مو يان، ورحان، گاۋ شيڭجيان
ءبىزدى جوقتان بار ەتكەن، وسى جولداردى جازۋعا كۇش بەرىپ وتىرعان ۇلى قۇدىرەتتى اللا تاعالا قاي داۋىردە نە نارسە ىقپالدى بولسا، سول ءداۋىردىڭ پايعامبارىنا سوعان ساي مۇعجيزا بەردى.
مۋسا ا.س) پايعامبار كەزىندە سيقىر قاتتى دامىعاندىقتان اللا تاعالا ونىڭ اسا تاياعى جىلانعا اينالاتىن قاسيەت بەرىپ پەرعاۋىننىڭ بارلىق سيقىرشىلارىنان اسىپ ءتۇسىردى. يسا (ا.س) پايعامباردىڭ زامانىندا مەديتسينا دامىعاندىقتان، اللا تاعالا وعان سوقىردى كورگىزەتىن، الاپەستى ءبىر سيپاپ جازاتىن قاسيت بەرىپ، دارگەرلەردىڭ شاماسى جەتپەيتىن مۇعجيزامەن قۋاتتى ەتتى. ال ءبىزدىڭ پايعامبارىمىز مۇحاممەد مۇستافا (س.ا.ۋ) عاسىرىندا بولسا شەشەندىك، ولەڭ قۇراۋ، ءسوز ونەرى قاتتى دامىدى. ادامنىڭ قادىر-قاسيەتىن سوعان قاراپ باعالادى. اباي اتام ايتقانداي ءسوز بەرىلگەندەردىڭ اراسىندا ەستىسى دە، ەسەرى دە بولدى. ءتىپتى ولەڭدەرىن قاسيەتتى كاعباعا ءىلىپ قوياتىن بولعان. سول كەزدە ۇلى جاراتۋشى كوركەم ءسوزدىڭ ەڭ بيىك شىڭى قۇراندى ءتۇسىردى. قۇران ولەڭ دە ەمەس، قارا سوزدە ەمەس، ەكەۋىنەن دە جوعارى تۇرعان ءسوز ونەرىنىڭ ەڭ قۋاتتىسى. باسىنان-سوڭىنا دەيىن كوركەمدىككە تولى، ماعىنا، ىرعاق، تەمبىر، ۇيقاس، ۇندەستىك، اۋەزدىلىك ءبارىن بويىنا جيعان ادام بالاسىنىڭ قولىنان كەلمەيتىن عالامات مۇعجيزا ەكەنىن ەستى كىسىلەر سەزەدى. قۇراندى وقىعان سايىن راحاتتانىپ، ەرەكشە كۇيگە بولەنىپ تاعىدا ەرىكسىز قايتالاپ وقي بەرەتىن بولدى. ال ەڭ كۇشتى دەگەن جىردى ءبىر نەشە رەت وقىعاندا ادام جالىقتى. سول كەزدىڭ بارشا شەشەن-اقىندارى قۇران ادام بالاسىنىڭ قولىنان كەلمەس، تىلسىم ءسوز ەكەنىن مويىنداۋدان باسقا امالدارى قالمادى. ارابتاردىڭ ەڭ اتاقتى شايىرى يمري ۋل-قايس «ەندى ەشكىمنىڭ ايتارعا ءسوزى قالمادى» دەپ، ءوز جىرىن كاعبادان العاندا، ونىڭ استىندا تۇرعان التى جىردا الىندى. قۇراندا «اقىندار» جانە «قالام» سۇرەسى بار. ءسوزدى ساعان اللا بەردى. ونىڭ دا ەرتەڭ سۇراعى بار.
