اڭگىمە

بەلدەۋ اعاشقا تارتىلىپ، ءبىراز سالبىراپ تۇراتىن قىزىقتى كۇندەرىن ەسىنە الدى. «ون ءبىر، ون ەكى» دەپ دەمىنە شالدىعىپ ساناپ، القىنىپ بارىپ قوس تىزەسىن بۇگىپ، جەرگە دىك ەتە تۇسكەندە بويىنان بالاڭ جىگىتتىك سەزىمى جۇگىرىپ ءوتىپ، بىردەن بۇلتيىپ كەلە جاتقان بۇلشىق ەتىنە قارايتىن. ەس ءبىلىپ، كىتاپ وقي باستاعاندا ۆلاسوۆ دەگەن ساتقىن گەنەرالدى دارعا اسقاندا الدىنان سىدىك سورعالاپ، ارتىنان ءناجىس شىعىپ كەتكەنىن دە  ءبىر جەردەن وقىپ، تاڭقالدى. مويىنعا قىل ارقان تۇسكەندە ادام جانى تىق-تىق ەتكەن ءبىر مينوتكە عانا شىداپ، شىرق ۇيىرىلەدى دەيدى. ءوزىن-ءوزىن ولتىرگەندەر مەن دارعا اسىلىپ، قاساقانا اتىلعاندار جۇماققا بارمايدى دەگەن شاريعات زاڭىن اۋىل مولداسىنىڭ اۋزىنان ەستىگەنى بار. «ءبىز دە باراتىن جەرىمىزدى تاپتىق قوي. بۇل ءومىرىڭنىڭ ءوزى توزاققا اينالىپ تۇرعان جوق پا؟». قايرات مىرس ەتتى. ءبىر اي بۇرىن سوت ءولىم جازاسىنا ۇكىم شىعاردى. «مەنى اتار ما ەكەن، دارعا اسار ما ەكەن؟ اتاتىن شىعار. دارعا اسۋ پاتشا زامانىنداعى ءداستۇر ەمەس پە؟ ەگەر دارعا اسىپ، موينىما تۇزاق سالسا، ءوزىمدى قالاي ۇستار ەكەنمىن؟ بىردەڭە ايتار ما ەكەنمىن؟  اۋزىمدى بايلامايتىن شىعار، ەڭ بولماسا، ولىمگە بارا جاتقاندا اۋزىمىزدى جاپپايتىن شىعار. قولىمدى ارتىما قايىرىپ بايلايتىن بولار. فاشيستەر ون التى جاسار قىز زويا كوسمەدەميانسكايانىڭ دا قولىن بايلاعان جوق قوي. مەن ونان ءتورت جاس ۇلكەنمىن ءارى ەركەكپىن. ول كينودا دار ءجىبىن قولىمەن ۇستاپ تۇرىپ: «ستالين ءالى كەلەدى، بارىڭە كورسەتەدى» دەدى دە، «ماما!» – دەپ جىلامسىراپ قويا بەردى. مەن كىمگە سەنىپ ءسوز ايتىپ، كىممەن قورقىتسام ەكەن؟ سوتتا شەشەمدى كورىپ قاپ، «اپا!» دەپ ايتىپ ۇلگەردىم. زويانى فاشيستەر، مەنى كوكەلەرىمنىڭ ءوزى ولىمگە بۇيىرىپ وتىرعان جوق پا؟» قايرات تاعى دا جىميدى. تاس تۇرمەدە كورگەن زابىردەن ءوڭى قاراقوشقىل تارتىپ، قىشقاشپەن جۇلىنعان ەكى-ءۇش تال ءتۇبىت مۇرت استىنداعى ءاجۋا جىميىستى ەشكىم دە كورگەن جوق. قۇرقىلتايدىڭ ۇياسىنداي كامەرادا جالعىز ءوزى. وزىنە-ءوزى سويلەپ، وزىمەن ءوزى ماسەلە تالقىلاپ وتىرادى. ءبىر اي بۇرىن سوت اتۋ جازاسىن بەردى. اتۋ بەرەتىنىن ىشتەي سەزدى. تۇسىندە ماڭ-ماڭ باسقان تۇيەنىڭ وركەشىنەن سىپىرىلىپ ءتۇسىپ قالدى. جەلمايا جەلىپ كەتە بەردى. قاسىنداعى تۇرمەنىڭ اششى-تۇششىسىن تاتقان كانىگى سەرىگىنە ايتىپ ەدى، ءتىس جارمادى. ءبىرازدان كەيىن عانا: «جەلمايا ءومىر عوي»، – دەدى اقسيعان ءتىسىنىڭ اراسىنان سىزدىقتاتىپ ءسوز شىعارىپ. «وندا نەگە وركەشىنەن سىپىرىلىپ ءتۇستىم؟»- دەپ ىشىنەن تىندى، بىراق سەرىگىنەن سۇرامادى. كانىگى تۇرمەشى وزىنەن قالعان، قابىعى ارشىلعان  ءبىر جۇمىرتقانى ۇسىندى، «سارىاۋىز بالاپانسىڭ عوي، جە!» – دەپ مۇسىركەدى. «تابەتىم تارتپاي وتىر»، – دەپ قولىن سوزبادى. «ءوزىڭ ءبىل»، – دەدى كانىگى تۇرمە احۋالىنا ءتان سالقىن قاباقپەن.

