وتكەن ءتۇنى ساعات 20.00-دە ءماجىلىس پەن ءماسليحات دەپۋتاتتىعىنا ۇمىتكەرلەرگە داۋىس بەرۋ اياقتالدى. «2004 جىلدان كەيىن ارمانعا اينالعان ماجوريتارلى سايلاۋ جۇيەسى قايتا ەنگىزىلدى، ازاماتتارعا پارتيالىق تىزىممەن عانا ەمەس، جەكە ءوزىن ۇسىنۋعا مۇمكىندىك جاسالدى» دەپ ماقتاۋىن اسىرعان كەزەكتى ساياسي دودا مارەسىنە جەتتى.

تۇنگى 12-دە «ەۋرازيالىق ينتەگراتسيا ينستيتۋتى» جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىگى 500 دەن استام سايلاۋ ورىنىندا 30 مىڭنان استام ادام قاتىسقان ەxit poll ناتيجەسىن جاريالادى.

ولاردىڭ مەجە ەسەبى بويىنشا:

«Amanat» پارتياسى - 53,46%

«اۋىل» حالىقتىق-دەموكراتيالىق پاتريوتتىق پارتياسى - 10,52%

«Respublica» پارتياسى - 8,90%

قازاقستان حالىق پارتياسى - 6,25%

قازاقستاننىڭ «بايتاق» جاسىلدار پارتياسى - 3,22%

«اق جول» قازاقستاننىڭ دەموكراتيالىق پارتياسى - 7,87%

جالپىۇلتتىق سوتسيال-دەموكراتيالىق پارتيا - 5,31%.

ازاماتتار «بارىنە قارسىمىن» دەپ 4,47% داۋىس بەرگەن. كورىپ وتىرعانىمىزداي جاڭادان جاساقتالاتىن پارلامەنتكە بارۋعا 6 پارتيا قاجەتتى داۋىس جيناعان. «امانات» پارتياسى سايلاۋشىلاردىڭ جارتىسىنان استامىنىڭ داۋىسىن جيناعان. قاتارىندا پرەزيدەنتىك دوداعا تۇسكەن 3 ۇمىتكەرى بار «اۋىل» پارتياسى «اق جول» مەن «حالىقتى» ارتقا قالدىرىپ، ەكىنشى ورىندى يەلەندى.

سايلاۋ قارساڭىندا «اق جول» قاتارىنداعى ازامات ابىلداەۆ «ءپۋتيننىڭ ارناۋلى وپەراتسياسىن قولدايمىن» دەپ كوپتىڭ نارازىلىعىن تۋدىرىپ، پارتيا قاتارىنىن شىعارىلعان ەدى. ۇنەمى بۇرىنعى بيلىك پارتياسى «نۇر وتاننان» كەيىنگى سۇبەلى ورىنعا جايعاسىپ كەلگەن «اق جول» پارتياسىنىڭ بۇل جولى شاڭ قاۋىپ، ءتورتىنشى ورىنعا ءتۇسىپ قالۋىنا جوعارىداعى جاعداي اسەر ەتكەن بولۋى مۇمكىن.

قۇرىلعالى بەرى پارلامەنت تورىنەن ورىنسىز قالماي كەلە جاتقان «قىزىلدار» پارتياسىنىڭ «اۋىلدى» الدىنا شىعارۋىنا دا ۇقساس جاعداي اسەر ەتكەن – پارتيا توراعاسى ەرمۇحامەت ەرتىسباەۆتىڭ  رەسەيگە ايرىقشا «ماحابباتى» سەبەپ بولعانى انىق.

