باسى: نەمىس جازۋشىسى: «قىتايدىڭ قازىرگى ادەبيەتى - قوقىس...»

جالعاسى: «قىتاي جازۋشىلارى شەتىنەن اراقكەش، جالقاۋ...»

11

چجان ۆەي

مو ياننىڭ شاندۋندىق جەرلەسى، ونىڭ «ەسكى قايىق» دەگەن شىعارماسى كەرەمەت. بۇل شىعارماعا كوپ جىلدار بويى تىيىم سالىنعان. مەنىڭ ويىمشا، بۇل شىعارما قازىرگى ادەبيەتتەگى ەڭ ەرەكشە شىعارما. قىتاي ءتىلدى ورتادان باسقالار ءالى وقىعان جوق. بىراق بۇل وتە جاقسى جازىلعان، قازىرگى ادەبيەتتەگى سيرەك جانە ءوز اتموسفەراسى بار شىعارما. ارينە، بۇگىندە «ەسكى قايىقتى» وقىعاندار ءار ءتۇرلى كەمشىلىكتەردى ايتادى، وعان قاراماستان وقۋعا تۇرارلىق.

چجان ۆەي – مەنى مويىنداتقان جازۋشى. ونىڭ جالپى سانى 4,5 ميلليون سوزبەن ون سەريادان قۇرالعان رومانى بار. اتى «سەن ۇستىرتتەسىڭ» وعان ماۋ دۋن ادەبيەت سىيلىعىن بەرگەن كەزدە ونىڭ سوڭعى جازعان «جالعىز فارماتسەۆت» اتتى شىعارماسى وقىرمانعا تولىق جەتپەدى. ول ەڭبەگىندە جازۋشى ۇزاق ءومىر ءسۇرۋ مەن شىندىق اراسىنداعى قايشىلىق تۋرالى تسزياودۋن تۇبەگىندەگى دەنساۋلىعىن قاتتى كۇتەتىن وتباسىنىڭ تاريحىن جازدى. قازىرگى ادەبيەتتى وقۋ قىزىقتى، اسىرەسە سولتۇستىكتىڭ جازۋشىلارىن وقۋ تىپتەن قىزىق.

12

چەن چجۋنشي

شەنسي جازۋشىسى. ونىڭ «اق بۇعى جازىعىنا» ادەبيەت سىنشىلارى جاقسى باعا بەرگەن. ويتكەنى، «ەپوس» دەپ اتاۋعا بولاتىن قىتاي شىعارمالارى وتە از، «اق بۇعى جازىعى» دا سولاردىڭ ءبىرى ەكەنى ءسوزسىز. مىسال رەتىندە قازىرگى سينگلى تۋىندىلاردى الساڭىز، «اق بۇعى جازىعى» ۇزدىك ۇشتىكتىڭ قاتارىندا ەكەنى ءسوزسىز. «اق بۇعى جازىعىن» وقىپ سوڭعى بەتىنە كەلگەنىمدە بولمەمنىڭ ەلەكتر قۋاتى ءوشىپ قالدى. «باي تسزياتسيۋان باسىن ءسال شايقادى، بۇرىلعاندا كوزىنە جاس تولدى». قاراپايىم ءتىل، تەبىرەنەرلىك وقيعا.

بۇكىل «اق بۇعى جازىعىندا» مەنى قاتتى تاڭ قالدىرعان سويلەم – باي تسزياسيۋاننىڭ بەلى تىم قاتتى، ءتۇپ ءتۇزۋ. وسى قاراپايىم سوزدەردە اۆتوردىڭ باس كەيىپكەرىنە دەگەن كۇردەلى باعاسى جاتىر.

13

گە فەي

گە فەي – كاسىبي ءبىلىمى بار سيرەك جازۋشىلاردىڭ ءبىرى، ول قىتاي ادەبيەتى سالاسى بويىنشا دوكتورلىق دارەجەسىن العان جازۋشى. گەفەي – مەنىڭ قاتتى سۇيەتىن جازۋشىم. ونىڭ العاشقى شىعارمالارى وتە اۆانگراد بولدى. ماعان بورحەس، كالۆينو، نابوكوۆ سياقتى پوستمودەرنيستىك باعىتتاعى جازۋشىلار ۇنايدى. ارينە، گەفەيدىڭ دە وسى قاتاردا.

مەنىڭ ويىمشا، گە فەي – قىتايداعى اۆانگاردتتىق باعىتتاعى ەڭ وزىپ كەتكەن جازۋشى. بىراق ونىڭ روماندارىن وقۋ ءۇشىن كۇش كەرەك. شىعارماداعى يرىمدەر، شەڭبەرلەر، لابيرينتتىك باعىتتار بار. قىتايدىڭ ءداستۇرلى جازۋشىلارى روماندا «نە ايتام» ​​دەگەن ويعا بوگەلسە، اۆانگارد جازۋشىلار روماندا «قالاي ايتامىز» دەپ ويلانادى. ەگەر ءسىز ءوزىڭىزدىڭ وقۋ قابىلەتىڭىزدى سىناعىڭىز كەلسە، ونىڭ «اداسقان قايىق»، «كوك جانە سارى»، «دجينزە»، «كەزدەسۋ»، «قوڭىر قۇستار» روماندارىن وقىڭىز.

