«ەگەمەندى ەلمىز» دەيمىز،  الايدا،  بايلىعىمىزدىڭ ءبىراز بولىگىن باسقالار باسىبايلى الىپ قويعان. قورقىنىشتىسى دا سول - قىتاي قوجايىن بولعان كاسىپورىن كوپ.  «تاۋەلسىز ەلمىز»، دەيمىز. بىراق قىتاي تاۋارىنا تاۋەلدى بوپ قالعالى قاشان. «بوداندىقتان بوساعانبىز» دەيمىز، بىراق «چاينانىڭ»  شىرماۋىنا شاتىلىپ بارامىز. اجداھا ءزاھارىن شاشپاسىن دەيىك، ايتپەسە ۋىتىن قالاي قايتارامىز؟

جەرى مەن جۇمىسى تاپشى ميللياردتار ەلىنەن  كەلگەندەردىڭ قاتارى جيىرما جىلدا 300 مىڭعا جەتكەن. تاۋەلسىزدىك العالى بەرى، ولاردىڭ بەس مىڭى قازاقستان ازاماتى اتانىپ تا ۇلگەردى. ياعني، بۇل  كورشىنىڭ بالاسى - كۇيەۋ بالاعا، اتاسى - قۇدامىزعا، نەمەرەسى جيەنىمىزگە اينالىپ بارادى دەگەن ءسوز.

جانە ولار وزدەرىنىڭ ۇرپاق تاراتقىسى، ءدال وسى ەلدە ءونىپ-وسكىسى كەلەتىن ويلارىن جاسىرمايدى دا. ماسەلەن،  «ازيا گاز قۇبىرى» كومپانياسىنىڭ قىزمەتكەرى شاۋ دونگ حايدىڭ، قازاقتان ايەل السا، بالالارىنىڭ حاس سۇلۋ بولاتىنىنا كۇمانى جوق.

«ەگەمەندى ەلمىز» دەيمىز،  الايدا،  بايلىعىمىزدىڭ ءبىراز بولىگىن باسقالار باسىبايلى الىپ قويعان. قورقىنىشتىسى دا سول - قىتاي قوجايىن بولعان كاسىپورىن كوپ.  «تاۋەلسىز ەلمىز»، دەيمىز. بىراق قىتاي تاۋارىنا تاۋەلدى بوپ قالعالى قاشان. «بوداندىقتان بوساعانبىز» دەيمىز، بىراق «چاينانىڭ»  شىرماۋىنا شاتىلىپ بارامىز. اجداھا ءزاھارىن شاشپاسىن دەيىك، ايتپەسە ۋىتىن قالاي قايتارامىز؟

جەرى مەن جۇمىسى تاپشى ميللياردتار ەلىنەن  كەلگەندەردىڭ قاتارى جيىرما جىلدا 300 مىڭعا جەتكەن. تاۋەلسىزدىك العالى بەرى، ولاردىڭ بەس مىڭى قازاقستان ازاماتى اتانىپ تا ۇلگەردى. ياعني، بۇل  كورشىنىڭ بالاسى - كۇيەۋ بالاعا، اتاسى - قۇدامىزعا، نەمەرەسى جيەنىمىزگە اينالىپ بارادى دەگەن ءسوز.

جانە ولار وزدەرىنىڭ ۇرپاق تاراتقىسى، ءدال وسى ەلدە ءونىپ-وسكىسى كەلەتىن ويلارىن جاسىرمايدى دا. ماسەلەن،  «ازيا گاز قۇبىرى» كومپانياسىنىڭ قىزمەتكەرى شاۋ دونگ حايدىڭ، قازاقتان ايەل السا، بالالارىنىڭ حاس سۇلۋ بولاتىنىنا كۇمانى جوق.

«ازيا گاز قۇبىرى» كومپانياسىنىڭ قىزمەتكەرى;

- مەنىڭ ارمانىم سۇلۋ ءبىر قازاق قىزىنا ۇيلەنۋ. ءتىلدى بىلمەي جاتسا ۇيرەتىپ الامىن.

