شەرحان مۇرتازا – 90 جىل!

حالىق جازۋشىسى شەرحان مۇرتازا ءوزىنىڭ مەمۋارلىق «اي مەن ايشا» رومان-ديالوگياسىندا انتۋان دە سەنت-ەكزيۋپەريدى «ءبىر دانىشپان» دەپ كورسەتىپ، شىعارمانى بىلاي باستاعان: «− سەن قايدان كەلدىڭ؟ – دەگەندە، ءبىر دانىشپان: − مەن بالالىقتىڭ ەلىنەن كەلدىم، – دەگەن ەكەن. ەرەسەكتەردە سول «بالالىقتىڭ ەلىنەن» كەلمەگەن ەشكىم جوق...». راسىندا، شەرحان مۇرتازا بالالىق كەزەڭىن بارىنشا شىنايى، بارىنشا اسەرلى ەتىپ جازىپ قالدىردى. ول «اي مەن ايشا» شىعارماسىندا وتكەن عاسىردىڭ قايعى-قاسىرەتىمەن قوسا سول كەزەڭدى باسىنان وتكەرگەن جەتىم بالانىڭ، جەسىر انانىڭ مۇڭىن شىعارماعا ارقاۋ ەتتى. ءوزى تۋرالى، زامانداستارى تۋرالى جازا وتىرىپ، ءوزىن شىڭداعان بالالىق اسەرلەرىن سۋرەتتەدى. تۋعان جەردى ءسۇيۋدى، وعان دەگەن ماڭگىلىك وشپەس ساعىنىشتى ءدال وسى شىعارما ارقىلى ۇيرەتتى. انالىق دانىشپاندىق پەن اعايىندىق مەيىرىمنىڭ، تاعدىردىڭ قاتال سوقپاعىنىڭ بارىن ۇيرەتتى. ەلدىڭ ءبارى مەيىرىمدى بولا بەرمەيتىنىن تاسبەت پەن جۋانقۇل وبرازدارى ارقىلى اشىق كورسەتتى.

اۆتور اۋليەاتاعا تاسبەتتەن قاشىپ كەلگەن بارىسحاننىڭ اۋىلدان جىراق ەكى اپتالىق كەزەڭىندە تۋعان جەردىڭ مايتوپىراعىنا دەيىن ساعىنعانىن، سول توپىراقتىڭ جاراقاتىنا مىڭ ءبىر داۋا بولارىن جازادى. سول ارقىلى ءوز پەرزەنتى ءۇشىن تۋعان جەردىڭ ءار تاسىنىڭ ىستىتىعىن دايەكتەگەن.

بۇل شىعارمانى ءوزى ايتقانداي اناسىنا ارنالعان ۇلكەن ەسكەرتكىش بەلگى دەپ بىلەمىز. الايدا اكەنى اڭساۋ، اكەنىڭ، ەر ازاماتتىڭ  وتباسىداعى ماڭىزى، اكەنى قۇرمەتتەۋ سىندى ۇلكەن تاربيەلىك نەگىز دە وسى شىعارمادا سيپاتتالعان. جەتىم مەن جەسىردى كىم-كورىنگەن نۇقىپ، شۇقيدى. ال وتباسىنىڭ ارقاسۇيەر ازاماتى بولسا، ءولىم جالماعان اكەسىنىڭ ورنىن باسار اعالارى بولسا، ول - ۇلكەن قورعان ەكەنىن سوعىسقا اتتانعان نامەتقۇل، ورحا اعالارى تۋرالى جازعانىنان ۇعامىز. ءدال سونداي اكەگە دەگەن ساعىنىشتى 1943 جىلى باۋىرجان مومىشۇلىنىڭ اۋىلعا كەلىپ، بالا بارىسحاننىڭ باسىنان سيپاپ، وزىنە تارتۋ ساتىنەن دە اڭعارامىز. اكەنى اڭساۋ – تۋعان جەردى، تۋعان ەلدى اڭساۋ.

ءتاڭىرتاۋى - شەرحان مۇرتازانىڭ ماڭگىلىك ساعىنىشىنا اينالدى. بالا كەزدەن تەپكى كورىپ، تۋعان جەردى اڭساۋمەن ءجۇردى. بىراق ءتۇبى ءوز مەكەنىنە ورالىپ، ساعىنىشىنان قۋات الا ءبىلدى.