***
جازۋشى ادامزاتقا پايدالى بىلمگە باي جانە ۇشقىر قيالدىڭ بيىگىندە قانات قاعاتىن بولۋى شارت. وقىرمان بىردە ءتۇسىنىپ، بىردە تۇسىنە الماي شارشاسىن. شارشاعاندا ويلانىپ ادەمى شارشاسىن. ءبىز بۇل ماقالامىزدا ءوزىم وقىپ شىققان نوۆەل ادەبيەت سىيلىعىنىڭ يەگەرى جازۋشى ورحان پامۋك، مو يان، گاۋ شيڭجيان تۋرالى ءسوز قوزعاۋدى ءجون كوردىك. ورحاننىڭ «مەنىڭ اتىم قىرمىزى» رومانى، مو ياننىڭ «اراق ەلى»، «41 وتىرىگى»، «جانناتاعى سارىمساق جىرى»، «ءومىر مەن ءولىم كۇرەسى»، «باقا»، «قىزىل جۇگەرى»، «13 قادام» روماندارى، گاۋ شيڭجيانىڭ «رۋح تاۋى» رومانى ناعىز ءتىرى ادەبيەتتىڭ ءوزى. دەمەك، نوۆەل العان جازۋشىلار جاي جازۋشى ەمەس. ءبىز سياقتى جەردىڭ بەتىندەگى كوزبەن كورگەن، قولمەن ۇستاعان تار ءورىستى نارسەلەر ەمەس، ادامزاتتىق، جالپى تىرشىلىك، جاندى-جانسىز جاراتىلىس سىرلارىنا باسقاشا ءۇڭىلىپ قۇدايلىق ىلىمگە كوز جەتكىزەدى.
كوپتەگەن ادەبيەتتانۋشىلار مەن سىنشىلار شەۆەد اكادەمياسى ساياسي ماقساتتى ۇستانادى جازۋشى «ۇلتىن، ەلىن جامانداسا بولدى، بەرەدى» دەگەن ءبىر جاقتىلى كوزقاراستى ايتادى. ادەبيەتكە سىن ايتاتىن عالىم مەنىڭشە جازۋشىلىق قيالى بولۋى كەرەك. ادەبيەت ومىردەن بيىك تۇرعان، ءومىردى ويعا، ونى قيالعا قۇرىق ەتكەن جاسامپازدىق. ادەبيەتتەن ساياسات ىزدەۋدىڭ ەش كەرەگى جوق. شىن ادەبيەتتە شەكارا، شەڭبەر، ۇلت، ۇلىس جوق، تەك جاندى-جانسىز تىرشىلىك، ون سەگىز مىڭ عالام بار. پامۋكتىڭ «مەنىڭ اتىم قىرمىزىسى» جەردىڭ بەتى ەمەس، اسپان استى ەمەس، مۇلدە باسقا ءبىر كەڭىستىكتە قالىقتاپ ءجۇر، ءوزى ايتقانداي «قالقىما» الەمدە. ۇلكەن شىرما-شاتۋ كۇردەلى سيۋجەت جوق، تەك 5 سۋرەتشى، ون ەكى جىل سىرتتا بولعان قارا جانە ونىڭ عاشىعى شاكۋرا ەكى بالاسىمەن، شاكۋرانىڭ قاينىسى حاسەن بار بولعانى وسىلار، وسىلاردىڭ ورتاسىنداعى ۋقيعا. جازۋشى بارلىعىن ءبىرىنشى جاقپەن بايانداپ، وقىرماننىڭ ىشىنەن سويلەيدى. ورحان قۇران مەن ءحاديستى، پايعامبارىمىز مۇحاممەد (س.ا.ۋ) جاقسى بىلەتىنى كورىنىپ تۇر. اتالمىش رومانداعى «مەن ءيتپىن» دەگەن تارۋىندا قۇراننىڭ «كاھف» سۇرەسىندەگى جەتى جىگىت پەن ھيد-مير اتتى ءيتتىڭ اڭگىمەسىن بايانداي كەلە يت تۋرالى ءسوز قوزعايدى. قىتايدىڭ اتاقتى جازۋشىسى لۋ ءشۇننىڭ «ەسالاڭنىڭ ەستەلىگى» اڭگىمەسىندەگى جاۋفاميلالى ءۇيدىڭ ءيتى كوز الدىما كەلدى. وندا: جاۋ تەكتى ءۇيدىڭ ءيتى نەگە ماعان الايا قارايدى، كوشەدەگى ادامدار نەگە سونشا مەنى كەلەمەجدەيدى؟ انا كىشكەنە بالالارعا نە جوق؟. جازۋشى روماننىڭ ءار جەرىندە پايعامبارىمىزدى ەسكە الىپ وتىرادى، ءابۋ قۇرايرا (ر.ا) نىڭ ەتەگىندە ۇيقتاعان پايعامبارمىزدىڭ مىسىعىن وياتپاي ەتەگىن قيىپ كەتكەن اڭگىمەسىن ەسكە سالىپ، ءتىرى جاندىعا زيان تيگىزبەۋدى ادەمى جەتكىزەدى. روماندا ادامنىڭ بەس ءتۇرلى ءحالى، الەم رۋح، الەم انا قۇرساعى، الەم ءپاني دۇنيە، الەم بارزاق، الەم قيمەت ونداعى ادام رۋحى، جان شىعاردا كەلەتىن شايتان تاعى باسقا جىڭىشكە دۇنيەلەر ءسوز بولادى. ادامعا قاي ىستە بولماسىن اۋەلدە ءبىلىم كەرەك، سوسىن سول ىسكە قادام كەرەك، سوسىن وعان ىقىلاس كەرەك جازۋشى وسى تەوريانى جاقسى بەرگەن. روماننىڭ بەتىن اشقاندا «شىعىس، باتىس، ءار تاراپ اللاعا ءتان» باقارا سۇرەسى 115 ايات. «سوقىر مەن كورۋشى تەڭ ەمەس»فاتىر سۇرەسى 19 ايات. «سول ۋاقىتتا بىرەۋدى ولتىردىڭدەردە دە سول جونىندە تالاستىڭدار، اللا جاسىرعاندارىڭدى ورتاعا شىعاردى»باقارا سۇرەسى 72 ايات. قاسيەتتى قۇراننىڭ ءۇش اياتى تۇر.ءۇشىنشى اياتتاعى قيسسا باقارا سۇرەسىنىڭ 67 اياتىنان 73 اياتىنا دەيىن باياندالادى. مۋسا(ا.س) زامانىندا ءبىر جىگىتتەر ءبىر ادامدى ءولتىرىپ، وزدەرى مۋسا پايعامبارعا كەلىپ، قاندىقولدى بىزگە كورسەتسەڭىز دەيدى. وسى كەزدە اللادان پايعامبارعا ۋاھي ءتۇسىپ: ءبىر سيىردى سويۋدى ايتادى. جاڭاعى جىگىتتەر ونىڭ قانداي قاتىسى بار دەيدى. اللانىڭ بۇيىرىعى ورىنداڭدار دەيدى. وندا بىزگە سيردىڭ ناقتى بەلگىلەرى تۋرالى ايتساڭىز، راببىڭىزدان سۇراساڭىز دەپ بىرنەشە قايتارا بەلگىلەرىن سۇرايدى. كارى دە ەمەس، جاس تا ەمەس، ورتا جاستاعى، كورگەن جاندى وزىنە قىزىقتىراتىن، سوقاعا جەگىلمەگەن، ەش قينالماي وسكەن ادەمى جىلتىراعان ءجۇنى بار، ساپ-سارى سيىر بولسىن دەگەن ءۋاھيدى جەتكىزەدى مۋسا پايعامبار. جىگىتتەر سول سيردى تاۋىپ سويادى. (سيىردى تابۋ دا اللانىڭ قۇدىرەتى، ءوز الدىنا ۇلكە قيسسا، ونى بۇل اردا ءسوزى ۇزارتىپ ايتپادىق). سول كەزدە سويىلعان سيىردىڭ ءبىر مۇشەسىمەن ءمايىتتى ۇرىڭدار دەيدى. سول ساتتە ولىك ءتىرىلىپ قاندىقولدى ايتىپ بەرەدى.
ورحاننىڭ اتالمىش رومانىندا «مەن سايتانمىن» دەگەن تاراۋى تاعى بار. گاۋ شيڭجيا مەن مو يان، ورحاندا ۇلكەن ۇقساستىق بار. مو ياننىڭ «ءومىر مەن ءولىم كۇرەسى» رومانىندا سان بەينەدەن وزگەرگەن ادام رۋحى سۋرەتتەلەدى، ەسەك، سيىر، دوڭىز، يت، مايمىل بولىپ ەڭ سوڭىندا قازان باس اۋىرۋ بالا بولىپ تۋىلادى.
