ءتاڭىردىڭ مەيىرىمى تۇسكەن جەر بەتىندەگى كەز كەلگەن نۇكتە - كوكتەگى پەيىشتىڭ ءپروتوتيپى. مۇنداي نۇكتەلەردە ادام ءوزىنىڭ عارىشپەن بايلانىسىن سەزىنىپ، تىلسىم ءبىر كۇيگە تۇسەتىنى بەلگىلى. مۇنداي نۇكتەلەردە سول ايماقتى مەكەن ەتكەن حالىقتىڭ تاعدىرىن انىقتايتىن وقيعالاردىڭ دا ورىن الاتىنى بار. كوپ جاعدايدا سول جەردىڭ تابيعاتى قۇشاعىن پانالاعان ۇلتتى ناۋبەتتەن ساقتاپ، سىرتتان كەلەتىن كەرى اسەرلەردەن ساقتاپ قالىپ وتىرادى. جاپپار يەمنىڭ ءسۇيىپ جاراتقان وسىنداي عاجايىپ نۇكتەلەردىڭ ءبىزدىڭ ەلدە كوپتەپ كەزدەسۋى دە - ءتاڭىردىڭ ءبىزدىڭ ۇلتقا دەگەن ەرەكشە ءىلتيپاتىن اڭعارتسا كەرەك. سونداي جەردىڭ ءبىرى - قاسيەتتى بۋراباي.

اسپاننىڭ كوز جاسىنان جارالعان سەكسەن كولى بار كوكشەتاۋدىڭ بۇگىن مەرەيى ۇستەم بولدى. تەك قانا كوكشەتاۋلىق ەمەس، كۇللى الاش جۇرتى بۇگىن بوركىن اسپانعا اتىپ قۋانىپ جاتىر. سوناۋ ورىس پاتشاسىنىڭ جارلىعىنان بەرى شۋچە دەپ اتالىپ كەلگەن ولكەگە قازاققا كيەلى بۋراباي اتاۋى رەسمي تۇردە قايتارىلدى. ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ 3 قىركۇيەگىندە ەلباسىنىڭ پارمەنىمەن ششۋچە اۋدانى بۋراباي اۋدانى بولىپ وزگەرتىلدى. بۇل قازاقتىڭ جەڭىسى، بۇل قاستەرلى تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ جەمىسى. بۋرابايدىڭ اۋاسىندا قالىقتاپ جۇرگەن ابىلاي مەن كەنەسارى حانداردىڭ، ازاتتىق جولىندا قاسىق قانى قالعانشا شايقاسقان مىڭداعان باتىرلاردىڭ، قارا قىلدى قاق جارعان قاناي ءبيدىڭ، ءبىرجان مەن اقانداي سال-سەرىلەردىڭ، ساكەندەي قايراتكەر-اقىنداردىڭ ارۋاقتارى دا بۇگىن شات-شادىمان. ولگەنىمىز ءتىرىلىپ، وشكەنىمىز جاندى دەگەنىمىز، مىنە وسى!

ءتاڭىردىڭ مەيىرىمى تۇسكەن جەر بەتىندەگى كەز كەلگەن نۇكتە - كوكتەگى پەيىشتىڭ ءپروتوتيپى. مۇنداي نۇكتەلەردە ادام ءوزىنىڭ عارىشپەن بايلانىسىن سەزىنىپ، تىلسىم ءبىر كۇيگە تۇسەتىنى بەلگىلى. مۇنداي نۇكتەلەردە سول ايماقتى مەكەن ەتكەن حالىقتىڭ تاعدىرىن انىقتايتىن وقيعالاردىڭ دا ورىن الاتىنى بار. كوپ جاعدايدا سول جەردىڭ تابيعاتى قۇشاعىن پانالاعان ۇلتتى ناۋبەتتەن ساقتاپ، سىرتتان كەلەتىن كەرى اسەرلەردەن ساقتاپ قالىپ وتىرادى. جاپپار يەمنىڭ ءسۇيىپ جاراتقان وسىنداي عاجايىپ نۇكتەلەردىڭ ءبىزدىڭ ەلدە كوپتەپ كەزدەسۋى دە - ءتاڭىردىڭ ءبىزدىڭ ۇلتقا دەگەن ەرەكشە ءىلتيپاتىن اڭعارتسا كەرەك. سونداي جەردىڭ ءبىرى - قاسيەتتى بۋراباي.