شەرحان مۇرتازانىڭ بالالىق شاعى تۋرالى وزىنەن اسىرىپ نە ايتۋعا بولادى دەرسىز. الايدا كەز-كەلگەن ءىرى تۇلعا – تەلەگەي تەڭىز، جۇمباعى اشىلماعان مۇحيت ءتارىزدى. ونىڭ الەمى، كورگەن بىلگەنى ءبىر شىعارمامەن عانا شەكتەلمەيتىنى دە انىق. بىراق ءوز جۇمباعىنىڭ كىلتىن شەرحان مۇرتازا كۇندەلىكتەرىندە ءوز ىزدەنۋشىلەرىنە ارناپ قالدىرىپ تا كەتىپتى. تەك سونى اشا ءبىلۋ، ءتۇسىنۋ – اركىمنىڭ ءوز ورەسى دەڭگەيىندە ەكەن.

وسىدان ەكى-ءۇش اي بۇرىن شەرحان مۇرتازا اتىنداعى رۋحانيات جانە تاريحتانۋ ورتالىعى فەيسبۋك الەۋمەتتىك جەلىسىندە شەرحان مۇرتازانىڭ مەكتەپ تامامداعانداعى اتتەستاتىن جاريالاعان بولاتىن. وعان كوپ توقتالىپ، پىكىر بىلدىرمەدىك. الايدا الەم جەلى جاريالانعان قۇجاتتى ءىلىپ الىپ كەتىپ، «شەرحان مۇرتازا قاي پاننەن ءۇش الدى» دەپ «حايپ» قۋىپ كەتتى. باسقا پاننەن العان بەستىكتەرىن ەلەمەي، جازعىز ۇشكە قادالۋ ورىندى ما؟!

ەر ادامنىڭ باسىنان نە وتپەيدى دەرسىز. ول دا ءبىر وتپەلى كەزەڭنىڭ بەلگىسى. سوندىقتان دا ءبىز ايىپتى بولماس ءۇشىن، سول ءۇشتىڭ سەبەبىن شەرحان مۇرتازانىڭ ءوز جازبالارى بويىنشا ءتۇسىندىرىپ كەتۋدى ءجون دەپ تاپتىق.

«اي مەن ايشا» رومانىن وقىعان ادام بولسا، شەرحان مۇرتازا سول كەزدەگى وقۋدىڭ قيىن جاعدايىن دا جازادى. وقۋدىڭ نە ەكەنىن جامبىل قالاسىنداعى ينتەرنات-پانسيونعا 1947 جىلى كەلگەندە عانا شىن ۇققانىن دا بۇكپەسىز جازعان. ونداعى وقۋعا ورنالاسۋعا ماتەماتيكا ءپانىنىڭ مۇعالىمى حابيباتتىڭ سەپتىگىن روماندا جەكە ءبولىم ەتىپ ارنايدى. بۇل شاكىرتتىڭ ۇستازعا دەگەن العىسىنىڭ بەلگىسى بولار.

جازۋشىنىڭ كۇندەلىك جازبالارىن وقي وتىرىپ، «اي مەن ايشا» رومانىنىڭ قاڭقاسى بولار جازبالار سوناۋ ستۋدەنت كەزىندە-اق جازىلعانىن توپشىلادىق. ارينە ول كەزدە جوسپارلاعانى شامالى. ءوزى ايتقانداي، كورگەن-بىلگەنىن، العان اسەرىن كۇندەلىككە جازىپ قويۋ ورىندى دەپ، مۇمكىندىگىنشە اسەرلى وقيعالارىن ءتۇرتىپ وتىرعان.

سونداي جازبانىڭ ءبىرىن شامامەن 1952 جىلى جازىپتى. ياعني ول ورىس تىلىندە مەكتەپ بىتىرەر سوڭعى ءۇش-ءتورت ايىنىڭ وقيعاسىن باياندايدى. داپتەردەگى جازبا بىلاي باستالعان: «1950 گود. ۆەسنا. ناستۋپيلو ناپرياجەننوە دليا ناس ۆرەميا. پوسلەدني گود، پوسلەدنيە مەسياتسى ۆ رودنوي شكولە. پرەدستويالو بولشوە يسپىتانيە – گوسۋدارستۆەننىە ەكزامەنى. نە ۆسە مى وديناكوۆو وتنوسيليس ك ەتومۋ پرەدستوياششەمۋ سوبىتيۋ. ودني پو پرەجنەمۋ بروديلي پو بازارۋ، گۋليالي پو ۆەچەرام ي يزرەدكو پوگليادىۆالي ۆ كنيگي. پوچەمۋ ەتي ليۋدي بىلي ۋۆەرەنى ۆ توم، چتو وني بلاگوپولۋچنو وكونچات شكولۋ كاك ي وستولنىە؟

بىلي ي درۋگيە، كوتورىە سوزناتەلنو، كروپاتليۆو پودگوتوۆيليس ك ەكزامەنام. يا نە وتليچالسيا وت درۋگيح نيچەم، ەسلي ۆزيات ۆ وبششەم...».