«قازاقتىڭ ءتىلىن ۇيرەنەمىن» دەمەيدى، قازاقستاندا تۇرىپ، «ۇيرەتەمىن» - دەيدى، ءوز ءتىلىن. ويتكەنى، مۇندا مەملەكەتتىك ءتىلدى ءبىلۋ - مىندەتتى ەمەس دەپ بىلەدى.  ماسەلەن، كەز كەلگەن قىتايلىق كومپانيادا، قىتايشا بىلسەڭ بولدى، ءتىپتى ورىس ءتىلىنىڭ دە قاجەتى جوق. ءبىزدىڭ ەلگە كەلگەنىنە 3 جىل بولعان حون چي، ءبىر اۋىز قازاقشا بىلمەسە دە، بىلىكتى مامان مۇندا.

«ازيا گاز قۇبىرى» كومپانياسىنىڭ قىزمەتكەرى:

-مەن ورىسشا دا، قازاقشا دا سويلەمەيمىن، كەرەگى دە جوق، باسشىلىقتىڭ بارلىعى ءوزىمىزدىڭ قىتايلار. ولارمەن قىتايشا، قازاقتارمەن اعىلشىنشا سويلەسەمىن.

حونچي سەكىلدى قىتاي كوپ ءبىزدىڭ ەلدە، ءبىر اۋىز بۇل ەلدىڭ ءتىلىن بىلمەسە دە، ءتورت قۇبىلاسى تەڭ جۇرەتىن. ءتىپتى، الگىندە ءوزى ايتقان، قازاقتان ايەل العىسى كەلسە دە، ءتىل بىلمەيتىن بويجەتكەنمەن ءتىل تابىسۋعا كەدەرگى جوق. ويتكەنى، ءبىزدىڭ جاستاردىڭ دەنى - ءوز ءتىلىن بىلمەسە دە، وزگە ءتىلدى مەڭگەرۋگە قۇمار. كەزىندە ستۋدەنتتەر اعىلشىن ءتىلىن مەڭگەرىپ، التى مۇحيتتىڭ ار جاعىنا اتتانۋعا اۋەس بولسا، بۇگىنگى جاس قيىننان قيىسقان يەروگليفتەردى يگەرىپ ءجۇر.

ايگەرىم، شىعىستانۋ فاكۋلتەتىنىڭ 4 كۋرس ستۋدەنتى:

-مەن اعىلشىن ءتىلىن، فرانتسۋز ءتىلىن بىلەمىن، ەندى وسى قىتاي ءتىلىن ۇيرەنۋ مەن ءۇشىن وتە ماڭىزدى. سول ءۇشىن قىتايعا كەلەسى جىلى بارامىن.

سونداي-اق، ءبىزدىڭ ەلدەگى وقۋ اقىسىنىڭ ارزاندىعى دا كورشى ەلدەن كەلگەن ستۋدەنتتەردىڭ باسىنان سيپاپ-اق تۇر. وعان قوسا، كۇن سايىن سانى ارتىپ كەلە جاتقان قىتاي كومپانيالارى تاعى بار. ياعني وسىندا وقىعان جاستارىن جۇمىسسىز قالدىرمايدى دەگەن ءسوز.

سۋن سيە ۋەي، قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ 4 كۋرس ستۋدەنتى:

-قازاقستاندا قىتاي كومپانيالار جەتكىلىكتى، وقۋ بىتىرە سالا سولاردىڭ بىرىنە جۇمىسقا ورنالاسامىن. ەگەر مۇمكىندىك بولسا، 3 جىلعا دەيىن تاجىريبە جيناۋعا بەل بۋىپ تۇرمىن.

وتانىنا ورالعىسى كەلمەيتىن قىتايلىقتاردى ءبىزدىڭ ەلگە بايلايتىن تاعى ءبىر جاعداي - تاماشا تابيعاتىمىزدىڭ تازا اۋاسى.  بۇكىل الەمدى تۇرمىستىق زاتتارمەن قامتاماسىز ەتەتىن قىتاي، ەكولوگياسىن باياعىدا بۇزىپ قويعان.