اسپاننىڭ كوز جاسىنان جارالعان سەكسەن كولى بار كوكشەتاۋدىڭ بۇگىن مەرەيى ۇستەم بولدى. تەك قانا كوكشەتاۋلىق ەمەس، كۇللى الاش جۇرتى بۇگىن بوركىن اسپانعا اتىپ قۋانىپ جاتىر. سوناۋ ورىس پاتشاسىنىڭ جارلىعىنان بەرى شۋچە دەپ اتالىپ كەلگەن ولكەگە قازاققا كيەلى بۋراباي اتاۋى رەسمي تۇردە قايتارىلدى. ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ 3 قىركۇيەگىندە ەلباسىنىڭ پارمەنىمەن ششۋچە اۋدانى بۋراباي اۋدانى بولىپ وزگەرتىلدى. بۇل قازاقتىڭ جەڭىسى، بۇل قاستەرلى تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ جەمىسى. بۋرابايدىڭ اۋاسىندا قالىقتاپ جۇرگەن ابىلاي مەن كەنەسارى حانداردىڭ، ازاتتىق جولىندا قاسىق قانى قالعانشا شايقاسقان مىڭداعان باتىرلاردىڭ، قارا قىلدى قاق جارعان قاناي ءبيدىڭ، ءبىرجان مەن اقانداي سال-سەرىلەردىڭ، ساكەندەي قايراتكەر-اقىنداردىڭ ارۋاقتارى دا بۇگىن شات-شادىمان. ولگەنىمىز ءتىرىلىپ، وشكەنىمىز جاندى دەگەنىمىز، مىنە وسى!

شونجار بالىقتىڭ اتىمەن اتالىپ كەلگەن بۇل كيەلى ايماققا بۋراباي اتاۋى قايتارىلعان كۇننەن باستاپ، بۇل ولكەگە جاڭا تىنىس دارىپ، كەلەشەكتە وركەندەۋ مەن گۇلدەنۋدىڭ جاڭا بەلەستەرى باستالعانى اقيقات. سەبەبى، سيمۆول دەگەن جۇمباق دۇنيەنىڭ كوپ شارۋاعا اسەرى بولادى. بۋراباي بەرىدە قازاقتىڭ قالماقپەن سوعىسى كەزىندەگى حان شاتىرى ورنالاسقان، دالالىق ەلوردا بولعاندىعى بىلاي تۇرسىن، جەر پلانەتاسى جارالعاننان بەرگى ونىڭ جۇمباق تاريحى كوڭىل اۋدارارلىق.

ميداي جازىق دالامەن كەلە جاتقان ءسىزدىڭ الدىڭىزدان ەرتەگىدەگىدەي وازيس شىعا كەلسە قانداي ويعا قالاسىز؟ ءدال وسى ساتتە ءسىزدىڭ كوكەيىڭىزدە تەپ-تەگىس دالادا مۇنداي عاجايىپ تاۋلار، ەشقانداي وزەن كەلىپ قۇيمايتىن كولدەر، ەشقانداي جەردەن تامىر تارتپاعان ورمان-توعايلار مەن تابيعاتىڭ ءوزى قاشاعان الۋان ءتۇرلى تاس مۇسىندەر قايدان عانا بۇل جەرگە كەلدى دەگەن سۇراق تۋاتىنى زاڭدىلىق. وسى جولداردى جازىپ وتىرعان پاقىرىڭىز دا بۇل سۇراقتى اينالىپ وتە العان جوق. ءدال وسىنداي تىنىمسىز ساۋالدار مەنىڭ مازامدى باياناۋىلعا بارعاندا دا الىپ قويعان. بۋرابايعا جاساعان بىلتىرعى ساپارىمدا مەن كوكشەتاۋ وڭىرىنە ەمەس، وڭتۇستىك امەريكانىڭ تروپيكالىق ورماندارىندا جاسىرىنۋلى جاتقان مايا تايپالارىنىڭ پيراميدالارىنا تاپ بولعانداي اسەردە قالدىم.

بۋرابايداعى تاۋلار ليتوسفەرالىق پليتالاردىڭ تەكتونيكاسى ارقىلى دۇنيەگە كەلگەن تاۋلارعا مۇلدە ۇقسامايدى. كەرىسىنشە، بەلگىسىز ءبىر تىرشىلىك يەلەرى قالاپ قويعان ارنايى فورماسى بار تاس مۇسىندەر سياقتى ەلەستەدى ماعان. مىسالعا وقجەتپەس تاۋى مەن ونىڭ ماڭايىنداعى كىشىگىرىم تاۋلار الىپ كىرپىشتەردەن تۋرا قولمەن قالانعان سياقتى. ونىڭ ۇستىنە وقجەتپەس تاۋى كادىمگىدەي ەجەلگى عيباداتحانادان اۋماي قالعان. مىسىر ميفولوگياسىندا ەكى سفينكس تۋرالى اڭگىمە بار. قوس سفينكس بەينەلەنگەن سۋرەت ءبىر پيراميدانىڭ قابىرعاسىندا دا قاشالعانى راس. ءبىر سفينكس ارينە مىسىردا. ەكىنشىسىن ەشكىم تابا العان جوق. الايدا، بۋراباي كولىندەگى جۇمباقتاس - سفينكستەن اۋمايتىنىن جالعىز مەن عانا بايقاعام جوق.  ونىڭ ۇستىنە قالىڭ توعايدىڭ اراسىندا الىپ باسپالداق تۇرىندە قالىپتاسىپ قالعان سىلەمدەر بار. بۇل دا قيالي ادامنىڭ ويىن سان-ساققا جۇگىرتەرى انىق. بۇنىڭ ءبارىن جوعارىدا ايتقانىمىزداي ءتاڭىردىڭ قازاققا بەرگەن ۇلى سىيى - بۋرابايدىڭ كيەلىلىگىنەن كورگەن ءجون. تابيعاتتىڭ تاماشا شىعارمالارى - قازاقتىڭ مەنشىگى، مۇنداي كەرەمەت، تىلسىم لاندشافتىڭ ءبىزدىڭ ەلىمىزدە جاراتىلۋى دا قازاقتىڭ باعىنا كورىنگەن دۇنيە. ءبىز بۇل شاعىن ماقالامىزدا ايتىلعان جايتتەردى قىزىق ءۇشىن تىزبەكتەۋدى ماقسات قىلعان جوقپىز، وسى عاجاپ تابيعات ۇلگىلەرىنىڭ يەسى قازاققا بيلىكتىڭ تاريحي قادامى ءۇشىن قۇتتىقتاۋ ايتۋدى مۇرات تۇتتىق.