ءۇش كۇن سايىن كامەرادان كامەراعا اۋىستىرىپ وتىردى. سوت بولاردىڭ الدىندا بەس ادامدىق كامەرادا تاعى ءبىر كانىگى: «جەلتوقسانشىلاردىڭ ەكەۋىن، كەمىندە بىرەۋىن «فۋ!» – دەپ سۇق ساۋساعىن پيستولەت قىپ ماڭدايىنا تاقادى. «پەشەنەگە جازىلعانىن كورەرمىز»،-دەپ سابىرلىلىق تانىتتى. كانىگى جيىرما جاسار ءتۇبىت مۇرتتىڭ سەلك ەتىپ سەسكەنبەگەنىنە تاڭ قالدى دا، «37 ءوتتى، 87 كەلدى»، – دەپ ءوزىنىڭ ساياسي ساۋاتىن كورسەتتى. ەرتەڭىنە سوتقا اكەلدى. سوڭعى ءسوزىن «اتام دەسەڭ اتىڭدار!» – دەپ ءبىر شۋماق ولەڭمەن جەتكىزدى. اناسىن ايادى، جاتىرىن جارىپ شىققان اناسىنا ءوزى ادام ولتىرگەن قاندىقول ەمەستىگىن قارا جولاق كيىمدىلەر كىسەن ساپ يتەرىپ الىپ بارا جاتقاندا ايقايلاپ ايتتى. «اپا، مەنىڭ قولىم تازا»، – دەدى شىڭعىرىپ. اناسى اپىر-توپىر ادامنىڭ اراسىندا كورىنبەي قالدى. «قايبىر جەتىسىپ قالدى دەيسىڭ، ايتەۋىر داۋسىمدى ەستىگەن شىعار. شىنىمەن اتاتىن بولسا اپاممەن ءبىر كەزدەستىرەر، سوندا تاعى ءبىر ايتارمىن، قانىشەر ەمەس، ءوزىڭ تۋعان كادىمگى قاراپايىم قايرات ەكەنىمدى. وسى مەنى نە ءۇشىن ولتىرەدى؟ كىنام نە؟ زويا بولسا، فاشيستەر باسىپ العان دەرەۆنيانى ورتەپ،  سولاردى شىعىنعا ۇشىراتتى. ال مەن ءوز جەرىمە وت قويعان جوقپىن، بىرەۋدىڭ تەرەزەسىن سىندىرىپ، قۇلپىن بۇزعان جوقپىن. ەلمەن بىرگە ەركىن شەرۋگە شىقتىم. قايداعى ءبىر كورمەگەن-بىلمەگەن ورىستىڭ ءولىمىن موينىما قىلمىس قىپ ءىلىپ وتىر. سول كۇنى قازاقتىڭ قانشا ۇلى مەن قىزى تاياق جەدى، قانشاسى جان تاپسىردى. قالا سىرتىنداعى قوقىس تاستايتىن سايدا ءولىپ جاتقان قازاق بالدارىن كوزىمەن كورگەندەر بار. قانشاسى ازاپ شەگىپ، مەن سياقتى تار قاپاستا وتىر. ءوسىپ-جەتىلگەن قازاعىم ءبىر ورىس قۇرلى بولماعانى ما؟ ءبىر ورىس ءۇشىن بۇكىل قازاقتى قىرىپ سالماقشى ما؟»

