ەگەمەندىككە قول جەتكىزگەن 30 جىل تاريحي ءداۋىر كوشىمەن سالىستىرعاندا وتە قىسقا ۋاقىت، ال ادام ءومىرىنىڭ ىشكى مۇمكىندىك قۋاتىمەن سالىستىرعاندا از ۋاقىت ەمەس.

ەلقاراسى ىلگي بەرۋدە; ءوز ىشكى مۇمكىندىك قۋاتىندى دامىتا ءتيىمدى جۇمساپ، وتان، حالىق، ۇلت ءۇشىن ايانباي تەر توگە ەڭبەكتەنە بەرۋدىڭ قاي-قايسىسىن دا ۇلى ءداۋىر كوشلەگى شەتكە قاقپاي ەرتە بەرەدى. ەرۋ ءبىر باسقا دا، وزۋ ءبىر باسقا. سانالى ادام ەرۋدى ەمەس، وزۋدى ماقسات، وزۋ ءۇشىن رۋحتى قانات قىلارى حاق. بۇل ءۇشىن بىزدە اۋەلى، وزىق ادامي قاسيەت، سوسىن، باسەكەلى ءداۋىر تالابىنا سايكەسە الاتىن عىلىمي ۇستانىم قاجەت. ادامي قاسيەت ءار سالا، ءار كاسىپ نەگىزىندە جىكتەلە كوبەيە بەرەدى، جالپىلىق تۇرعىدان بىزگە ەڭ قاجەتتىسى ادالدىق، مەيىرىمدىلىك، ار-نامىستىلىق جانە ەڭبەكقورلىق. كىمدە-كىمنىڭ بويىنان كولىكتىڭ ءتورت دوڭعالاعى ىسپەتتى وسى ءتورت قاسيەت تولىق تابىلسا، ول - وتانى، حالقى، ۇلتى ءۇشىن جۇمىس ىستەۋدى ءوز ءومىر جولىنداعى اسا ماڭىزدى مىندەتتەردىڭ ءبىرى دەپ قابىلدايدى. بۇل حانعا دا، قاراعا دا ۇقساس ازاماتتىق تانىم.

ادامي قاسيەت سانادان تۋىپ، رۋحپەن ورلەيدى. بۇل فيلوسوفيا ىلىمىندەگى ءتۇپ قاعيدا. ەندەشە قازىرگى تاڭدا مەمەلەكەتىمىزدە العا قويىلىپ وتىرعان «جاڭا قازاقستان» قۇرۋ يدەياسىن سانا سارابىنا سالىپ، رۋح بەزبەنىمەن ولشەپ كورەيىك. جاڭا قازاقستان قۇرۋ يدەياسىنىڭ اۆتورى مەمەلەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت مىرزا «جاڭا قازاقستان قۇرۋ» ستراتەگياسىنىڭ ساياسي- ەكونوميكالىق، قوعامدىق ماڭىز-ماقساتىن، قاجەتتىلىگىن جانە تالاپ-باسقىشتارىن جان- جاقتى قامتي ورتاعا قويدى. ۇگىت-ناسيقات جاسالدى. اۋەلى مەمەلەكەت شەكاراسىنىڭ اينالاسىنداعى كورشىلىك قاتىناستار ارا مۇمكىندىكتەر ىزدەلدى. باسقادا الەم ەلدەرى ارا ساۋدا-ەكونوميكا، عىلىم-مادەنيەت، وقۋ-ونەر الماستىرۋ قاتارلى كوپتەگەن قارىم-  قاتىناستارعا جول اشۋعا تالپىنىستار جاسالىپ قارجى جانە عىلىم-ونەر كوزدەرى قارالىپ جاتىر. ارينە، ءبارى دە قولداۋعا دا، قول سالا ىستەۋگە دە تاتيتىن اسا كەلەلى مەمەلەكەتتىك ىستەر.

