اقبەرەن ەلگەزەك. مەنىڭ ءتانىم – مۇڭ قۇيىلعان قۇمىرا...
جولدا
الماتى ۆوكزالى - قوشتاسۋ الاڭى.
تاعدىردىڭ جازۋى - اسپاننىڭ امالى.
بەيتانىس جولاۋشى - بەس كۇننىڭ قوناعى...
جاپ-جاسىل باعدارشام جانارى.
ءدال سونداي قاربالاس - ءدال كەشە، ءسال بۇرىن...
اشىعان كەڭسىرىك... الدە ءۇمىت، الدە مۇڭ؟
جۇرەكتى قينايدى - جول جۇرمەك كۇندەرىم...
ءجۇز جىلعا ەسەيدىم تاعى دا مەن بۇگىن.
سۇر پەررون، ءمولدىر جاس... ورامال القىزىل!..
مەن كەتتىم، سەن قالدىڭ،
جالعىزىم... جالعىزىم...
الدىدا - استانا.
كوڭىلدە - مۇڭ، كۇدىك...
ەسالاڭ سۇراقتار...
ءبارى دە - تالقى، ءزىل!
ءبارىنىڭ جوق مۇلدەم ەشقانداي پايداسى.
مۇندايدا ولەڭ عوي - وزىڭە ساي دوسىڭ،
جولدا
الماتى ۆوكزالى - قوشتاسۋ الاڭى.
تاعدىردىڭ جازۋى - اسپاننىڭ امالى.
بەيتانىس جولاۋشى - بەس كۇننىڭ قوناعى...
جاپ-جاسىل باعدارشام جانارى.
ءدال سونداي قاربالاس - ءدال كەشە، ءسال بۇرىن...
اشىعان كەڭسىرىك... الدە ءۇمىت، الدە مۇڭ؟
جۇرەكتى قينايدى - جول جۇرمەك كۇندەرىم...
ءجۇز جىلعا ەسەيدىم تاعى دا مەن بۇگىن.
سۇر پەررون، ءمولدىر جاس... ورامال القىزىل!..
مەن كەتتىم، سەن قالدىڭ،
جالعىزىم... جالعىزىم...
الدىدا - استانا.
كوڭىلدە - مۇڭ، كۇدىك...
ەسالاڭ سۇراقتار...
ءبارى دە - تالقى، ءزىل!
ءبارىنىڭ جوق مۇلدەم ەشقانداي پايداسى.
مۇندايدا ولەڭ عوي - وزىڭە ساي دوسىڭ،
«دالاعا قاراشى، مۇحيتتاي تەربەلگەن...
...كەمەگە ۇقسايدى كوك تاۋلار كەيدە وسى...».
بوياۋلار اۋەنى
جاسىل بوياۋ شاشىراپ تۇر ءدال بۇگىن،
سەنىمسىزدەۋ ۇسىنىپ تۇر تال ءبۇرىن.
ءار بۇرشىكتىڭ دىرىلىنەن سەزەمىن
تاڭ نۇرىنىڭ قالدىعىن،
جاپىراقتار تاعدىرىن.
اشا ما ەكەن ءومىر ماعان بار سىرىن،
كەلەر كۇننەن دامەتەدى جان ءبىلىم.
مەن تاعاتسىز كۇتىپ ءجۇرمىن اسپاننان،
جاڭا كوكتەم جاڭبىرىن،
تامشىلاردىڭ ءاربىرىن.
جانىم تالاي جالالاردان كۇيگەسىن،
اۋىپ تۇرار كوكتەم وينار كۇيگە ەسىم.
جۇلىپ تاستاپ كوكىرەگىندەگى تۇيمەسىن،
اۋاداعى جاسىل كۇيگە
ساۋلەلەر،
سۇلاپ تۇسكەنشە بيلەسىن!
مۇمكىن سوندا جۇرەگىمدە مازاسىز،
ورناي ما ەكەن ۇيلەسىم؟
قىستان، مۇزدان، سوزدەن اۋىر جابىققان،
بۇل كوكتەمدى اقىل ەمەس، جان ۇققان.
