگەن. بۇدان شىعاتىن قورىتىندى  - پوليتسياعا ءبىر جاعدايدا ەكى ءتۇرلى ءتاسىلدى تاڭداۋ قۇقىعى بەرىلگەن.

بىراق، جوعارىدا اتاپ كورسەتىلگەندەي قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردىڭ سيپاتى مەن ناقتى احۋال ەسكەرiلۋى ءتيىس ەدى.

وسى ايتىلعانداردان قورىتىندى پىكىرىم - جاڭاوزەن جاعدايىندا اتىس قۇرالىن قولدانۋعا بەرىلگەن بۇيرىق جانە ونىڭ ورىندالۋى نەگىزسىز. سەبەبى; بىرىنشىدەن، بەينەجازبالاردان كورگەنىمىزدەي حالىقتىڭ قولىندا ەشقانداي قارۋ نەمەسە اتىس قۇرالدارى جوق. ەكىنشىدەن، پوليتسياعا ارنايى قۇرالداردى قولدانسا دا جەتكىلىكتى بولاتىن. مىسالى، وسىنداي جاعدايدا پوليتسياعا قولدانۋعا رۇقسات ەتىلگەن ارنايى قۇرالدار قاتارىنا سۋ اتقىشتار (ۆودومەت) دا جاتقىزىلعان، جاڭاوزەن جاعدايىندا قاقاعان قىس ايىندا ەرەۋىلشىلەردىڭ ۇستىنەن سۋمەن اتقىلاسا، ولاردىڭ ەكپىنىن باسۋعا سول دا جەتكىلىكتى ەمەس پە؟ بۇل جەردە پوليتسيا وكىلدەرىنىڭ قولىندا ارنايى قۇرالدار بولمادى دەيتىن بولساق، ول كەلەسى نەگىزدەرمەن مۇمكىن ەمەس نارسە، 1. ەرەۋىلشىلەر كوشەگە اياق استىنان شىققان جوق، جەتى اي بولدى، ياعني پوليتسيا بولۋى مۇمكىن وقيعاعا الدىن-الا دايىندالۋى شارت 2. جوعارىدا اتالعان «ىشكى ىستەر ورگاندارى تۋرالى» زاڭىنىڭ 7, 10, 11 باپتارىنا سايكەس، قاجەتتىلىك بولسا پوليتسيا ءورت ءسوندىرۋ قۇرالدارىنا دا بيلىك ەتە الادى. ءورت ءسوندىرۋ ماشيناسى ءىس جۇزىندە سۋ اتقىش ماشينانى الماستىرادى. ۇشىنشىدەن، تاعى دا سول سوتتا زەرتتەلگەن بەينەجازبادا پوليتسيا وكىلدەرىنىڭ قاشىپ بارا جاتقان ادامدارعا وق جاۋدىرىپ جاتقانىنىڭ جانە جارالانعان ادامداردى رەزينا تاياقشالارىمەن ۇرىپ جاتقانىنىڭ كۋاسى بولامىز.

وسى بەينەجازبا جانە سوتتا ناقتى انىقتالعان دالەلدەمەلەرگە ساراپتاۋ جاسايتىن بولساق، وندا پوليتسيانىڭ اتىس قارۋىن قولدانۋى نەگىزسىز عانا ەمەس، زاڭسىز دا  بولىپ تابىلماق.  سەبەبى، اتىس قارۋىن قولدانۋعا بىردەن-ءبىر شارت - ادامداردىڭ ولارعا (پوليتسياعا) شابۋىل جاساعانى، ومىرلەرىنە قاۋىپ توندىرگەنى ءىس قۇجاتتارىمەن جوققا شىعارىلىپ وتىر.

قورىتىندى: سوت ۇكىمىنە سايكەس، سوتتالۋشى ۋتەعاليەۆ 7 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋعا، ەسبەرگەنوۆ 6 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋعا، قالعان سوتتالۋشىلار 5 جىلدان باس بوستاندىعىنان ايىرۋعا، جازالارىن جالپى رەجيمدەگى كولونيادا وتەۋگە سوتتالدى. جابىرلەنۋشىلەردىڭ بىردە-ءبىرى سوت ۇكىمىنە رازى بولعان جوق.

كەرىسىنشە، مەنىڭ قورعاۋىمداعى جابىرلەنۋشىلەردە، بۇنداي قىلمىستىق ءىس نە ءۇشىن، كىم ءۇشىن قوزعالعان؟، نەگە سوت جابىرلەنۋشى تاراپتىڭ وتىنىشتەرىن قاناعاتتاندىرمادى؟، نەگە بەيبىت حالىققا پوليتسيا تاراپىنان وق اتىلدى، وعان بۇيرىق بەرگەن كىم؟، نەگە اتىس قارۋى «جاپپاي تارتىپسىزدىكتەر» ۇيىمداستىرعاندارعا ەمەس، قاراپايىم حالىققا، ونىڭ ىشىندە ايەل، بالا-شاعاعا قولدانىلدى؟، نەگە «جاپپاي تارتىپسىزدىك» اياقتالعان سوڭ، كەشكى ۋاقىتتا ادامدارعا قارسى وق اتىلدى، ونى كىم اتتى، نە ماقساتپەن اتتى؟، نەگە پروكۋراتۋرا مەن سوت «ايىپتاۋ شەڭبەرىنەن» شىعىپ كەتۋدەن سونشالىقتى قورىقتى؟، نەگە، نەگە، نەگە دەگەن باسقا دا كوپتەگەن سۇراقتار قالدى؟ سوت ءبىتتى، ۇكىم زاڭدى كۇشىنە ەندى، بىراق بۇل قاپتاعان سۇراقتار جاۋاپسىز قالدى...

قۇرمەتتى قاتىسۋشىلار، مەن زاڭگەرمىن. ءوز كوزىممەن نە كوردىم، نەنىڭ كۋاسى بولدىم، سىزدەرمەن سونىمەن ءبولىستىم. زاڭگەر تۇجىرىم جاساعان كەزدە ناقتى دالەلدەرگە سىلتەمە جاساي وتىرىپ، كەسىپ ايتۋعا ءتيىستى. مەن «جاڭاوزەن قىرعىنىن» ۇيىمداستىرعاندار كىمدەر، ول ولارعا نە ءۇشىن كەرەك بولعانىن ايتا المايمىن، مەن جالپى سىزدەردىڭ كوپ سۇراقتارىڭىزعا جاۋاپ بەرە المايمىن با دەپ قورقامىن، سەبەبى، «پوليتسەيلەر سوتىندا» وعان مۇمكىندىك بولعان جوق. جابىرلەنۋشىلەر عانا ەمەس، ءوزىمنىڭ كوكەيىمدەگى كوپ سۇراقتار جاۋاپسىز قالدى.

مەن قازىرگى تاڭدا ءبىر عانا نارسەنى كەسىپ ايتا الامىن، ول - ەگەر ەڭ جوعارعى دەڭگەيدە ءتيىستى تۇردە تاپسىرما بەرىلەر بولسا، وندا قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىندا، وسى وقيعاعا قاتىستى دالەلدەر تولىق جەتكىلىكتى.

تىڭداعاندارىڭىزعا راحمەت!

قازاقستان رەسپۋبليكاسى

باتىس قازاقستان ادۆوكاتتار

القاسىنىڭ مۇشەسى، ادۆوكات

ابزال قۇسپان

"Abai.kz"