1-9 سۋرەت - استانا قالاسىنىڭ شەتىندەگى مىرجاقىپ دۋلاتۇلىنىڭ كوشەسى جانە ەسكەرتكىش تاقتا

10-12 سۋرەت - قالا ورتالىعىنداعى ا.پەتروۆ كوشەسى

13-15 سۋرەت - ل.ميرزويان اتىنداعى كوشە

16-18 سۋرەت - جۇسىپبەك ايماۋىتۇلى اتىنداعى كوشە

19 - سۋرەت - حان كەنەنىڭ ەسكەرتكىشى

20 - ميرزوياننىڭ ستالينگە جازعان قىزمەتتىك حاتى

استانا قالاسىنىڭ اكىمى

يمانعالي تاسماعامبەتوۆتىڭ نازارىنا!

1-9 سۋرەت - استانا قالاسىنىڭ شەتىندەگى مىرجاقىپ دۋلاتۇلىنىڭ كوشەسى جانە ەسكەرتكىش تاقتا

10-12 سۋرەت - قالا ورتالىعىنداعى ا.پەتروۆ كوشەسى

13-15 سۋرەت - ل.ميرزويان اتىنداعى كوشە

16-18 سۋرەت - جۇسىپبەك ايماۋىتۇلى اتىنداعى كوشە

19 - سۋرەت - حان كەنەنىڭ ەسكەرتكىشى

20 - ميرزوياننىڭ ستالينگە جازعان قىزمەتتىك حاتى

استانا قالاسىنىڭ اكىمى

يمانعالي تاسماعامبەتوۆتىڭ نازارىنا!

دەمەسكە امال كەم. كوزىمىزبەن كورىپ، قولىمىزبەن ۇستاعان سوڭ ايتىپ وتىرمىز. قالانىڭ شەتىنەن مىرجاقىپ دۋلاتۇلىنا كوشە بەرىلىپتى. سول كوشەنىڭ بويىنداعى توزىعى جەتكەن بەس قابات ءۇيدىڭ قابىرعاسىنا تاستاقتا ءىلىنىپتى ء(بىرىنشى سۋرەتتى قاراڭىز). تاستاقتاعا جاقاڭنىڭ اياۋلى بەينەسى بەدەرلەنىپ، «اسا كورنەكتى اعارتۋشى، الاش قوزعالىسىنىڭ قايراتكەرى، اقىن-جازۋشى» دەپ جازىلىپتى. تاقتانىڭ تۇرعان جەرى مەن كوشەنىڭ سيقىن كورىپ جىلاعىڭ كەلەدى. تاستاقتا تۇرعان ءۇيدىڭ كەيپى 90-نشى جىلداردى ەسكە السا، تاقتا ورناتىلعان تۇستا ادام بويىمەن شامالاس قۋراي ءوسىپ، جاۋىننان كەيىنگى شالشىق سۋ جەر جولدى جەلىم باتپاققا اينالدىرىپ تاستاعان. مىنە، استانانىڭ وزدەرى تاسقا ويىپ جازعانداي «اسا كورنەكتى اعارتۋشى، الاش قوزعالىسىنىڭ قايراتكەرى، اقىن-جازۋشىعا» كورسەتكەن قۇرمەتى. بۇل  - ءبىر عانا مىرجاقىپ دۋلاتۇلىنا ەمەس، قازاق تاريحىنا، تۇتاس الاشقا (قازاققا), تاريحي تۇلعالارعا دەگەن استانانىڭ كوزقاراسى، ۇستانىمى، باعاسى.

ال، استانانىڭ ورتالىق اۋداندارىنىڭ ءبىرى - الماتى اۋدانىنا قاراستى جۇرت «وربيتا» اتاپ كەتكەن قالا ورتالىعىندا ا.پەتروۆ دەگەن بىرەۋدىڭ اتىندا كوشە بار. جارقىراپ، جايناپ تۇر. بۇل پەتروۆ قاپتاعان قالىڭ پەتروۆتىڭ قايسىسى ەكەنىن سول ماڭدا تۇراتىن جۇرتتان سۇراستىرعانىمىزدا جان بالاسى بىلمەيتىن بولىپ شىقتى. بىراق، ورتالىقتا تۇر. قالانىڭ شەتىندەگى مىرجاقىپ دۋلاتۇلىنىڭ كوشەسى سياقتى شولاق ەمەس، ۇزىننان ۇزاق سوزىلىپ جاتىر.