قارا جەرگە ساعىنىشتان قامىققان،
ءبىر قۇدىرەت سۇلبالانا جەتەردەي،
باستاۋى جوق جارىقتان،
توقتاۋى جوق جارىقتان؟
بۇلتتار قاشان كوشەدى ەكەن مۇڭ تىلەپ؟
جاسىن قاشان جارلىق شاشار كۇركىرەپ؟
نوسەر قاشان كوكىرەگىمىزگە كۇي قۇيار،
سانسىز تامشى-نوتالارى دۇركىرەپ؟
...سولىپ قالىپ جۇرمەسىنشى كەۋدەمدە،
قاتالاعان گۇل-جۇرەك،
جالعىز تامشى نۇر تىلەپ...
تامشى مەن تاس
بۇگىنگى ءتۇن - ءتۇن ەمەس-ءتى،
اي قارايدى مارقايىپ.
تامشى جەلمەن كۇبىرلەستى،
تاس ۇستىندە جانتايىپ.
كوز تامشىسى؟
قۇر ەلەس - بۇل!
قانداي قىزىق قويىلىم!
مەن ءوزىم دە شىن ەمەسپىن،
جاتتىڭ جالعان ويىمىن.
كوزىمدەگى جاستىڭ ءوزىن
مۇڭ جاراتقان، قامىقپاي.
تامشى قونعان تاستىڭ ءوزى -
تالىپ قالعان جارىقتاي!
اڭقىپ ۇرار شاش بوياۋى،
ول دا - وينامپاز، الدامشى.
كوز تامشىسى - تاستاي اۋىر،
تاس - قاراڭعى ءداۋ تامشى.
ءتۇن دە، بىلەم، ءتۇن ەمەس-ءتى.
ءتۇن - ءلۇپىلى تامىردىڭ.
ءوزىم دە ەندى شىن ەمەسپىن،
وي كومىلگەن قابىرمىن.
ال كوز جاسى وشەتىندەي...
بۇزىلارداي كەلىسىم...
اتىپ تۇرىپ شەشەتىندەي،
تاس قاپ-قارا تەرىسىن...
بۇگىن مۇلدە ءتۇن ەمەستى،
ەستىلەدى اقىرعى ءۇن.
ساعىنۋمەن ءبىر ەلەستى،
تامشى ىشىندە جاتىرمىن...
تۇمان
مەنىڭ نالا-مۇڭىمنان جاراتىلعان
دالا - تۇمان...
تۇكپىرىندە تۇماننىڭ پەرىشتە ءجۇر،
پەيىش نۇرى تامشىلاپ قاناتىنان...
قالار ما ەكەم ايىرىلىپ تاعاتىمنان،
ۋاقىت نۇرى تامشىلار ساعاتىمنان.
نارەستەنىڭ ىڭگاسى قۇمىعادى،
جۋساننان جاڭا تۋعان;
جۇپار بۋى شىعا الماي قاۋىزداردان،
سوزدەر - اۋىزداردان;
كۇماندى ويدىڭ اينالىپ قۇربانىنا،
جاد جاتىر باۋىزدالعان...
و، سۇمدىق-اي، كورىنىس اۋىر قانداي!
كوزى اقشيا تۇنشىققان داۋىلدارداي
اپپاق تۇمان!
تۇماننىڭ تۇيسىگىندە
قاڭىراعان قازاقى اۋىل بارداي...
ءسىڭىپ بارام ماڭگىرگەن اعايىنعا...
سىنعان ساۋلە تۇسەدى ورايىما.
سوقىر تۇمان جانە مەن...
«مەن» دەپپىن عوي...
ءوزىمنىڭ دە تۇماننان جوق ايىرمام...
***
قايدان كەلدىم؟
قايدا مەنىڭ قاناتىم؟
كىم بىلەدى كەۋدەمدەگى جان اتىن؟
كىمدە، قانداي بولادى ەكەن بۇل سەزىم،
مەندە عانا بولاتىن؟
كۇلەمىن بە؟
ەستىلمەيدى كۇلگەنىم.