– رىسقۇلبەكوۆ، – دەدى تەمىر ەسىكتى سالدىر-گۇلدىر اشقان كۇزەتشى جىگىت. – قولىڭدى ارتىڭا ۇستاپ، سىرتقا شىق!

وسى جىگىتتىڭ ءجۇزى جىلى، ءتىسىن قايراپ تۇرعان باسقالارداي ەمەس، ار جاعىنان كۇن كورىنىپ تۇر. «ءسىرا، وڭتۇستىكتىڭ جىگىتى بولار» دەپ ويلادى.

– اتۋعا ما؟ – دەدى تىكە قاراپ.

كۇزەتشى كۇلىپ جىبەردى.

– بۇگىن ەمەس. سەنى ءازىر اتپايدى. مونشاعا تۇسەسىڭ.

ول ونشاقتى ادىم  جۇرىپ، باسقا كۇزەتشىگە تابىس ەتەردە قۇلاعىنا اۋزىن تاقاپ كۇبىر ەتتى.

– مەن جامبىلدانمىن. جامبىل بابانىڭ ارۋاعى قولداسىن...

ەكىنشى كۇزەتشى تاعى ءبىر تورلى ەسىكتەن وتكىزىپ، تۇرمە جەرتولەسىنە ءتۇسىردى. قۋىقتاي تار بولمەگە كىرگىزىپ، قولىنا ءجۇزى جالتىراعان قايشى ۇستاتتى.

– قول-اياعىڭنىڭ تىرناعىن ال. باسقا ارەكەتكە بارساڭ، كارتسەر.

– ول جاقتىڭ جاعدايى جاقسى ما؟ – دەپ وتكىر قايشىنى قولعا الا بەرگەندە كۇزەتشى جارىلىپ كەتتى.

– ءسوزدى دوعار! قايشىنى بايقاپ ۇستا!

باس بارماعىنىڭ تىرناعى سوياۋداي بوپ ءوسىپ كەتىپتى، بالاڭ ۇيرەك ساۋساعىنىكى ونشا ەمەس، قالعاندارى بىرقاتار، تىرناق استىنان قارايىپ كىر كورىنىپ تۇر. «تۇز-تاتۋى جوق تاماق ىشكەن ادامنىڭ تىرناعى قايدان ءوسسىن. وسىنى الماسا بولماس پا ەكەن، تويعا بارا جاتقان جوقپىز. اياعىنىڭ تىرناعى سول كۇيى وسپەپتى. ءوزى عىلىمنىڭ ايتۋى بويىنشا اياقتىڭ تىرناعى قولعا قاراعاندا ەكى ەسە كەم وسەدى.  اياققا قاراعاندا قولدىڭ ەڭبەگى كوپ قوي، ورىستى دا وسى قولمەن ءولتىردىڭ دەپ وتىر عوي». قايرات ءوز-وزىنەن جىميدى. جىگىتتىڭ جىميىسى كۇزەتشىنىڭ جىنىن كەلتىردى. سالبىراعان رەزەڭكە سويىلمەن سالىپ جىبەرسە دە ەشكىمگە سۇراۋى جوق. «قويشى وسىنى، ولىمگە بارا جاتىر عوي، كوزگە كورىنەر قيمىل جاساپ جاتسا سويىل قايدا كەتەدى دەيسىڭ» دەپ كۇزەتشى كوڭىلىن توعايتتى. قولىن ارتىنا ۇستاعان كۇيى تاعى ءبىر ەسىككە كىرگەندە سارىلداعان سۋ دىبىسى ەستىلدى. «مونشا شىعار». سۋ كورسە كوڭىلى سەرگىپ، دەنەسىنە سۋ تيسە ءونبويى جەڭىلدەپ قالادى. «جۇماققا انادان جاڭا تۋعانداي عىپ جىبەرمەكشى مە؟» توبەدەن سۋ بۇرىككەن بولمەگە كىرگەن بويدا لىپاسى مەن جۇپ-جۇقا «فۋتبولكاسىن»  شەشىپ تۇرا قالدى.

