قازاقستان قالالارى قالاي دامۋدا؟
قازاقستاندا ءۇش ميلليونەر قالا بار — الماتى، استانا، شىمكەنت.
بۇل قالالاردىڭ سانى ميلليوننان استى.
الماتى 3 ميلليونعا جۋىقتاپ قالدى.
بۇل قارقىنمەن 10 - 15 جىلدىڭ كولەمىندە الماتى 5 ملن حالىق تۇراتىن مەگاپوليسكە اينالاتىن سەكىلدى. ول ورتا ازياداعى ەڭ ءىرى قالا بولۋى مۇمكىن.
ايتەۋىر سىرتتان كەلگەننىڭ ءبارى وسى قالاعا اعىلادى.
ورالمانىمىز دا، ميگرانت تا، سىرتقى شەتەلدىك دە وسى قالاعا قۇمار.
الماتىنىڭ اۋا رايى جىلى، تابيعاتى اسەم. حالقى كوپ بولعاسىن ونىڭ نارىعى دا زور، سونشا حالىق تاماق جەيدى، كيىم كيەدى، سۇرانىسى ۇلكەن دەگەندەي...
سايكەسىنشە بۇل شاھار ورتا جانە شاعىن كاسىپپەن ءوزىن ءوزى اسىراي الادى. بۇ جەردە ەكى قولعا ءبىر كۇرەك جۇمىس تا تابىلادى.
ءبىر كەزدە "الماتى استانالىق ستاتۋسىنان ايىرىلعاسىن توزىپ كەتەدى" دەگەن ادامدار قاتتى قاتەلەسكەن ەكەن.
جالپى ادامزات بالاسى حالقى كوپ، جاعدايى جاقسى، كليماتى قولايلى جەرلەرگە وزدەرى تارتىلىپ تۇرادى.
ول جەرلەرگە ەشقانداي ستاتۋستىڭ دا قاجەتى جوق. ميلليونداعان تۇرعىندار ءبىر جەرگە جينالسا، ادامدار ول جەرگە جاعدايدى وزدەرى اق جاساپ الادى. ساۋداسىن دا جۇرگىزەدى، وزگەسىن دە وندىرەدى، تاماعىن دا شىعارادى، كورشىسىنە ساتادى، قالاعا ساتادى...
ماسەلەن، امەريكاداعى نيۋ يورك، چيكاگو، لوس انجەلەس سياقتى قالالار ءجاي ءبىر اۋدان، وكرۋگ ورتالىقتارى عانا ەدى. ول قالالار ءوز تابيعي جولىمەن قالا بولىپ قالىپتاسقان جەرلەر ەدى نەگىزى. اقش تىڭ شتاتتارىنداعى اكىمشىلىك ورتالىقتارىنىڭ كوبى بەيمالىم شاعىن قالالار بوپ كەلەدى. بىلايعى جۇرت ءتىپتى نيۋ يورك شتاتىنىڭ ورتالىعىنىڭ قانداي قالا ەكەنىن بىلمەيدى. مەن دە بىلمەيدى ەكەنمىن.
شىن مانىسىندە، نيۋ يورك دەگەنىمىز ءبىزدىڭ ستاتۋس بويىنشا اتباسار، دەترويت - شالقار، لوس انجەلەس - قۇلسارى، چيكاگو - كەگەنگە تەڭ.
كەزىندە امەريكانى امەريكا قىلعان وسى مەگاپوليستەرى ەدى. سول قالالارداعى ميلليونداعان تۇرعىن، ءوندىرىس ورتالىقتارى، ۇلكەن نارىق سۇرانىسى، قارجى ورتالىقتارى، قۇرىلىس ورىندارى قازىرگى امەريكانى الەم ەكونوميكاسىنىڭ دامۋ ورتالىعىنا اينالدىردى. وزدەرى دە دامىدى، وزگەگە دە ىقپال جاسادى.
جاپىرلاتىپ وبلىس ورتالىعىن اشىپ قالانى قولدان كوركەيتۋ دەگەنىمىز سوۆوكتان قالعان دۇنيە بولۋ كەرەك. مەملەكەتتىڭ بۇنداي ەكونوميكالىق دامۋ قۇرىلىمىنان ءبىز ازىرشە قۇتىلمايتىن سياقتىمىز. حالقىمىز دا، باسشىمىز دا وبلىس ورتالىعى بولۋعا، اشۋعا قۇمار، سۇراپ ءجۇرىپ بولعىسى كەلەدى.
ءبىر ايتارىم، قازاقستاندا 4 - 5 ميلليونەر مەگاپوليس بولسا، بۇل قالالاردىڭ ەل ەكونوميكاسىنا ىقپالى زور بولماق دەگەن ويدامىن. اسىرەسە بىزگە باتىس وڭىردەن ءبىر ميلليونەر قالا كەرەك. ونىڭ بىرەگەيى اقتوبە قالاسى بوپ تۇر.
اقتوبە مەن قاراعاندىنى 500 مىڭ حالىق مەكەندەيدى.
قالعان قالالارىمىزدا حالىق سانى 200.- 300 مىڭنان اسپايدى.
كەلەسى ميلليونەر قالانىڭ كانديداتتارى مەنىڭشە وسى ەكى قالا.
سوۆوكتىڭ ءادىس - تاسىلىمەن وسى ەكى قالانى قولدان كوتەرىپ جىبەرسەكشى دەگەن دە وي كەلەدى بۇ جەردە..
اقتوبەنىڭ باتىس ءوڭىردىڭ ورتالىعىنا اينالعانىن جان تانىممەن قالايمىن.
قاراعاندىنىڭ دا وسكەنىن تىلەيمىن.
مەملەكەت سىرتقى - ىشكى كوشتى رەتتەپ، الماتىنى سوزا بەرگەنشە وسى ەكى قالاعا كۆوتا ءبولىپ سىرتتان كوشىپ كەلەمىن دەگەن اعايىنداردى، باسقا دا كەلگىشتەردى مەملەكەت كۆوتاسىمەن وسى ەكى قالاعا بۇرىپ جىبەرسە دەگەن دە ءبىر ويىم بار.
بەس ءىرى ميلليونەر قالاسى بار مەملەكەت دەگەنىڭىز كادىمگىدەي اۋىز تولتىرىپ ايتاتىن ۇلكەن مەملەكەت قوي. بۇنداي مەملەكەت ءوز ىشكى اجەپتاۋىر ەكونوميكالىق ساياساتىن جۇرگىزە الاتىن ۇلكەن نارىعى بار مەملەكەت. سوندىقتان بۇل جەردە ويلانۋ كەرەك... جوسپار قۇرۋ كەرەك.
قىسقاسى، ەندىگى ءبىزدىڭ مەجە وسى - اقتوبە مەن قاراعاندى.
ولجاس ءابىل
Abai.kz