ءدىن قادىم زاماننان ادامداردىڭ ومىرىندە شەشۋشى ءرول ويناپ كەلە جاتقان قۇدىرەتتى فەنومەن رەتىندە كۇنى بۇگىنگە دەيىن ءوز ماڭىزىن جويعان جوق. جەر شارىنداعى ادامزات بالاسى ءۇشىن قازىرگى تاڭداعى باستى مىندەت – ۇلتارالىق جانە دىنارالىق تاتۋلىقتى ساقتاۋ بولىپ تابىلادى. سوندىقتان  تاتۋلىق پەن بىرلىك ورنىقپاعان جەردە بەرەكەلى بەيبىت ءومىردىڭ بولمايتىنى انىق.

اباي وبلىسىنىڭ تۇرعىندارىنىڭ 80 پايىزدايىن قازاقتار قۇراعانىمەن، وزگە ۇلت باسىم ورنالاسقان جالعىز ءوڭىر – بورودۋليحا اۋدانىندا 6 مەشىت بار. ونىڭ ءبىرى اۋدان ورتالىعىنداعى باس ءدىن ورداسى -  «قارباي» مەشىتىنىڭ باس يمانى ءارىپجان قوجانۇلىمەن سۇحباتتاسۋدىڭ جولى ءتۇستى.

- «قارباي» مەشىتىنىڭ باس يمانى قىزمەتىنە قاي كەزدە كىرىستىڭىز؟

- 2007 جىلى بورودۋليحا اۋدانىنا كەلىپ، اتالعان مەشىتتەگى قاستەرلى مىندەتىمە كىرىستىم. سول كەزدە قازىرگى ەسكى مەشىتكە كوڭىلىم تولماي، «شىركىن، جاڭا مەشىت سالىنسا عوي؟» دەپ ارمانعا بەرىلگەنىم راس. سودان بەرى مەشىت سالۋعا جەرگىلىكتى جاماعات تاراپاىنان تالاي تالپىنىس جاسالىندى. ءبارى سايىپ كەلگەندە ناتيجەسىز اياقتالدى.

- نەگە؟

- شىنىمدى ايتسام، ءبارى دە، اللاھتىڭ قالاۋىمەن ءىستىڭ ءجونىن، كىسىنىڭ كوڭىلىن تاباتىن اكىمدى كۇتىپ تۇرعانداي. وتكەن جىلى اۋدان باسشىسى بولىپ، بۇرىندارى وسى وڭىردە اۋدان اكىمىنىڭ ورىنباسارى بولىپ ىستەپ، كەيىن قىزمەتى ءوسىپ، شقو ءتۇرلى اۋداندارىن باسقارعان احمەتقالي نۇرعوجين تاعايىندالدى. جاڭا اكىم كەلە سالا وسى ءىستى قولعا الۋعا كىرىسىپ، قاتقان مۇز سەتىنەدى. اۋدان تۇرعىندارى، بيۋدجەتتىك مەكەمە قىزمەتكەرلەرى، اۋىلشارۋاشىلىق قۇرىلىمدارى جۇمىلدىرىلىپ ءىس العا جىلجىدى.