– ۋاقىت بەس ءمينوت. تەز جۋىن، – دەدى كۇزەتشى. – داۋسى ءسال جۇمساقتاۋ شىقتى. بۇنىڭ قابىرعاسى ىرسيعان سۇلىك سورعانداي دەنەسىنە كوز الماي قارادى. قۇداي بىلەدى، "وسىنىڭ ورنىندا ءوزىم بولسام قايتەر ەدىم" دەپ ويلاپ تۇرعان شىعار. ءاي، قايدام، بۇلارىڭ قولدارىنداعى رەزەڭكە سويىل سياقتى ءبىر سەرپەر مە دەپ قالدىم عوي. ەگەر الگى جامبىلدىق جىگىت تاعى ءبىر كەزدەسە قالسا، «اپاما جەتكىزەرسىڭ، مەنىڭ قولىم تازا» دەپ ايتسام دەگەن بۇرشىك وي ءبىر ءسات ساناسىندا ىركىلىپ تۇرا قالدى.

توبەدەن بۇرىككەن جىلى سۋ جانىن سەرگىتتى. سۋ دەگەن قانداي راقات. "قولدىڭ ۇستامايتىنى، سۋدىڭ تازارتپايتىنى جوق" دەي بەرگەندە، الدىنا قارا الجاپقىش بايلاعان ەڭكىش تارتقان ەركەك سۋماڭ ەتىپ بولمەگە كىرىپ كەپ، قولىنا ءتورتبۇرىشتى كىر سابىن ۇستاتتى. تۇتقىن قارايعان زاتقا وزدىگىنەن قول سوزىپ ەشتەڭە المايدى، اسىرەسە ءولىم جازاسىنا كەسىلگەندەردىڭ قيمىل-قوزعالىسىنا شەكتەۋ قويىپ،  قولىن ارتىنا  ايقاستىرىپ، روبوت سياقتى ءتىلسىز كۇن كەشەدى.

– باسىڭنان باستاپ، كوپىرشىتىپ سابىندا دا، قايتىپ بەر، – دەدى الگى كۇبىرلەپ. بۇنى اياپ تۇر. جىبىر-جىبىر ەتكەن بەت تەرىسىنەن، كەمسەڭدەگەن ەرنىنەن ءبارى كورىنىپ تۇر.

– كوكە، مەن كىر سابىن جەمەيمىن، – دەدى بۇرىككەن سۋ استىندا تىقىر الىنعان شاشىن كوپىرشىتىپ سابىنداپ تۇرىپ.

ول باسىن يزەدى.

– سويلەمە، – دەدى كۇزەتشى ءسوزىن ءبولىپ.

– ەل-جۇرتتىڭ ناپاقاسىن اساپ جاتقاندار از ەمەس، كىر سابىندى جەپ قويسام ءىشىم اۋىرماس، – دەدى ءتىلىن تارتپاي.