قاشاندا ۇلكەن ويدان تۋىنداپ، ۇلى ماقساتقا قۇرىلعان مەمەلەكەتتىك ءىس سىرتقى بايلانىستا مەمەلەكەت دەڭگەيلى ساياسي قايراتكەرلەردىڭ، ىشكى جاقتا ءار دەڭگەيلى قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ ءرولى مەن مەمەلەكەت قۇرۋشى ۇلتتى نەگىز ەتكەن جالپى حالىقتىق سانانىڭ ويانۋى، ۇلتتىق رۋحتىڭ كوتەرىلۋى، مەمەلەكەتتىك مۇددەنىڭ قورعالۋى نەگىزىندە ءجاي-جايىمەن قانات جايا ىسكە اسادى. وسى ءبىر مەمەلەكەتتىك ۇلى مۇراتقا جەتۋ ءۇشىن حاننان قاراعا دەيىن ءوز مۇمكىندىكتەرىن ارتتىرۋ جولىنداعى ءوز-ءوزىن دايىنداۋ قازىرگى مەمەلەكەت جاعدايىندا اۋاداي قاجەت ءىس دەپ قارايمىن. ويلاۋ مەن ايتۋ ءبىر باسقا دا، ناقتى ءىس-قيمىل ءبىر باسقا، ورتاعا سالىپ وتىرعان وسى يدەيالدار بۇگىنگى قوعامدىق ءومىر تۇيسىندىرگەن وي-تۇجىرىمدار. مۇنى «قولدايمىز» دەپ ۇرانداتىپ، «قولسالا ىستەيمىز» دەپ تەوريالىق جاقتان دارىپتەي بەرۋ ناقتى ءىس ادامىنىڭ قىلىعى ەمەس. ەندەشە ناقتى ىسكە دە توقتالايىق.

ەستىگەننەن كورگەندى، كورگەننەن ناقتى قول سالىپ ىستەگەندى ايتۋ تىڭداۋشىعا تىڭ وي دا، ناقتى اسەر دە بەرە الادى. ءبارىمىز دە وسى مەمەلەكەتتە جاساپ وتىرعاننان كەيىن وسى ەلدىڭ دامۋىنا، قوعامىنىڭ تىنىشتىعىنا، ەل ءىشى-سىرتى بەرەكە مەن ورنىقتى بەيبىت تۇرمىستىڭ قالىپتاسۋىنا مۇددەلىمىز. مەن قحر-سى شىنجاڭ ولكەسىنىڭ ءۇرىمجى قالاسىنداعى «شىنجاڭ پەداگوگيكالىق ينيستيتۋتىندا» قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى، قىتاي ادەبيەت تاريحىنان ارنايى وقىپ، قحر-نىڭ استاناسى پەكين قالاسىنداعى مەمەلەكەتتىك «وقۋ-اعارتۋ اكىمشىلىك ينيستيتۋتىنان» ءبىلىم سالاسىن باسقارۋ ماماندىعى بويىنشا ءبىلىم تەرەڭدەتىپ، ءومىرىمنىڭ قىرىق قانشا جىلىن وسى سالادا ەڭبەكتەنگەن تاجىريبەلەرىم نەگىزىندە كوز كورىپ، قول سالا ىستەگەن ءومىر سيلاعان دامۋ قۇندىلىقتارىنان مىسال الا، تىلگە تيەك قىلىپ وتىرعان «ءوز-ءوزىن دايىنداۋدىڭ» ماڭىزدىلىعى ءجايلى ءسوز قوزعاعىم كەلەدى. ءار قانداي ۇلتتىڭ دا، جەكە ادامنىڭ دا وزىندىك ءپۇلىسى دا، مينۋسى دا بولادى. مەيلى، قاي ەلدە بولسا دا، مەمەلەكەتتىڭ دامۋىنا، ەل حالقىنىڭ كاسىپتەنۋى مەن ءال-اۋقاتىنىڭ كوتەرىلۋىنە قاجەتتى كەيبىر ۇنامدى ۇمتىلىستاردى ايتپاۋدىڭ ءوزى دە ادىلەتتىلىككە جاتپايدى. بۇرىنعى مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ تۇسىندا كوتەرىلگەن قىتاي قارجىسى مەن ماماندارىنا سۇيەنە «50-نەشە زاۋات سالۋ» تۇسى دا، اسىرەسە، مەمەلەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ بيىلعى قحر-نىڭ بايىرعى استاناسى چاڭ- ان (شي-ان) قالاسىنداعى ساميتتە قول قويىلعان 40-قانشا كەلىسىمشارتتان كەيىن دە، ەل ىشىندە قىتايعا قارسى تولقۋلار بولىپ جاتقانى بەلگىلى. مەن وسى جاعدايعا وراي وسىدان بۇرىنعى «Abai.kz-تە» جاريالاعان «باتىل قادام باق اكەلگەي» اتتى ماقالامدا مەمەلەكەت ءوز ءىسىن دامىتۋدا «قاداعالاۋ مەحانيزىمى كەمەل، زاڭى ادىلەتتى; ءار دەڭگەيلى، ءارسالا باسشىلارى جەمقورلىقتان قۇلان تازا، مەملەكەت ءۇشىن ىستەۋ رۋحى جوعارى; ءتۇرلى سالادا جالپى حالىق كاسىپ كوزدەرىن اشىپ ءال-اۋقاتىن كوتەرۋگە بەت العان ەلدى ەشكىم دە باسىپ الا المايدى» دەگەن مازمۇندا كوزقاراسىمدى ورتاعا سالىپ، وقىرمانمەن وي ورتاقتاسقان دا ەدىم. وسى ماقالامدا قحر-سى بيلىك سالاسىنىڭ ەل باسقارۋ ۇردىسىندەگى كوز كورىپ، قول سالا ىستەگەن مىنا ءبىر-ەكى قۇندىلىقتارمەن دە وقىرماندارىممەن وي بولىسپەكپىن.