بىلەمىن بە؟
بىلىنبەيدى بىلگەنىم.
تەك تۇيسىكتىڭ بۇلتى عانا كورەدى،
ويلارىمنىڭ قاي الەمدە جۇرگەنىن.
سويلەيمىن بە؟
تەك داۋىستىڭ ەلەسى...
داۋىسىمنان اڭقىلدايدى جەل ەسى.
كۇبىرلەسەم، ۇركىپ ۇشا جونەلەر
پەرىشتەلەر كەڭەسى.
قول سوزام با اسپان جاققا ت... تاعى؟
قول مەن ەمەس، قول - قاراعاش بۇتاعى.
تاعى بۇگىن تارس جابىلار، وقىلماي،
پايعامبارلار كىتابى.
توڭدىم با الدە؟..
توڭعان تاڭعى نۇر ەكەن.
سۋىق سوزدەن دىردەك قاققان ءتىل ەكەن...
تىرىسىندە گۇل كورمەگەن ءبىر ارۋ،
نۇر ىشىندە ءجۇر ەكەن!..
ول ما ولگەن؟ مەن بە ولگەن؟
كىم ەكەن؟..
الميساقتان اشىلماعان سىر ەكەن.
ۇشقىم كەلىپ!..
ۇشقىم كەلىپ!..
قانات جوعىن بىلەم دە،
نارەستەدەي شىر ەتەم!
سەن جانە مەن...
سەن جانە مەن...
كوكشىل كورپە...
دەمگە - دەم...
(تەرەزەدەن اي جىلتىراپ تەڭگەدەي...)
ەكى جۇرەك - پىراقتار ما،
ۇشا الماي،
بۇعاۋلانعان كەرمەدە؟..
(جىلت-جىلت ەتىپ قويار ەمەس تيىن-اي)
سەن جانە مەن...
قيمىلداۋدىڭ قيىنى-اي!..
«ءتىل - جوق؟.. قول - جوق؟..
ءتان دە، ءسىرا، جوق شىعار،
قايران عانا ميىم-اي؟..».
سەن جانە مەن!..
كوكشىل كورپە - كولدەنەڭ...
كورپە استىندا ەكى جان بار، شولدەگەن...
ءبىر نۇر-ساعىم تارالادى عارىشقا،
بىزدەر جاتقان بولمەدەن...
جۇمباق
سول ءۇشىن شىعادى جولعا ءبارى،
سول ءۇشىن قۇرباندىق - قولدا بارى.
سول ءۇشىن كۇز نازدانادى،
سول ءۇشىن كوكتەم بۇلدانادى!
سول ءۇشىن سۇلۋ جاندار ءان سالادى،
اجالدى دا سول ءۇشىن قارسى الادى.
سول ءۇشىن بارىنەن بەزىنەدى،
سول تۋرالى بارىنە جار سالادى!
سول ءۇشىن ەرتەلەدى اتتىڭ ءبارى،
سول تۋرالى سويلەيدى زاتتىڭ ءبارى.
سول ءۇشىن جۇرەك بىتكەن اقتالادى،
سول ءۇشىن جۇرەك بىتكەن سوتتالادى!
سول ايتسا، ءبارى-ءبارى قۇپ بولادى،
سول ءۇشىن كوكورايعا بۇلت قونادى،
سول ءۇشىن ءدارۋ ىزدەپ جەر شالادى...
ۋدىڭ ءوزى سول ءۇشىن ۇرتالادى...
سول ءۇشىن ءومىر ءوزى تۇزىلەدى،
قۇدىرەتى سودان عانا سەزىلەدى.
سول ارقىلى كەزىكپەستەر كەزىگەدى،
سونى عانا قيماستان كوز ىلەدى...
يماني كوكتەم
بۇرشىك اتا كەلسە-داعى كوكتەم-قىز،
كەۋدە ىشىندە ەرىمەيدى وكتەم مۇز.
