«اباي» باسپاسى: 35 كىتاپتىڭ تۇساۋى كەسىلەدى
28 قاراشادا قر ۇلتتىق كىتاپحاناسىندا «اباي» باسپاسىنان جارىق كورگەن 35 كىتاپتىڭ تۇساۋكەسەرى وتەدى.
باسپا قازاق ادەبيەتىنىڭ كلاسسيك اقىن-جازۋشىلارىنىڭ شىعارمالارىنان بىرەگەي سەريا جاساقتاعان. بۇل سەريا قازاقتىڭ باس اقىنى، حاكىم ابايدان باستالىپ، دۋلات باباتايۇلى، شاكارىم، ءماشھۇر ءجۇسىپ كوپەيۇلى، مۇحتار اۋەزوۆ، الاشوردا قايراتكەرلەرى، كەڭەس وداعى زامانىنىڭ ايگىلى قالامگەرلەرى، تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ كورنەكتى جازۋشىلارى مەن بەلگىلى جاس اۆتورلاردىڭ شىعارمالارىن قامتيدى. قازاق ادەبيەتىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى اباي حاكىمنەن باستالىپ، ءار كەزەڭنىڭ كلاسسيك قالامگەرلەرىنىڭ شىعارمالارىمەن جالعاسىن تاپقان كىتاپتاردىڭ ىشىندە وڭايلىقپەن قولعا تۇسە بەرمەيتىن، ىزدەگەنگە تاپتىرماس اكادەميالىق زەرتتەۋ ەڭبەكتەرى دە بار.
«اباي» باسپاسىنان شىققان 35 كىتاپ الەمدىك سۇرانىسقا ساي، زاماناۋي ۇلگىدە، مينيماليزم ديزايندا جاسالعان. جيناقتاردىڭ ءبىرازى بۇرىننان قالىپتاسقان فورما مەن تۇستەر گالەرەياسىن، ءتىپتى مازمۇنى مەن تاقىرىبىن دا بۇزىپ-جارىپ، ءوز جاڭا تارتىمدىلىعىمەن وقىرمانعا جول تارتپاق.
اتاپ ايتساق، قازاقتىڭ باس اقىنى، اعارتۋشى، قازاق جازبا ادەبيەتىنىڭ، قازاق ادەبي ءتىلىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى، فيلوسوف، كومپوزيتور، اۋدارماشى، ساياسي قايراتكەر، رەفورماتور اباي قۇنانبايۇلىنىڭ ارتىندا قالعان رۋحاني مۇراسى «جۇرەكتىڭ كوزى اشىلسا...»، قازاقتىڭ ايگىلى اۋليەسى، اقىن، اعارتۋشى، فيلوسوف ءماشھۇر ءجۇسىپ كوپەيۇلىنىڭ ادەبي مۇراسى «حال-احۋال», ۇلى اقىن شاكارىم قۇدايبەردىۇلىنىڭ ەڭبەكتەرى «ناسيحات», ءسوز زەرگەرى دۋلات باباتايۇلىنىڭ شىعارمالارى «ساندىقتاس» دەگەن اتاۋمەن وقىرمانعا ۇسىنىلماق.
ۇلتىمىزدىڭ دارا تۇلعاسى مىرجاقىپ دۋلاتۇلىنىڭ ولەڭدەرى «الاشقا», شەبەر جازۋشى جۇسىپبەك ايماۋىتۇلىنىڭ تۋىندىلارى «رابيعا», قازاق پوەزياسىنىڭ قۇلاگەرى ءىلياس جانسۇگىروۆتىڭ شىعارمالارى «ساعاناق» اتاۋىمەن باسىلدى.
قارىمدى قالامگەر بەيىمبەت ءمايليننىڭ ادەبي مۇراسى «قاندى تۇمان», كلاسسيك جازۋشى ساكەن سەيفۋلليننىڭ شىعارمالارى «اققۋدىڭ ايرىلۋى» دەيتىن اتاۋمەن جارىق كوردى. قازاقتىڭ ۇلى اقىنى، الاش قوزعالىسىنىڭ قايراتكەرى، پوەزياسى قازاق ادەبيەتىنە عانا ەمەس، تۇركى تەكتەس حالىقتار ادەبيەتىنە دە ۇلكەن ىقپال ەتكەن بەس ارىستىڭ ءبىرى ماعجان جۇماباەۆتىڭ ومىرشەڭ، رۋحتى ولەڭدەرى «تۇران», ۇلى جازۋشى م.اۋەزوۆتىڭ شىعارمالارى توپتاسقان كىتاپتار «كوكسەرەك» جانە «قيلى زامان» اتاۋىمەن وقىرمان قاۋىمعا جول تارتپاق.
قازاقتىڭ اقيىعى، عاسىر اقىنى مۇقاعالي ماقاتاەۆتىڭ جيناعى «وتان», ۇلى اقىن تولەگەن ايبەرگەنوۆتىڭ كەز كەلگەن جىرىنداعى ساعىنىشى «ساعىنىش» دەگەن اتپەن جارىق كوردى. سونىمەن قاتار، «اباي» باسپاسىنان جارىق كورگەن كىتاپتار تىزىمىندە قازاقتىڭ كلاسسيك اقىندارى جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ، تۇمانباي مولداعاليەۆ، سىرباي ماۋلەنوۆتىڭ جىر جيناقتارىنىڭ، كورنەكتى جازۋشى سماعۇل ەلۋبايدىڭ «بالالىق شاق بايانى» اتتى كىتابى دا ايرىقشا ماڭىزعا يە.
قازاقتىڭ اسا كورنەكتى اقىنى، قازاق پوەزياسىنا وزگەشە لەپ اكەلگەن جاراسقان ءابدىراش، تەمىرحان مەدەتبەك، تىنىشتىقبەك ابدىكاكىمۇلى، سۆەتقالي نۇرجان، تابىلدى دوسىموۆ تۋىندىلارى دا وسى جيناقتاردىڭ سالماعىن ارتتىرىپ تۇر. اتالمىش كىتاپتار تىزبەگى قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى ولجاس سۇلەيمەنوۆ، مۇحتار شاحانوۆ باستاعان بۋىن يسرايل ساپارباي، نەسىپبەك ايتۇلى، كۇلاش احمەتوۆا، سابىر اداي، گۇلنار سالىقباي، قالقامان سارين، تاناگوز تولقىنقىزى، ەرلان ءجۇنىس ەسىمدى قالامگەرلەردىڭ تۋىندىلارىمەن جالعاسا بەرەدى. سولاردىڭ ىشىندە بۇگىنگى كۇننىڭ بەتسەللەرىنە اينالعان ۇلاربەك نۇرعالىمۇلىنىڭ «داياعاشى» كىتابى مەن اقبەرەن ەلگەزەكتىڭ «بولماعان بالالىق شاق» تۋىندىسى مۇلدە بولەك ديزايندا، جاڭاشا فورماتتا وقىرمانعا ۇسىنىلماق.
«اباي» باسپاسىنان جارىق كورگەن جاڭا كىتاپتار وقىرمان تالعامىنان شىعىپ، كىتاپسۇيەر قاۋىمدى قۋانتادى دەپ سەنەمىز.
Abai.kz