سولاي ءوز باسىنان كەشكەن سارپالداڭ دا ايانىشتى ءومىر مەن ءولىم كۇرەسىن ايتادى. وسى جەردە جەر يەسىنىڭ ءولىم ساتىندەگى تانىنەن رۋحىنىڭ اجىراۋى مەن ورحاننىڭ «مەنىڭ اتىم قىرمىزى» رومانىنىڭ باستاپقى تاراۋى «مەن ءبىر ولىكپىن»دەگى سۋرەتشى ءولىمى جانە شاكۋرانىڭ اكەسىنى(روماندا مەن جەزدەلەرىڭمىن) ءولىمى جانە سوڭعى تارۋداعى قاندىقول ءزايتۇندى حاساننىڭ ولتىرگەندەگى ساتتەرىن سۋرەتتەۋلەرى قاتتى ۇقسايدى. گاۋ شيڭجياننىڭ «رۋح تاۋى» رومانىندا تەرەزەدەن قاراپ تۇرعان مەنگە سىرتتاعى قۇر باقانىڭ ءتىل قاتۋى، ونىڭ ءوز اكەمنىڭ رۋحى ەكەن دەپ سۋرەتتەۋى. مو ياننىڭ 35 كۇندە جازاعان «جاناتتاعى سارىمساق جىرى» رومانىنداعى گاۋ ما مەن جين ءجۇيدىڭ ماحاببات تراگەدياسى، قانداي دا ءبىر ەرەكشە جاعداي تۋىلاتىن كەزدە جين ءجۇيدىڭ كوزىنە ەلەستەيتىن، تايدىڭ ءار كەز كىسىنەگەن ءۇنىن ەستۋى، تاسىرلاتا شاپقان تۇياعىنىڭ ءدۇرسىلى وقىرمانىن سونداي تارتىپ وتىرادى. «اراق ەلى» رومانىنداعى پروكۋرور ديڭ گۋرۋدىڭ بالانىڭ ەتىنجەگەندەردى تەكسەرىپ بارىپ ءوزى سوڭىندا بالا ەتىن جەۋى، ونىڭ لاس تانىنەن رۋحىنىڭ ءبولىنىپ توبەگە جابىسىپ قاراپ تۇرۋى، سوڭىندا قايتا قوسىلۋى. «41 وتىرىك» رومانداعى باس كەيپكەر ەت جەگىش بالا لو شياۋتوڭنىڭ حيكاياتى، ونىڭ ەت جەۋ قۇدايى بولۋى سونداي عاجايىپ رۋح الەمىندە سۋرەتتەلەدى. قارت موناح، عيباداتحاناداعى قىز بارىدە تاماشا جىمداسادى. اتاقتى "قىزىل گاۋلياڭ" داعى گاۋ مي اۋدانى اكىمى جوۋ ءحاۋساننىڭ اۋزىنان بەرەتىن: بۇل پۇت-جانسىز تاس، سەندەرگە قايتىپ جاڭبىر جاۋدىرادى، جاڭبىردى قۇداي جاۋدىرادى دەۋى. شان اۋلەتىندەگى ۇلكەن حانىمنىڭ تۇنىمەن ەركەك اڭساپ مارجان سانۋى، تۇندە جۇرەتىن ەلەس، ءداي جيۋليان ەكەۋىنىڭ وتىرىك كۇلىپ، شىن شايقاسۋى. ءداي جيۋليان مەن لي جان اۋ سونداي تاماشا شىققان كەيپكەرلەر. "باقا"داعى گۋ گۋ بەينەسى، ونىڭ ۇشقىش عاشىعى، جوسپارلى تۋ ساياساتىنان كەيىنگى ونىڭ ەڭ سۇركەكەيلى ادامعا اينالۋى، باقالار شۋىلىنىڭ ونىڭ قۇلاعىنا ءوزى تۇسىك تاستاتقان بالالار ءۇنى بولىپ ەستىلۋى عاجايىپ سۋرەتتەرلەر. "13 قادام" دا ورتا مەكتەپتىڭ فيزيكا مۇعالىمى فاڭ فۋگي شارشاعاننان قۇلايدى، ونى ءولدى دەپ، مايىتقاناعا اپارۋى، ودان كەيىنگى ونىڭ رۋح الەمىندەگى ءومىرى، شىن مەن جالعان اراسىندا فانتازيالىق باعىتتا ءوربيدى.