پارتيانىڭ ءبارى الدىن الا جاريالانعان رەسمي ەمەس سايلاۋ ناتيجەسىنە ءدان ريزا. ءتىپتى كوش سوڭىندا قالىپ قويعان «جاسىلدار» پارتياسىنىڭ جەتەكشىسى ازاماتحان ءامىرتايدىڭ ساعى سىنىپ تۇرعان جوق. ول الەۋمەتتىك پاراقشاسىندا «سايلاۋالدى ۇگىت-ناسيحات كەزىندە كوپشىلىكتىڭ 500-دەن استام تالابىن پارتيا باعدارلاماسىنا ەنگىزگەنىن»، العان باعىتتارىنان اينىماي جالعاستى جۇمىس جاساي بەرەتىنىن جازدى. وعان قاراعاندا قۇرىلعانىنا ەكى-اق اي بولسا دا، الدىڭعى ۇشتىكتەن كورىنگەن «رەسپۋبليكا» پارتياسى وكىلدەرى ورنىن ولقىسىنعانداي كەيىپ تانىتتى.

سايلاۋ ءمىنسىز ءوتتى دەپ ايتا المايمىز. «ەسكى قازاقستاننىڭ» ەلەسى كەزىپ ءجۇردى. تۇڭعىش پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ استانادا ءوز تاڭداۋىن جاسادى. بۇرىنعىداي ءبىر ادام بىرنەشە رەت داۋىس بەرۋ، كوميسسيا مۇشەلەرىنىڭ سايلاۋ بيۋللەتەندەرىن جاشىككە توپتاپ توعىتۋى، باقىلاۋشىلاردى داۋىس ساناۋعا قاتىستىرماۋ سياقتى «ەلباسى داۋىرىندەگى» كەلەڭسىزدىكتەر تاعى دا قايتالاندى. ونى پروكۋراتۋرا وكىلدەرى دە راستادى. سايلاۋعا ءوزىن ۇسىنعان تانىمال جۋرناليست ەرمۇرات باپي: «ب**ىڭمەن جاستىلارمەن جارىستىرىپ قويعان، قۇداي-اي!» دەپ نالىسا، ءدىنتانۋشى قايرات جولدىباي: «جاڭا قازاقستاننىڭ «ءادىل» سايلاۋىنا دا كۋا بولدىق» دەپ جازدى.

سايلاۋ كۇنى پرەمەر-مينيستر ءاليحان سمايىلوۆ ۇكىمەتتىڭ وتستاۆكاعا كەتەتىنىن جاريالادى.

تاۋەلسىز باقىلاۋشىلار اكىمشىلىك كەدەرگىلەردىڭ كوپ بولعانىن جارىسا جازۋدا. جۋرناليست، قوعام بەلسەندىسى دينا ەلگەزەك الماتى اكىمدىگىنىڭ سايلاۋ ۋچاسكىلەرىنە باقىلاۋشىلارعا تاڭعى بەسكە دەيىن سايلاۋ حاتتاماسىن بەرمەۋ تۋرالى پارمەن بەرگەنىن جازدى.

جاڭا جاساقتالاتىن پارلامەنتتىڭ الدىندا تۇرعان كەزەك كۇتتىرمەيتىن مىندەت – ۇكىمەتتى قايتا جاساقتاۋ، پرەزيدەنت ۇسىنعان كانديداتتارعا داۋىس بەرۋ ەكەنىن بەلگىلى.

«اماناتتىڭ» ەلۋ پايىزدان استام داۋىس العانىن ەسكەرسەك، جاڭا پارلامەنتتە بۇرىنعى «نۇر وتاندىقتاردىڭ» ۇلەس سالماعى باسىم بولارى حاق.

ەكىنشى ورىن العان «اۋىل» دا، ءۇشىنشى ورىن العان «رەسپۋبليكا» دا ولارعا وپپوزيتسيا بولا المايدى. موجوريتارلىق جۇيەمەن پارلامەنت پارتاسىنا جايعاساتىنداردىڭ (29 ورىن، ونىڭ ىشىندە پارتيا وكىلدەرى دە، قوعام بەلسەندىلەرى دە بار) قارسىلىعى دا ەشتەڭە شەشپەيدى.

ەسبول ۇسەنۇلى

Abai.kz