باسقارۋ ءىسىن ءوز سالاسىنىڭ مامانىنا ۇستاتۋ

قحر-سى تاريحى ۇزاق، ءۇزىلىسسىز ءداۋىر اعىمى بارىسىندا ءتۇرلى ساياسي تولقۋلارى كوپ، ەكونوميكالىق دامۋ كەدەرگىلەرى دە از بولماعان، رەسپۋبليكانىڭ العاشقى كوسەمى ماۋ زىدۇڭ مىرزانىڭ العا باسۋ جولىندا «قاتەلىكتى وتكىزۋدەن قورىقپا، تۇزەتپەۋدەن قورىق»، «وتكەننەن تاجىريبە ال، كەيىنگىگە عيبىرات ەت» دەگەن عيبىراتتى يدەياسىمەن ءار داۋىردە پارتيا باسشىلىق سالاسىنداعى قاتەلىكتەرگە باتىل سىن ورىستەتىپ، تۇزەتۋگە كۇش سالىپ وتىرۋ ارقىلى ۇلى جەڭىستەرگە جەتىپ وتىرعان ءىرى مەمەلەكەت. وسى ۇلى ءداۋىر كوشىندە ءوز سالاسىنىڭ ماماندارىنا ەمەس، ادامداردىڭ ساياسي مايدانى مەن كەلىپ شىعۋىنىڭ (تابىنىڭ) تازا بولۋىن ولشەم ەتكەن باعىتتا ءار سالا باسشىلارىن تاعايىنداۋ سولاقايلىقتارى بولدى. ناتيجەسىندە عىلىم دا، تەحنيكا دا، ءوندىرىس تە ورگە باسپاي، حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى كوتەرىلمەدى. وسى سولاقايلىقتان تۋىنداعان قاتەلىكتەردى تۋرا تانىپ، تاجىريبەلەردى قورىتا بىلگەن بيلىك باسىنداعى ءىرى پارتيا 1978 جىلى 11-كەزەكتى 3-جالپى ءماجىلىس شەشىمىمەن 80-جىلدار باسىنان باستاپ، نەشە ونداعان جىلدار بويى ءار جىلعى تولىق ورتا مەكتەپ بىتىرەتىن وقۋشىلاردىڭ بەلگىلى سالىستىرماسىن مەمەلەكەتتىك قولداۋمەن كەزەڭ-كەزەڭىمەن الەمدەگى ەڭ وزىق ەلدەردەگى حالىقارادا اتى بار ءىرى ۇنيۆەرسيتەتتەرىنە وقۋعا جىبەردى. الەمدە اتى ايگىلى وزىق ەلدەردى نەگىز ەتە، ماماندار مەن قارجى كوزدەرىن تارتىپ كەڭ كولەمدە جۇمىس ورىندارىن اشتى. سونىمەن قاتار ءار دارەجەلى باسشىلىق سالاسىنا لايىقتى ءوز ماماندارىن قويۋدى باستى ولشەم ەتە زور كولەمدەگى ساياسي رەفورما جاسادى. ءار سالالى بيلىك قولىنان ءىس كەلەتىن، جۇرت مويىنداعان ىسكەر ازاماتتاردىڭ قولىنا جالپى حالىقتىق سايلام نەمەسە جالپى حالىقتىق ىڭكاس جيناۋ ارقىلى تاعايىنداۋ جولىمەن وتكەرىلگەننەن كەيىن، جەرگىلىكتى ورىن مۇمكىندىكتەرىنە قاراي ءبىر جاعىنان كوپتەگەن جۇمىس كوزدەرى اشىلدى، تاعى ءبىر جاعىنان ءجاي ديقان-مالشىلار مەن كاسىپ كۇتكەن جاستاردى قىسقا مەرزىمدى كاسىبي كۋرستار اشۋمەن، ءوندىرىس وشاقتارىنىڭ قاجەتىنە بەيىمدەي ءوز-ءوزىن دايىنداۋ ارقىلى ماماندانعان كادر تاپشىلىعىن العاشقى قادامدا شەشتى. ناتيجەسىندە جالپى حالىقتىڭ كاسىپتەنۋىنە كەڭ جول اشىلىپ، ءوندىرىس دامىدى، حالىق اۋقاتتانۋ جولىنا ءتۇستى.