بۇل جازۋشىلار ءوز شىعارمالارىندا قۇداي، پەرىشتە، رۋح، سايتان تاعى باسقا دا ءبىزدىڭ شەكتەۋلى كوزىمىز كورە المايتىن، از ميىمىز تانىپ جەتە بەرمەيتىن تىلسىم الەمگە سۇڭگيدى، قيال مەن شىندىقتى ۇشتاستىرادى، وقىرماندى «شىن دەپ ويلاسا شىن، وتىرىك دەپ ويلاسا وتىرىك» بولاتىن كوزقاراسقا جەتەلەيدى. اتالمىش جازۋشىلار الەمگە باسقاشا كوزبەن قارايدى. سونى پىكىرلەرى مەن اقىل جەتپەس بەينەلەر جاسايدى. دەمەك جازۋشىلار سيۋجەتكە جابىسپاي ويعا ەرىك بەرىپ، قيالمەن شەكسىز الەمگە ەركىن قانات قاعادى. سيۋجەتتەر قاس قاعىم ساتتە وزگەرىپ وقىرماندى اداستىرادى، ءتىپتى ءبىر سويلەمدە ەكى نە ودان دا كوپ ۇلكەن ۋقيعا تىزبەكتەلەدى. ەكى الەمدى ءبىر ساتتە قاتار قويىپ سۋرەتتەي الادى. ولارداعى تاعى ءبىر ورتاقتىق تاريحي كوزقاراستارىنىڭ وتە تەرەڭدىگى، شىعارمالارىنداعى ميف، اڭىز، حالىق اراسىنداعى اڭگىمەلەر ءوز وقۋشىسىن بىردە تەرەڭ ويدان دەمالتىپ، ازدان سوڭ قايتادان تاڭعاجايىپ الەمگە باستاپ كەتەدى. اتالمىش شىعارمالارداعى ۇشقىر قيال، تارتىمدى فانتاستيكا جازۋشىلاردىڭ جاسامپازدىق قۋاتتارىنىڭ دامىلسىز تاسقىنداۋى نوۆەل ادەبيەت سىيلىعىن بەرمەسىنە قويمايدى. مو ياننىڭ ءسوز ساپتاۋى، وبىرازدى بەينەلۋى وزىق ەكەنى مەن مۇندالايدى. ارينە مو يان مەن گاۋ شيڭجيان ەجەلگى قىتايلىقتاردىڭ فەتيشيزم، توتەميزم، انەميزم جانە ماگيا سياقتى كونە نانىم-سەنىمدەرمەن بىرگە ءبۋدديزىم، ءداۋسيزىم، كونفۋتسيشىلدىك، يسلام، حريستان ت.تت دۇنيە تانىمدارعا تامىرىن جىبەرە بەرەتىنى شىندىق. ال مۇسىلمان جازۋشى ورحان قۇرانعا بويلاپ جازعانى ونىڭ روماننىڭ ءبىرىنشى بەتىنە جازعان ءۇش اياتتىڭ باس-اياعىن قۇراننان اسىقپاي زەردەلەي تاپسىرىمەن وقىساڭىز، عالىمدار ەڭبەگىنە سۇيەنە، سول اياتتار تۋرالى ىزدەنسەڭىز رومان رۋحىن انىق كورەسىز.
ادەبيەت تاريحىدا «神魔文学流派» قىتايدا XIII عاسىردىڭ سوڭعى جارتىسىندا باستالعان قۇداي، پەرشتە، جىن-شايتان ادەبيەت تەندەنسياسى تولىق قالىپتاستى. ونداعى جۇردەك قيال، عاجايىپ كۇش، ديۋ-پەرىلەر ادەبيەتى XIX عاسىردىڭ باسىنا دەيىن جالعاستى. قىتايدىڭ ميڭ پاتشالىعىنىڭ سوڭعى كەزى مەن چيڭ پاتشالىعى كەزەڭىندە ديۋ-پەرى، جىن-شايتان، ارۋاق سياقتى تىلسىم كۇشتەردى قاتىستىرىپ ۇزاق رومان جازۋ تىپتەن قىزا ءتۇستى.
神怪小说 جياچيڭ پاتشا تۇسىندا ءوز بيگىنە جەتتى، وندا بۋدديزم قۇدايلارى، جىن-الباستى، شايتاندى كەيىپكەر ەتىپ رومان جازۋ ءۇردىسى جەدەل دامىدى: ءشۇي جوڭلين مەن لۋشيشىڭ جازعان “پىڭ چىن ياني”، لي شۋجين جازعان “جيڭ حۋايۋان” روماندارى جانە ءتورت اتاقتى رومان جانە پۋ سۇڭليڭ جازعان لياۋجاي اڭىزدارى وسى باعىتتا جازىلعان. وسى كەزدە 700 كەسەك تۋىندى جازىلىپ، بىزگە 200 ەڭبەك تولىق جەتكەن.