ارى قاراي جازبا يەسى ءوزىنىڭ بۇزىقتىعىن ايىپتايدى. تالاي توبەلەستەردىڭ بولعانىن جازادى. ال ولارعا نە سەبەپ؟ سول كەزەڭدەگى بالا شەرحاننىڭ باسىنان وتكەرىپ جاتقان جاعدايلاردىڭ ءبارىن پسيحولوگيا تۇرعىسىنان زەرتتەيتىن بولساق، ونىڭ ءتۇپ استارى ايقىن كورىنەتىنى ءسوزسىز.

بالا كەزدەن تۇرتكى كورىپ وسكەن بوزبالا شەرحان ءۇشىن جۇدىرىق – قورعانىش ءادىسى. ول ءوزىن سولاي قورعادى. ەشكىمگە تۇرتكى بولماۋعا، قورعانسىزعا قورعان بولۋعا تىرىستى. اناسى ۇنەمى ۇيرەتىپ وتىباتىن نامىسشىل ادال پەرزەنت بولۋعا ۇمتىلدى. بىراق، بالانىڭ اتى – بالا. ول  ەموتسياعا ءجيى بەرىلەدى. ىشكى تۇيسىكپەن ارەكەت ەتەدى. ول جايىن رومانداعى بارىسحاننىڭ اناسىنا ءزابىر كورسەتكەن ماس تاسبەتكە بەساقا الىپ شابۋىلداعان تۇسىندا، كەيىنىرەك بەكتوبەدە جاعاسىنا جارماسقان بۇزىق شەشەن بالاسىمەن توبەلەسۋى ساتتەرىنەن انىق كورەمىز. شەشەن بالاسىمەن توبەلەسى باياندالعان تۇس شىعارمادا بىلاي قورىتىلعان: «شەشەن دەسە، مىناۋ اۋىل ۇرەي. ماعان ءبəرى تاڭعالىستى. قالاي قورىقپادىڭ دەپ. مەن پەتكامەن باتىر بولىپ توبەلەسكەن جوقپىن عوي. ونىڭ شەشەن ەكەنىن دە بىلگەن جوقپىن. وقىستان ءوزى ءتيىستى. امال جوق، الىستىم».

1944 جىلدىڭ كۇزىندە تۋعان جەردەن بەزىنىپ ايشا اناسى ءۇش بالاسىمەن اۋليەاتاعا كەلەدى. مۇندا ناعاشىلارىن جاعالاپ، اۋرۋشاڭ اپكەسى مەن جەزدەسىنىڭ قولىندا ءبىراز تۇردى. ناعاشى اپكەسى بارىنشا مەيىرىن توككەنىمەن، كىمنىڭ دە بولسا ءوز اتا-اناسىمەن، باۋىرلارىمەن بىرگە وتكىزگەن كۇندەرىندەي بولمايدى. ال جەزدەسىنىڭ تاس قاراڭعىدا مولوتوۆ كولحوزىنداعى مەكتەپكە قاراۋىل ەتىپ، «ۇرىنى ۇستاپ بەر» دەۋى دە بالانىڭ مىنەزىن قايراي تۇسكەنى انىق. وندا دا ادىلدىك ىزدەپ ارپالىستى، تالاي توبەلەستىڭ باسىن قايىردى. جامبىل قالاسىنداعى ينتەرناتقا وقۋعا كەلگەنىندە دە «رۋ»-ءدىڭ وقۋشىلارىنىڭ الىمجىتىگىنە شىدامادى. سودان دا بۇزىق، توبەلەسقۇمار اتاندى. بۇل كەزەڭدەر دە ءوتى-كەتتى. 1948 جىلى بوزبالا شەرحان اناسىمەن، باۋىرلارىمەن تۋعان مەكەن – جۋالىعا قايتادى. سول ءسات ول ءۇشىن وڭاي سوقپاعانىن ەستى ادام ۇعادى. ءبىر جاعى – تۋعان جەر، تۋعان ەل، ءبىر جاعى – قورلىعى مەن زورلىعى وتكەن مەكەن.