سونىمەن ششۋچە اۋدانى بۋراباي اۋدانى دەپ اتالاتىن بولدى. قازاقستاننىڭ گاۋھارتاسى - سۇلۋ كوكشەنىڭ اڭىزدارى مەن عاسىرلار جىلناماسىنداعى شۋاقتى كۇندەرى قايتا جاڭعىردى. ەكىنشى شۆەيتساريا اتاعىنا يە بۋرابايدىڭ قۇدىرەتى مەن ۇلتتىق رۋحتى اسقاقتاتىن قۋاتى - بويىمىزعا شيپا، جانىمىزعا وت بەرە بەرسىن!

قۇتتى بولسىن، اعايىن!

ءسىز نە دەيسىز؟

قالماحانبەت مۇقامەتقالي، «دالا مەن قالا» اپتالىعى باس رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى:

- ەلباسىنىڭ ششۋچە اۋدانىن بۋراباي اۋدانى دەپ وزگەرتۋ تۋرالى جارلىعى ءار قازاقتىڭ رۋحىن سىلكىندىرىپ قانا قويماي، جۇرەك تۇبىندە ۇيىعان ۇلى ارمانىن دا وياتىپ جىبەرگەنى انىق. ماسەلەن، قازاقستاندا ورىستاندىرۋ ساياساتىنىڭ سالقىنى تيگەن جەر-سۋ اتاۋلارى ءالى دە جىرتىلىپ ايرىلادى. سولتۇستىك وڭىرلەردىڭ شالعاي اۋىلدارىن بىلاي قويعاندا، شاعىن قالالارىنا دەيىن ءبىر كەزگى قىزىل كوميسساردىڭ، ارى كەتكەندە الاش جەرىنە ءۇش قايناسا سورپاسى قوسىلمايتىن ورىس مۇجىعىنىڭ  قۇرمەتىنە اتالىپ وتىرعانى جاسىرىن ەمەس. مۇمكىن، ەل-جەر اتاۋىنا قاتىستى وزگەرتۋلەر كەزەڭ-كەزەڭىمەن جۇزەگە اسىرىلاتىن ءىس شىعار، الايدا، تۋعان توپىراعىمىزدىڭ تاريحي اتاۋىنا قاتىستى تۇجىرىمدى ۇستانىمدارعا توقتايتىن مەزگىل جەتكەن سياقتى. تەك، بۇل ءىستى ءبىر عانا پرەزيدەنتتىڭ موينىنا ارتىپ قويىپ قاراپ وتىرۋعا بولمايتىنىن ەل اعالارى مەن ەتى ءتىرى باسشىلار ەسكەرۋى كەرەك. ول اسىرەسە، قازاعى قالىڭ ورنالاسقان ايماقتاردان باستاۋ الۋى ءتيىس. اتاپ ايتقاندا، ءبىر عانا الماتى وبلىسىندا ۇلتتىق مۇددەگە قايشى كەلەتىن ەكى بىردەي اۋدان اتاۋى بار. ولار - ىرگەلەس قونىستانعان پانفيلوۆ پەن ۇيعىر اۋداندارى. وسى ەكى ءوڭىردىڭ باعزى اتاۋلارى ءالى دە ەل اۋزىندا اتالىپ ءجۇر. پانفيلوۆتى وربۇلاق اۋدانى دەپ اتاۋ تۋرالى ءسوز بۇرىنىراقتان بەرى قوزعالعانىمەن، ءالى كۇنگە ناتيجەسىن بەرمەي كەلە جاتىر. تەگى، ماسكەۋ ءۇشىن جانىن قيعان كومانديردىڭ سۇسى ايماق باسشىلارىن عانا ەمەس، ەلجاندى ازاماتتاردىڭ دا جىگەرىن ءالى كۇنگە قۇم ەتەتىن بولۋى كەرەك... ال، ۇيعىر اۋدانىنا شارىن اتاۋىنىڭ سۇرانىپ تۇرعانى انىق. ءتىپتى، بۇل اتاۋ بولاشاقتا قازاقستانداعى ءتۋريزمنىڭ وتانى رەتىندە اتالىپ، الەم نازارىن وزىنە اۋداراتىنىنا سەنىمىمىز مول. ەندەشە... وربۇلاق اۋدانى مەن شارىن اۋدانى تۇرعىندارىنىڭ قۇلاعىنا التىن سىرعا!