گاۋ شيڭجيان مەن مو يان، ورحان پامۋك پروزاسىندا ەرەكشە سۋبەكتيۆ سەزىم الەمىن جاسايدى، ءدۇلدۇل ءمىنىپ عارىشتى شارلايدى، سىرلى ترانسزەندەنتتى وبەكتيۆ دۇنيە سومداپ، ايقىن اۆانگاردتىق رەڭ بەرەدى. تالاي سىنشىلاردىڭ ونى سيقىرلىق رەاليزم اسەرىنە قاتتى ۇشىراعان دەيتىنى سودان. بۇل اراداعى ترانسزەندەنتتى دۇنيە دەگەن – ءبىلىمنىڭ نەمەسە ساف راتسيونالدىڭ وبەكتى ەمەس، نيەتتىڭ نەمەسە پراكتيكالىق راتسيونالدىڭ قاجەتتى تۇسپالى، ءتىل شەبەرلىگى مەن پسيحولوگيالىق ەمەۋرىنى. بۇل پروزالار مەتافيزيكالىق الەمدە ەركىن كەزەدى، ۇشقىر ويى وقىرماندى ءاپ-ساتتە ادىستىرىپ قايتادان وقىرماندى ءوزى تاۋىپ الادى. جۇردەك تە جىلدام ويلار تەزەسى كىم-كىمدى بولسىن بەي جاي قالدىرمايدى.
مىسالى مو ياننىڭ – بارلىق كەيىپكەرلەرىن انتروپولوگيالىق دەڭگەيگە قايتارىپ، ادامدى جانۋار، تىرشىلىك، العاشقى تىرلىك يەسى ەتىپ، ماسەلەلەرگە سوتسيولوگيالىق، ەتيكالىق ادىسپەن قاراۋدى بۇزۋىندا، حالىقتىڭ كۇيىن باقىلاۋشى ساناتىندا ەمەس، جاي جۇرتتىڭ ءبىرى رەتىندە سۋرەتتەۋىندە. مو يان تۇرعان اۋىلىنان ء(جۇز وتباسى، جەتى ءجۇز ادامى بار شاعىن عانا قىستاقتان) ۇشقىر ويى ارقىلى جاساندى دۇنيەنى، شىعارماشىلىق الاڭدى، رۋحاني يدەيانىڭ توركىنىن قالىپتاستىرعان.
اتالمىش جازۋشىلار ءوزىن جاساعان توپىراعىنا تەرەڭ ۇڭىلگەن.
ابدەن ءپىسىپ جەتىلگەن، ىسىلعان قالامگەرلەر. لاتىن امەريكاسىنىڭ سيقىرلى رەاليزمىنىڭ ىقپالىنا ۇشىراعانى شىن، دەسەدە ولار اتالمىش تەندەنسيانى جاقسى پايدالانعان. ادەبيەتتەگى ءولى تىنىشتىقتى، قالپتاسقان قاساڭ تەورياشىلدىق قاعيدانى بۇزعان ەركىن ويلى جازۋشىلار بولماق. جازۋشىعا قاراي تەوريا جاسالۋى شارت. رامكاعا سيمايتىن تالانتتاردى قاپاسقا سالۋ بوس اۋرەشىلدىك.
ادەبيەت ول ادامزاتقا قىزمەت ەتۋى كەرەك. بەلىگى ءبىر تەريتوريادا قامالعان شىعارما ومىرشەڭ بولا المايدى. جالعىز ۇلتقا بايلانعان ادەبيەتتە ءالسىز ادەبيەت.
ادەبيەت رۋح الەمىنە بويلاماي ءتىرى ادەبيەت بولىپ سانالمايدى.
ادەبيەتتەن ساياسات ىزدەدىڭ ەش كەرەگى جوق. شىن ادەبيەتتە شەكارا، شەڭبەر، ۇلت، ۇلىس جوق، تەك جاندى جانسىز تىرشىلىك، ون سەگىز مىڭ عالام بار.
ال مۋزيكا مەن دەنە ءتىلى رۋحپەن تۇسىنىسەدى، شىن ادەبيەتتە سولاي رۋحقا بويلايدى، سوندا بۇنگى جاھاندانۋ جۇتا المايدى.
نۇرحالىق ابدىراقىن
Abai.kz