جيا حۋا ينگ، قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ 4 كۋرس ستۋدەنتى:

-مەنىڭ تۋعان جەرىم ناعىز يندۋستريالدىق مەكەندە ورنالاسقان. سوندىقتان تىنىس الاتىن اۋاسى تۇنشىقتىرىپ جىبەرەدى، ال مۇندا تىنىسىم كەڭەيىپ، راحات دەم الامىن.

ال، قىتايدا تۋىپ ءوسىپ، بالالارىنىڭ بارلىعى سول وڭىردە ءومىر ءسۇرىپ جاتقان ايتكەن اعا ايتقان اقيقات مىنە. ول كىسى حالىق اراسىندا ءجيى ايتىلاتىن، «قارا قىتاي قاپتاسا، سارى ورىس اكەڭدەي كورىنەدى» دەگەن پىكىردى راستاپ وتىر.  اسپاناستى ەلىنىڭ  جان دۇنيەسىن بەس ساۋساكتاي جاتقا بىلەتىن ورالمان، ولاردا ۇلتتىق سانا سەزىمنىڭ جوقتىعىن ايتىپ، ءتىپتى، پايدا تاپقان جەرىندە ءومىر بويى تابان تىرەۋگە ارەكەت جاسايدى، دەيدى.

ايتكەن باكەتايۇلى، ورالمان:

-ولار ۇلتقا قارامايدى، تەك قانا پايدا تاپسا بولعانى، مەن قىتايمىن قىتايعا كەتەمىن دەمەيدى.

بۇل - قىتايدىڭ ۇلى، وزگە ەلدە سۇلتان بولۋعا نامىستانبايدى دەگەن ءسوز. ال، وتانى ءۇشىن، وتقا تۇسپەيتىن، تيىن تاپقان جەرىندە تابان تىرەپ، تۇراقتاپ قالاتىن، نامىسسىز بالاسى بار  حالىقتان اسقان قاۋىپ جوق. بۇل شىندىقتى الدەقاشان ءتۇسىنىپ قويعان باسقا ەلدەر، قىسىق كوزدى حالىققا قاقپاسىن اشپايتىن ادەت تاپقان.

وزدەرىنەن وزگەلەردىڭ ۇركەتىنىن رەسمي بەيجىڭ دە مويىنداپ قويعان.  سوندىقتان دا حالقىنىڭ قامى ءۇشىن، ەسىك-تەرەزەسى اشىق ەلدەردى اڭدىپ جۇرگەنى. ال، ءبىزدىڭ ەل اجداھاداي ايبارى بار اسپان استى ەلىنە، و باستا ەسىگىمىزدى ايقارا اشقانبىز.

جانيا وسەرقۇل، ءتىلشى:

-ءبىز شەكارانى بەكىتكەنىمىزبەن، ءبىزدىڭ ارامىزعا ولار الدەقاشان كىرىپ العان. كومپانيالاردا، مەيرامحانالاردا ءوز تىلىندە سويلەپ، ءتىپتى قاراپايىم جۇمىسشىلارىنىڭ ءوزى قىتايدان كەلگەندەر.

مۇنداي، مەملەكەتتىك ءتىلدى ءبىلۋ - مىندەتىم دەپ سانامايتىنداردىڭ قاتارى قاپتاپ تۇر -  ءبىر عانا الماتىنىڭ وزىندە. بىرگە سانايىق:

الماتىدا:

100-گە جۋىق قىتاي كافەسى،

270 بىرلەسكەن كاسىپورىن،

2 بانك،

48 جانارماي قۇيۋ بەكەتى،

ءبىر مادەنيەت ورتالىعى،

كونفۋتسي ينستيتۋتى،

ياليان ساۋدا ورتالىعى.

جۋرناليست ءجانيا وسەرقۇل

31 كانال