سابىن اكەلگەن شارۋاشىلىق قىزمەتكەرى باسىن يزەسە، كۇزەتشى نە دەرىن بىلمەي وڭ تابانىمەن جەر تارپي بەردى. «سۋ استىندا تۇرعان ادامعا سويىل سىلتەمەي-اق قويايىن» دەپ، تاعى بىردەڭە ايتقىسى كەلدى دە، «وسىعان ءسوز شىعىنداپ قايتەم» دەپ ءتىلىن تىستەپ قالدى. بەس ءمينوتىڭ كوزدى اشىپ-جۇمعانشا وتە شىقتى، كۇزەتشى ساعاتىنا قاراپ، يەك قاققاندا الجاپقىش تاققان ەركەك تەتىكتى بۇراپ، سۋدى توقتاتىپ، حلور ءيىسى اڭقىعان بۇجىر-بۇجىر كونە سۇلگىنى ۇسىندى. ابدەن جۇقارىپ كەتكەن كونە سۇلگىمەن مويىن تۇسىن سۇرتە بەرگەندە سەلت ەتپەي قاراپ تۇرعان كۇزەتشى «قولىڭدى تارت!»، – دەپ ساڭق ەتە قالدى. «ءبىزدىڭ زاڭ قانداي قىراعى. موينىمدى سۇرتسەم، ءوزىن-ءوزى بۋىندىرىپ ولتىرگەلى تۇر دەپ ويلايتىن شىعار. بۇل ولار ءۇشىن «چپ». مەن ەمەس، سەندەر ولتىرۋگە دايىنداپ جاتسىڭدار، جاس قوي دەپ اياۋشىلىق تا  جاسامايسىڭدار».

– سۇلگى دار ەمەس، – دەپ سۋ سىڭگەن جۇقا شۇبەرەكتى ەڭكىش تارتقان شالعا قايتىپ بەرگەندە ول جىميا قارادى، ءسىرا، كۇنى ءۇشىن جۇرگەن ءسوز تۇسىنەتىن پاقىر بولسا كەرەك.

الجاپقىش تاققان ەركەك الدا، كۇزەتشى ارتتا، تاعى ءبىر بولمەگە كىرگىزدى. شال قاتتاۋلى تۇرعان كوپ شۇبەرەككە قولىن سوزىپ، «ءما!» دەپ قاپ-قارا شولاق دامبالدى الىپ بەردى. «و، مىناۋ مەنىڭ بۇتىما ارناپ تىككەن دامبال ەكەن. ءومىر جاسىم ۇزاق بولار» دەپ ابدەن جىڭىشكەرىپ،  سيديعان سيراعىن سۇعىپ، ەركەك مۇشەسىن جاپتى. سوسىن قاتار  تۇرعان قاتتاۋلى  شۇبەرەكتەن ءبىر «فۋتبولكا» الىپ، «وسى ساعان شاق  بوپ  قالار» دەپ قولىنا ۇستاتتى. بۇل جولى شالدىڭ ءسوزى انىق ەستىلدى. ەسىك الدىنداعى كۇزەتشى ءمان بەرگەن جوق، حلور ءيىسى مۇڭكىگەن جەردەن تەزىرەك كەتسەم دەپ تاناۋىن قايتا-قايتا تارتىپ، تۇشكىرۋگە شاق قاپ تۇر.

– شاپ-شاق ەكەن، – دەدى شال ەتى ارىعان ارىق دەنەسىنە قونا كەتكەن جاپ-جاڭا شۇبەرەكتى الاقانىمەن سيپاپ. سوسىن كوزىنە كوزى ءتۇسىپ كەتتى دە:

– جولىڭ بولسىن، بالام، – دەدى.

– تويعا بارامىز با؟ – دەدى قايرات كۇلىمدەپ.