اناسى ەلگە قايتقانىمەن، شەرحان وقۋىن جامبىلدا جالعادى. سول كەزەڭدەگى ۋايىم، وي، بولاشاعى ءۇشىن ۇرەي مەن ءۇمىت جاس جەتكىنشەكتىڭ ساباعىنا دا كەسىرىن تيگىزگەنى انىق.

كۇندەلىك جازباسى ارى قاراي مىنا سوزدەرمەن جالعاسادى: «مەن ماتەماتيكا، فيزيكا، حيميا، گەومەتريا پاندەرىن وتە ناشار وقىدىم. بۇلار نەگىزگى پاندەر عوي. ال تاريح پەن گەوگرافيانى ولارعا قاراعاندا تاۋىرىرەك ءبىلدىم. مەن ماقتان تۇتاتىن جالعىز نارسە – مەنىڭ قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتتى جاقسى وقۋىم. شىعارمانى ءاردايىم «وتە جاقسى» دەگەن باعاعا جازدىم. بۇل ءپاننىڭ وقىتۋشىلارى دا مەنى جاقسى كوردى. ورىس تىلىنەن ناشار بولدىم. بىراق باسقالاردان جامان ەمەس. ءبىز ءبارىمىز ورىس ءتىلىن ناشار بىلەتىن ەدىك...».

جاراتىلىستانۋ پاندەرىنىڭ وقىتىلۋى و باستا ناشار بولعانىن شەرحان مۇرتازا رومانىندا دا جازىپ وتكەن. «حابيبات پەن حاسان» بولىمىندە وعان مىناداي تۇسىندىرمە بەرىپتى: «كۋəلىگىم قولىمدا، ەندى نە قام بار؟ ينتەرنات – پانسيونعا مەنى الماعاندا كىمدى الادى؟ باعالارىڭ كىلەڭ، «4» پەن «5». تەك ماتەماتيكا دەگەنى ءبۇلدىرىپ تۇر. وسى ساباق و باستان وڭالماعان. مىڭبۇلاقتىڭ مەكتەبىندە يسا مۇعالىم اۋىرىپ قالعان سوڭ، سونىڭ الدىندا عانا وسى مەكتەپتىڭ جەتىنشى كلاسىن بىتىرگەن ءبىر شومبالداي قارا قىز ەسەپتەن ساباق بەرگەن. وڭدىرمادى عوي. ءوزى ءجوندى بىلمەسە، وزگەگە نە ۇيرەتە الادى؟ ەسەپتىڭ ۋىزىنا جارىتپادى، ۋىز ورنىنا كوكشالاپ بەردى سول قىز. قىرسىزدىق سودان باستالدى. ءƏرى دەسە، تاسبەت بريگادير سول قىزدى مۇعالىم ساناتىنا قوسپادى ما، نەمەنە، دəل سونىڭ ساباعىندا ءبىزدى جۇمىسقا ايداپ كەتەدى. ول ءۇشىن زاڭ جازىلماعان». مۇنداي جاعدايدا بەستىك الۋ تۇرماق، ساباق وقۋدىڭ ءوزى مۇڭ بولعانىن اڭعارامىز. ال قازىرگىدەي جىلى جاي، ءبۇتىن كيىم سىندى قاراپايىم جاعدايدىڭ سوعىس كەزىندە وقىعان بالالاردا تىپتەن بولماعانىن ەسكەرسەك، شەرحان العان ءۇشتىڭ ءبىزدىڭ باعاممەن بەسكە تاتيتىنىن كەيىنگى ۇرپاق ۇعار ما ەكەن؟!