گە فەي – عالىم جازۋشى. ونىڭ «بورحەستىڭ ءجۇزى» اتتى زەرتتەۋ وچەركى بار، سونىمەن بىرگە «جين پيڭ مەي» تۋرالى «قار جاسىرىنعان اققۇتان» اتتى زەرتتەۋ جۇمىسى جارىققا شىقتى. ونىڭ بۇل ەڭبەگى «جين پيڭ مەيدىڭ» تۇسىندىرمەسى بولدى. گە فەي «تسزياڭنان تريلوگياسى» ارقىلى ماو دۋن ادەبيەت سىيلىعىن جەڭىپ الدى، اتاپ ايتقاندا «ادام ءجۇزدى شابدال گۇلى»، «تاۋلار مەن وزەندەردىڭ ارمانعا اينالۋى»، «تسزيانناننىڭ كوكتەمى اياقتالادى». بۇل گە فەيدىڭ ون جىلدان استام ۋاقىتتىق ەڭبەگى، ولاردى وتە جاقسى جازعان. سوڭعى «ۆان چۋنفەن» تۋىندىسى العاشقى تريلوگيانىڭ  زاڭدى جالعاسى دەپ ساناۋعا بولادى. ماعان بۇل كىسى وتە ۇنايدى. بۇنداي جازۋشىنىڭ جازۋ ءستيلى تاماشا، وقىعان سايىن راحاتتاناسىڭ. ونىڭ تاسادا قالعان «كورىنبەيتىن جاداعاي» اتتى شىعارماسىن وقۋعا ​​ۇسىنامىن، ول شىن مانىندە اق اڭگىمەنى شەبەرلىكپەن پايدالانعان.

14

ا چەڭ

«تامىر ىزدەۋشىلەر تەندەنسياسىنىڭ» ەڭ نەگىزگى وكىلدەرىنىڭ ءبىرى.«تامىر ىزدەۋ» نە ءۇشىن كەرەك دەگەنگە كەلسەك، اعاشتىڭ، عيماراتتىڭ تامىرى تەرەڭدە بولسا عانا بيىكتەيتىنىنە جاقىندا عانا كوزىم جەتتى. بۋدديزمدە «جۇرەككە ورالۋ» دەگەن ءسوز بار، ادام ءوزىن جوعالتىپ، ابدىراپ قالعاندا باستاپقى نۇكتەگە ورالۋ كەرەك. ءبىر ۇلتتا وسىنداي ءوز تامىرىن ىزدەك كەرەك. 1980-ءشى جىلداردان كەيىن قىتاي تىم قارقىندى دامىدى. سونىڭ سالدارىنان ادامدار وزىنە دەگەن سەنىمىنەن ايىرىلىپ، ابدىراپ قالدى. سوندىقتان «تامىرىمىزدى تابۋ، ۇلتىمىز تامىرىن تابۋ» ودان دا ماڭىزدى. تامىرىمىز تەرەڭدە بولعاندا عانا ۇلتىمىز تۇراقتى ءارى قاۋىپ-قاتەرسىز دامي الادى. بۇل زاماناۋي رەفلەكسيا دەپ اتالادى.

ادەبيەت الەمىندە وتە كوپ جازباعان جازۋشى، اچەڭنىڭ «ءۇش پاتشا»، «شاحمات پاتشاسى»، «اعاشتار پاتشاسى»، «بالالار پاتشاسى»، اسىرەسە «شاحمات پاتشاسى» رومانى كەرەمەت، وندا كۇشتى داوسيزم اتموسفەراسى بار. ا چەڭ قويعان كۋڭ-فۋ دراماسى، وتە قىزىقتى.

15

حان شاوگۋڭ

«تامىر ىزدەۋشىلەر» تەندەنتسياسىنىڭ نەگىزگى وكىلدەرىنىڭ ءبىرى، بىراق ونىڭ روماندارى سىننىڭ استىندا قالعان. ونىڭ ەڭ اتاقتى شىعارماسى «اكە، اكە، اكە»، ال «ماتسياو سوزدىگى» دەپ اتالاتىن تاعى ءبىر رومانى بار. وتە كرەاتيۆتى (سوزدىك روماندارىنىڭ باستاۋشىسى «حازار سوزدىگى» جانە كەيبىرەۋلەر ونى پلاگيات دەپ ايتىپ ءجۇر، ءبىراز شۋ بولدى. «كۇن مەن ءتۇن كىتابى» اتتى جاڭا تۋىندىسىندا ءبىلىمدى جاستار تاقىرىبىن كوتەردى. 2000 جىلدان كەيىن قىتايدىڭ ادەبي الەمىندە مو ياننىڭ رومان جازۋ ۇلگىسى جانە گە فەيدىڭ تالعامپازدىقپەن جازۋ ءستيلى سىندى رەترو ءۇردىسى كەلدى، بۇل وتە قىزىقتى قۇبىلىس دەپ ايتۋعا بولادى.

جالعاسى بار...

نۇرحالىق ابدىراقىن

Abai.kz