– جولىڭ بولسىن،- دەدى جارتى ءومىرىن تۇرمەنىڭ شارۋاشىلىق بولىمىندە وتكىزىپ، تۇتقىندىقتىڭ تالاي قيتۇرقىلىعىن كورگەن كارى قاقسال كوز جاسىن سىعىپ اپ.

كۇزەتشى الدىنا ساپ ايداپ جاڭا كامەراعا كىرگىزدى. وندا ينەمەن تەسىپ سالعان سۋرەتتەن دەنەسىندە ساۋ تامتىق قالماعان گۇجبانداي ورىس قارسى الدى.

– بۇرىنعى كامەرادا جازۋ جازعان بلوكنوتىم مەن قالامىم قالدى. ونى اكەپ بەرە مە؟ – دەدى ءا دەگەندە اكەسىندەي ادامعا قاراپ.

– ونىڭ ساعان كەرەگى نە – دەدى كامەرانىڭ كونە تۇرعىنى تەسىپ جىبەرەردەي شۇقشيا قاراپ.

قايرات تاس قابىرعانىڭ ەڭ بيىگىندەگى تورمەن قاپتالعان ءتورت بۇرىشقا قارادى. «انا جاقتا شىجىمداپ كۇن ساۋلەسى ءتۇسۋشى ەدى، مىنا جاق، ءتىپتى، جارىق ساۋلەدەن جۇرداي عوي». ءبىر بۇرىشتا قارا شەگە قاعۋلى تۇر. «وۋ، كامەرا قابىرعاسىندا بۇرتىك اتاۋلى بولماۋشى ەدى» دەپ ءىشى شىم ەتە قالدى.

– سەن عوي، ورىستى ءولتىرىپ كەلگەن دەكابريست-گەروي؟  وسى ورىستار سەندەرگە نە ىستەدى، نە جاماندىق كوردىڭدەر؟ – دەپ كونە تۇرعىن بىردەن تارپا باسسالدى.

جىگىت ءۇن قاتپادى. قالجىراپ، جىلى سۋدان بويى بوساپ، ۇيقىسىراپ وتىر.

– سەن مونشادان شىقتىڭ. ءبىر كەسە شاي ءىش. اتاۋ كەرە دەيدى قازاق، مەن سەندەردىڭ سالت-داستۇرلەرىڭنەن حاباردارمىن. جاسسىڭ عوي، امال جوق. سونىمەن، ءبىز سەندەرگە، سەنىڭ اتا-باباڭا قانداي كەدەرگى جاسادىق؟ ايتشى، ءوز اۋزىڭنان ەستيىن. سەندەر تۇيە ۇستىندە جۇرگەن كوشپەندى ەمەسسىڭدەر مە؟ تۇيەدەن دە سىپىرىلىپ تۇسەتىن كەز كەلدى.

قايرات ءۇن قاتپادى. كورگەن ءتۇسى ساناسىنا ساپ ەتە قالدى.

– شاي ءىش، – دەپ گۇجبان قارا كىرى بەس ەلى تەمىر كروشكەدەگى جىلى سۋدان ءبىر ۇرتتاعاندا بويى بۋسانىپ ارەڭ وتىرعان قايرات تا كروشكەگە ەرنىن تيگىزدى. كۇن ساۋلەسى تۇسپەگەن جاڭا قونىستا جىلى شايدان ءبىر ۇرتتاعان جىگىتتىڭ بويى بالبىراپ، ۇيقى قىستى. كىر سابىنمەن جۋىنىپ، ءبىر قابات تەرىسى سىلىنىپ، دەنەسى دەمالىپ قالعان بالاڭ جىگىت قيسايعىسى كەلدى، بۇرىن بولماعان ءبىر جىپ-جىلى قۇشاق بويىن قارماپ، وزىنە تارتىپ بارادى.

– كستاتي، سەن قاي ءجۇزدىڭ بالاسىسىڭ؟ – دەدى گۇجبان قارا تاعى دا گۇج ەتىپ.

ءۇن  قاتپادى.