الايدا ءدال وسى مەكتەپ ءتامامدار تۇستا بالا شەرحان وقۋعا ەرەكشە دەن قويادى. وعان ماتەماتيكا ءپانىنىڭ مۇعالىمى ۇلتى قاراشاي ادجيەۆا حابيبات اۋباكيروۆنانىڭ تىكەلەي ىقپالى بار. ول كۇندەلىگىندە سول ءساتتى بىلاي جازىپتى: «بىردە مەنى كوشەدە ماتەماتيكا ءپانىنىڭ مۇعالىمى ۇستاپ الىپ: «ەي، كۋرىگاي (زالىم) بالا، نەگە سەن ماتەماتيكادان ۇلگەرىمىڭ ناشار؟ سەنىڭ ودان دا جاقسى وقۋعا قابىلەتىڭ جەتەدى. سەن ادەبيەت، ءتىل، تاريح جانە ت.ب. پاندەردى جاقسى وقيسىڭ. سەنىڭ وقۋدى التىن مەدالمەن دە بىتىرۋگە مۇمكىندىگىڭ بار. بۇل نەنى بىلدىرەتىنىن تۇسىنەسىڭ بە؟ قانداي ماقساتسىز ادامسىڭ؟! سەندە وزىڭە دەگەن قۇرمەت بار ما، كەۋدەڭدە وت بار ما؟ وسىدان كەيىن نامىسىڭ ويانبايدى ما؟ ويلان! ۋاقىت از قالدى!»، - دەپ وقۋشى شەرحاننىڭ نامىسىن قايراي تۇسەدى. بۇل جاعداي بالا شەرحاننىڭ ساناسىن سەلت ەتكىزدى. سول داپتەردە ستۋدەنت شەرحان الگەبرا ءپانىنىڭ جۋرنالى ساقتالسا، سىنىپتاستارىم مەن مەنىڭ باعالارىم جوبالى تۇردە وسىنداي بولۋى كەرەك دەپ جۋرنال كەستەسىن دە سىزىپتى. وزىمەن بىرگە وقىعان  17 بالانىڭ اتى-ءجونىن، باعالارىن تىزبەكتەي جازىپ شىققان. ودان اڭعاراتىنىمىز، شامالى ۋاقىت ىشىندە شەرحان مۇرتازانىڭ الگەبرا پانىنەن ۇلگەرىمى كىلەڭ بەستىك باعا دارەجەسىنە وسكەن. ءتىپتى، ونىڭ وزات ۇلگەرىمى ءۇشىن التىن مەدال الاتىن وقۋشىلارمەن قاتار وبلىستىق گازەت بەتىندە شاعىن ماقالا دا جارىق كورىپتى. اسانباي اسقاروۆتىڭ ماسكەۋگە وقۋعا بەرگەن جولداماسىنا شەراعانىڭ ىلىگۋ سەبەبى دە وسى بولسا كەرەك.

وقۋ جىلى ءتامامدالىپ، مەكتەپ بىتىرۋشىلەر ەمتيحاندارىن تاپسىرادى. سولاردىڭ قاتارىندا جامبىل قالاسىنداعى №5 جامبىل مەكتەپ-ينتەرناتىنىڭ 10 «ا» سىنىپ وقۋشىسى شەرحان مۇرتازا دا ەمتيحاندارى ۇزدىك تاپسىرىپ، بولاشاققا نىق قادامدار جاسايدى. از ۋاقىت ىشىندە جىگەر-قايراتىن جيناپ، ءوزىن-ءوزى قايراپ، ءبىلىمىن جەتىلدىرۋ – وزىنە بەرىك ادامنىڭ عانا قولىنان كەلسە كەرەك. ال بوس بولبىر بىرەۋ بولسا شە؟ ونداي ادامنان تۇلعا شىعۋى دا ەكىتالاي.

سونىمەن، مەكتەپ بىتىرەردەگى «التىن بەلگىگە» التى ۇمىتكەر انىقتالعان. ولار: داناەۆ، نارچاەۆ، ەسىموۆ، نۇرمانوۆ، تۇرىسوۆ، مۇرتازاەۆ. بىراق ءبارى وڭاي شىقپادى.

مەكتەپ بىتىرۋشىلەرىنە كامەلەتتىك اتتەستاتىن تاپسىرۋعا ارنالعان سالتاناتتى جيىندا مەكتەپ ديرەكتورى مۇقانوۆ وقۋشىلارىن قۇتتىقتاي ءسوز سويلەيدى. ءوز سوزىندە وقۋدا وزات بولعان وقۋشىلاردى جەكەلەي اتاپ ءوتىپ، «التىن مەدالدى» - ەسىموۆ، ال «كۇمىس مەدالدى» داناەۆ پەن تۇرىسوۆ يەلەنگەنىن حابارلايدى. سىنىپتاستارى «مۇرتازاەۆ شە؟» دەپ شۋلاي ءتۇسىپتى. ونى مەكتەپ ديرەكتورى 8-9-سىنىپتارداعى ۇلگەرىمىنىڭ تومەن بولۋىمەن تۇسىندىرگەن. الايدا ۇلگەرىمىنىڭ سوڭعى كەزدە جاقسى بولعانىن، ەمتيحانداعى «وتە جاقسى» دەگەن باعالارى ەسكەرىلىپ، «ەرەكشە اتتەستاتقا» ۇسىنعانىن دا حابارلايدى. بىراق بۇل ساتتە نامىسشىل شەرحان ءۇشىن ءبارىبىر ەدى. سەبەبى گازەت بەتتەرىندە ونى «التىن مەدالعا» ۇمىتكەر دەپ حابارلاپ، شاماسى بۇل اقپار اناسى ايشاعا دا جەتكەن. ول جايىن 2002 جىلى «جاس الاش» گازەتىنە بەرگەن «شاماڭ كەلسە، شىندىقتى ايت» سۇحباتىندا كوسەمالى ءساتتىبايۇلىنا ايتادى.

