اقش ورتالىق بارلاۋ باسقارماسىنىڭ (وبب) ديرەكتورى ۋيليام بەرنس انكارادا (تۇركيا) رەسەيدەن كەلگەن ارىپتەسىمەن يادرولىق ماسەلەلەردى تالقىلادى. ساپاردى اقش ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كەڭەسى راستادى، دەپ حابارلادى The New York Times.

نيۋ-يورك تايمس اگەنتتىگىنە اتى-ءجونىن اتاماعان اق ءۇي شەنەۋنىگىنىڭ ايتۋىنشا، وبب ديرەكتورى ۋيليام بەرنس تۇركياداعى رەسەيلىك ارىپتەسىمەن كەزدەسىپ، رەسەيدى ۋكراينادا يادرولىق قارۋ قولدانۋدان باس تارتقىزباق. انكاراداعى كەزدەسۋ ۋكرايناداعى سوعىستى رەتتەۋ ماسەلەسىن تالقىلاۋدى «ەشقانداي ماقساتتا ەمەس» دەپ حابارلادى.

سونىمەن قاتار، ۋكراينا وبب باسشىسىنىڭ ساپارى تۋرالى الدىن الا حاباردار بولدى. 14 قاراشا كۇنى تاڭەرتەڭ Reuters اگەنتتىگى بەرنستىڭ انكارادا ەكەنىن جانە ونىڭ ساپارىنىڭ ماقساتى «رەسەيلىك ارىپتەسىنە رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ يادرولىق قارۋدى قولدانۋىنىڭ سالدارى تۋرالى حابارلامانى جەتكىزۋ» ەكەنىن حابارلادى.

وبب باسشىسىنىڭ «ارىپتەسى»، رەسەيلىك ناسيحات بويىنشا، سىرتقى بارلاۋ قىزمەتىنىڭ ديرەكتورى سەرگەي نارىشكين بولعان جانە كەلىسسوزدەردى امەريكالىق تاراپ سۇراعان دەگەن بولجام بار.

اق ۇيدەگى Reuters اقپارات كوزىنىڭ حابارلاۋىنشا، بەرنس «ەشقانداي كەلىسسوز جۇرگىزبەيدى، ۋكرايناداعى سوعىستى رەتتەۋ ماسەلەسىن تالقىلامايدى» جانە كيەۆكە بۇل ساپارى تۋرالى الدىن الا حابارلاعان.

كەشە، 14 قاراشادا اقش پرەزيدەنتى دجو بايدەن مەن قىتاي توراعاسى سي تسزينپين  يندونەزيانىڭ بالي قالاسىندا وتكەن كەزدەسۋدە «نەگىزگى ايماقتىق جانە جاھاندىق سىن-قاتەرلەر» تۋرالى پىكىر الماستى.

بۇل تۋرالى اق ءۇيدىڭ سايتىندا حابارلادى.

بايدەننىڭ «رەسەيدىڭ ۋكرايناعا قارسى اياۋسىز سوعىسى مەن رەسەيدىڭ يادرولىق قارۋدى قولدانۋ تۋرالى جاۋاپسىز قوقان-لوقىلارى تۋرالى» ايتقانى اتاپ ءوتىلدى. «پرەزيدەنت بايدەن مەن توراعا سي تسزينپين يادرولىق سوعىس ەشقاشان جۇرگىزىلمەۋى كەرەك جانە ونى جەڭۋ مۇمكىن ەمەستىگى تۋرالى كەلىسىمدى قۋاتتادى جانە ۋكراينادا يادرولىق قارۋدى قولدانۋ نەمەسە قولدانۋ قاۋپىنە قارسى ەكەنىن اتاپ ءوتتى»، - دەلىنگەن حابارلامادا.

سي تسزينپين قىتايدىڭ ۋكرايناداعى قازىرگى جاعدايعا قاتتى الاڭدايتىنىن اتاپ ءوتتى، دەپ حابارلادى قىتاي ۇكىمەتىنىڭ سايتى.

«قىتاي ارقاشان بەيبىتشىلىك جاعىندا، بەيبىت كەلىسسوزدەردى ىلگەرىلەتۋدى جالعاستىرادى، رەسەي مەن ۋكراينا اراسىنداعى بەيبىت كەلىسسوزدەردىڭ قايتا جاندانۋىن قولدايدى جانە سوعان ۇمىتتەنەدى، سونداي-اق اقش، ناتو جانە ەۋروپالىق وداق رەسەيمەن جان-جاقتى ديالوگ جۇرگىزەدى دەپ سەنەدى»، - دەدى سي تسزينپين.

بايدەن مەن سي تسزينپين 15-16 قاراشادا باليدە وتەتىن G20 كوشباسشىلارىنىڭ ءسامميتى قارساڭىندا كەلىسسوزدەر جۇرگىزدى. بۇل ولاردىڭ بايدەن پرەزيدەنتتىگىنىڭ ەكى جىلىنداعى العاشقى كەزدەسۋى. اق ءۇي بايدەننىڭ سي تسزينپينمەن ۋكراينا تۋرالى ەگجەي-تەگجەيلى سويلەسە الاتىنىن اتاپ ءوتتى.

رەسەيدىڭ ۋكرايناعا شابۋىلى باستالعالى قىتاي بەيتاراپ پوزيتسياسىن ساقتاۋعا تىرىسادى، بىراق ماسكەۋدىڭ ارەكەتىن تىكەلەي ايىپتامايدى. 2003-2006 جىلدارى اقش-تىڭ ۋكرايناداعى ەلشىسى دجون حەربستتىڭ ايتۋىنشا، سي تسزينپين رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير ءپۋتيندى قولداعانى ءۇشىن وكىنەتىن بولۋى كەرەك.

«مەنىڭ ويىمشا، قىتاي رەسەيگە يادرولىق قارۋ قولدانباۋ تۋرالى حابارلاما جىبەردى جانە قانداي دا ءبىر جولمەن ءپۋتيندى دۇرىس باعىتقا باعىتتاۋعا تىرىسادى»، - دەدى حەربست 19 قازاندا.

گەرمانيا كانتسلەرى ولاف شولتس 4 قاراشادا قىتاي باسشىسىمەن كەلىسسوزدەردەن كەيىن سي تسزينپين رەسەيدىڭ يادرولىق قارۋدى قولدانۋىنا قارسى ەكەنىن ايتتى. «توراعا سي ەكەۋمىز كەلىسەمىز. يادرولىق قارۋ وتە قاۋىپتى. رەسەي يادرولىق قارۋدى قولدانسا، حالىقارالىق قاۋىمداستىق بىرلەسىپ سىزعان «قىزىل سىزىقتان» اتتايدى»، - دەدى شولتس.

كەرىمسال جۇباتقانوۆ

Abai.kz