- مەشىت قۇرلىسى قاشان باستالدى؟

- رامازان ايىنىڭ ءبىرىنشى كۇنىندە اۋدانىمىزداعى «قارباي» مەشىتىنىڭ جاڭا عيماراتىن سالۋ ءىسىن باستاپ، ىرگە تاسىن قالاۋ ءراسىمى ءوتتى. راسىمگە اۋدان اكىمى ا. نۇرعوجين قاتىسىپ: «يگى ءىسىمىز ءساتتى اياقتالسىن!» دەگەن نيەت ءبىلدىردى. اباي وبلىسى بويىنشا وكىل يمام اسقار ءابىتايۇلى ارنايى كەلىپ، جينالعان جۇرتشىلىقتى رامازان ايىمەن، مەشىت قۇرىلىسىنىڭ باستالۋىمەن قۇتتىقتادى. ىرگە تاستى قالاۋ راسىمىنە وسى ءىستىڭ باسىندا جۇرگەن ەرلان امىربەكۇلى زايتەنوۆ باستاعان، ءبىر توپ شارۋا قوجالىق باسشىلارى، دەپۋتاتتار مەن اقساقالدار، اۋداننىڭ قۇرمەتتى ازاماتتارى جينالدى. سالتاناتتى شارادا ەرلان امىربەكۇلى زايتەنوۆ 15 ملن.تەڭگەگە، ورازاەۆ تالعات ايتقازىۇلى 20 ملن.تەڭگەگە، وگانەسيان ۆولود ساگومونوۆيچ 10 ملن. تەڭگە، سايدۋلاەۆ ۋمار ساداەۆيچ 5 ملن. تەڭگە، سارسەمباەۆ راحمەتوللا 3 ملن. تەڭگە، بەرگەنەۆ دامير مانسۋروۆيچ – 1 ملن.تەڭگەگە سەرتيفيكاتتار تابىستادى.اۋدان حالقىنىڭ دا ۇلەستەرى كوپ شىنايى نيەتتەرىمەن ءوز ۇلەستەرىن قوسىپ جاتىر اللا تاعالا رازى بولسىن. اۋداندىق ارداگەرلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى جۇماعالي جاريحمانىۇلى راحيموۆ مەشىت قۇرىلىسى ءساتتى باستالىپ، ايقتالسىن دەگەن نيەتپەن قۇرباندىق شالىپ، ەتى مۇقتاجدارعا تاراتىلىپ بەرىلدى.

- وزگە دىندەگى قالتالى ازماتتار جەرگىلىكتى التى مەشىتكە كومەك قولىن سوزىپ كەلەدى ەكەن. بۇل كوپۇلتتى وڭىرلەردىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى دەپ بىلگەنىمىز ءجون بە؟

- بۇگىندەرى قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا 18 كونفەسسيا جانە 3800-دەن اسا ءدىني بىرلەستىك ءوزارا تاتۋلىقتا ءوز قىزمەتتەرىن اتقارىپ كەلەدى. ياعني، قازاقستان كوپكونفەسسيالى مەملەكەت بولىپ تابىلادى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋياسى مەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ء"دىني قىزمەت جانە ءدىني بىرلەستىكتەر تۋرالى" زاڭى ازاماتتاردىڭ ار-وجدان بوستاندىعىنا كەپىلدىك بەرگەن. ءبىز ءدىني پارىزىمدى وتەپ جاتقان مۇسىلماندارمەن قاتار وزگە ءدىندى تۇتىناتىن جەرلەستەرىمىزدە بار. ولار ءبىزدىڭ ءدىني مەرەكەلەرىمىزدى جاتسىنباسا، ءبىز ولاردىڭ ءدىني سەنىمدەرىنە كۇمان كەلتىرمەيمىز. اۋدانداعى مۇسىلمان جۇرتشىلىعى وزگە دىندەگىلەرگە تۇسىنىستىكپەن قارايدى. بىزدەگى 6 مەشىت يماندارى دا ءدىني ۋاعىزدارىنان «ادامزات بالاسىن الالاماۋدى» ەش قاعىس قالدىرعان ەمەس.

وزگە دىندەگى قالتالى جەرلەستەرىمىز مەشىتكە كومەك قولىن سوزىپ تۇرادى. جانە جاڭبىر جاۋماعان شاقتا «تاساتتىق» بەرىپ، اللاھتىڭ راحىمىنان نيەت ەتەدى. ءوز باسىم بۇنى مەملەكەتىمىزدە قالىپتاسقان حالىقتار دوستىعىنىڭ ايقىن كورىنىس دەپ بىلەم. ەلىمىزدەگى قوس ءدىن تاتۋلىق پەن بەرەكەنىڭ بەسىگىنە اينالىپ وتىر.

ءابىل-سەرىك الىاكبار

Abai.kz