سونىمەن الدىڭعى جىلداردىڭ ناشار ۇلگەرىمى وكپەكتى ىزعارلى جەل بولىپ مەكتەپ ءبىتىرۋشى شەرحاننىڭ كوڭىلىنە كولەڭكە ءتۇسىردى. «التىن بەلگى» دە، «ەرەكشە اتتەستات» تا جوق. ورتا مەكتەپتى تامامداعانى تۋرالى كوك قاعاز اتتەستاتىن الىپ، جۋالىسىنا قايتتى. بۇدان ول كۇيرەمەدى. كەرىسىنشە، ءوزىن تاعى دا قايراي ءتۇستى. فريدريح نيتسشە سوزىمەن ايتقاندا «مەنى ولتىرمەيتىن بارلىق نارسە مەنى كۇشەيتەدى» دەپ، نامىسقا تىرىسىپ، ماسكەۋگە وقۋعا اتتانادى.

مۇندا دا وقۋىن بارىنشا تەرەڭدەتتى. بۇگىندە ءبىز بىلە بەرمەيتىن الەم ادەبيەتى وكىلدەرىنىڭ شىعارمالارىن وقىپ، تالدادى. ورىس تىلىندەگى ولقىلىقتارىن ماسكەۋدە ءجۇرىپ تولتىردى. ۇستازى حابيباتپەن حات الماسا ءجۇرىپ، ءوزىنىڭ ورىس تىلىنەن ۇلگەرىمىنىڭ جاقسارعانىن ماقتانىشپەن حابارلادى. ال ۇستازى ءوز كەزەگىندە شاكىرتىنىڭ جەتكەن جەتىستىكتەرىنە شىن جۇرەكتەن قۋانىپ، ونىڭ ۇلتىنىڭ ادال پەرزەنتى بولارىنا ۇلكەن سەنىمى مەن ءۇمىتىن ارتتى.

بۇگىندە ءبىز بىلەتىن حالىق جازۋشىسى، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى، ۇلت رۋحانياتىنىڭ ابىزىنا اينالعان دارا تۇلعا شەرحان مۇرتازا انالارىنىڭ، قوعامىنىڭ ارتقان ءۇمىتىن ادالدىقپەن اقتادى دەپ انىق ايتا الامىز. ونىڭ ءومىر تاريحىنداعى قانداي بولماسىن قيىندىقتار، كەمشىلىكتەر تۇلعانىڭ ءوز ەڭبەگىمەن، قاجىر-قايراتىمەن تۇزەلىپ، ءتىپتى ونىڭ جەتىستىگىنە دە اينالعانىن وراسان  ەڭبەكتەرى ارقىلى كەيىنگى ۇرپاق، ءبىز، كوردىك.

شەرحان مۇرتازانى «ءبىر كەم دۇنيە» شىعارماسى ءۇشىن نەسىپبەك داۋىتاەۆ «فيلوسوف» دەپ اتاعانىندا، «مەن فيلوسوف حالىقتىڭ ۇلىمىن» دەۋىنىڭ ءوزى ۇلكەن كىسىلىك. حالىقتان بيىك ەمەستىگىن كورسەتىپ، ونىڭ ۇلىلارىن قادىر تۇتۋى دا ادامگەرشىلىكتىڭ زور ۇلگىسى. سوندىقتان دا، شەرحان مۇرتازانىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى – ءار قازاقتىڭ، ودان ءارى ادامزاتتىڭ بويىنا قۋات بەرەر موتيۆاتسيا قۇرالىنىڭ وزىق ۇلگىسى دەپ بىلەمىز.

نازىم قوجاماروۆا،

شەرحان مۇرتازا اتىنداعى رۋحانيات جانە تاريحتانۋ ورتالىعىنىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى

Abai.kz