مەمەلەكەتتىك قولداۋدىڭ جالپى جۇرتقا تەڭ، كەڭ كولەمدە كاسىپتەنۋگە ءتيىمدى بولۋى

مەملەكەت حالىقتىڭ يەسى، قامقورى جانە قولداۋشىسى دا. حالىق مەملەكەتتى دامىتۋشى، باقىلاۋشى، قورعاۋشى رولدەگى الىپ قوسىن. وسىناۋ كەلەلى بايلانىس ەلدى ەل ەتەتىن دە، دامىتاتىن دا باستى ءتۇيىن. ەڭ اۋەلى، مەملەكەت باسشىسىندا، سوسىن، ءار دەڭگەي، ءار سالالى باسشىلاردا وسىنداي مەملەكەتشىلدىك يدەيا كۇشتى بولعان ەلدە دامۋ دا، ادىلەتتىك تە، «ءوز- ءوزىڭدى سيلاي الساڭ جات جانىنان تۇڭىلەدى» دەيتىن اتاجولدى قاسيەت تە جانە وزگە ەل ارىپتەستەرى مويىندايتىن، قۇرمەتتەيتىن ابىروي دا بولادى. مۇنىڭ كەرىسىنشە ءار دەڭگەي، ءار سالالى مەملەكەتتىك بيلىكتى قارا باسىنىڭ قامى، وتباسى مەن دارابيلىك اينالاسىنىڭ عانا مۇددە قۇرالى ەتكەن ەلدە ءار سالالى دامۋدىڭ دا، حالقىنىڭ مەملەكەتىنە دەگەن سەنىمىنىڭ بولۋى دا، ءوزارا سىيلاستىق قارىم-قاتىناسىنىڭ ارتۋى دا ەكىتالاي. بۇل باسقارۋ ىلىمىندەگى جەتەكشى تۇجىرىم.