وسى ادام بىلمەيتىن ا.پەتروۆتىڭ كوشەسىن بويلاپ تومەن جۇرە بەرسەڭىز، لەۆون ميرزوياننىڭ اتىنداعى ۇلكەن كوشەگە كەزدەسەسىز. كوشە ەمەس، داڭعىل دەرسىز. ال، سول ميرزوياننىڭ كىم ەكەنىن استانا بىلە مە ەكەن؟ ءاي، بىلمەيدى-اۋ، بىلسە، قازاقتىڭ قانىن ىشكەن ميرزويانعا استانانىڭ ايشىقتى جەرىنەن كوشە بەرىپ، الاشتىڭ اياۋلى مىرجاقىبىن شەتكە تەۋىپ تاستار ما ەدى؟!

استانا اسپەتتەپ، كورىكتى جەردەن كوشە بەرىپ وتىرعان ميرزويان 1937-1938 ياعني، رەپرەسسيا جىلدارى قازاقستاندى باسقارعان. ستاليننەن رەپرەسسيالايتىن ادامداردىڭ سانىن ءوسىرۋ جونىندە رۇقسات سۇراپ حات جازعان. تاريحي حاتتى تومەندە بەرىپ وتىرمىز. حات - ورىسشا. اۋدارىپ اۋرە بولمادىق. سەبەبى، ا.پەتروۆقا كوشە بەرگەن استانا ورىسشا ساۋاتتى بولۋى كەرەك دەپ بىلدىك.

بالكىم، ميرزويان سياقتى ۋاقىتىندا سوۆەت پارتياسىنىڭ قاتارىندا، كومسومول، پارتيا بيلىگىندە بولعان ازاماتتار ءۇشىن مىرجاقىپتان ميرزويان قىمبات شىعار، كىم ءبىلسىن!

استانانىڭ ورتالىقتارىندا الاش زيالىلارىنىڭ اتىندا كوشەلەر بار. ماسەلەن، ءاليحان بوكەيحاننىڭ اتىنداعى شولتىرايعان قىپ-قىسقا كىشكەنتاي ەلەۋسىز كوشە بار. كوشە اتاۋى جازىلعان تاقتاعا ءۇڭىلىپ قاراماساڭىز، الەكەڭنىڭ اتىندا ەكەنىن ءبىلۋ استە مۇمكىن ەمەس. بۇل كوشە ەسىل وزەنىنىڭ بويىنداعى حان كەنە ەسكەرتكىشىنىڭ تۋرا جەلكە تۇسىنان باستالادى. وسى جەردەن استانانىڭ تايپالىق تۇسىنىگىنىڭ تابى بايقالادى. كەنە دە، ءاليحان دا  - تورە. ءبىر تورەگە الىپ ەسكەرتكىش ورناتتىق، بىرىنە شولاق كوشەدە جەتەدى دەسە كەرەك. بۇل استاردى ءجاي قازاقتىڭ ءوزى بىردەن بايقايدى.

سول سياقتى استانانىڭ ورتالىق بازارىنىڭ قاسىندا جۇسىپبەك ايمۋىتۇلىنىڭ قىسقا عانا كوشەسى تاعى بار.

ءبىز ءتىزىپ شىققان جانە ايعاق رەتىندە سۋرەتىندە ۇسىنىپ وتىرعان استاناداعى الاش پەن بولشەۆيكتەردىڭ اتىنداعى كوشەلەرگە، ولاردىڭ تۇرعان جەرىنە قاراپ، استانا كىمنىڭ قالاسى دەگەن ويعا قالدىق.

ءبىر ءۇمىت - استانانىڭ اكىمى ويلانار. كوشەلەردە ادىلەتتىك ورنار.

بەك سەنىم - ءومىر - وتپەلى، ۋاقىت - كوشپەلى، بيلىك  - اۋىسپالى. وزگەرمەيتىن - الاش پەن ونىڭ استاناسى. ال، استانا - الاش قالاسى اتانار. قازاق رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى - الاش قالاسى دەيتىن كەزگە دە جەتەرمىز.

ال، ازىرگە ميرزويان كوشەسىنىڭ جويىلىپ، الاش زيالىلارىنىڭ اتىنداعى كوشەلەر اۋىستىرىلىپ، ورنىنا استاناداعى داڭعىلدار مەن كەڭ كوشەلەر الاش اتىنا بۇيىرار دەپ ويلايمىز.

«Abai.kz»