– ايتقىڭ كەلمەيدى. ءبىر-ءبىرىڭدى ۇستاپ بەرۋدى بىلەسىڭدەر... وندا ۇيىقتا، – دەگەندە، كىردەن كورىنبەي قالعان ماتراس توسەككە سىلق ءتۇسىپ، شالقالاپ جاتا كەتتى. كوزى ءىلىنىپ، كىرپىگى ايقاسقاندا «دارعا اسقان ادام ءبىر مينوتتە جان تاپسىرادى» دەگەن كىتاپ سوزدەرى جانارىندا جىبىرلاپ، دار ءجىبى سالاڭ-سالاڭ ەتىپ سالبىراپ تۇردى.

كانىگى تۇرمەشى بالاڭ جىگىتتىڭ بالبىراعان ءتاتتى ۇيقىسىنا قىزىعىپ، بەتىنە شۇقشيىپ وتىر. «كۇن باتسىن، «تاڭعا جاقىن» دەدى عوي. بىراق، ويانىپ كەتىپ، بوي بەرمەي جۇرسە قايتەم؟» پەرزەنت قىزىعىن كورمەگەن قاندىقول جىگىتتىڭ ءتاتتى ۇيقىسىنا قىزعانا قاراپ، ءارلى-بەرلى ءجۇردى دە، بۇرىلىپ كەپ تاعى دا بەتىنە ءۇڭىلدى. «قاي جۇزدەن ەكەنىن ايتپادى. ايتەۋىر، ءبىر-ءبىرىڭدى ۇستاپ بەرىپ  جۇرسىڭدەر  عوي، بۇلاردى ايتقىزباي قۇرتۋ كەرەك» دەپ ينە شۇقىعان ساۋساقتارىن بۇگىپ-جازدى دا، القىمىنا تاقاپ، قايتا تارتىپ الدى. «نورمالنو. باق دەگىزبەيمىن. تەك كۇن باتسىن، قازاق قايدا كەتەدى دەيسىڭ. تۇيەگە ەرگەن بوتاقان...».  ورنىنان تۇرىپ، قابىرعاداعى قارا شەگەگە ساۋساعىن تيگىزىپ، ءبىر سيپادى. «نىق. وزدەرى سياقتى شەگەسى دە نىق قاعىلعان. اسقازانىندا تاماعى جوق اش بالادا سالماق بار دەيسىڭ بە؟ ءوزى قازاق. ارتىندا سۇراۋى جوق». قايراتتىڭ اياق جاعىندا جاتقان حلور ءيىسى اڭقىعان اقسۇر جامىلعىنى شيراتىپ، ارقان عىپ ەسە باستادى. ۇيقىعا بوككەن قايراتتىڭ جۇمۋلى كوزىنىڭ ارجاعىندا بالا كۇنىندە «جاس گۆارديا» دەگەن كينودان كورگەن زويانىڭ ارقاندا سالبىراپ تۇرعان دەنەسى ءتۇس بوپ تىزبەكتەلىپ ءوتىپ جاتتى.

***

تاڭ اتپاي كانىگى تۇرمەشى جۋان جۇدىرىعىمەن تەمىر ەسىكتى ۇرعىلاپ، اياعىمەن تەپكىلەدى.

– ۋ ناس چپ، – دەدى راحاتتانا سويلەپ.

كەشە «جامبىلدىڭ ارۋاعى جار بولسىن» دەپ  تىلەگەن كەزەكشى جىگىت قارا شەگەدە سالبىراپ تۇرعان تۇتقىندى كورىپ، كوز جاسى ىتقىپ،  ورىسشا  ەكى  اۋىز ءسوز  ايتتى.

– ۆى، چتو...

– سۋكا، مەنت تە جىلاي ما ەكەن، – دەپ قانىشەر كۇرەك ءتىسى اقسيا كۇلىپ، تەرىس اينالدى.

قۋاندىق تۇمەنباي

Abai.kz