مەمەلەكەتتىك قولداۋ وسى تۇجىرىم اياسىندا جالپىعا تەڭ، كاسىپتەنۋگە اسىرەسە جول، سۋ، ەلەكتر ت.ب قاتارلى ءتۇرلى ينفراقۇرىلىم قاجەتتىلىكتەرى تىم كوڭىل كونشىتپەيتىن شەت-شالعاي وڭىرلەردەگى بۇقاراعا ءتيىمدى بولۋدى نەگىزگى ماقسات ەتە ناقتى ماسەلەگە ناقتى شارا تابۋ كوزدەلە جاسالسا، قاشاندا وڭدى ناتيجە كورسەتە، جالپى جۇرتتىڭ سەنىمى مەن سۇيىسپەنشىلىگىن جانە جۇمىس ىنتاسىن ارتتىرادى. بۇل جاعىنداعى ۇلگى دە، ونەگە دە بولارلىق جاندى مىسالدى جانە دە كوز كورگەن قحر-سىنان كەلتىرەيىن. قحر-سى كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ جوعاردا اتاپ وتكەن 11-كەزەكتى 3-جالپى ماجىلىسىنەن كەيىن پارتيانىڭ تۇتاس ەل كولەمىندە «ەسىك اشۋ، رەفورما جاساۋ» ساياساتى نەگىزىندە «جوسپارلى شارۋاشىلىقتان بازار شارۋاشىلىعىنا قاراي بۇرىلىس جاساۋ»، «پارتيا ساياسي يدەلوگيانى، ۇكىمەت ەكونوميكانى نەگىز ەتە باسقارىپ، ءار سالانى ءوز كاسىبي ماماندارىنا بەرۋ» قاتارلى مەملەكەتتىك دامۋ باعدارلاماسىن ۇسىندى. وسى باعدارلاما قىسقا عانا 30-40 جىل كولەمىندە قحر-سىنىڭ ەكونوميكاسىن كىسى سەنگىسىز دارەجەدە دامىتتى، مەملەكەت قۇدىرەتتەندى، حالىق اۋقاتتاندى. ارينە، ارتىقشىلىق بولعان جەردە كەمشىلىك تە بولاتىنى دا زاڭدىلىق. «ەسىك اشۋ، رەفورما جاساۋ» ساياساتى اياسىندا مەملەكەتتىڭ ءبىرتۇتاس «ۇلتتىق يدەلوگياسىنا» قايشى شەتەل، اسىرەسە، ەركىن دەموكراتياسىنىڭ ىقپالىمەن ەل ىشىندە جەمقورلىق پەن تورەشىلدىك، ۇلتتىق بولشەكتەۋشىلدىك پەن ءدىني ەكسترەميزم قاتەرى شەگىنە جەتە اسقىندى. مەملەكەت حالقىنىڭ جالپى بەتتى تەڭ دامۋىنا، اسىرەسە، مەملەكەت تۇتاستىعىنا كەسە كولدەنەڭ بولاتىن وسى ءبىر ەڭ ۇلكەن دەرتتى دەر كەزىندە كورە دە، جونگە سالا دا بىلگەن قحر-نىڭ قازىرگى مەملەكەت توراعاسى شي جينپيڭ مىرزا شەكتەن اسقاندارىن اتۋ، اياۋسىز تۇرمەدە جازالاۋ، قايدا جاسىرىنسا دا (شەت ەل اسسا دا) قۋىپ ءجۇرىپ مەملەكەت قازىناسىن قايتارتۋ، ەڭبەك-ونەر لاگەرلەرىندە وزگەرتۋ-تاربيەلەۋ قاتارلى پارمەندى شارالارىن قولدانىپ، مەملەكەتتى زور كولەمدە وڭادى. سونىمەن قاتار ءتۇرلى كاسىپ كوزدەرىن اشۋعا ءتيىمدى ساياسات بەرۋ مەن تومەن ءوسىمدى جانە ءوسىمسىز نەسيەمەن جۇمىس ىستەۋگە نيەتتەنگەن جەكەلەردى دە، كاسىپ ورىنداردى دا قولداۋ، ونەر-ءبىلىم، تەحنولوگيا جاقتارىنان تەگىن تاربيەلەۋ، قاشان جولعا ءتۇسىپ، اياعىنان تۇرىپ العانشا سالىقتان بوساتۋ قاتارلى مەملەكەتتىك قولداۋ تەبىنىن كۇشەيتە، جالپى حالىقتىڭ ءوزىن-ءوزى دايىنداۋىنا كەڭ جول اشتى. وسىنداي ادىلەتتى دە پارمەندى شارالاردىڭ ناتيجەسىندە الەمگە ايگىلى ميلليارد جارىمعا جۋىق حالقى بار قىتاي ەلى قايسىبىرەۋلەردىڭ ايتىپ جۇرگەنىندەي «كەرى شەگىنىپ» ەمەس، ءالى دە جالپى بەتتى دامۋ مۇمكىندىگىنەن ايرىلعان جوق. قايتا جالپى بەتتى تەڭ دامۋدىڭ ەكىنشى كەزەڭدى ۇلى قادامىنا قۇلاش سەرمەدى. بۇل، ارينە، ەلىمىزگە جارقىن ۇلگى، جارامدى تاجىريبە دەپ قارايمىن.