جارالساق تا اق نۇرىنان اللانىڭ،
كولەڭكەگە ۇقساپ نەگە كەتكەنبىز؟
بۇل كوكتەمنىڭ قانىعار ما ەم سىرىنا...
ءتانىم مەنىڭ - مۇڭ قۇيىلعان قۇمىرا.
كوڭىلىمدى تىڭدامايدى اقىلىم،
ەكەۋىندە جوق نەلىكتەن ىمىرا؟
سوڭىنا ەنىپ سايتانقۇيرىق ساعىمنىڭ،
سانسىز مارتە سابىرىمنان جاڭىلدىم.
مەنى وزىڭە جاقىنداتشى، ءتاڭىر-اي،
كورمەسەم دە، سەنى سونداي ساعىندىم!
كىرەسىلى-شىعاسىلى مۇلدە ەسىم.
قالدى ادىرا ءوز-وزىممەن تىلدەسۋ.
تابيعاتقا قارايمىن دا جىلايمىن،
قانداي عاجاپ ۇيلەسىم!
كوكتەم، كوكتەم... وزگە كوكتەم!.. جاڭا دەم...
جانارىمدا جارالار ما جاڭا الەم!..
ءتىپتى، جاندىك بولۋ دا - ارمان، - زيانسىز،
جان-داۋامدى تابار ەم...
جوعالتقانىم كوپ سەكىلدى جيعاننان،
قيماعانىم كوپ سەكىلدى قيعاننان.
اسپانعا دا قايمىعامىن قاراۋعا،
قاراشىعىم نۇرلانباعان يماننان.
السام دەيمىن اپپاق نۇردان ەمدەلىپ،
كەتپەسە ەدى جىنمەن بىرگە، مۇڭ دا ءولىپ...
وتكەن ءومىر - كۇنالارىم جازىلعان
پەرىشتەنىڭ قولىنداعى كۇندەلىك.
كەش
قانشا ءوتتى كۇز اياۋلى،
سونشا كوكتەم بۇرلەدى.
الەمنىڭ بار بوياۋى -
كەپكەن نۇردىڭ تۇرلەرى.
جەردى قيماي جىلاعان -
باتقان كۇننىڭ جارىعى.
شىڭعىرىپ كەپ قۇلاعان
ەستىلمەيدى قار ءۇنى.
جۇرەگىمە كەشتە بۇل
بارا جاتىر ءتۇن قۇلاپ.
تۇيسىك ءسوزى ەستە تۇر،
«قارتايمايدى نۇر بىراق...».
نۇر ساناسى - وزگە الەم،
قۇپيانىڭ ورداسى.
ول تىلسىمدى سەزبەگەن
كوزىم -
سوقىر جولداسىم.
سىرتىن سيپاپ قۇنىعا،
بەز دە تويماس اربالىپ.
قايران شۋاق-شۇعىلا،
ايمالايدى جەردى الىپ.
كۇن نۇرىنا تويمايسىڭ،
جاننىڭ ەمى - جىلىلىق.
جىلاتۋدى قويمايسىڭ،
قۇدىرەتتى سۇلۋلىق!
ناۋرىز
الەم بۇگىن ءوز-وزىنەن كوڭىلدى،
الەم بۇگىن ءوز-وزىنە سەنىمدى.
ءتۇن دە بۇگىن ءوز-وزىنەن تىم ءوڭدى،
كۇن دە بۇگىن ءوز-وزىنەن جىلىندى.
ماڭگىلىكتى جوعالتپاپپىز، بار ەكەن،
ەرىپ جاتقان بىزدەر ەمەس، قار ەكەن.
جارقىراعان بىزدەر ەمەس، تاڭ ەكەن!
جاۋراپ قالعان بىزدەر ەمەس، جان ەكەن...
مىناۋ الەم وزگە ەمەس، ءبىز ەكەن،
مىناۋ اسپان - اسپان ەمەس، كوز ەكەن.
مىناۋ كوكتەم - نۇردان قالعان ءىز ەكەن...
نۇردىڭ ءوزى - جاراتقاننىڭ ءوزى ەكەن!
"قازاق ادەبيەتى" گازەتى
