ءبىزدىڭ دەرتىمىز تەك قانا ءتىل ما؟
وتكەندە ءبىر كەلىنشەكپەن سوزگە كەلۋگە تۋرا كەلدى. ارينە الەۋمەتتىك جەلىدە. كەلىسىمگە كەلە الماعان تاقىرىبىمىز - سول باياعى ءتىل ماسەلەسى. كەلىنشەكتىڭ جازبالارىن قاراساڭ ناعىز ۇلتشىل پاتريوت. ورىستاردى ءسويتۋ كەرەك، قالعانداردى ءبۇيتۋ كەرەك دەگەندەي.
«اينالايىن، ءوزىڭ قازاقشا نەگە بىلمەيسىڭ؟» - دەگەن ءبىر-اق سۇراق قويعان ەدىم، باسىم بالەگە قالار دەپ كىي ويلاعان؟ «ا تى كتو تاكوي، چتوبى سپراشيۆات!؟» - دەپ زىرك ەتە قالدى. ءوزىمنىڭ ويلارىمدى جازا باستادىم. حالىقتىڭ بارلىعى جامان بولمايدى، ءار ۇلتتىڭ اراسىندا جاقسىسى دا، جامانى دا بولادى دەگەندەي.
سودان تەز ارادا مەن ءپۋتيننىڭ ادامى بولىپ شىقتىم. ارينە ودان ءارى قاراي سالعىلاسا بەرۋ جاراسپاس دەپ تەك ءبىر عانا باياعىدا وقىعان: «ادام قاي تىلدە ويلاسا سول ۇلتقا جاتادى» - دەگەن ءبىر ۇعىمدى ايتتىم. بۇل سوزدەن كەيىن مەنىڭ كىمگە اينالعانىمدى جازباي-اق قويايىن، ۇيات بولار.
ارينە ءتىلىن بىلمەي ۇلتتىڭ جانىن ءتۇسىنۋ وتە قيىن. ءتىل ارقىلى عانا ءبىز ۇلتتىڭ بۇكىل ىشكى دۇنيەسىنە كىلت تابا الامىز. اباي، ماحامبەت، ءبىرجان، اقان سياقتى ۇلىلارىمىزدىڭ ءسوزىن، قۇرمانعازى، دينا; تاتتىمبەت سياقتى اسىلدارىمىزدىڭ كۇيىن تۇسىنبەي مەن ءوزىمدى قالاي قازاقپىن دەپ ايتا الامىن؟
ول راس. بىراق ءبىزدىڭ دەرتىمىز تەك قانا ءتىل ما؟
ۇلكەندى سىيلاماسام، كىشىگە ايتار اقىلىم بولماسا، بوتەنگە بەرگەن سالەمىم، قوناققا جايعان داستارقانىم بولماسا مەنىڭ قاي جەرىم قازاق؟
بالانى باقپاي، قاتىنعا جاقپاي دالا كەزسەم، نامىستى تاپتاپ، وزگەنىڭ بوساعاسىن اتتاپ، ءانىن ايتىپ، كۇيىن شەرتسەم مەنىڭ قاي جەرىم قازاق؟
ءوز ەلىمنەن يمەنسەم، باسقانىڭ مادەنيەتىنە باس يسەم، كيىمىن كيىپ، اتا-بابامنان قالعان ادەت-عۇرىپتى تاپتاپ، باسقا ەلدىڭ ادەتىنە كوشسەم مەنىڭ قاي جەرىم قازاق؟
جوق، مەن ءتىل بىلمەگەندەرگە مۇلدە قارسى ەمەسپىن. ءار وتباسىنىڭ ءوز تاريحى بولدى، زامان دا باسقا بولدى. امال جوق. مەنى قىنجىلتاتىنى، ءتىل ماسەلەسى ارقىلى كەيبىرەۋلەردىڭ باسقا ۇلت وكىلدەرىن نەمەسە ءتىلى شورقاق وتانداستارىمىزدى كەمسىتىپ، بالاعاتتاپ، ءوزى ارەڭ تۇرعان قوعامىمىزعا ىرىتكى سالۋ ارەكەتتەرى.
ءتىل سۇراعى قامشىلاۋمەن شەشىلمەيدى. ءار سۇراقتى قيناپ ەنگىزگەن سايىن وعان دەگەن قارسىلىق تا وسە بەرەدى. ول تابيعاتتىڭ زاڭى. وسى تاڭدا ءوزىمىزدىڭ ديماشىمىز بەن گەنامىز قازاق ءتىلىن دامىتۋعا بۇكىل ۇلتشىل پاتريوتتاردان مىڭ ەسە ارتىق ەڭبەك جاساپ جاتىر ەمەس پا؟
سوندىقتان الەمگە ءانىمىز بەن مادەنيەتىمىزدى پاش ەتىپ، قازاقتىڭ مارتەبەسىن كوككە جەتكىزسەك ءبىزدىڭ ءتىلىمىز عانا ەمەس، تاريحىمىز بەن سانا-سەزىمىمىزگە قىزىعۋشىلىق كوبەيمەي ما؟
سوندىقتان ءتىلىمىز بەن قاتار باسقا دا وزىمىزگە ءتان رۋحاني بايلىعىمىزدى بىرگە الا جۇرسەك ءجون بولار.
وسى تۋرالى ءبىر قاتتى ويلانعانىمىز ءجون سياقتى.
Abai.kz
ەريك ابەنوۆيچ