اتاپ وتكەنىمىزدەي «ساياساتتىق تيىمدىلىك»، «قارجىلىق سۇيەمەل»، «قولدانىلمالى تەحنيكالىق ونەرمەن جەتەلەۋ»، «سالىقتان بوساتۋ» ت.ب قاتارلى مەملەكەتتىك قولداۋلار، ارينە، قازاقستاندا دا بار، امال نەشىك، ءبىز تسيتاتا كەلتىرىپ وتىرعان ەلدەگىدەي «كىمگە بەرۋ، قالاي بەرۋدىڭ ساياساتتىعى مەن ولشەم-تالاپتارى» قاتاڭ ەمەس، ءتىپتى «جاريالىلىعىن»، «دۇرىستاپ تياناقتانۋىن»، «سوڭعى ناتيجەسىن» قاداعالاپ وتىراتىن مەحانيزىم دە كۇشتى ەمەس. بىزدە «بۇكپەگە» بۇركەنىش بولارلىقتاي ازداعانى امالسىزدان جاي حالىق قولىنا تيەدى-اۋ، شىركىن! وكىنىشكە وراي، ال قالعان قوماقتى بولەك قويىرتپاقتى «قونجۋىر» بوگەتىنەن وتۋگە قاۋقارسىز حالدە «ءشامتۇبى قاراڭعىلىعىنان» شىعا الماي، جولى كۇدىر، سەنىمدىلىگى بۇلدىر بولىپ، «باسى تاۋداي بولسا دا، اياعى قىلداي» بولا، سوزباقتالا بارىپ توزدىرۋدى جاي ادەت ەمەس، كانىگى تاسىلگە ايلاندىرىپ العانداي سەزىم تۋدىرادى...

ورىنسىز «كوپكە توپىراق شاشۋ» دا ادام بالاسى وڭايدا بارا قويمايتىن ادامي قاسيەتكە جات ادىلەتسىزدىك ەكەنى دە بەلگىلى. سولايدا ەل ەگەمەندىگىنەن بەرگى وسىناۋ جىلداردا جەرى كەڭ بولسا دا حالقى از (حالقى از ەلدىڭ، ارينە، ەلدى مەكەنى دە، شەشۋگە ءتيىستى ءتۇرلى ماسەلەلەرى دە از بولادى عوي) ەل حالقىنىڭ ەڭ كورنەكى «تەلەديدار» اتتى وسى زاماندانعان ەلەكتروندى حابارىنا قۇلاق سالساڭ بولدى، قۇلاعىڭ قۇرىشى قانا، كوزايىم بولارلىق وڭدى حابار جوقتىڭ قاسى. اتالمىش تەلە حابارلارى نەسىمەن ەستە قالىپ جاتىر؟ وعان ءوسىبىر تۇيتكىلدى ساۋالدار دا جاۋاپ بولار-اۋ:

نەگە الەمگە ايگىلى كەڭ دالادا جاي حالىق تىرلىك قىلارلىق جەر تەلىمىنە جارىماي، شۋ كوتەرىپ جاتادى; نەگە ەلدى مەكەندەردە جول، سۋ، ەلەكتر... تاعى باسقا ينفراقۇرىلىمدار كەلەڭسىزدىگى وسىناۋ جىلدار بويىنا جالعاسقان تاۋسىلماس تاقسىرەتتى حابار كوزىنە اينالىپ الدى; نەگە جىل وتكەن سايىن جاقسارۋدىڭ ورنىنا «جەمقورلىق»، «جۇمىسسىزدىق»، «قىمباتشىلىقتان» شارشاعان ءبىربولىم جالدانبالى حالىق جۇمىس ىستەسە جالاقىسىن ۋاعىندا الا الماي، ىستەمەسە جان باعا الماي «كۇيەلى» كرەديتتىڭ تۇتقىنىنا اينالۋ زارى جىل سايىن قايتالانا بەرەدى; نەگە كوبى اكەسىز، كەيى شەشەسىز ءتىرى جەتىم بالالار مەن قاراۋسىز جالعىز باستى اتا- انالار، ناشاقور، قۇمارپاز، ۇرى، سودىر-سوتاناقتار كوبەيىپ بارادى; نەگە كەڭ جەر، از حالىقتا باسپانا زارى وسىنشاما مەمەلەكەت دەڭگەيلى باس اۋىرۋعا اينالىپ كەتتى; نەگە تۋىپ وسكەن جەرىن تاستاپ جۇمىس ىزدەپ شەت ەل اساتىن ادامدار قاتارى ازايمايدى؟..

اتا-بابامىزدان قالعان «كورشى اقىسى - ءتاڭىر اقىسى» دەگەن ءسوز بار، ەكى الپاۋىت كورشىنىڭ ءبىرى بارعان سايىن الەم حالقىنا سۇيكىمسىزدەنە، بارعان سايىن ءوز كورىن ءوزى قازىپ جاتقانداي قالىپ تانىتىپ بارا جاتقانى اششى دا بولسا شىندىق. ال ەندى، حالقى كوپ، ەكونوميكالىق قاۋقارى بىزدەن الدە قايدا قالىڭ، مەملەكەت قاۋىپسىزدىك قۋاتى مىعىم، عىلىم-ونەرى بارعان سايىن الەمدىك ورەدە جاڭارۋ ۇستىندەگى تاعى ءبىر الپاۋىت كورشىمەن حالىقارالىق زاڭدى كەلىسىم شارتتار، ءوزارا دەربەس، تەڭدىك، بەيبىت مەملەكەتتىلىككە قۇرمەت ەتەتىن ادىلەتتى ساياسي ۇستانىمدار نەگىزىندە ساۋدا، ەكونوميكا، عىلىم-مادەنيەت، وقۋ-اعارتۋ اۋىس-ءتۇيىستى دوستىق بايلانىستا بولۋدان سونشاما نەگە الاڭدايمىز، «بارىسپاساڭ-كەلىسپەيسىڭ، الىسپاساڭ-بەرىسپەيسىڭ» دەيتىن اتالى ءسوزىمىز بار ەمەسپە ەدى، اعايىن؟..

بىرەۋمەن جاعالاسپاي ارالاسۋدىڭ دا، ەگەسپەي تەڭەسۋدىڭ دە جالعىز جولى – و باستا ايتقانىمىزداي ساياسي-زاڭ، قوعامدىق مورال، ەكونوميكالىق قۋات، عىلىم-تەحنيكا، مادەني-اعارتۋ جەكە باستىق مەملەكەت مۇددەسىنە ساي جاۋاپكەرلىك جاقتارىنىڭ قاي-قايسىسىندا بولسىن ءوز-ءوزىمىزدى بۇگىنگى ءداۋىر تالابىنا ساي دايىنداۋ عانا!

جاددىعا وسىنى مىقتاپ ءتۇيىپ ءوز-ءوزىن نە ىسكە بولسا دا دايىنداعان ادام كىممەن بولسا دا بەرەكەلى، بەيبىت، تەڭ تۇرعىلى مامىلەدە دوستىق قاتىناستا بولا الادى.

ءجۇماشارىپ ءشاھاداتۇلى، 

جازۋشى، پۋبليتسيست

Abai.kz